IN RELEVATIONE BEATI BENIGNI
SACERDOTIS ET MARTYRIS CHRISTI
(XIV Kal. novembris)
Ad Vesperas. — Antiph.
Gaude, gaude fidelis concio ;
Adest tibi gaudendi ratio ;
Nam Benignus, Martyr, cum gaudio,
Pleno Cœli potitur præmio ;
Sed tu magis lætare, Divio,
Tanti sancti clarus martyrio.
Cap. (Sap.)
Benedicentes Dominum exaltate illum quantum potestis. Ipse deduxit justum per viam rectam : cujus memoria in benedictione est.
Resp.
Dum divinum semen serit 
Ab iniquis capitur ;
Caput vecte lictor ferit ;
Sanguis Sancti funditur, 
† Sic injuste justus perit,
Dum pro fide moritur.
V. Nunc membrorum ejus massa 
In decenti quadam cassa 
Digne valde ponitur.
† Sic injuste... Gloria Patri 
...Dum pro fide...
Hymnus :
Gaude mater Ecclesia,
Lauda Christi clementiam,
Qui Benignum de Græcia 
Transmisit in Burgundiam.
Roborare dum nititur 
Martyr fidem viriliter,
Jussu tyranni capitur 
Et tractatur crudeliter.
Super pedes effunditur 
Ipsius plumbum bulliens ;
Non clamat nec conqueritur,
Pro Christo mori sitiens.
Post pedes sic dispositos,
Denæ ponuntur subulæ 
Per denos ejus digitos 
Ardentes quasi faculæ.
Bina perfossus lancea ;
Caput vecte percutitur ;
Columba quædam nivea 
Ex ipso tunc egreditur.
Sic rosa delectabilis 
Offertur Regi gloriæ ;
Miles inexpugnabilis
Renumeratur hodie.
Trinitati sit dedita 
Laus, honor, virtus, gloria ;
Quæ per Benigni merita 
Nos ducat ad cœlestia. Amen.
In Evangel. Ani.
Transit Martyr ad regni solium ;
Jam fons parvus crevit in fluvium ;
Nunc cœleste gustat convivium 
Christi servus intrans in gaudium.
Coll’a.
Omnipotens sempiterne Deus qui hunc diem nobis honorabilem, beati Benigni martyris tui relevatione tribuisti ; da, quæsumus, Ecclesiæ tuæ in hac celebritate lætitiam, ut cujus membra pro amore veneramur in terris, ejus intercessione sublevemur in cœlis. Per Dominum.
Ad Matutin. Invit :
Adsunt mirifici 
Benigni gaudia ;
Laude multiplici
Plaudat Ecclesia. Ps. Venite
Hymnus.
Exultet cœlum laudibus,
Resultet terra gaudiis,
Benignus in cœlestibus 
Lætus potitur prœmiis.
Mundanam calcans gloriam,
Benignus, Martyr inclytus,
Pro Christo contumeliam 
Fati dignus est habitus.
Devotionis adipe 
Repletus et pinguidine,
Agonizat cum principe 
Sanctus pro Christi nomine.
Cum furibundis canibus 
Missus fuit in carcerem,
Figurans in aliquibus 
Sic Danielem veterem.
O Virum ineffabilem,
Omni dignum memoria ! 
Quem reddunt commendabilem,
Vita, mors, signa varia.
Trinitati... etc. (ut supra ad Vesp.)
In 1° Noct. Ant. 1. Præco magnus de Græcia 
Missus est in Burgundiam 
Dare nobis cœlestia 
Regna, per pœnitentiam.
Ant. 2. Fervens desiderio,
Dignus habebatur 
Fungi sacerdotio 
Quod exequebatur.
Ant. 3. Documentis nititur 
Erudire bonis
Gentes, dum ingreditur 
Castrum Divionis.
Ant. 4. Sub Polycarpi regula 
Mente profecit sedula ;
Tandem fidem catholicam 
Docet et apostolicam
Ant. 5. Agonizat pro Christi nomine 
Martyr plenus divino lumine,
Nullo fractus prorsus discrimine.
Ant. 6. Sanctus pro Christo dimicans 
Confisus est in Domino,
Præceptum Dei prædicans 
Ore quasi tubicino.
Lectin prima : Hora autem novissima, defluxo hibernali æstivalique tempore, cum jam sanctorum flores exciderant, igneique ardores caritatis famescere desierant, benignissimus mundi Redemptor, qui non repellit plebem suam et hereditatem suam, hoc est electorum ecclesiam, non derelinquit ; consolatus est populum suum et misertus est nostri. Cum enim quamplurimi, non corruptilibus auro et argento sed pretioso sanguine Agni et immaculati Christi Jesu redempti, tanto ingrati beneficio, per abrupta vitiorum incedentes, obliti sunt Deum qui salvavit eos, declinaveruntque a via recta, eo quod sanctos oblivioni dederunt tanquam mortuos a corde, suscitavit nobis Deus pastorem in medio nostri de fratribus nostris, honestæ conversationis bonis moribus adornatum, qui errantes reduceret, vias prudentiæ ostendendo, « ad dirigendos pedes nostros in viam pacis », scilicet Hugonem, bonæ memoriæ, venerabilem patrem hujus cenobii, et « inspiravit in faciem ejus », id est in cordis affectum, « spiraculum vitæ », sanctum scilicet propositum quod erit pluribus vita gratiæ.
R. I. Mundum vocans ad Agni prandium,
Hora cœnæ, Deus rex omnium 
Servum mittit, † dans ei socium 
Sanctum Andochium.
V. Ad hoc officium 
Benignus mittitur ;
Istud negotium 
Laetus exequitur. 
† Dans ei socium... etc.
Lectio II : Nam cum thesaurus incomparabilis, sacratissimum corpus beatissimi Benigni diu in loco et modo prædictis jacuisset, temporibus præfati venerabilis patris Hugonis, anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo primo, XVI calendas martii, in prædicto cenobio Divionensi contigit res terribilis et miranda. Turris namque lapidea in medio ecclesiæ super bases lapideas summo opere stabilita, dimensionibus longitudinis, latitudinis et altitudinis copiosa, nobilique fabrica fabricata, mirabili horribilique ruina corruit. O mira res ! quæ non in abscondito sed in propatulo, omni populo totique clero castri Divionensis, tanquam in medio, non in angulo ecclesiæ aperiens os suum innotuit.
R. II. Calcans mundum sub suis pedibus,
Sanctus fidem declarat gentibus.
† Cujus virtus apparet omnibus 
Christi fidelibus.
V. Vita bona, mors, signa varia
Hujus Sancti demonstrant præmia. 
† Cujus... etc.
Lectio III : Theca namque lignea quæ inferiori parte ecclesiæ pretiosissimas reliquias continebat, super duas columnulas lapideas stabilita, totum pondus, vel ut verum fateor, majus pondus ruinæ sustinuit. Quæ quidem theca omnino illæsa, disrumptis duabus columnulis, nullo alio nobis visibili supposito, per seipsam mirum in modum subsistebat. Lampades etiam quæ in loco dictæ thecæ contiguo in veneratione sacrarum reliquiarum ardebant jugiter, nec propter tantæ ruinæ tamque mirificum et terribilem statum et sonitum nec propter pulveris inexcogitatum turbinem extinctæ sunt : lucerna enim ejus non extinguetur in æternum.
R. III. Dispensator providus.
Inclytus bellator 
Circuit ut callidus 
Nocturnus circator ;
Idolorum rigidus 
Semper impugnator, 
† Castitatis fervidus 
Custos et amator 
V. Verbo, vita docuit,
Signo multis claruit,
Doctus speculator, 
† Castitatis... etc.
Lectio IV : O quanta tunc amaritudine doloreque cordis tacti intrinsecus incolæ loci istius ad considerationem ruinæ domus Dei præcelluntur ! Quanta etiam mentis exultatione ad novitatem miraculorum diebus istis insolitam jocundantur ! Tunc enim dolor et gaudium commixta sunt, ut illud propheticum impleretur : « Risus dolori miscebitur ».
R. IV. Verbum vitæ dum palam loquitur,
Surgunt hostes ; martyr conquiritur.
† Statim vinctus ad ducem ducitur,
Nec sic subvertitur.
V. Inter canes martyr includitur 
Sed ab illis nequaquam læditur.
† Statim... V. Gloria Patri... † Statim...
In II Noct. Ant. I. Quando missus Sanctus 
Fuit cum canibus.
Cibat illum Christus 
E cœlo panibus.
Ant. II. Migrans, cœli coetibus 
Sanctus aggregatur ;
In terris hominibus 
Jam patrocinatur.
Ant. III. Posquam vitæ stadium 
Pugil consummavit,
Intrat cœli gaudium 
Victor, quod optavit.
Ant. IV. De bello victis hostibus 
Miles probus regreditur ;
Benignus, spretis omnibus,
Cœlum dives ingreditur.
Ant. V. Benignitate præditus.
Benignus plenissime,
Tandem dignus est habitus 
Locari dignissime.
Ant. VI. Jam Martyr in gloria 
Regnans cum beatis 
Multa beneficia 
Parat sanitatis.
Lectio V : Quid ergo sibi voluit ista, fratres carissimi, ruinæ domus Dei erumpnosa lamentatio, supportationisque sanctarum reliquiarum lætabunda admiratio, inextinguibilisque luminis luminosa irradiatio, nisi novæ reedificationis istius templi divinam dispositionem exaltationisque sanctarum reliquiarum futuram ordinationem designare. Nam sicut sancto David a Deo fuit prohibitum ædificare domum Dei in Jerusalem eo quod vir sanguineus esset, quod Salomoni filio ejus permissum est ; sic etiam sanctis patribus, in hoc monasterio quondam degentibus, ex aliquo Spiritus Sancti consilio speciali non fuit permissum, domum Dei reædificare, sanctasque reliquias exaltare : sed huic Salomoni pacifico, prædicto videlicet patri reverendo, ex gratia privilegii specialis reservatum est.
R. V. Sanctitate plenus et gratia.
Dei servus objurgat vitia ;
Pœnas suffert, et vituperia, 
† Nulla tamen fractus injuria.
V. Subularum fortes aculei
Hunc non mutant a statu fideli. 
† Nulla tamen...
Lectio VI : Et quia melior est obedientia quam victimæ, auscultareque magis quam afferre adipem arietum : ideo venerabilis prædictus pater, inspirationi divinæ monitisque salutaribus non recalcitrans, sed devotissime obtemperans, celeriter operi fabricæ hujus ecclesiæ, ut inpræsentiarum est, porrexit dexteram ; quæ quidem fabrica quantis excogitata vigiliis, quantisque sumptibus laboriosa extiterit, in seipsa demonstrat.
R. VI. Præses nefandus ferculum 
Sanctum cogit comedere, 
† Creditque Dei servulum 
Tali modo pervertere.
V. Cito signo crucis opposito
Cibus ille vanescit subito, 
† Creditque...
Lectio VII : Completaque anteriori parte dictæ fabricæ quæ juxta vulgare nostrum presbyterium nuncupatur, sæpedictus pater, secundum diu ante conceptum propositum, aggreditur opus sibi dulcissimum : Videlicet thecam argenteam, decentissima textura conceptam, auro, argento, gemmisque compositam fabricare, in qua sanctæ reliquiæ, quæ diu in imo latitaverant, honorifice conderentur.
R. VII. Imperator ut leo rugiens
Sanctum poenis pulsat multociens. 
† Sed Benignus, cuncta despiciens.
Non mutatur sicut insipiens.
V. Homo sanctus, in sapientia 
Manet sicut solis substantia, 
† Sed Benignus...
Lectio VIII : Qua completa, illius fretus adjutorio qui perfecit soli- datque, antedictus pater quasi tuba exaltans vocem suam clamavit in fortitudine. Convocavit namque barones, archiepiscopos, episcopos, abbates, aliosque prælatos dissimilitudine officiorum graduumque uni Domino famulantes, cum totius cleri et populi multitudine copiosa. Congregato tam nobili exercitu, ad debellandas ærias potestates, sagittam fortissimam, quæ nunquam adiit retrorsum, de pharetra sua extrahentes, hoc est speciosissimas reliquias de loco ubi diu jacuerant, amoventes, infra dictam thecam post majus altare decenter sumptuoseque in alto stabilitam, in hymnis et confessionibus Dominum benedicentes, cum maximo cleri populique gaudio condiderunt. Acta sunt hæc omnia anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo octavo XIV Kl, novembris, regnante Domino nostro Jesu Christo cui est honor et gloria in sæcula sæculorum. Amen.
R. VIII. Bina perfossus lancea,
Vecte percussus ferreo.
Ex hac Benignus area 
Cœli locatur horreo. 
† Stola gaudens purpurea 
Sanctorum fulget cuneo.
V. Sicut botrus martyr comprimitur,
Sic in cœlum justus deducitur.
† Stola... V. Gloria Patri... † Stola...
Ad Cantica. Ant. Superans potentiam 
Martyr tormentorum,
Cumulum et gloriam 
Monstrat præmiorum.
Lectio IX. Ev. secundum Matth.
In illo tempore : Circuibat Jesus omnes civitates et castella, docens in synagogis eorum, et prædicans Evangelium regni, et curans omnem langorem et omnem infirmitatem. Et reliqua. Homilia :
Cernis quod æqualiter et villis et urbibus et castellis, id est et magnis et parvis Evangelium prædicaverit, ut non consideraret nobilium potentiam, sed salutem credentium.
R. IX. Sicut granum sinapis minimum.
Martyr pœnis attritur plurimum.
† Nunc odorem diffudit optimum 
Et suavissimum.
V. In regionis terminis 
Patet vis hujus seminis 
† Nunc odorem...
Lectio X : Circuibat civitates hoc habens operis quod mandaverat Pater : et hanc esuriem, ut doctrina sua salvos faceret infideles. Docebat autem in synagogis et villis Evangelium regni : et post prædicationem atque doctrinam curabat omnem langorem, et omnem infirmitatem : ut quibus sermo non suaserat, opera persuaderent.
R. X. Expedito de gravi fabrica
Carnis, turba plaudit angelica, 
† Martyr Dei, Christo nunc supplica 
Ut nos ducat ad regna cœlica.
V, O Benigne, per preces sedulas,
Peccatorum deterge maculas, 
† Martyr Dei...
Lectio XI : De Domino proprie dicitur : « Curans omnem langorem et omnem infirmitatem » ; nihil quippe ei impossibile est. Videns autem turbas, misertus est eis quia erant vexati et jacentes sicut oves non habentes pastorem.
R. XI. Sanctum suum mirificat 
Christus novo miraculo :
Lucerna fulgens emicat,
Diu latens sub modulo 
† Quæ virtutem magnificat 
Salvatoris in populo.
V. O Christi benignitas.
Collaudanda quotidie,
Per quem Benigni bonitas 
Demonstratur Ecclesiæ. 
† Quæ virtutem...
Lectio XII : Vidit ergo Jesus humanum genus, clementiæ suæ piæ intuitu, et misertus est ei quia erat per varios errores, diabolo ducente, valde vexatum nec habebat pastores qui illud in viam veritatis erigerent. Sic ideo Christus constituit et pastores et rectores, hoc est apostolos et successores eorum. Nam et semper necesse est ut oves Christi pastores et doctores habeant, quia diabolus, velut leo rugiens, circuit, semper quærens quem devoret.
R. XII. O quam digne, quam laudari 
Sanctus iste promeruit,
Dum pro fide trucidari 
Et morti tradi voluit ! 
† Quadam luce singulari 
Nunc terris lumen influit !
V. Tu, qui signis claruisti,
In curandis corporibus,
Nos a morte serves tristi 
Et a cunctis doloribus. 
† Quadam... V. Gloria Patri... † Quadam...
Evangelium : Circuibat... (Matth. ix, 35-38)
Ad Laudes. Ant. I. Adest dies lætitiæ
Christi cunctis fidelibus,
Qua Benigni reliquiæ 
Transferuntur cum laudibus.
Ant. II. Gemma sub terra latuit,
Despecto jacens loculo ;
Cujus virtus apparuit 
Evidenter in populo.
Ant. III. Fulget in Cœli gloria
Martyr cum beatis ;
Et multa beneficia 
Præstat sanitatis.
Ant. IV. Corpus sanctum, quod pluribus 
Annis fuit sub nubilo,
Episcoporum manibus 
Nunc transfertur cum jubilo.
Ant. V. Lingua manu pariter 
Martyr prædicavit ;
Mundo multipliciter 
Signis coruscavit.
Capit. (Eccle. c. 13) In sermone ejus siluit ventus ; cogitatione sua placavit abyssum, et plantavit illum Dominus Jesus.
Hymnus.
Hymnum novæ lætitiæ 
Decantemus alacriter ;
Nam Benigni reliquiæ 
Transferuntur solemniter.
Dum conatur ut populus 
Errores suos corrigat,
Aureliani famulus 
Illum catenis alligat.
Ante conspectum ducitur 
Martyr Benignus ; perfidis 
Tormentis non pervertitur 
Nec blandimentis callidis.
Triumphat per martyrium 
Coeli Benignus incola ;
Nunc in choro cœlestium 
Bina gaudet aureola.
O gloriosa passio !
Quam felix ejus anima !
Cujus fiunt suffragio
Per mundum signa plurima.
Conemur totis viribus ;
Et cuncta nostra debita 
Solvantur ejus precibus,
Præsentia præterita.
Trinitati sit... (ut supra)
Ad Benedictus Ant. Carnis, gleba latens diutius,
Collocatur modo decentius ;
Hujus solis refulgens radius 
Lumen suum diffundit latius.
Collect. : Omnipotens, sempiterne Deus... (ut supra ad Vesperas)
Ad primam : Ant. Adest (e Laud.)
Ad tertiam : Ant. Gemma (ibid.)
Capit. (Eccli. c. 45) In bonitate benignitatis et alacritate animæ suæ placuit Deo Isarël : ideo statuit ad illum testamentum pacis, ut sit illi sacerdotii dignitas in æternum. 
Collecta : Omnipotens (ut in Iis Vesp.)
Ad Sextam : Ant. Fulgens in Cœli gloria... (ut supra)
Capit. (Eccli. c. 46) Invocavit Dominum omnipotentem et dedit in dextera ejus tollere hominem fortem in bello et exaltare cornu gentis suæ.
Collecta : Beati Benigni, martyris tui, sacratissimam relevationem hodierna die solemniter celebrantes sublimasti, tuis adesse fidelibus concedas. Per Dom.
Ad Nonam : Ant. Lingua manu... (ut supra)
Capit. (Eccli. c. 48) In diebus suis non pertimuit principem, et in potentia nemo vicit illum nec superavit illum verbum aliquod, et mortuum prophetavit corpus ejus.
Collecta : Deus, bonitatis auctor et bonorum omnium dispensator, concede propitius, ut qui beati Benigni martyris tui festa celebramus, ejus patrocinio ac suffragio, tuæ pietatis propitiationem consequamur.
Ad Vesperas : Ant. Præco magnus... (ut in I° N° et aliæ)
Capit. (Eccli. c. 48, 49) In vita sua fecit monstra et in morte operatus est mirabilia ; in omni ore quasi mei indulcorabitur ejus memoria et ut musica in convivio vini.
R. Sancte Benigne...
Hymnus.
Gaude mater... (ut supra)
In Evang. Ant. O Martyr egregie,
Norma probitatis,
Rosa patientiæ,
Ebur castitatis ;
Roga Regem gloriæ 
Ut nos a peccatis 
Absolutos hodie,
Jungat cum beatis.