Post triumphum denique martirii gloriosissimi Saviniani presulis, suscipiens misteria sancte predicationis, memorabilis Potentianus merito et nomine, ejusdem socius itinere et labore, una cum allis discipulis sanctis Altino, Eodaldo et Serotino, contra infidelium cuneos undique protectus armis spiritalibus, non cessabat populum a cultura demonum abstrahere, diebus ac noctibus, paratus per predicationis obsequia, aut eos Christo subdere, aut gloriosa morte vitam amittere. Beatus denique levita Christi, Serotinus, non cessabat visitare beatorum martirum frequenter sepulcra, diebus ac noctibus. Et, quia magne dignitatis seu nobilitatis habebatur, non metuebat improborum ferocitatis procacitatem et contumeliam ; sed pauperibus et afflictis studiose conferebat cujuscunque necessitatis auxilia, crebra cotidianarum faciens in Christi nomine miracula, sanitati restituens membra infirmantium et ad salutis perpetue trahens suffragia. Cumque jam pene, post beati veneranda certamina pontificis Saviniani volveretur annus, et jam memoratus levita Christi, Serotinus, nulla prorsus ratione ab incepti laboris cessaret labore, et hec fama ad aures judicis pervolasset, statim misit armatos milites ad sepulcra martirum, in suburbio civitatis, oculte autem, propter timorem paganorum, quum magne nobilitatis et excellentie vir erat, et illuc eum crebrius, causa orationis, advenire sciebant. Venientes vero ad eundem locum maxima cum cautela, invenerunt eum peragentem excubias vigiliarum. Quem unanimiter apprehendentes, tamdiu fortiter fustibus mactaverunt, quousque exalaret spiritum. Cujus corpus relinquentes, ad proprii presidii confugerunt tutamina. Quod audiens, beatus Potentianus pontifex, una cum aliis discipulis, Altino et Eodaldo, tulerunt corpus ejus et in eodem cimiterio, ubi memoriter quiescebat illorum precessor, tumulaverunt maxima cum reverentia. Venientes autem et urbis nobiles viri, qui fuerant ejus parentes ac propinqui, construxerunt mirifico opere basilicam super eum pulcre edificationis, quam beatus pontifex Potentianus postmodum ecclesiam consecravit, in memoriam martiris. Multi autem infidelium, qui per predicationem et virtutes beati Serotini martiris crediderant in Christum, assidue ad horum martirum sepulcra reddebant vigilias excubiarum. Multorum infirmantium, cecorum, claudorum, avidorum aegritudines, illorum meritis, refovebat Christi clemencia, in tantum ut etiam ipsa infidelium turba, ob timorem Dei et virtutum eorum crebra indicia, honoraret eorum sancta sepulcra. Laudibus virtutum sancti cum postremo mirificis indesinenter resplenderunt, iterum invidia diaboli incredulorum animes multipliciter incitavit contra residuos, et celeritate qua potuit extinxit Christi ministros. Et, delegatis apparitoribus a duce Severo, ad sepulcra martirum invenerunt Dei famulos et, tenentes grandi sub custodia, perduxerunt ad seniorum et ducis conciliabula. Quibus, sub preconaria voce, ante ducis et senorium spectacula intromissis, dux ita eos allocutus est : Misereor, inquit, vestrum et perspicio pertinaciam vestre mentis ; sed recordamini vestre salutis et diis immortalibus reddite munus quod debetis. Eorum igitur primus, venerabilis Potentianus, respondit ei intrepidus : Nos Deum in celis habemus cui cotidie offerimus sacrificium laudis qui potest, sicut ipse in suo euvangelio dicit, animam et corpus perdere in gehennam ignis. Ergo noscat tue mentis caduca intelligentia quam numquam immolabimus diis tuis laudis libamina ; suut enim, sicut dicit Psalmista, opera manuum hominum, os habent et non loquentur, oculos habent et non videbunt, aures habent et non audient, neque enim est spiritus in ore ipsorum. Similes illis fiant qui facient ea et omnes qui confudunt in eis. Dixit ei dux : Hactenus non pervenit ad aures vestras edictum piissimi Romanorum imperatoris, ut quicunque hujus secte vel religionis inventus fuerit, puniatur multatione capitis ? Beati martires Christi, Altinus et Eodaldus, dixerunt : Nos non propter blandimenta hujus labentis pompe nec exitia paremus tibi penarum, licet sint horribilia ; sed inconparabili intentione, superno persolvimus regi servitutis nostre munia. Respondit eis dux : Per invictissimum deum Appollinem, si non sacrificaveritis diis et preceptionibus nostris non obaudieritis, diversis penarum macerationibus funditus peribitis. Pontifex venerabilis Potentianus respondit : Nos numquam novimus alium Deum, nisi unum Deum, patrem omnipotentem, et unigenitum filium, Dominum nostrum Jhesum Christum, per quem idem Deus pater omnia creavit, qui in fine temporum passus est pro seculi vita, qui et nos elegit sue predestinationis gratia. Ipsum Deum vivum adoramus tota intentione mentis, qui habitat in celis et humilia in celo et in terra respicit. Tune dux Severus, malignitatis furore accensus, dixit ad eos : Sine ulla temporis dilatione, sicut vestrum perdidit magistrum senonicale concilium, ita et vos, absque ulla mora peribitis, si non sacrificaveritis immortalibus diis. Sancti martires una voce dixerunt : Omnium hominum sceleratissime, si magister noster amisit gaudia hujus felicitatis transitorie, pro certo scias quam ille vivit supernis in sedibus perpetua immortalitate. Tibi autem est parata omnis doloris et luctus pena, apud inferos maxima cum verecundia et precipue torrida permanentis incendii supplicia ; nobis autem cum illo lux perpetua que numquam perdit sui coloris et luminis fastigia. Ad has voces, Severus jussit eos diutissime fustibus mactari et, ad ultimum, brachium dextrum beati presulis, Potentiani, per medium secari. Sancti autem Dei martires una voce clamaverunt ad Dominum, dicentes : Domine Jhesu Christe, rex omnis glorie, gratias persolvimus majestati tue, qui pro tui nominis sancti amore, tribuisti servis tuis tormentorum supplicia tolerare. Tunc iniquissimus dux jussit laminas ardentes, extensis in equleo illis, circa latera poni ac deinde atrociter manus eorum ac pedes exungulari. Clamaverunt iterum beati martires ad Dominum, dicentes : Rex regum et dominantium Deus, sicut liberasti tres pueros de camino ignis, ita et servos tuos liberare digneris ab isto periculo mortis. Statim autem angelus Domini, in specie fulguris, de celo descendit, et, sanctorum corpora absolvens, liberavit ab omni cruciatu et doloris tormento. Tunc, expandentes manus suas, una cum voce benedixerunt Deum, dicentes : Benedicimus te, invisibilis pater Domini nostri Jhesu Christi, qui dignatus es misereri servis tuis, mittens angelum tuum sanctum de celis, qui, rore salutifero tue visitationis, extinxit calores ignium a lateribus nostris et unguento tui sacri medicaminis corpora nostra delinivit. Postmodum denique dux jussit brachia sanctorum constringi fortiter ferreis funibus et sic eos in carcerem poni. Cumque ducerentur, facta est magna vox virorum ac mulierum et plurimorum ejusdem civitatis nobilium, et precipue quorumdam fidelium qui eorum predicationibus crediderant in Christum, adversus tante impietatis judices, quod injuste et inordinate romane potestatis viros, pravo judicio, morti adjudicarent. Dux vero, Severus, convocavit ad se vicarium nomine Urbanum, palatiique aulates et ministres cum armis, et precepit beatos martires foras extra muros propelli et sic demum decollari. Milites vero, precepta ducis et principum complentes, perduxerunt ad eundem locum, in cimiterium, ubi cum venerationo quiescebat illorum precessor. Sequebatur autem illos vulgus innumerabilis utriusque sexus populi, fidelium quoque et numerus memorabilis. Beatus vero pontifex, Potentianus, divine predicationis verbo ad sancte ecclesie propositum invitabat eos dicens ; State firmi et stabiles, fratres nostri dilectissimi, in fide Domini nostri Jhesu Christi, fidelium plebes consolidate pura intentione mentis ad perhenne stabilimentum unius ecclesie, non formidantes contumelias opprobriaque passionis momentane. Cumque pervenissent ad locum interitus, oraverunt, dicentes : Domine Jhesu Christe, fili Dei vivi, qui es verus et omnipotens Deus, splendor et imago Patris, et vita aeterna, suscipe in gloria perpetue pacis animas nostras, sitque pars et hereditas nostra cum sanctis angelis tuis, in superna patria, ut illa mereamur societate frui perpetua, qua gloriatur magister noster, Savinianus, tua mirante clementia. Statimque improborum gladiis trucidantur gloriosi martires Christi, pridie Kalendarum januariarum, altero anno post passionem precessoris et martiris, Saviniani. Sancta vero et veneranda corpora ab incestis paganorum globis, feris et avibus ilico sunt distributa ; sed miseracione Christi sunt servata illesa. Que postremo colligens christianorum fidelis caterva, oculte tamen, propter infandam paganorum sevitiam, in eadem sancti Salvatoris ecclesia, ubi precessor illorum corporaliter quiescebat, pertria tumulaverunt circa eundem monumenta. Ita ergo factum est, ut quos fides et uaius sinceritatis amor vivendo corporaliter conjunxerat, horum artus inius agelli contingeret terra. Quo in loco, cotidie illorum intercessionis obtentu, abdicatur omnis inquietude dire egritudinis, ceterisque infirmitatibus fatigata membra sospitati restaurantur. Celestes exequie, lux admirabilis, nectareus odor ibi semper permanent, et humilium orationes exaudiuntur cura sancta devotione, prestante Dormino Jhesu Christo, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et gloriatur, Deus per immortalia secula seculorum. Amen.