XLIII. DE BETTONE 

Betto episcopus, natione huius nostre Burgundie Burgundio, Senonice urbis indigena, patre Alberico eque Burgundione editus, matre uero uocabulo Angela Francigena, felici est procreatus auspitio. Qui a puero monachus, monasticis institutis eruditus, et liberalibus non mediocriter inbutus artibus, tempore Euurardi, cuius erat consanguineus, abbas extitit cenobii sancti Eraclii confessoris Christi egregii. Postea uero loci sui, id est monasterii sancte Columbe, cuius mancipatus fuerat obsequio, uoluntate fratrum prelatus efficitur. Qua diutius prelatione honestissime fungens, hec precipue illi studii extitit industria, ut operosis cenobium illud excoleret edificiis, ecclesieque Dei fabricam auri argentique decoraret ornamentis. Turrim siquidem in medio templi prominentem, que ob sui amplitudinem ea tempestate quod p//////// admisit, tegumento carebat et quandam breuitatis informitatem intuentibus designabat, in sublime extulit, eamque artificiali argumento pulchro constructam opere testudine texit, et ob roboris firmitatem subtus arcus priores alios fieri iussit marmoreis columnis subnixos. Exedras quoque beati Lupi confessoris Christi et sancte Columbe uirginis et martyris bracteis aureis atque argenteis fabrili artificio sculptis ambiuit. Nonnulla etiam uestimentorum peregrina ornamenta in diebus sollempnis induenda monachis subpleuit. Tandemque huius nostri periculosi temporis plenumque timoris instabilem intuens cursum, et prouido sollicitudinis oculo prospiciens, inter hostiles paganorum acies in sue integritatis statu monasterii fabricam non posse prestare inuiolabilem, fisus de largissima omnipotentis clementia, et accepta Richardi magni principis et eiusdem loci abbatis licentia, operosum aggressus est opus, et magnae laboris instantia pene usque ad perfectum perduxit. Nam in giro monasterii menia cum turribus fundauit et usque ad propugnacula erexit. Quod castrum infatigabili studio peregisset, nisi eum futurum episcopum Dei dignatio ascire decreuisset. Gerranno quippe Autrice sedis episcopo ab huius nostre communione uite corruptibilis per mortis debitum sublato, predictus uir moribus et uita laudabilis, ut pontificatum Autissiodorensis ecclesiae regendum arriperet, ab omni clero et populo adtentius adclamatur. Sed is ad hoc se indignum fore clamans, et totis nisibus obtestans, tandem opitulante prelibato principe, episcopalem indeptus est cathedram. Ubi secundum quam celitus didicerat sapientie regulam, ita perfecte studuit uiuere, ut inmensitatem opinionis eius et fame nullius ualeat doctoris uel lingue disertitudo perorare uel doctrix manus stilo exarare. Nos tamen summatim perstringentes uite illius qualitatem, hoc uerissime asserimus, quia sapientie documentis egregius, sanctimonie candore clarus, prudentia perspicuus, grauitatis suauitate uernans, frugalitatis uigore comptus, dapsilitatis benignitate extitit perornatus. Huic mos inerat tempore conuiuii post sessionem ad mensam, primam ciborum appositionem duodecim egenis in suo conspectu residentibus aliisque alicubi positis pene omnem dirigere, continuo equľ alia non minima subsequente. In qua refectione post finem diuine lectionis nemo aliquid indecens aut scurrile audebat loqui, sed quicumque ex ore proprio quiddam nitebatur proferre obseruabat ut eius uerbum aut diuinum aliquid aut humanum bene condecens sonaret. Talibus itaque uite lanpadibus nitens, et Deo et omnibus hominibus complacebat. Nam a tempore Gerranni presulis Ragenardus uicecomes Gaiacum et Iussiacum uillas, non longe multum ab urbe sitas, in suo detinebat dominio, sed tamen hic uir egregius, cum nequiret eas nec speciali commonitione nec precum inportunitate ab eius iure extorquere, salubri reperto consilio, exhibitis pecunie donariis, illas sue restituit potestati. Et ut precessorum suorum imitator foret et in die obitus sui memoriale illius gaudenter canonici recolerent, contulit eis Vendosam ecclesiam et Rontoniacum uillam, et in Carboiaco mansum unum. Cumque meditaretur ut edes episcopales, que post ciuitatis deflagrationem a nemine fuerant uel mediocriter reparate, reedificaret, et in aula Christi quecumque posset honori congrua studenter exerceret, pleuritico langore grauiter adstrictus diuque detentus, cum a fidelium cateruis custodiretur et circa eum diuine laudes ac lectiones celebrarentur, felicem Deo cum confessione catholice fidei spiritum reddidit, ipsa die VI kalendarum martiarum, sepultusque est in cripta ecclesiae sancti Germani. Sedit annos II, menses XI, dies XIIII. Fuit ecclesia absque pontifice a VI kalendarum martiarum usque ad V kalendarum aprilis, hoc est diebus XXXIII.