titre MGH = Vita Iohannis abb. Reomaensis auct. Iona

INCIPIT VITA SANCTI IOHANNES MONACHI ET ABBATIS.
Anno centesimo post explicionem numeri sancti Victori episcopi, ciclum recapitulantem, anno tercio regni domni Clotharii regis indolis, ex iusso ipsius principes vel genetrices suae praecelse domne Baltilde regine cum ad orbem Cabalonnensem noni mensis secunda ebdomada Ionas abbas per Riomao sancti Iohannis monasterio preteriens, paucis diebus inibi pro labore itineris quievit, cumque victus precibus fratrum ipsius coenubii, ut que per discipulus memorati confessoris Christi vel posteris eorum veraciter conperta erant de actuale vita hac spiritale contemplatione articulo dicendi convertit, praedictus Ionas Hunnane abbati inquid.
PRAEFATIO VITAE BEATI IOANNES MONACHI ET ABBATIS.
Pre[cel]lentissima sanctorum prosequentes exempla, que luce clarius urbem tam in sermone docendum quam exemplum monstrando inluminavere, prorsus declarare adque [omnibus patefacere] omne studio omneque conato, cum conperta fuerint, debemus, ut scilicet [tam men]tis [homi]num cael[esti desi]derio innexas, quam [etiam sim]plicium animos hominibus p[rofani]s [ad vita] pro[vocemus aeternam], [ut dum] prae[cede]ntium p[rae]s[ulum, monachorum] adque patrum [labores atque studia cont]ricio[num mortificationu]m[que exem]pl[a] [trucina]nd[o mentis intentione pensamus, in eorum imitationem tam nostra corda quam aliorum mentes erigimus], qu[atinus et doctrinae solamina] et [laborum supplimenta, Christo] f[avente, studeamus subire.
Nec inmerito eorum virtutes ac gesta religiosa christiana laude fulciunt]ur, [qui uno spiritu diversitate virtutum florentes, diversis quoque donorum] mu[n]e[ri]b[us adornantur iuxta i]llu[d] Isa[iae dictum: Qui sunt isti, qu]i ut nubes vo[lant et quasi columbae a]d fenest[ra]s s[ua]s? N[ulli quippe dubiu]m [est], iuxta quod [va]s [electionis sup]plimentum dono[rum] sp[iritaliu]m, S[piritus] sancti tu]ba canente [ac de]monstr[an]te formam, p[ate]fecit, ut, d[um si]nguli in singulis ex [conditor]is [la]rgicione pro mer[it]is dona capi[endo] famul[a]tum div[i]ni n[om]inis exer[ce]nt, [cu]mulum post recipiant meritorum.
EXPLICIT.
[INC]IPI[UNT CAP]ITULA.
1.
De orto et conversione [e]ius.
2.
De in[tro]itu he[re]mi et coenubii si[u] ac serpente mortua.
3.
De [concur]so fra[tr]um religiosorum et progresso itineris, adque processum ad s[uum] p[erferebat c]oe[n]ubium.
4.
Qualiter sub [dici]one abbatis Lerine[n]si[um] s[e]s[e] oboedi[en]do [co]ntulit adque pat[riam a]g[nitu]s [iubetur] rep[edire].
5.
De re[es]su [eius et Filomeris soda]lis su[ffragio].
6.
D[e visita]tione matris et conte[m]ptu [oblectationis ma]terni desiderii.
7.
D[e] f[urto] r[eperto] s[ecur]u[m].
8.
D[e pauperem semin]dum [in]ventum.
9.
De cont[emptu] Agr[e]st[i et pe]nitudine e[ius].
[10.
] De [s]preto [gerulo] ad Cla[rum] der[ec]to.
[11.
Qua]l[iter famulus] d[em]one .......
et s[anitati redit]ur.
[12.
] De [restitutione] lingu[ae] cuiusdam.
[13] D[e faris munere a Deo mult]iplicato.
[14.
D]e .....
e S[egoni], ...... clam [ec]lesia[m introivi]t, r ...... [15.
] D[e] [e]olog[iaru]m [mun]er[e] .....
g .....
[Io]h[anni]s [sanato].
[16.
] De C[la]udio [monach]o, qui [ce]lus ap[ertu]s vidi[t].
[17.
] D[e lat]ice [a puteo s]u[blat]a et egr[o]m s[uspit]at[em] r[edito].
18.
D[e visitatio]ne r[egum a]dque [n]ob[i]liu[m ad virum Domini] ve[nientiu]m adque [admoni]t[io]ne et [exho]r[ta]tion[e] sub[iector]um .......
19.
D[e] sanctissi[mi viri obitu] .....
hac [de praelatione Silve]str[i abb.
] ac u .....
tione .. l.. ri.
.....
tatione.
[E]XP[LIC]IUNT CAPITULA.
VITA SANCTI IOHANNIS MONACHI ET ABBATIS.
1.
Igitur venerandi viri cultuque religionis imitandi beati Iohannis monachi atque abbatis vitam memorie commendando stilo patefacere nitimur, quae et quanta sui laboris studuit subire certamina, et nostris egregia exempla monstrando memoriam dimiserit seculis, ut non solum ille sui laboris fructus reciperet, venam etiam quosque ad imitacionem sui certaminis in postmodum traheret, doceat post gloriosos triumphos et peccatorum medicinam et eterne vite premia capere subplimenta.
Ab ipso ergo primordio, quibus parentibus vel in quo loco exortus fuerat, sunt prosequenda.
Ortus venerandi cultus Iohannes infra terminos Ternoderensis castri, qui locus in suburbano Lingonice urbis situs est, villa qne vocatur Quartaniacum super fluvium Bridenam.
Parentibus non ignobilibus procreatus, patre Hilario, matre Quieta nomine, quorum animos cultus religionis cathenatos atque sub omni devocione christiani timoris innexos tenebat; quique etiam inter ipsa primordie rudimenta tam in puericia quam in adolescentia sub christiani vigoris cultu atque religionis a parentibus alitus est atque nutritus.
2.
Cumque circiter XX esset annorum, cepit animo alciora atque solito artiora querere, ut, relicto natali solo, quo potissimum animi ostenderet affectum, et vitam ageret gloriosam et cultu religionis sub omni intentione mentem erudiret.
Dedit tamen operam, ut eo in loco, ubi ortus fuerat, perparvum oratorium fundaret, ut, dum anxia cordis vota, Christo annuente, pensando patraret, orationis solamina atque religionis, quomodo posset, occultum impleret.
Sed, dum mens devota Deo nec a parentibus nec a familia quereret famulatum vel plebis non ferret pressuram, elegit, ut eremi, quo se locus dabat, secreta expeteret.
Agebat enim hoc eo tempore, quo Gallias sub imperii iure Iohannes consul regebat.
Itaque cum quadam die ad basilicam missarum solempnia auditurus pergeret, – erat enim beati Iohannis baptiste veneranda sollempnitas, – audita euvangelica lectione et deducta serie, finem eius desiderii igne penetrans, quo ait: Puer autem crescebat et confortabatur in spiritu et erat in deserto usque ad diem ostensionis sue ad Israel, ac deinceps cum alia vice audisset, quod beatus Iohannes euvangelista reliquisset patrem Zebedeum cum navi et absque ulla ambiguitate Christum secutus fuisset, intrepidus mentisque ardore et celesti desiderio accensus.
relinquens patrem et matrem solumque natale, saltum, qui inter duos fluvios, id est inter Hormentionem et Sidenam situs est, qui a Sinemuro castro septem milibus abest, introiit.
Repertoque loco, in quo tyro Christi habitaret, et celestis milicie fulgentem ensem baiulans, quo ostem adversarium bellando repelleret, ovans resedit ibi.
Ubi etiam erat puteus, in quo serpens inter deserta positus habitabat.
Quo comperto, cum sodalibus ad puteum venit, Deoque oratione peracta, puteum quo poterat modo de industria inquietavit ac deinceps serpentem nocivum mortuum repperit.
Abiectoque eo procul a loco, ibique quantisper moratus, cenobii locum construxit et sanctorum patrum exemplo sub regule tenore, quam custodiendo proficerent, subiectam plebem constituit et, ut precedencium monachorum studia imitando prosequerentur et celestis antidoti pocula prebendo, quo peccatorum sanies pelleretur, omni nisu adortatus est.
3.
Et cum iam passim viri Dei fama cresceret, cepit undique plebs concurrere atque eum suis famulatibus Honorare.
Crescente ergo ibi monachorum caterva, cepit anxio cordis stimulo pensare, quid melius foret quidque salubrius mercedis cumulo obveniret, si plebi dominando preesset aut subiectus aliis obediendo sub obtentu religionis proficeret.
Fuit tandem consilii, melius esse sub vinculo mortificationis se subdere, quam aliis imperando dominari.
Et cum presertim ipse, infra monasteriorum septa positus, regularis materie normam atque precedencium patrum disciplinam sub obediencie rigore nequaquam didicerit, sed tantummodo quod lectio vel fama religionis vel cordi inseruerit vel auri advexerit, postposita percunctatione atque omni ambiguitate, cepit querere arma, quibus possit subiecta membra tueri: clipeum, quo diabolicam artem vitaret, galea, qua fidei caput inlesum servaret, mucronem, quo mundiales errores coerceret, impinget.
4.
Tandem religiosorum mores perquirens, ad Lirinense monasterium pervenit, ubi tunc venerabilis Honorati religionis forma plures instruebat et regularis discipline normam tenere eos commonebat.
Cum ergo duorum tantummodo sodalium comitatione ibi pervenisset, submotu omnis honoris cultu , humilitati atque obediencie subiectus, ultimum se omnibus obediencie iugum ferendo adaptavit.
Et cum iam per circulum anni sexque menses sub omni humilitatis cultu ultimus obediencie rigorem ferret, venit quidam ad prefatum Lirinense cenobium.
Cumque singulos monachorum in operis necessarii usus cerneret laborare, vidit inter ceteros venerabilem virum Iohannem.
Quem diu contemplatus ac de industria nomen eius inquirens, cognoscit, quis esset, omnibusque patefaciens, ad eius vestigia prostratus, inquid: 'Nonne hic est venerabilis Iohannes monachus, qui praelationem honorum fugiens, ad hec loca pervenit?' Cumque qui aderant inquirerent, quid dicere vellet, ille omnia ex ordine depromit, qualiter se rei veritas habeat.
Sicque agnitus, tam a senioribus quam a fratrum cetu debite venerationi est habitus.
Quo comperto, Lingonice urbis Gregorius pontifex egre ferre cepit, ut subiecte sibi plebis solamina perderit, direxitque absque dilatione ex eius coenubii septa virus cum epistularum subplimentum: unam ad eum qui praeerat adque subiecta sibi plebe, eius redito contrarii ne essent, nam damno communi particeps forent; aliam propriae ad virum venerabilem Iohannem, reditum postulans: quod si, opposita dilatione, facere neclexit, iudicium omnipotentis Dei de damno omisse hac derelicte plebes recipere metuerit.
Quam causam utrique, tam qui praeerat ob boni sodalis amisione, quam etiam venerandus Iohannis ob iudicii inlati penam, anxio cordis stimulo trucinare ceperunt; sed omnium consultu victus, ad patriam redire iubetur et, neclectam plebis curam, denuo caelestia preconia administrare, ne iudicium damnationis de omisione tantarum animarum adquireret, qui propriam perpotire cupiebat salutem.
5.
Regressus ergo ad praefatum locum, studuit denuo salubria pocula sub regulare tenore, quam beatus Macharius indedit, monachis ministrare adque aeducatam in melius plebem ad caelestia gaudia provocare, adnitente sibi monacho Filomere nomine, omni sanctitate et relegione deditum, cuius fultus auxilio, caelestem praeconium tam monachis quam populo annuens absque delatione conferebat.
6.
Tum mater experiens desiderabilem adventum venerabilis filii, ad eum venire properat, ut tam diu aspectum eius a se segregatum tandem ovans cerneret suisque votis aditum aperiret.
Arepto itaque itinere, ad eum eo in loco quo vir Dei positus erat advenit hac ministrorum deposcit affectum, ut agerent, qualiter desideratam diu prolem suis obtutibus contemplare meruisset.
Hoc ille auditu abnuit, matrisque affectum ut faverit, recusavit, reminiscens illud: Qui non reliquerit patrem aut matrem, non est me dignus.
Sed tamen, ne fidem matris, quam in Christi amorem et timorem inditam noverat, temere contemnendo violaret, transsiens ante aeam, parumper obtutibus eius apparuit, ut et desiderium matris saciaret et vigorem relegionis ob matris blandimenta non molliret.
Poposcit per ministros, sese incolumen habendo ad caelestia desideria cor locaret hac deinceps numquam se visurum in praesentem vitam sciret.
7.
Eodem namque tempore fratrum convenientia ad rura purganda, sentium frutecumque densitate amputanda processerat, quo ager cultui redditus uberius deferret fructus.
Quo cum operis labore incumberent, mox a seniore vocati, relictis oboediendo in opere securibus, ad coenobium remeant; peracta oboediencia, modo ad agrum cura laborandi redire procurant.
Ablatis furto securibus reperiunt adque neglegentiae damnum patri nuntianda properant.
Cumque ille eorum neglegentiam aegre ferens, fratribus imperaret, ut oratione lectioneque incumberent, ipse oratione innexus, Dominum pulsando deposcit, qur hunc famulis suis patiatur damnum inferri.
Moxque, peracta oratione, ad agrum properat et propere qui furti scelus patraverat venire conspicit: festinoque conamine ad vestigia beati viri curruit, patrati sceleris reatum denuntiat reformandaque praede absque dilatione horam pollicetur.
Tum ille et veniam postulanti et eologias non abnuit tribuere confitenti.
8.
Cumque solito per saltum more adletarum antiquorum oratione et ieiuniis evacaret, repperit quondam pauperem seminudum necessaria alimenta querere fructusque quos saltus gignere solet omni studio investigare, ut carnis famem potuisset cybum superare.
Ille inquirens, quid quereret, inlate miseriae oris confessione deprompsit.
At ille: 'Utinam te', inquit, 'sola carnis famis urguerit, et non famis vel sitis anime, que omne sine dape manet, cruciaret; aut certe, si ea te pauperies, de qua Dominus praecinens dixit: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum, et: Beati, qui aesuriunt et siciunt iusticiam, quoniam ipsi saturabuntur, possiderit, nulla dapum cupia indigeris.
Sed dabo quocumque potero modo consilium, ut spem ne praecedas, – multi enim ex inspiratu temporis usu evaserunt –: Pone in Domino spem tuam, et ipse te enutriet, areptoque laboris studio iuxta apostolum, quod bonum est, ut habias, unde et tuo usui et aegentum prebeas necessaria'.
Factoque in pectore eius crucis signum, ire ad propriam imperat.
Ille imperio viri Dei obtemperans, tantam copiam laboris suscepit, ut nequaquam deinceps que necessaria erant defuissent.
9.
Quidam etenim vir Agrestius nomine ad praefatum coenobium ad missarum solemnia audienda desiderio actus venerat, et pavimento prostratus, uberis fundens praeces, communem dominum oratione pulsabat.
Tandem a pavimento elevatus, ad ore beati viri missarum solemnia audire cupiens expectabat.
Cumque iam hora adesset, vir Dei imperat, ut foris eclesia egressi omnes, locum quieti tribuant, qualiter solita solemnia, ut eius mos erat, suis consodalibus perageret atque hostias Deo absque populari tumultu offeret.
At ille, mutu animo, foris progreditur nec subsistere ante fores neque oblationum sacramenta patetur expectare.
Tumido cordis intimo domum repedat, ibique intempesta nocte stratui obvolutus, vidit venerabilem virum dextera gemmam eucharistiae ferentem ante stratum adstare eique increpando dicere: 'Cerne', inquid, 'Agrestiae, quia, si die exsterna blasphemare distulisses, quamquam corporis ore eocharistie sacramento non accepisses, tibi spiritaliter largiretur; nunc vero, quia blasphemare praesumpsisti, spiritaliter tibi denegatur'.
Ille a somno consurgens, noxae suae maculas abluere parat, hac rediens ad virum Dei, veniam postulando ablui culpas inplorat.
10.
Subsequente vero tempore quidam famulus cuiusdam viri, cuius vocabulum erat Clarus, ad beatum virum ob noxam sceleris confugit.
Cumque ille studiose reati culpam requireret, repperit noxam rei commisse, et ne veniam petenti misericordiam denegaret, iubet cuidam, ut apicum seriem susciperet, et pro reatu miseri homines ad Clarum pergens, et vitam et veniam impetraret.
Cumque ergo Clarus oblatam a gerolo epistolam suscepisset, causam rei exquiret, et quid se textus epistole vel gerolus vellit.
Ille rei causam depromit.
Cumque Clarus nomen audisset, in furore versus, beati viri epistolam salibo inlitam abiecit, et ferocia redens responsa, gerolum exprevit.
Nec dilata divina ultio! Orem Clari faucisque ita vehemens perculit, ut per multa spacia temporum nec panis alimenta nec sacri corporis sacramenta capere possit.
11.
Ac deinceps famulus cuiusdam, cui nomen erat Nicasius, qui eo tempore curam rei publicae administrabat, demones arte obsessus, diversis cruciatibus vexatus, ut vix angi catenis crederetur, ad venerabilem virum Iohannem adductus hac obtutibus eius oblatus est.
Quem cum intuens vidisset, misertus cruciatui, sese in orationem dedit; pulsaque daemonis peste, homo reditur sanitatae.
Qui post incolomis multo tempore famulatui eius iunctus mansit.
12.
Post haec cuiusdam filius astu demonis captus, usu lingue sublatu, quemque longeva labiorum vexaverant silentia, ad virum Dei deductus eique oblatus est.
Quem intuens mestus, pro humani generis dispendio et iniqui hostis permisso oratione adque deprecatione intentionem dedit.
Nec dilata diu divine pietatis bonitas: et sui famuli libens praeces suscepit et usum lingue damnato restituit, qui post fratrum coetui insertus, sub obtentu relegionis eodem in loco usque ad finem permansit.
13.
Quodam in tempore loca circummanentia valida famis torrebat ita vehemens, ut nec spes vivendi plerumque foret.
Cumque ergo ad virum Dei ob alimonia querenda properarent, ille aeuangelicae praeconii dictum ante oculos ferens, quo ait: Frange esurienti panem tuum, et: Omni petenti te tribue, quosque advenire cerneret, necessaria ministrabat.
Cumque iam undique egentum plebs crebrius adveniret, ille adsuetum opus inpendens, omnibus fenerabat.
Tum unus e subditis ad patrem accedens, ait, se tanti farris cupiem non habere, quantum egentum poscebant quohortes.
Ille gemens poposcit sibi vas quem voluissent plenum segregari, unde egentum alimenta preberentur.
Moxque ille obplebere vas, capientem plus fere modia quinquies quina; cetera que habuissent usui fratrum proficerent.
Cuinque ergo turba aegentum pro aliquod temporis spatium ex eo vase alerentur, evenit, ut quidam iuxta morem sibi dare necessaria poscerit.
Ille mensuram consuetam dare iubet egenti.
Tum minister: 'Nequaquam', inquid, 'vel perparvum in vase remansit, sed totum imperiis tuis pauperibus est erogatum'.
Quo audito, oculos ad caelum adtollit, genuque flexo, largitorem omnium Dominum inplorat.
Peractaque oratione, ministro iubet: 'Vade', inquid, 'cum fidei adminiculo deffer alimenta aegenti'.
Pergens minister, repperit vas plenum, sumptaque mensura, pauperibus tribuit.
Deinde patri nuntianda credit, sed ille silendum esse imperat, ne elationis macula cumulum gratiae tollat.
14.
Quadam etenim nocte inter densa tenebrarum adveniens vir venerabilis Segonus ad cellula sua, basilicam latenter introivit, cominunem Dominum orationibus pulsabat.
Quod divinitus viro Dei revelatum est, ascitoque ministro imperat, ut concito gradu pergat, tactoque signo, sodales excitet, quia frater [communis] Segonus abdite fores ecclesie penetrando Dominum orationibus pulsat.
Quod ita repertum est, atque de industria venerando fratri ospitalitatis munus est impletum.
15.
Cumque iam Gallias Francorum regis sue dictione, sublato imperii iure, gubernacula ponerent et, postposita rei publice dominatione, propria fruerentur potestate, evenit, ut Theudebertus, filius Teuderici, Clodovei condam filii, bellum Italic inferret, transactis Alpibus, Italiam inquietaret; celerque reversus, demissis ducibus, quibus summ am bellorum commiserat, Mumoleno et Bucceleno, ipse ad propriam repedavit.
Eo itaque in tempore quidam vir cum quartano inquomodo eger teneretur et pene ultimum anelitum dimissurus expectaretur, germanus eius ad virum Dei properat, festinans advenit donumque eulogiarum cum premessa ad Dominum oratione ad egri solamina humili prece deposcit.
Tum ille et orationem atque eulogiarum solamina dare non distulit, sed enim cuivis cum fidei ardore petenti suffragium porrexit: inlatum unum paximacio cum quinque pomorum numero egri deferri iussit.
Receptum munus, celeriter ad germanum venit; eum procul positum, adveniente munus eger sensit, hac germanum requirens, dari sibi eologiarum munus deposcit.
Cumque ille introiens, deportasset, factis tribus particulas vinoque infusis, egro esurienti administravit.
Cumque ovans cum fidei ardore eologiarum munus sumpsisset, statim pulsa tabe, sospitatem recepit.
16.
Quantaque sublimia miraculorum Domini in sanctis suis redoleant exempla, sinibus eclesie in orbem terrarum diffuse personuit adque, elucubranti luce veritatis, fidelibus notum est.
Cum eo in tempore segetis, annuam maturitatem confecte, ad praecidendum in supradictum coenubio fuissent paratae, concio fratrum ad segitem praecidendam catervatim properare studuit, opusque per totius diei meta peractum adventus tetrae noctis proibuit.
Cumque omnes ad coenobium remeassent, imperio seniorum unus e fratribus Claudius nomine ad frugem custodiendam remansit.
Qui cum somno caperet, hac intempesta nocte evigilans, mentis ardorem ad caelum tolleret iuxta illud: Ego enim dormio, et cor meum vigilat, coepit cogitare, ne, fessus artus, sodalium membra nimio occubuissent sopore, neglectuque orationis usu, in aurore adventum iustum tramitis usum deferrent.
Cumque hec anxio cordis animo trucinaret, vidit subito caelos apertos et micantem globum totum lustrare mundum.
Moxque, dum mirando facto mens pavefacta pulsaret, alifer gallus solitam vocem adtollens, mundo venturam lucem nuntiavit, signoque tacto, omnis concio fratrum ad orationem cantosque peragendos ecleseam penetravit.
Ovans ille, postquam lux dedeta mundo fuit, patri de industria, quid viderit, nuntiavit.
Ille, ne stimulo elacionis corruptus, mentem pollueret, increpans ait: 'Nequaquam talia te vel corde tumido vidisse praesumas narrare! Quid enim fas est, ut homo sub fragilitate positus et contagione peccatorum maculatus mereatur caelestia contemplare?' 17.
Quidam enim vir cum de Parius properae ad patriam remearet, percussus ulcerae pessimo, quod passim per Galiae finibus dilatatum loca plurima pollulabat, veniensque ad propriam, petiit, ut sibi de puteo, quem vir Dei benedixerat, et inter septa caenubii sui situs erat, limpa deferretur: moxque se fidem haberae sospitatem recepturum.
Dericto ministro, laticem cum benedictionem deportat; austaque eger, vi doloris incendii vulnus craebuit, adque suspitatem reditus, vitam post incolomis cum superis egit.
18.
Quanto iam onorae hac veneratione regum Francorum adque nobilium fulceretur, enarrare longum est.
Inerrat in eum, ut opido iurae dicam, omnium virtutum flagrantia, corporis castigatio; ieiuniis et orationibus aeque ut iuvenili aetate tulerat, eodem modo et senile portabat: exemplum subditus edocens, ut castrimargiae, id est gule, cenodoxiae, id est aelatione, arogantiae, id est superbiae, vicia maxima, per que conpererat Adam in paradiso deceptum, omnimodis plebem subditam cavere suadebat, ne simili modo, sicut Adam his tribus vitiis delapsus adque ad gaudia paradisi segraegatus et deiectus est, simili modo immitatores eius dum ventris ingluviae gule obediendo subcumbunt, dum elationis stimolo inbecillitate animi perturbantur, dum superbiae malum anime Deo dicatae vulnerantur, a consorcio iustorum abscise et omni gaudio perpetuae lucis private eterno cruciato damnerentur.
Ipse vero ieiuniis et vigiliis vacans, omnibus inlecebris aelisis, pullulantibus virtutibus, animi vigore corporis voluptate prohibuit, ut ignitum illo igne animi desiderium, de quo igne Dominus ait: Ignem veni mittere in terram; quam volo, ut ardeat? ut omnium virtutum fructus adtraheret, hoc verbum semper corde et ore proferrens: Concupivit anima mea desiderare iustificationes tuas in omni tempore, et item: Ideo dilexi mandata tua super auro et topazion.
Fratres cohortans, vultu hilaris et letus facie monebat, dicens: Venite, exultemus Domino?, iubilemus Deo salutari nostro.
Preoccupemtis faciem eius in confessione et in psalmis iubilemus ei.
Venite, adoremus et procidamus ante Dominum [et ploremus ante Deum], qui fecit nos, quia ipse est dominus Deus noster.
Operi piissimo corde et corpore vacans, memorabat sanctum Paulum dixisse, si [quis] non laborasset, panem sine periculo non potuisset sumere.
Et requirens instituta sanctorum patrum, inter multas collationes precipue sancti Ysaac abbatis [Scithae] doctrinam meditans, pro Christi dilectione se coartavit et crucem domini nostri Iesu Christi non erubuit, sed portavit.
Semper habens profunde humilitatis inconcussa fundamina, ab omni lubrice impulsationis incursu animum inhibuit et ita paulatim ex contemplatione divina ac spiritali intuitu meruit sublimari.
Sollicitudine rerum carnalium preter certas necessitatis generaliter abscidit et nullius negocii causaeve non solum curam, sed nec memoriam quidem penitus admisit.
Detractionem, vaniloquia seu multiloquia, scurilitatis pariter amputavit, sciens illud quod sibi quomodum religionis ordo convexerat, hoc aliis utile fore impleri, quicquid scilicet ipse a pube tenus ad senilem etatem perduxerat.
Nec prorsus, quamvis fessis artibus, paciebatur finiri silentio, quod cunctis in commune, vocis tuba civitate canente atque salutifera Domini precepta personante, proficeret in augmentum.
19.
Obiit ergo circiter CXX annorum, V.
Kalendas Febroarias, plenus etate corporis et decore religionis.
Nec oculis caligavit nec dencium dampna sensit, memoriae vigorem tenacitatem retinens, et, ut in plerisque fieri assolet, nequaquam etas decrepita, obmisso largitatis usu, avaricie umquam succubuit, sed omnia bona, quibus etas iuvenilis succubuerat, eque et senectus pollebat.
Sepultusque est aut procul a cenobio infra terminos monasterii, loco quem ipse predixerat.
Suffectusque est in loco eius abbas Silvester nomine, quem ipse antea vivens fratrum cetui preesse preciperat; qui et religionis forma et regule tenore per vestigia magistri gradiens, longevo floruit tempore.
Post quem in supradicto cenobio Mumulinus ex iussu venerabilis viri Silvestri curam regiminis suscepit.
Qui post Lingonice ecclesie pontifex electus, in loco suo Leubardinum cum consensu fratrum abbatem prefecit, qui sepulcrum, ubi reliquie sancti corporis beati Iohannis condite erant, in loco in quo nunc est mutavit.
20.
Nec absurdum videtur huic operi inserere, que tunc in ea sunt acta commutatione.
Nam cum sepulcrum illud a loco in quo positum erat avellere ac commutare voluissent, [et sublata humo undique, nequaquam tamen sarcofagum movere possent], triduam ieiunii subire laborem consilium fuit.
Cum iam tercia dies a ieiunio illuxit, – erat enim X.
Kals.
Octobris, in quo die veneranda festivitas beati Mauricii martiris cum sociis suis mundo clara nitescit, – et fessa iam ieiunio membra post matutinos cantus rursum in sopore requiescerent, quidam senex ecclesiam [introiens, cernit beatos senes], sibique videbatur Iohannem et Silvestrum ante sepulcrum adstare atque his qui cum eis inerant, albis vestitis stolis, imperare, ut sepulcrum moverent ac in locum ubi nunc est situm promoverint.
Cumque ille audaci animo cerneret, quid ageretur, a Iohanne, ut ipse arbitrabatur, increpatus est: 'Cur', inquid, 'ausus ecclesiam introisti? Sed quia simplici corde tuum cognovi introitum, vade', inquid, 'et concito gradu tam Leubardino quam sodalibus excitato, ut ceptum opus cito peragant'.
Festinus ille a Leubardinum abbatem cucurrit ac rei geste causam deprompsit.
Ille cum suis ovans surrexit, et agnita voluntate [sancti viri] atque permissione proprie devocionis, surgentes atque sepulcrum amoventes, eo in loco ubi nunc est commutarunt.
Ubi et sanctum altarium cum consilio episcoporum struxerunt, quo Christi hostiae litantur, atque orationum officia persolvuntur, ubi et remedia egris et quorumque votis solamina beneficiorum accommodantur, cui est honor et gloria in seculorum secula.
Amen.