Aurelianus imperator ad castrum cui nomen est Dymon veniens, et percipiens a Terentio comite famam S. Benigni, dixit : Si hunc dimiserimus, magnum malum patriæ nostræ accrescet, et deorum nostrorum despectio sublevabitur. Nam cum diis nostris ostensum fuerit signum crucifixi, statim tabescent et frement dentibus, nec patiuntur signum illius intueri. Audiens hæc comes jussit inquiri S. Benignum. Quem inventum ubi gentilibus verbum Dei prædicabat, vinctum ac cæsum Aureliano exhiberi præcepit.
[2] Quo viso Aurelianus ait : Crucicola, signifer christianæ legis, si modo diis immolare contempseris, diversis te pœnis interimi præcipio, et non eruet te de manibus meis Christi tui auxilium. Benignus autem respondit: Vox Christi est : Nolite timere eos qui corpus occidunt, animam autem occidere non possunt. Aurelianus ait : Ex qua regione es, et quod nomen tibi ? Cui Benignus : Ab Oriente venimus, ego et fratres mei quos tu jam occidisti, a sancto Polycarpo missi ut verbum Dei et nomen Christi gentibus per nos prædicetur. Aurelianus ait : Si sermonibus meis præbes famulatum, magnum te sacerdotem deorum constituam et innumeratum te primum in palatio meo jubeo. Sanctus Benignus respondit : Aurum et argentum et dii tui tibi sint in perditionem ; me autem non mutabis a Christo, cui servio, qui est Verbum Patris et vita, et in se credenti vitam tribuit sempiternam. Hunc quem negas, velis nolis, scias Deum esse tuum et omnium gentium.
[3] Audiens hæc imperator nervis durissimis eum cædi præcepit. Qui cum traditus fuisset Terentio comiti, ad trochleas extensus est, et cum cæderetur ait : Gratias tibi ago, Jesu Christe, quod propter nomen tuum hæc pati merui. Sed cum fuisset cæsus et carceri mancipatus, angelo confortante ita pristinæ redditus est sanitati quasi nec unam plagam accepisset. Altera ergo die jussit eum Aurelianus suis conspectibus præsentari, et ait : Benigne, sacrificas diis an non ? Cui Benignus ait : Agnosce, miser, quod dii tui nihil sunt. Tibi enim vel mihi quomodo subvenirent, qui sibi subvenire non possunt ?
[4] Tunc iratus imperator ad fanum quoddam eum adduci præcepit, et carnem de sacrificiis invitum in os ejus ut manducaret mitti jussit, dicens : Si de sacrificiis deorum manducaverit, contra nos postea talia non loquetur. Quo exhibito, facto e contra signo crucis, cum oratione oculis ad cœlum levatis, statim omnia idola manufacta et vasa quæ cum sacrificiis offerebantur sicut fumus evanuerunt. Tunc sanctus Benignus, cum gaudio magno gratias agens Jesu Christo, dixit ad Aurelianum : Agnosce, miser, quid fuerunt factæ species deorum tuorum, quomodo ante signum salutis evanuerunt ; agnosce, infelix, creatorem cœli et terræ. Aurelianus ait : Et tu agnosce, Benigne, quia dii nostri tuam cupiunt facere voluntatem ; si tu velis illis præbere assensum, magnum te in conspectu nostro videbis. Cui Benignus : Stultum habes cor, nec oculis vides quanta sit virtus Christi, qui deos tuos sic comminuit ; jam dixi tibi, diabole, amator criminum, imagines dæmonum non adoro.
[5] Tunc iniquissimus cæsar carceri eum recludi præcepit, dicens : Exhibete saxum grande et transforatum, in quo pedes implumbetis, et in digitos manuum calentes subulas in longo figite, et sex pedibus illi nec ullus aquam præbeat. Includite cum eodem duodecim canes ferocissimos, esurientes et sitientes, ut a canibus diripiatur. Reclusus est itaque sanctus Benignus secundum jussionem iniqui cæsaris in carcere, et per sex dies orationi vacans, angelo confortante, et canes mitigati nec capillum capitis ejus aut fimbriam vestimenti contigerunt. Angelus autem Domini ipsi alimentum panem cœlestem præbuit, et discutiens subulas de manibus et plumbum de pedibus ejus, ait : Accipe, dilectissime Christo ; et accepto pane gratias agens manducavit.
[6] Sexto igitur die Aurelianus ait : Aperite custodiam et videte si a canibus sit direptus an non. Quo facto, invenerunt eum ita illæsum et tam integrum ut nec una plaga corporis ejus appareret. Quibus renuntiatis Aureliano, ait : Vecte ferreo collum ejus contundite in ipso carcere, et lancea militis vitam ejus crudeliter finiri facite, ut ne ipse nobis aut diis nostris injuriam amplius inferat.
[7] Quo facto columba nivea de ipso carcere a christianis ascendisse visa est usque in nubibus, et pretiosa anima qualiter ascendit ad cœlos fuit ostensa. Tantusque odor suavitatis et metus in ipso loco refulsit ut æstimarent se paradisi coloribus collocari. Discedente ergo Aureliano, exinde Leonilla beatissima matrona nutu Dei veniens, corpus sancti aromatibus condivit et honorifice sepelivit. Quæ se virtutibus multis manifesta probatione semper perclaruit. Acta sunt hæc kal. novembris. regnante Domino Jesu Christo in secula seculorum. Amen.