1 La Ferté, 18 mai 1113 Les comtes de Chalon Savary et Guillaume ont offert à l’abbé de Cîteaux Etienne, qui voulait installer dans un autre lieu une partie de ses moines, un quartier de la forêt de Bragny qu’ils firent délimiter par des croix. Lors de la dédicace de la basilique, les évêques Gautier de Chalon et Josseran de Langres ont proclamé, avec l’assentiment de toute l’assistance, que quiconque troublerait les moines dans la possession de ce territoire serait frappé d’excommunication. Les comtes ont également concédé les droits d’usage dans toute la forêt de Bragny. Pub.: Perry (C.), Histoire civile et ecclésiastique ancienne et moderne de la ville et de la cité de Chalon sur Saône, Chalon, 1659, Pr. pp. 48-49. DESCRIPTIO QUALITER ET QUANDO MONACHI SANCTE MARIE DE FIRMITATE DE CISTERCIO ADVENIENTES NUTU DIVINO AD IPSUM LOCUM APPLICUERUNT. ET DE DONO DUORUM COMITUM SABERICI ET WILLELMI. Tantus erat numerus fratrum apud Cistercium quod nec substantia quam habebant eis sufficere, nec locus in quo manebant eos convenienter poterat capere. Placuit itaque abbati ejusdem loci, Stephano nomine, ceterisque fratribus, ut locum alium quererent in quo pars ipsorum ab aliis corpore non animo separata Deo devote et regulariter deserviret. Quem locum dum prefatus abbas sollicite ac studiose perquireret, ad noticiam domni Gualterii Cabilonis episcopi et canonicorum ejusdem civitatis, necnon ad aures duorum comitum, Saberici videlicet et Guillelmi, aliorumque illustrium virorum ista pervenit discussio. Qui vehementer inde gaudentes et terram suam circumquaque perlustrantes Deo volente tandem locum idoneum predictis monachis ad Deo serviendum et regulariter vivendum invenerunt in quo eos honorifice susceptos sicut Domino placuit posuerunt. Quibus inibi collocatis duo supradicti comites quandam partem silve, quam incole loci illius Bragne appellant, leto animo prebuerunt. Quam itaque partem ne inde ulterius ab aliquo calumpniam vel contentionem fratres prescripti paterentur, presente domno Gualterio Cabilonensis episcopo et domno Stephano Cisterciensis abbate et Widone de Virduno et aliis quampluribus, sicut opportunum fuit designaverunt fixis crucibus. In qua postea designatione sicut duo episcopi diffinierunt, domnus Gualterius Cabilonensis et domnus Jocerannus Lingonensis, in dedicatione ipsius loci, unanimi eorum consensu qui ad ipsam venerant dedicationem, bannum statuerunt quod, si quis fratrum jam dictorum possessionem quam eodem tempore in eodem loco a predictis comitibus Saberico et Willelmo susceperunt ullo modo infringeret, excommunicationi in perpetuum subjaceret nisi Deo et beate Marie et fratribus ipsius cenobii de infractura satisfaceret. Sed et predicti comites reliquam partem silve Bragne, videlicet que extra terminum possessionis antedictorum fratrum est, ad omnia necessaria sua explenda, ad usus domorum, ad pastus suorum animalium, ad fenum colligendum gratanter concesserunt. Acta sunt ista anno ab incarnatione Domini millesimo centesimo tercio decimo, indictione sexta, concurrens secundus, epacta prima, tuncque cenobium de Firmitate primitus sumpsit initium et basilica ejusdem loci est dedicata eratque dies dominicus, videlicet quinto decimo kalendas junii, et in sabbato ejusdem dominici diei monachi de Cistercio venientes ad eundem locum applicuerunt. 2 (1126-1147) Bernard Gros, sire de Brancion, et son fils Josseran ont abandonné ce qu’ils revendiquaient dans le territoire de la Ferté. Pub.: Bazin (J.-L.), Brancion, les seigneurs, la paroisse, la ville, Paris, 1908, P.J.I., p. 209. DE EO QUOD CALUMPNIABATUR BERNARDUS GROSSUS INFRA TERMINOS POSSESSIONIS MONACHORUM DE FIRMITATE. Notum fieri volumus omnibus sancte ecclesie cultoribus quod Bernardus Grossus et Jocerannus, filius ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuum quicquid calumpniabantur infra terminos possessionis eorum, coram domno Gualterio Cabilonensis episcopo, in manu Bartholomei abbatis ejusdem loci Firmitatis. Hujus rei testes sunt hii: Tibertus de Seniceo, Robertus de Buxi, Rodulfus, frater ejus, Bertrannus de Ver, Brunus, mulnarius de Laloia, et alii quamplures. 3 (1113-1121) Les moines de Saint-Pierre de Chalon ont abandonné leurs droits dans le territoire de la Ferté. ?? DE DONO QUOD FECERUNT MONACHI SANCTI PETRI DE CABILONE MONACHIS SANCTE MARIE DE FIRMITATE. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod monachi sancti Petri de Cabilone dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem Deo servientibus quicquid calumpniabantur in eodem loco tam propter parrochiam quam propter aliud. Hoc itaque confirmatum est in capitulo predictorum monachorum de Cabilone, in presentia domni Gualterii prefate civitatis episcopi et duorum abbatum, sancti Petri scilicet Arlenbaudi et sancte Marie de Firmitate Filiberti, quampluribus etiam pluribus assistantibus hoc donum in perpetuum testificantibus, Anserius testis, Hugo de Milliaco, Robertus de Milmanda, Hugo de Fontanis, Rodulfus Seguinus. 4 (1130 env.) Robert de Buxy, avec l’agrément de sa femme, a donné la tâche des essarts dans le territoire de la Ferté jusqu’au bois de l’Arçonne, sauf pour les terres des paysans résidant entre Mépilley et Messey-sur-Grosne. Robert tenait ce droit en fief d’Arlier de Martailey qui a donné son consentement. ?? DE DONO ROBERTI DE BUXEDO. Notum facimus cunctis filiis sancte ecclesie quod Robertus de Buissi, consensu uxoris sue Ermengar, concessit monachis sancte Marie de Firmitate quicquid sui juris erat, hoc est taschis de agricultura omnium rusticorum quos monachi predicti admiserint in silva que vocatur Bragnis, videlicet in omni terra que est infra terminum monachorum et usque ad silvam que vocatur Argentia. Sed quia noluit ex toto carere, agricultura vicinorum rusticorum hominum qui morantur a Mispiliaco usque Maissiacum ab hoc dono excepit. Filii autem predicti Roberti, quia nec fari nec intelligere adhuc poterant, huic rei non interfuerunt. Hujus rei testes sunt hii: Guido de Porta, Raimundus, archidiaconus, Rodulfus de Buissi, Humbertus de Porta. Hoc autem fecit prefatus Robertus de Bussi laudante Herleio de Martilliaco, a quo eandem taschiam in feodo tenebat. Hujus concessionis testes: Bertrannus de Ver, Aalardus de Seniceo, Achardus de Seniceo. 5 (avant 1144) Oury, fils de Bernard de Bissey, et Dannon sa sœur, épouse de Martin Flochet, ont donné en aumône tout leur droit sur le moulin du Perron. ?? DE DONO ULRICI, FILII BERNARDI DE BAISSEI, ET DAMPNUS, SORORIS EJUS. Omnibus fidelibus sub christiano jugo viventibus notificamus quod Ulricus, filius Bernardi de Baisie, et Dampnus, soror ejus, uxor Martini Flochet, ob remedium animarum suarum omniumque antecessorum suorum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ibi in perpetuo Deo famulantibus quicquid habebant in mulnario quod est sub mulnario predictorum fratrum de Firmitate, quod etiam vocatur mulnarium dun Perrun, in manu domni Bartholomei abbatis ejusdem loci Firmitatis. Hujus rei testes: Willelmus de Branciun, Petrus de Jardana, Jocerannus de la Sala, Maigrez, prepositus Olchisiaci, Bonez, filius predicti Magret. 6 (La Ferté, avant 1144) Bernard, Martin et Guy, fils de Damas, cousins d’Oury et de Dannon de Bissey, ont donné leur part du moulin du Perron. ?? DE DONO BERNARDI ET MARTINI ET GUIDONIS, FILIORUM DALMATII. Sciendum est iterum quod Bernardus et Martinus et Guido, filii Dalmatii, hii tres fratres consobrini predicti Ulrici et Damnus sororis ejus, qui partem habebant in predicto mulnario, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in capitulo ipsorum, quicquid habebant in prefato mulnario dun Perrun, ponentes librum super altare ut firmum eorum donum maneret in perpetuum. Hujus donationis testes sunt hii: Guillelmus de Branciun, Jocerannus, frater ejus, Petrus de Jardana, Arlenbaudus, filius Bernardi de Lunniaco, Jocerannus, filius Guichadi de la Sala. 7 (1130 env.) Arlier de Martailly, sa femme et ses fils ont donné un moulin et un pré qu’ils possédaient en alleu. ?? DE DONO ARLEI DE MARTILLIACO. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Arleius de Martilliaco, una cum uxore sua et filiis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quoddam molendinum sub Firmitate cum adjacente prato. Erat autem proprium ejus alodium et ideo prefatis monachis sine alicujus calumpnia perpetuo illud tradidit possidendum. Hujus rei testes: Bernardus Sofridus, dominus castri Senicei, Bertrannus de Ver, Aalardus de Seniceo, Richardus de Seniceo. 8 (1140 env.) Bertrand de Vers, Bertrand Meschin et Lébaud, ses fils, et l’épouse de Bertrand Meschin ont donné des moulins près de la Ferté. ?? DE DONO BERTRANNI DE VER ET FILIORUM EJUS, BERTRANNI MESCHI ET LEBALDI. Quoniam Adam prevaricante, caritate frigescente, posteritas ejus est diminuta a veritate, censuimus scripto commendare que secuntur posterorum memorie. Igitur omnibus sancte ecclesie fidelibus tam futuris quam presentibus notum facimus quod Bertrannus de Ver et filii ejus, Bertrannus Meschinus videlicet et Lebaudus, frater ejus, et uxor Bertranni Meschini, ob remedium animarum suarum omniumque antecessorum suorum, omni retentione sinistre occasionis postposita, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem perpetuo manentibus molendinos quos habebant juxta Firmitatem. Hoc autem in pacto retinuerunt ut, si sine excommunicatione obirent et usque ad januam Firmitatis se deferre facerent, sepulturam ibi haberent et quicquid agitur pro monachis ageretur pro illis per totum Cisterciensem ordinem, quod et consecuti sunt in capitulo generali Cistercii, laudantibus abbatibus tocius ordinis Cistercii. Hujus donationis testes: domnus Gualterius Cabilonis episcopus, Guido de Luisiaco, Bernardus de Luiniaco, Bertranus de Curtavas, Symon de Curtavas, Aalardus de Seniceo, Jofridus de Loaisi, Guillelmus de Nantun et alii multi. 9 Chalon, 28 mars 1147 Guillaume, comte de Chalon, et Huon, fils du duc de Bourgogne, ont donné le territoire de Battrey et les droits d’usage dans la forêt de Bragny. Pub.: Petit (E.), Histoire des ducs de Bourgogne de la race capétienne, tome II, Dijon, 1887, Pr. n° 300, p. 241. CARTA DE EXARTBERTRADO. DE DONO WILLELMI, CABILONIS COMITIS, ET HUONIS, FILII DUCIS BURGUNDIE. Universis fidei christiane cultoribus futuris et presentibus notum facimus quod Willelmus, comes Cabilonis, et Huo, filius ducis Burgundie, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus omne territorium de Exartbertra, sine ulla retentione, cum omnibus suis appendiciis, et omnes usus necessarios in Bragniaco. Hoc autem donum fecerunt in presentia domni Eugenii pape, apud Cabilonem, eo videlicet tempore quo profectionem Iherosolimam professus est rex Francie, Lodovicus nomine. Hujus rei testes: Guido de Virduno, Bertrannus de Saldun, Hugo Beraldus, Jofridus de Porta, Hugo de Fontanis, burgensis. Sed Guillelmus, comes videlicet Cabilonis, hoc ipsum donum de Exartbertra prius fecerat in manu domni Gualterii, Cabilonensis episcopi, et in manu domni Bartholomei, abbatis de Firmitate. Cujus rei testes sunt hii: Tibertus de Seniceo, Landricus, frater ejus, Hugo Beraldus, Aalardus de Seniceo. 10 (peu avant 1158) Guy de la Roche, avec l’agrément de sa femme, a donné ses droits dans le territoire de Battrey. ?? DE DONO GUIDONIS DE LA ROCHI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guido de Rocha, laudante uxore sua, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis inibi Deo in evum servientibus quicquid habebat in territorio de Exartbertra, cum omnibus appendiciis ejusdem territorii. Hujus rei testes: Jocerannus de la Sala, Robertus Meschinus de Juliaco, Robertus de Li. 11 (1150 env.) Bertrand de Saudon, Hugues Blanc et son frère Hugues, chanoine de Chalon, avec l’agrément de Bernard Laura et de Girard de Croset ont donné la moitié de la dîme de Battrey. ?? DE DONO BERTRANNI DE SALDUN ET HUGONIS BLANCI ET HUGONIS, FRATRIS EJUS, CANONICI CABILONIS. Omnibus sancte christianitatis cultoribus tam futuris quam presentibus notificamus quod Bertrannus de Saldun et Hugo Blancus et Hugo, frater ejus, canonicus Cabilonis, laudentibus fratribus suis, Bernardo videlicet Laura et Girardo de Croset, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus quicquid habebant in decima Exartbertradi, medietatem scilicet que erat eorum. Testes domni Bertranni de Saldun: Hugo Blancus et fratres ejus, Hugo canonicus, Bernardus Laura, Girardus de Croset. Testes domni Hugonis Blanci et fratrum ejus: Bertrannus de Saldun, Barbaroz, burgensis Cabilonis, Hugo de Fontanis, burgensis, Robertus Turravasel. 12 (1140 env.) Hugues, chantre de Chalon, et Guy de Fontaines son frère ont donné, avec l’agrément des fils de Guy, un pré entre Mépilley et la Charmée. Ils le tenaient en fief des fils du sire de Sennecey qui ont autorisé le don. ?? DE DONO HUGONIS, CANTORIS DE CABILONE, ET GUIDONIS DE FONTANIS. Notificamus omnibus sancte matris ecclesie filiis quod Hugo, cantor Cabilonis, et Guido de Fontanis, frater ejus, laudantibus filiis ejusdem Guidonis, Huberto, Guidone, Hugone, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem cenobii quoddam pratum quod est inter Mispiliacum et Chalmeiam, laudantibus etiam filiis Bernardi Sofridi de Seniceo, Tiberto, Sofrido, Landrico, a quibus illud habebant in feodo. Hujus rei testes: Raimundus, decanus Cabilonis, Symon, archipresbiter, Guido Neriols, Amicus, clericus. 13 (1150 env.) Hugues de Limont, avec l’agrément de sa sœur, de son beau-frère et de ses oncles, a donné tous ses droits sur la dîme de Battrey. ?? DE DONO HUGONIS DE LIEMONT. Innotescat omnibus fidelibus futuris et presentibus quod Hugo de Liemont, laudante sorore sua Agnete et marito ejus Hugone Becchu de la Graveria, laudante etiam Hugone de Milmanda, avunculo suo, et Hilione de Liemont, patruo suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid juris habebat in decima de Exartbertrado. Hujus rei testes: Johannes de Siana, Johannes Michaldus, Robertus Vuillelmus. 14 (1147-1155 env.) Robert, Ogier et Bernard, fils d’Arlier de Martailly, ont donné leur part des tâches dans les territoires de la Ferté, la Chanliarde, Battrey et Saint-Nicolas. ?? DE DONO ROBERTI BARBAROT ET OTGERII DE MARTILLIACO ET BERNARDUS DE VILLA. Omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notificamus quod Robertus, cognomento Barbarot, et Otgerius de Martilliaco et Bernardus de Villa, hii tres fratres, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus quicquid habebant in taschiis tocius territorii Firmitatis et Campi Liardi, secundum illam designationem que facta fuit antiquitus quando fundata abbatia fuit primitus. Similiter tocius Exartbertradi territorii. Similiter iterum territorii capelle sancti Nicholai que fuit domni Roberti heremite, sicut vadit li chaois qui est ultra capellam sancti Nicholai, usque ad puteum del Til, et a puteo del Til in transversum usque in Argentiam, et quicquid aliud calumpniabantur in omnibus prefatis territoriis totum Deo et prefatis monachis Firmitatis concesserunt. De parte Roberti Barbarot testes: Stephanus, capellanus Bellimontis, Petrus, capellanus de Monte sancti Martini, Julianus, capellanus de Seniceo, Bertrannus de Ver. Arlebaudus de Cardiniaco, Jozaldus, prepositus Bertranni de Ver, Johannes, filius Nazarii de Leiva, Robertus de Linos. De parte Otgerii de Martilliaco testes: Bertrannus de Ver, Arlebaudus de Cardiniaco, Hugo de Langles, Hugo li Blans. De parte Bernardi de Villa testes: Robertus de Bressis, Letaldus de Curtavas, Jocerannus, filius ejus. 15 (1150 env.) Guy Neriol de Buxy a donné le pré de Scorchicaballo entre Sienne et la Charmée. Il le tenait en fief de Thibert de Sennecey qui a autorisé le don avec son frère Landry. ?? DE DONO GUIDONIS NERIOLDI. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum facimus tam futuris quam presentibus quod Guido Neriols de Buxiaco dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci pratum de Scorchicaballo, quod situm est inter Sianna et Exartbertradum. Hujus rei testes: Symon, archipresbiter Cabilonis, Hugo de Juliaco, canonicus Cabilonis, Robertus Boscosus, capellanus castri Buxiaci. Notandum autem quod ipsum donum laudavit Tibertus de Seniceo, a quo antefatus Guido Neriols tenebat in feodo prefatum pratum, et Landricus frater ejusdem Tiberti antefatis monachis Firmitatis ob remedium anime sue. Hujus rei testes: Stephanus, capellanus de Bellomonte, Julianus, capellanus de Seniceo, Richardus de Ver, Otgerius de Martilliaco, Bernardus Bole, Bernardus Girardus, prepositus Tiberti de Seniceo, Petrus Arenbertus. 16 Buxy (peu avant 1158) Barthélemy, chevalier de Buxy, gendre de Guy Neriol, a abandonné, avec sa femme et la mère de celle-ci, sa revendication sur l’aumône de son beau-père. Barthélemy a reçu vingt sous et un jambon; sa femme, une vache et son veau; sa belle-mère, six agneaux. ?? DE CONCESSIONE BARTHOLOMEI DE BUXIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Bartholomeus, miles de Buxiaco, qui accepit in conjugio filiam Guidonis Nerioli de Buxiaco, qui dederat pratum de Scorchicabalo in fine suo monachis Firmitatis, postquam eam accepit antefatum pratum monachis predictis cepit calumpniari. Tamen cognitum fuit quod injuste calumniabatur prefatus Bartholomeus predictum pratum, presertim cum monachi haberent testes et diu essent investiti de prefato prato. Tandem antefatus Bartholomeus et uxor ejus Bona et domina de Verziaco, mater predicte Bone, concesserunt quicquid calumpniabantur in prato de Scorchicaballo Deo et sancte Marie de Firmitate. Habuit tamen inde prefatus Bartholomeus viginti solidos et unam pernam porci, et uxor ejus unam vaccam cum vitulo, et domina de Verziaco, mater ejusdem femine, sex agnos. Testes Bartholomei: Hugo Beraldus, Bertrannus de Castiniaco, Robertus Guillelmus. Testes duarum dominarum: Robertus de Li, Guillelmus Bucce, Guido Leterus. Hoc autem factum fuit apud Buxiacum. EXCOMMUNICATIO. Ego Gualterius, divino nutu Cabilonensis episcopus, quod in hac carta continetur adquisitum ad sustamentum fratrum de Firmitate adtestor et ratum facio et firmum decerno, nulli prorsus deinceps concutiendum esse permitto. Et eos omnes qui contra illud venire temptaverint omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque sanctorum Dei et nostra auctoritate a gremio sancte matris ecclesie excommunico, ut donec inde digne satisfaciant a sacratissimo corpore et sanguine Dei et domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Eis autem qui supradictis ecclesie Firmitatis pacem tenuerint atque servaverint sit pax et misericordia a Deo patre et domino Ihesu Christo et omnibus sanctis ejus et nunc et in perpetuum. Amen. Fiat. 17 La Ferté (1155 env.) Lors de sa conversion, Guy de Saules avait donné la Vèvre Chard et le moulin de Lalheue avec l’agrément de son frère Hugues. Quelques temps après. Guichard et Josseran, ses frères, obtinrent que ces biens leur fussent rendus et donnèrent en échange la portion du bois de l’Arçonne contiguë au territoire de la Ferté, ainsi que le droit de pêche dans la Grosne et les noues. Ils cédèrent trente toises du bois de l’Arçonne, jusqu’au bief établi par les paysans de Laives. ?? DE DONO GUIDONIS DE SALA ET DE COMMUTATIONE ARGENTIE CUM JOCERANNO DE SALA ET CUM GUICHARDO, FRATRE EJUS. In nomine sancte et individue Trinitatis. Agnoscant omnes fideles tam futuri quam presentes quod Guido de Sala quando venit ad conversionem apud Firmitatem, laudante Hugone Balbo fratre suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis in perpetuum Deo famulantibus quandam vauram, cognomento Liaschosa, et appenditia ejusdem vaure, et molendinum de Laloia quod est juxta eandem vauram. Post non multum vero temporis Guichardus de la Sala et Jocerannus, frater ejus, fratres videlicet predicti Guidonis, petierunt a monachis Firmitatis ut predictam vauram et molendinum eis commutarent. Quod et fecerunt. Nam predictus Guichardus et Jocerannus, frater ejus, quandam partem Argentie adherentem territorio Firmitatis dederunt in commutatione antefatis monachis. Ejusdem autem commutationis sic continetur descriptio. Incipit enim in transversum quod vulgari sermone est dicendum sicut li drez del bez portat, qui exit de la marz moxua descendendo inferius usque in planitiem. Ibique reflexus del bez dimittit, ac sicut desursum venit recta linea usque in Graunnam tendit, et latitudine usque ad territorium Firmitatis pervenit. Aqua vero Graunne et piscatio ejus ex utraque parte rippe, et noe que in predictam vauram exeunt quando aque crescunt, et piscatio earundem noarum a termino que ex parte Argentie descendit usque al bez quem rustici de Leiva fecerunt, sine ulla retentione. Ejusdem commutationis est totum, ac sine ulla contradictione et calumpnia alicujus hominis quod antefatum est monachis Firmitatis est traditum pro commutatione predicta ad possidendum et ab eis susceptum. Sed et hoc non est pretermittendum, immo omnibus est insinuandum quod antefati monachi Firmitatis a predictis fratribus, Guichardo videlicet et Joceranno, hoc in conventu retinuerunt ut triginta tesas perpetuo dimitterent de bosco predicto Argentie usque al bez quem rustici de Leiva fecerunt. Quod prefatum est in commutatione ambarum partium predictorum scilicet fratrum ac monachorum Firmitatis totum concessum est. Hujus rei testes: Bertrannus de Saldun et Jofridus de Porta, quando fuit primitus factum extra capitulum. Sed ut hoc ratum et inviolatum permaneret in evum predicti fratres, Guichardus videlicet et Jocerannus, in capitulum Firmitatis venerunt ibique coram fratribus ejusdem loci hoc quod antefactum est certius confirmaverunt. Hujus rei testes: Lebaldus de Nantun, Ulricus de Baissei, prepositus Joceranni de la Sala, Rafinus, forestarius Argentie, et Rivorius, serviens Joceranni. 18 La Ferté (1155 env.) Josseran de Saules a donné, avec l’agrément de sa femme, de son frère Guichard et de son neveu Bernard de Buxy, le tiers du bois de l’Arçonne. Il a demandé à l’évêque de Chalon de garantir sa donation. A sa mort son nom sera inscrit à l’obituaire et on célébrera son service funéraire. Deux ans plus tard, Josseran et Guichard ont décidé que les bénéfices spirituels attachés à cette aumône seraient assignés à l’âme du premier défunt. Ils ont accordé l’assurance qu’aucune maison ou village ne seraient construits dans tout l’Arçonne. ?? DONUM JOCERANNI DE LA SALA. Insinuandum est omnibus sancte ecclesie fidelibus tam futuris quam presentibus quod Jocerannus de la Sala, laudante uxore sua atque Guicardo fratre suo ac Bernado nepote suo de Buxiaco, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci terciam partem Argentie, de sua parte a marz moxua sicut vadit levata recto tramite usque ad Bragniacum, respiciendo capellam sancti Nicholai que fuit domni Roberti heremite. Sub tali vero conditione fecit hoc donum ut abbas qui fratribus preesset Firmitatis annuatim conventui ejusdem loci generale victualium, albi panis videlicet et vini ac piscium vel casei aut certe aliud quod horum valentiam excusare potuisset, in festo beate Marie Magdalene faceret. Addidit etiam huic dono, laudante uxore sua atque Guichardo fratre suo ac Bernardo nepote suo, de Buxiaco, ut in tota Argentia numquam deinceps fieret domus ad habitandum neque villa edificaretur. Iterum jussit prefatus Jocerannus hoc donum firmari sigillo Cabilonensis episcopi quatinus, si quis sue parentele im posterum aut etiam aliorum hominum hoc donum vellet infringere, excommunicationi subjaceret perpetua dampnatione nisi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci plenarie satisfaceret de transgressione. Monachi vero Firmitatis concesserunt eidem Joceranno ut, ejus obitu cognito, nomen ejus in regula sua fideliter scriberent et tantum pro eo quod pro uno monacho facerent. Testes hujus rei: Bosmundus de Capella, Johannes medicus, Lebaldus de Nantun. Hoc vero non est pretermittendum sed omnium fidelium auribus fideliter est inculcandum quod, post duos annos quam hoc quod prediximus fuit factum, antefati fratres, Guichardus videlicet et Jocerannus, capitulum Firmitatis adierunt ibique coram fratribus ejusdem loci convenerunt ut illi qui antea ex ipsis duobus moreretur prefatum donum Argentie et victualium generale deputaretur. Quod sibi invicem ut boni fratres ac concordiam diligentes gratanter animo ac vultu jucundo concesserunt. Illud autem quod Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci concesserant, scilicet ut in tota Argentia numquam deinceps fieret domus ad habitandum neque villa edificaretur, esset pro remedio animarum suarum patris ac matris omniumque antecessorum suorum commune utriusque donum et firmum ac stabile in perpetuum. Hujus rei testes: Lebaldus de Nantun, Ulrichus de Baissei, prepositus Joceranni de la Sala, Rafinus, forestarius Argentie, Rivorius, serviens Joceranni predicti. 19 (1155 env.) Galienne, épouse d’Eudes de Dammerey, fille de Landry Vier, a donné, de l’alleu qu’elle avait reçu de son père, le quart du bois de l’Arçonne, dans la partie que les moines avaient acquise par échange de Guichard et de Josseran de Saules, et dans celle dont Josseran leur avait déjà donné une portion. ?? DONUM GUALIENE, DOMINE DE DALMARIACO. Omnibus sancte matris ecclesie filiis notum facimus tam futuris quam presentibus quod quedam domina, nomine Gualiana, que fuit uxor Odonis de Dalmariaco et filia Landrici Veier, pro remedio anime sue patris ac matris omniumque antecessorum suorum, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus, de suo proprio alodio quod pater suus scilicet ei dederat jure liberi alodii, quartam partem Argentie, in illa videlicet parte quam commutaverant prefati monachi Firmitatis Guichardo de la Sala et Joceranno, fratri ejus. Est enim descriptio commutationis et predicte quarte partis Argentie talis. Incipit namque in transversum quod vulgari sermone est dicendum sicut li drez del bez dimittit, ac sicut desursum venit quasi recta linea usque in Graunnam tendit, et latitudine usque ad territorium Firmitatis pervenit. Addidit etiam huic dono predicta domina Gualiana quartam partem Argentie illius bosci qui est ex parte Buxiaci, a marz molsua sicut vadit levata recto tramite usque ad Bragniacum, respiciendo capellam sancti Nicholai que fuit domni Roberti heremite. Erat autem alodium proprium predicte domine quarta pars totius Argentie. Testes de his que predicta sunt: Robertus Barbaroz, Hugo Trusabuz, Stephanus Buzola, Johannes, filius Odonis de Dalmariaco, bastardus. EXCOMMUNICATIO DOMNI GALTERII CABILONIS EPISCOPI. Ego Gualterius, nutu Dei Cabilonensis episcopus, donum quod continetur in hac carta scriptum monachis de Firmitate presentibus et futuris perpetua stabilitate auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petrum et Paulum omniumque sanctorum confirmo ratum manere. Si qua igitur persona im posterum ex hoc eos inquietaverit vel tribulaverit excommunicationi se subjacere atque periculum mortis eterne incurrere noverit, nisi competenti satisfactione se correxerit. 20 Cluny et Chalon (26 et 28 mars 1147) L’ermite Robert a donné le lieu dit Saint-Nicolas, dans la forêt de Bragny, qu’il avait reçu d’Hugues, duc de Bourgogne, et de Guillaume, comte de Chalon. Le pape Eugène a confirmé ce don; le comte et Huon, fils du duc, l’ont approuvé. L’évêque Gautier II de Chalon a donné l’église de Saint-Nicolas. Pub.: Petit (E.), l. c.; Pr. n° 301, p. 241. NOTICIA QUALITER DOMNUS ROBERTUS HEREMITA DEDIT DEO ET SANCTE MARIE ET MONACHIS DE FIRMITATE LOCUM SANCTI NICOLAI. Quoniam instabilitas et oblivio ex quo primi parentes vetitum gustaverunt in paradisio multum prevaluerunt in genere humano, censuimus posterorum memorie tradere que secuntur exarata calamo scribe. Omnibus itaque sancte matris ecclesie filiis notificamus futuris atque presentibus quod domnus Robertus heremita, vir religiosus atque honestus, locum in Bragniaco qui dicitur sancti Nicholai, quem ab Hugone, bone memorie duce Burgundie, et a Guillelmo, Cabilonensi comite, consilio domni Jozaldi, tunc Cabilonensis episcopi, ad serviendum Deo susceperat, cum omnibus que ibidem edificaverat vel adquisierat, et cum omnibus pertinentiis ejusdem loci, Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum eterno regi servientibus, in presentia domni Eugenii pape, qui hoc ipsum donum confirmavit atque coroboravit, Dei omnipotentis et sedis apostolice auctoritate, pio ac devoto animo, apud Cluniacum concessit. Hanc concessionem prefatus comes Guillelmus atque Huo, prefati ducis filius, in presentia ejusdem domni Eugenii pape unanimiter laudaverunt. Reverendus quoque Gualterius, Cabilonensis episcopus, ecclesiam quam antefato loco consecraverat similiter, in presentia domni Eugenii pape antefati, predictis monachis Firmitatis Cabiloni concessit. Hujus rei testes: Guido de Verdun, Bertrannus de Saldun, Hugo Beraldus, Jofridus de la Porta. 21 (peu avant 1158) Guy de la Roche, avec l’agrément de sa femme et de ses frères Thibaud et Hugues, a donné tous ses droits dans les territoires de Saint-Nicolas et de Battrey. ?? DE CONCESSIONI WIDONIS DE LA ROCHI ET FRATRUM SUORUM. Insinuandum est omnibus fidelibus tam futuris quam presentibus quod Guido de la Rochi, laudante uxore sua et fratribus suis, Tebaudo atque Hugone, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus quicquid habebat in territorio capelle sancti Nicholai que fuit domni Roberti heremite, sicut videlicet vadit li chaois qui est ultra capellam sancti Nicholai et in sursum usque ad puteum de Lulei, et inde in transversum usque in Argentiam, et in visum totum usque in Graunnam, et quicquid habebat in territorio Exartbertradi, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Willelmus, comes Cabilonis, Hugo de Crissei, Bernardus de Sancto Saturnino, Robertus de Cuissei. 22 La Ferté, premier dimanche de l’Avent (1148 env.) Guillaume, prévôt du Thil, a donné tous ses droits dans la vèvre Saint-Martin, à Saint-Nicolas et dans le territoire donné par le comte Guillaume et Huon de Bourgogne. Approbation de son oncle l’archiprêtre Simon et de ses cousins Robert et Bernard. ?? DE CONCESSIONE WILLELMI DE TILIO ET ROBERTI ET BERNARDI, FRATRUM. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis presentibus et futuris notum facimus quod Willelmus, prepositus de Tilliaco, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid juris habebat vel calumpniabatur in vaura sancti Martini et in territorio capelle sancti Nicholai et in omnibus appenditiis ejusdem territorii et in dono Willelmi, Cabilonis comitis, et Huonis, fratris ducis Burgundie, de predicto videlicet territorio et adjacentibus terris. Hoc autem fecit coram domno Gualterio, Cabilonensi episcopo, laudante Symone, archipresbitero Cabilonensi, patruo suo. Hujus ei testes: Robertus, archipresbiter de Brixia, Bernardus de Lisla, Symon de Curtavas, Robertus de Tilliaco. Notandum vero quod predictus Willelmus hoc donum prius fecerat in capitulo Firmitatis, in prima dominica adventus Domini; coram monachis ejusdem loci, in manu domni Bartholomei abbatis ejusdem loci. Hujus rei testes: Robertus de Tilliaco, consobrinus ejus, Bernardus, frater ejusdem Roberti, qui hoc ipsum donum laudaverunt et dederunt ac concesserunt ibidem in capitulo antefatis monachis Firmitatis, si quid juris habebant in prefato dono. 23 La Ferté et la Chapelle-de-Bragny (1148 env.) Bernard de l’Ile, sa femme et son fils Hugues ont donné tous leurs droits dans la vèvre Saint-Martin. ?? DE DONO BERNARDI DE LISLA. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Bernardus de Lisla dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, coram domno Gualterio, Cabilonensi episcopo, quicquid habebat vel calumpniabatur in vaura sancti Martini. Hujus rei testes: Symon, archipresbiter Cabilonis, Robertus, archipresbiter de Brixia, Symon de Curtavas, Jocerannus li Veli, Ansericus de Juile, Willelmus et Robertus del Til. Hoc autem prius fecerat in capitulo Firmitatis ipse et Hugo filius ejus. Uxor vero ejusdem Bernardi hoc ipsum laudavit atque concessit apud Capellam. Hujus rei testes: Thomas, capellanus Capelle de Bragniaco, Jocerannus de la Sala, Seguinus, nepos ejusdem Joceranni. 24 (1148 env.) Artaud de Sailly, avec l’agrément de sa femme, fille de Simon de la Chapelle-de-Bragny, a donné tous ses droits dans la vèvre Saint-Martin, la dîme du vin et le territoire de Neuilly. ?? DE CONCESSIONE ARTALDI DE SALIACO. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Artaldus de Saliaco, laudante uxore sua, que fuit filia Symonis de Capella, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuum habendum quicquid juris habebat vel calumpniabatur in vaura sancti Martini et in decima vini Nulliaci et in territorio ejusdem loci. Hoc autem ut maneret ratum et inconcussum per manum domni Gualterii, Cabilonis episcopi, fuit factum. Hujus rei testes: Robertus, archipresbiter de Brixia, Robertus, capellanus de Sancto Jangulfo, Thomas, capellanus Capelle Bragniaci, Jocerannus li Veli, Ansericus de Juile, Robertus de Li, Aalardus de Burgo Novo. Testes de concessione uxoris Artaldi predicti: Jocerannus li Veli, Ansericus de Juile, Bernardus de Vissandu, Jofridus li Merlus. 25 Saint Martin d’Autun, 14 novembre 1148 Gautier, abbé de Saint-Martin d’Autun, et les moines ont concédé pour un cens annuel de dix sous de Chalon la chapelle Saint-Nicolas, la vèvre Saint-Martin et tout ce que le comte de Chalon avait donné du fief de Saint-Martin d’Autun. Le cens pourra être racheté. Association spirituelle entre les deux abbayes. ?? DE CONCESSIONE MONACHORUM SANCTI MARTINI EDUENSIS. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Notum volumus esse tam presentibus quam futuris quod domnus Walterius, abbas sancti Martini Eduensis suburbii, in crastinum festivitatis sancti Brictii, in capitulo prefate ecclesie residens, laudantibus omnibus qui aderant fratribus, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi Deo famulantibus sub regimine domni Bartholomei abbatis, capellam sancti Nicholai, sitam juxta silvam que vulgo vaura vocatur sancti Martini, cum omnibus appenditiis suis, pratis, terris cultis et incultis, similiter etiam predictam vauram ac quicquid juris ecclesia sancti Martini in antefatis habebat totum ecclesie de Firmitate perpetuo possidendum tradidit. Hoc etiam tali fecit conditione ut singulis quot annis, in crastinum Purificationis Sancte Marie, apud Cannabas, decem solidos Cabilonensis monete monachi de Firmitate monachis sancti Martini persolvant. Concessit etiam ecclesia sancti Martini prefate ecclesie monachis quicquid de casamento sancti Martini comes Cabilonensis eis contulerat. Si vero monachi de Firmitate quandoque pro predicto censu condignam voluerint facere commutationem, dictum est ut monachi sancti Martini eque valentem recipiant. Statutum est insuper, ut inter has duas prefatas ecclesias talis teneatur fraternitas ut, preter hospitalitatem que omnibus debetur monachis, cum fratres ecclesiarum in m vicem obierint, accepto breve, officium defunctorum celebretur plenarie, et pridie nonas februarii anniversarium defunctorum in utraque ecclesia pro fratribus celebretur. Acta sunt ista anno ab incarnatione Domini millesimo centesimo quadragesimo octavo, epacta decima, indictione XII, concurrens V, regnante Lodovico, rege Francorum, ac redeunte de transmarinis partibus. Testes: Robertus heremita, possessor predicti loci, Johannes, socius ejus, Symon, archipresbiter Cabilonis. SS. domni Philippi. SS. Bernardi prioris. SS. Bernardi secretarii. lonis, Bernardus, sacerdos de Maciaco, Bernardus de Li, canonicus Cabi-SS. Anserici de Grangiis. SS. Roberti de Chanavis. Testes adhuc: Aimo Brutez et Humbertus de Buissi, Robertus de Til. 26 Marnay (28 mars-3 août 1147) Guillaume, comte de Chalon, a donné le territoire de Saint-Nicolas. ?? DE CONCESSIONE WILLELMI COMITIS: Recolat in perpetuum fidelis devotio christianorum tam futurorum quam presentium quod Willelmus, comes Cabilonis, Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus, in quodam colloquio quod habuit apud Marniacum cum suis, concessit territorium sancti Nicholai ac taliter designavit: a bez qui dicitur li chaois usque ad puteum del Til, et a puteo del Til in transversum usque in Argentiam et a predictis locis in visum in latitudine et in longitudine usque in Graunna totum. Hujus rei testes: Jocerannus de la Sala, Jocerannus de Branciun, Bertrannus de Ver, Letaldus de Curtavas, Arduinus de la Sala, Guaroldus del Grateil, Jocerannus de Curtavas, Bertrannus de Saldun, Hugo li Blans, Oggerius de Martilliaco. 27 (1147-1155 env.) Robert, Ogier et Bernard, fils d’Arlier de Martailly, ont donné les tâches de Saint-Nicolas et tout ce qu’ils prétendaient avoir dans ce territoire. ?? DE DONO ROBERTI BARBAROT ET FRATRUM SUORUM OTGERII ET BERNARDI. Notum sit omnibus quod Robertus, cognomento Barbarot, et Otgerius de Martilliaco et Bernardus de Villa, hii tres fratres, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid habebant in taschiis tocius territorii capelle sancti Nicholai, et quicquid ibi aliud calumpniabantur. De parte Roberti Barbarot testes: Stephanus, capellanus Bellimontis, Petrus, capellanus de Monte Sancti Martini, Julianus, capellanus de Seniceo, Bertrannus de Ver, Arlebaudus de Cardiniaco, Jozaldus, prepositus Bertranni de Ver, Johannes, filius Nazarii, Robertus de Linos. De parte Otgerii de Martilliaco testes: Bertrannus de Ver, Arlebaudus de Cardiniaco, Hugo de Langles, Hugo li Blans. De parte Bernardi de Villa testes: Robertus de Bressis, Letaldus de Curtavais, Jocerannus, filius ejus. 28 (1150 env.) Richard de Saint-Gengoux, avec l’agrément de sa femme, de ses fils et de ses neveux, a donné un manse et un pré à Messey, avec le droit d’essarter jusqu’au bois de Fragny. Approbation de ses gendres. ?? DE DONO RICHARDI DE JANGULFO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Bosmundus de de Sancto Jangulfo, laudante uxore sua cum filiis suis, Stephano, Hugone, Guillelmo et Jofrido, laudantibus etiam Gauterio et Richardo, nepotibus suis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quemdam mansum apud Masei et quoddam pratum juxta Masei. Concessit etiam antefati monachis ut quantum voluerint augere prefatum pratum augeant usque ad grossum boscum de Frasnei. Jozaldus de Sancto Jangulfo et Bernardus de Digonia et Petrus de Segmur, qui habuerunt filias predicti Richardi in conjugio, hoc donum laudaverunt. Hujus rei testes: Robertus de Sala, capellanus Sancti Jangulfi, Petrus Litgerius de Parriciaco. EXCOMMUNICATIO EPISCOPI CABILONIS. Ego Galterius, Dei gratia Cabilonensis episcopus, quod in hac carta continetur adquisitum attestor et ratum facio et firmum decerno nullique prorsus deinceps concutiendum esse permitto. Et eos omnes qui contra illud venire temptaverint, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli sanctique Vincentii martiris et omnium sanctorum et nostra auctoritate a gremio sancte matris ecclesie excommunico ut donec inde digne satisfaciant a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Fiat. Fiat. Fiat. 29 (1158-1169) Barthélemy de la Chapelle-de-Bragny donne, avec l’agrément de sa femme, tous ses droits dans la vèvre Saint-Martin. Il a reçu quatre livres puis trente-cinq sous; sa femme, une vache; son sergent, trois sous. ?? ?? Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis presentibus et futuris notum sit quod ego Bartholomeus de Capella, laudante uxore mea, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in manu domni Willelmi, abbatis de Firmitate, perpetuo habendum quicquid habebam vel calumpniabam, sine ulla retentione, nichil excipiendo, in vaura sancti Martini. Monachi vero debent juxta aquam de bosco pro clausura decem tesas dimittere in latitudine quantum tenet vauura. Notandum quoque quod monachi debent dominium totius vauure in perpetuum habere. De hac concessione et dono habui ego prius quatuor libras; postea quando omnem calumpniam quam faciebam monachis de predicta vaura finivi in manu domni Petri, Cabilonis episcopi, et juravi in manu ejusdem episcopi me pacem inconcussam tenere de prefata vaura in perpetuum et tuitionem contra omnes homines in quantum et justicia exegerit habui XXXV que solidos, et uxor mea unam vaccam, et Blanchez, serviens meus, tres solidos. Hujus rei testes: domnus Petrus, Cabilonis episcopus, in cujus manu fuit factum, Galterius, decanus ecclesie Cabilonis, Stephanus Brotez, ejusdem ecclesie canonicus, Robertus, archipresbiter Cabilonis, Hugo de Stan, prior Firmitatis, Sofridus et Hugo de Marcillei, monachi Firmitatis, Jocerannus li Veilli, miles, Hugo Balbus de Sala, Hugo de li Islla, qui ex hoc negotio habuit septem solidos, qui totum quod habebat in predicta vaura in tempore patris sui in capitulo Firmitatis ejusdem loci ecclesie dederat, sicut continetur in carta sancti Nicholai. 30 (1158-1169) Bohémond de la Chapelle-de-Bragny et son fils cèdent pour cent sous tous leurs droits dans la vèvre Saint-Martin. ?? ?? Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Richardus Capella et filius meus Guido, laudante uxore mea, damus et concessimus quicquid habebamus vel calumpniabamus in vaura sancti Martini, sine ulla retentione, Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuum habendum. Ex hoc habui ego quinquaginta solidos et filius meus Guido quadraginta solidos et uxor mea, que fuit neptis domni Petri, Calibonis episcopi, decem solidos. Hoc autem feci in manu domni Willelmi, abbatis de Firmitate. Hujus rei testes: Raimundus, cantor Cabilonis, Robertus, archipresbiter Cabilonis, Robertus, clericus de Macei, Sofridus, monachus Firmitatis, Bartholomeus de Capella, dominus Guido de Dalmairei, Bernardus de Jardenai. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Amen. Amen. Fiat. Fiat. 31 (peu avant 1158) Bertrand de Fontaines a donné ce qu’il possédait, du chef de sa femme, de la dîme de Saint-Ambreuil. Il tenait ce bien en fief d’Eudes de Condemines, qui le tenait lui-même de Richard de Sennecey; pour pouvoir le donner librement, il a repris en fief en échange un manse et un clos qu’il avait en alleu à Varennes, avec l’approbation de l’évêque de Chalon Gautier. A la mort d’Eudes de Condemines, Bertrand a repris ses fiefs de Varennes de Pierre Bressan. Sa femme et lui ont reçu quinze livres et une vache. ?? DE DONO BERTRANNI DE FONTANIS. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Bertrannus de Fontanis dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in decima parrochie sancti Ambrosii, sine alla retentione. Hoc autem fecit laudante uxore sua Guietta, ex cujus patrimonio erat. Nondum enim habebant filium vel filiam qui fari vel hoc laudare potuissent. Sciendum quoque est quod prefatus Bertrannus tenebat in feodo eandem decimam ab Odone de Cundamines. Qua propter, ut libere sine ulla calumpnia antefatis monachis eam tradere potuisset, accepit de suo proprio alodio ab eodem Odone in feodo apud Varennam, scilicet unum mansum et quicquid habebat in closum de Fontanis, et fecit ei hominium. Postea vero idem Odo et Richardus de Seniceo, a quo ipse Odo tenebat eandem decimam in feodo, laudaverunt ipsum donum sepefatis monachis. Sed et episcopus Cabilonis, domnus videlicet Walterius, hoc ipsum laudavit atque concessit. Post mortem quoque predicti Odonis, prefatus Bertrannus accepit in feodo a Petro Bressen, qui erat nepos prefati Odonis de Cundamines, mansum de Varennis et suam partem de closo apud Fontanis et fecit ei hominium atque idem Petrus antefatam decimam monachis Firmitatis laudavit. Hujus rei testes: Julianus, presbiter de Seniceo, Hugo Beraldus, Bertrandus de Castiniaco, Bartholomeus de Buxiaco, miles, Hugo de Gibriaco, prepositus, Robertus Willelmus. Habuit tamen Bertrannus de Fontanis et uxor ejus quindecim libras Cabilonensis monete et vaccam unam ex hoc negocio. 32 (1150 env.) Le chevalier Hugues Blanc de Chalon et son frère Hugues de Croset ont concédé tout ce qu’ils avaient de la dîme de Saint-Ambreuil pour un cens annuel de douze sous. ?? DE DONO HUGONIS BLANCI DE CABILONE ET HUGONIS DE CROSET, FRATRIS EJUS. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Hugo Blancus, miles, et Hugo de Croset, frater ejus, dederunt monachis Firmitatis perpetuo sub censu annuato quicquid habebant in decima parrochie sancti Ambrosii, sine ulla retentione. Monachi quoque debent solvere censum singulis annis in festo sancti Bartholomei Hugoni Blanco, duodecim videlicet solidos. Si vero monachi Firmitatis quandoque pro censu predicto voluerint commutationem equevalentem facere, predictus Hugo ex conventione eam debet accipere. Hujus rei testes: Bertrannus de Saldun, Bertrannus de Castiniaco, Robertus Canerius et Girardus, frater ejus, Robertus Willelmus. 33 (1113-1121) Sénebrun de Charella, son frère et leurs cousins ont donné tous leurs droits sur un moulin et sur la terre de Raarens [à Saint-Ambreuil]. ?? DE DONO SENEBRUNI DE CHARELLA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Senebrunus de Charella et Symon, frater ejus, et Garoldus et Artaldus, fratres, consobrini eorum germani, dederunt atque concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in manu videlicet domni Filiberti primi abbatis ipsius loci et monachorum ejus Hilbodi, Opizoni, Constantini, quicquid habebant in mulnario Graunne desuper pontem et quicquid habebant in terra que vocatur Raarenchi vel de Raarens. Hujus rei testes: Aalardus de Seniceo, Lebaudus de Ver. Eo tempore regebat ecclesiam Cabilonis, Deo auctore, domnus Galterius episcopus qui fuit de Chochis. 34 (peu avant 1158) Guichard, prévôt de Givry, et sa femme avaient donné pendant la minorité de leurs fils tout ce qu’ils possédaient dans les terroirs de Chavals et de Saint-Ambreuil pour deux vaches et un manteau. Plus tard, leurs fils, Hugues, Guillaume et les autres, contestèrent le don. Dans un plaid présidé par l’évêque Gautier, après déposition des témoins, leur prétention fut jugée sans fondement. ?? DE DONO GUICHARDI, PREPOSITI GIBRIACI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guichardus prepositus Gibriaci, laudante uxore sua, cum nondum haberent natos qui possent fari vel laudare aliquid boni vel mali, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant vel calumpniabantur in territorio de Chavals et Sancti Ambrosii, sine ulla retentione, et habuerunt inde tamen duas vaccas et unum mantellum obtimum. Hujus rei testes: Petrus, capellanus Gibriaci, qui fuit de Sumbernun, Brunus de Peirola, Robertus Willelmus. Post multum vero temporis creverunt filii ejus et ceperunt calumpniari donum quod pater et mater eorum dederant Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci. Tandem, facta discussione de predicto dono coram domno Gualterio, Cabilonensi episcopo, et coram aliis probis viris, Gualterio videlicet archipresbitero de Olmes, Bertranno de Saldun, Tiberto de Seniceo, Richardo de Seniceo, milite, et aliis quampluribus, simul etiam testibus, Bruno videlicet de Peirola, et Roberto Guillelmo, qui sacramentum fecerunt in manu domni Gualterii, Cabilonensis episcopi, se vidisse et audisse quando Guichardus prepositus et uxor ejus fecerunt donum primitus. Cognitum vero fuit quod Hugo, filius predicti Guichardi, et fratres ejus Guillelmus et alii injuste calumpniabantur prefatum donum ac judicatum fuit ut dimitterent monachos Firmitatis ab hac inquietudine ulterius in pace. Hujus rei testes: domnus Gualterius, Cabilonis episcopus, Gualterius, archidiaconus de Loisei, Gualterius, archipresbiter de Olmes, Tibertus, dominus castri Senicei, Richardus de Seniceo, Bertrannus de Saldun, Bernardus Bosler, Johannes de Sancto Ciro. 35 (1120-1144) Robert Gentil a vendu pour cinq sous, avec l’agrément de sa femme, la tenure et l’alleu qu’il possédait à Saint-Ambreuil. A: Notice originale, Arch. Saône-et-Loire, H. 24, n° 12. Parch. 19 × 25 cm., jadis scellé. Au dos: Robertus Gentilis. De Chavals. DE CONCESSIONE ROBERTI GENTILIS. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Robertus Gentilis, laudante uxore sua, cum nondum haberet natos qui fari possent vel scire boni vel mali aliquid dedit ac concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebat in parrochia sancti Ambrosii a Guillelmo de Cabilone et quicquid habebat proprii alodii in prefata parrochia, et habuit inde quinque solidos. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus, Amanevis, Richardus, filius Johanne Begesse. 36 (1120 - Milieu XIIe s.) Odear Navilleri, son mari Pierre de Saint-Loup, leur fils et Eudes, frère d’Odear, ont vendu pour cinq sous et un fromage tout ce qu’ils avaient à Chavals. ?? DE DONO ODEARS NAVILLERI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Odears Navilleri et Petrus de sancto Lupo, maritus ejus, et Odo, frater Odears, et filius Petri et Odear dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant in territorio de Chavals. Habuerunt tamen inde quinque solidos et unum caseum. Hujus rei testes: Petrus de Gibriaco, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 37 (1150 env.) Achard de Saint-Marcel a abandonné la terre qu’il tenait de feu Guillaume de Chalon à Saint-Ambreuil et à Varennes-le-Grand. Guillaume, puis ses fils et leurs tuteurs avaient donné la terre. Achard a reçu deux bichets de seigle de ses anciens seigneurs. ?? DE CONCESSIONE ACHARDI DE SANCTO MARCELLO. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Achardus de sancto Marcello, antequam haberet filios qui possent fari vel laudare aliquid boni vel mali, reliquit omnem terram quam tenebat a Guillelmo de Cabilone in parrochia sancti Ambrosii et de Varenne, in manu videlicet Bertranni de Castiniaco et Lebaudi, fratris ejus, qui habebant in manburia filios predicti Guillelmi, Bartholomeum scilicet et Guillelmum. Hanc terram dederat predictus Guillelmus monachis Firmitatis et filii ejus Bartholomeus et Guillelmus et Bertrannus et Lebaudus, frater ejus, postea antefatis monachis eam concesserunt. Habuit tamen predictus Achardus pro labore suo de predicta terra duos bicarios siligineos annone a Bertranno et Lebaudo, fratre ejus. Hujus rei testes: Bertrannus de Castiniaco et Lebaudus, frater ejus, Landricus d’Esparven, Lebaudus Paganus de Sancto Marcello, Robertus Guillelmus, Stephanus de Rues. Positio predicte terre: in campo de Leima, due pose; duos seilluns ad mansum Gentile del Perrun; due pose prope condaminam Humberti Sancti Ambrosii; dimidia posa sub manso de Rues; una posa juxta terram ad Arembertos. 38 (1120-1144) Constantin Thibaud a cédé pour dix sous neuf andains de pré au Cul-des-Angliers, qu’il tenait de Guillaume de Chalon, et toute la terre qu’il tenait de Bernard de Saint-Ambreuil et d’Oury de Bissey. ?? DE CONCESSIONE CONSTANTINI TEBODI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Constantinus Tebodus novem andaimos prati ad Angles quos tenebat a Guillelmo de Cabilone et omnem terram quam tenebat a Bernardo de Sancto Ambrosio et ab Ulrico de Baissei concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci. Et habuit inde decem solidos. Hujus rei testes: Bernardus Beliardus, Brunus de Peirola, Bernardus Pelleters, Robertus Guillelmus. 39 (1120 - milieu XIIe s.) Amit et Bertard, avec l’agrément de leur mère Marie, ont donné leur terre de Chavals et six andains au Cul-des-Angliers. ?? DE DONO AMIET ET BERTRANNI, FRATRIS EJUS. Insinuandum est omnibus fidelibus futuris et presentibus quod Amiet et Bertardus, frater ejus, laudante matre sua Maria, dederunt Deo et sancte Marie et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebant in territorio de Chavals et sex andaignos prati ad Angles sub Varennes. Hujus rei testes: Constantinus Doanellus, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 40 (1144 env.) Pierre Marmote a cédé pour cinq sous la terre qu’il tenait à Saint-Ambreuil d’Oury de Bissey et de Bernard de Saint-Ambreuil. ?? DE CONCESSIONE PETRI MARMOTA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Petrus Marmota consessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebat in parrochia sancti Ambrosii ab Ulrico de Baissei et Bernardo Sancti Ambrosii et habuit inde quinque solidos. Hujus rei testes: Galterius, capellanus sancti Ambrosii, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 41 (1120-1144) Brun Meunier a cédé pour une chape la terre qu’il tenait de Bernard de Saint-Ambreuil. ?? DE CONCESSIONE BRUNI MULNARII. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis futuris et presentibus quod Brunus Mulnarius concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebat in parrochia sancti Ambrosii a Bernardo Sancti Ambrosii et habuit inde unam cappam. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Stephanus Falli, Richardus, filius Johanne Betgesse, Robertus Guillelmus. 42 (1120-1144) Lébaud li Neverneis et ses frères ont cédé pour cinq sous toute la terre qu’ils tenaient d’Oury de Bissey et de Bernard de Saint-Ambreuil. ?? DE CONCESSIONE LEBAUDI NEVERNEIS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Lebaudus li Neverneis et fratres ejus, Stephanus et Lambertus et Beraldus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebant in parrochia sancti Ambrosii ab Ulrico de Baissei et Bernardo Sancti Ambrosii et habuerunt inde quinque solidos. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Amanevis, Richardus, filius Johanne Begesse, Robertus Guillelmus. 43 (1144 env.) Hugues de Mallei et ses fils ont abandonné les terres qu’Oury de Bissey tenait d’eux en fief et avait vendues aux moines. Oury a repris en fief une quantité équivalente de terre allodiale. ?? DE CONCESSIONE HUGONIS DE MALLEI ET FILIORUM EJUS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Hugo de Mallei et Symon et Falco, filii ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quinque pausas de terra quas tenebat in feodo Ulricus de Bassei ab eis, in terra quam vendidit isdem Ulricus predictis monachis, et accepit isdem Ulricus in feodo tantum de sua propria terra a predictis militibus. Hujus rei testes: Jocerannus de Sala, Hugo Balbus, frater ejus, Bernardus Bosler, Robertus Guillelmus. 44 (milieu XIIe s.) Brun Canier et sa femme ont vendu pour six sous, avec l’agrément de leurs fils, trois sillons à Sivoi. ?? DE VENDITIONE BRUNI CANERII. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Brunus Canerius et Sparsuis, uxor ejus, laudantibus filiis suis Roberto et Lebaudo, vendiderunt monachis Firmitatis tres seillons de terra apud Sivois pro sex solidis et unicuique filio unum numum. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Bartholomeus de Sivoi, Lambertus Doanellus, Robertus Guillelmus. Responsores pacis firme: Amanevis de Mez et Bartholomeus de Sivoi. 45 (1130 env.) Renard, Bonami et leurs sœurs ont vendu pour cinq sous trois sillons en la Vairola. ?? DE CONCESSIONE BONIAMICI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Rainardus et Bonus Amicus, frater ejus, et sorores eorum Johanna et Ameta vendiderunt monachis Firmitatis tres seillons de terra en la Vairola et habuerunt inde quinque solidos. Hujus rei testes: Guillelmus, miles Cabilonis, Robertus Rosellus, Constantinus Doanellus, Robertus Guillelmus. 46 (milieu XIIe s.) Bernard Piar a cédé pour trois sous et des souliers neufs sa revendication sur le pré de l’Esserty, la terre de Malser et le bien échangé par son frère. ?? DE CONCESSIONE BERNARDI PIAR. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Bernardus Piar concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabatur in prato de Exarteis et in terra de Malser et in commutatione quod frater ejus fecerat monachis Firmitatis. Habuit tamen inde tres solidos et suptulares novos. Hujus rei testes: Johannes de Sancto Cyro, Brunus de Peirola, Robertus Canerius, Robertus Guillelmus. 47 (1150 env.) Raoul Racinar a vendu pour cinq sous ce qu’il possédait en alleu ou en tenure à Saint-Ambreuil. ?? DE DONO RODULFI RACINAR. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rodulfus Racinardus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebat vel tenebat ab aliquo domino, sine ulla retentione, in parrochia sancti Ambrosii. Habuit tamen inde quinque solidos. Hujus rei testes: Bertrannus de Castiniaco, Johannes Michal, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 48 (milieu XIIe s.) Brun de Sivoi, avec l’agrément de sa fille, de son gendre et de ses petits-fils, a donné trois poses de terre à Sivoi et quatre andains à l’Esserty. ?? DE DONO BRUNI DE SIVOI. Omnibus sancte ecclesie filiis notum facimus quod Brunus de Sivoi, laudante filia sua Linota, et marito suo Petro del Buat, laudantibus etiam nepotibus suis Bartholomeo et Paschali atque Johanne, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci tres posas de terra apud Sivoi et quatuor andaignos prati in Exarteis, prope pratum Sancti Johannis Cabilonis. Hujus rei testes: Galterius, capellanus sancti Ambrosii, Brunus de Peirola, Constantinus Doanellus, Lambertus frater ejus, Robertus Guillelmus. 49 (milieu XIIe s.) Constantin et Lambert Doanel ont abandonné leur revendication sur la terre de Barthélemy de Saint-Marcel et de Pierre Fourche. ?? DE CONCESSIONE CONSTANTINI DOANEL. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Constantinus Doanellus et Lambertus, frater ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabantur in terra Bartholomei Sancti Marcelii et Petri Furci. Hujus rei Testes: Tibertus de Seniceo, Julianus, capellanus Senicei, Bernardus Bosler, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 50 (1150 env.) Etienne de la Ruée, sa femme et ses fils ont vendu pour dix sous leur terre de Saint-Ambreuil, sauf le pré de la Noue qu’ils tenaient de N.D. de Beaumont. ?? DE DONO STEPHANI DE RUES. Innotescat sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Stephanus de Rues et Vaireta, uxor ejus, et Robertus atque Lambertus et Durannus, filii eorum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebant in parrochia sancti Ambrosii, preter pratum de la Noa quod tenebant de sancta Maria Bellimontis, et habuerunt inde decem solidos. Hujus rei testes: Hugo Beraldus, Bertrannus de Castiniaco, Lebaudus, frater ejus, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 51 (1120-1144) Simon le Franc a abandonné la terre qu’il tenait de Pierre Fourche et Oury de Bissey. Il a reçu une chape et, en tenure à vie pour deux deniers de cens, une pose à Fontbenoîte et une charretée de pré sous Varennes. ?? DE CONCESSIONE SYMONIS FRANCI. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Symon Franci reliquit atque concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid tenebat de terra Petri Furci et Ulrici de Bassei. Monachi vero Firmitatis dederunt antefati Symoni unam cappam et unam pausam de terra ad Fontanam Benedictam et unam charratam feni sub Varenna, in sua vita tantum, et post mortem debet redire ad monachos Firmitatis, et quandiu vixerit debet dare antefatis monachis duos nummos pro cognitione. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Richardus, filius Johanne Begesse, Amaneviz de Mez, Robertus Guillelmus. 52 (1120-1144) Hugues Paumier, sa mère et sa sœur ont donné la terre qu’ils tenaient de Guillaume de Chalon, pour laquelle ils devaient un cens de huit deniers et un repas. ?? DE CONCESSIONE HUGONIS PALMEI. Notum sit omnibus presentibus et futuris quod Hugo li Palmers, quando venit ad conversionem apud Firmitatem, et Maria, mater ejus, atque Joleta, soror predicti Hugonis, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid tenebant de terra Willelmi de Cabilone, de qua debebant octo nummos censuales et unum prandium. Positio predicte terre: due pose ad puteum de Rues; due pose prope mansum qui fuit sancte Marie Bellimontis, en la Cumba; una posa ad Salgisvesin; ad la Salzeia, prope cundaminam Humberti Sancti Ambrosii due pose. Hujus rei testes: Robertus Neriols de Varennis, Petrus de Mez, Bernardus Beliars de Varennis, Robertus Guillelmus. 53 (1120-1144) Odelet le Tordu et sa femme ont vendu pour cinq sous et un bichet de mil une tille de terre. ?? DE VENDITIONE OIDELET. Notum sit omnibus presentibus et futuris quod Oidelez li Tortus, laudante uxore sua Maria, cum nondum haberent liberos qui possent fari vel laudare aliquid boni vel mali, vendiderunt unam tilliam de terra monachis Firmitatis pro quinque solidis. Et unum biccarium de milio habuit predicta Maria ad nutriendos liberos. Atque predicta terra sita est in manso Roberti Boerii. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus, Stephanus Falli, Lambertus Doanellus. 54 (1° 1120-1128; 2° peu avant 1158) Herbert de Saint-Ambreuil et ses frères ont cédé la terre qu’ils tenaient de Guillaume de Chalon à Chavals. Plus de trente ans après, Robert le Roux contesta ce don et revendiqua la terre de Robert Gentil et celle de Duran Luarel. Dans un plaid tenu à Saint-Ambreuil sous la présidence de l’évêque Gautier, il dut abandonner ses prétentions. ?? DE CONCESSIONE HERBERTI DE SANCTO AMBROSIO ET FRATRUM SUORUM. Insinuandum est omnibus fidelibus futuris et presentibus quod Herbertus de Sancto Ambrosio et Vitalis et Petrus Muri, fratres ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid tenebant de terra quam Guillelmus de Cabilone dederat monachis Firmitatis in territorio de Chavals et in appendiciis ejus, in bosco, in plana terra, in pratis, sine ulla retentione. Hoc donum tenuerunt monachi Firmitatis in pace plus quam triginta annos sine ulla calumpnia. Post spatium tam longi temporis, Robertus Rufus, filius Herberti de Sumlopont, cepit calumpniari predictum donum et terram Roberti Gentilis et terram Duranni Luarel. Tandem, facta discussione coram domno Galterio, Cabilonis episcopo, sub perario de platea Sancti Ambrosii, de prefata calumpnia cognitum fuit quod injuste calumpniabatur omnia predicta. Tunc autem judicatum fuit ut de predicta calumpnia prefatus Robertus monachis Firmitatis ab hac inquietudine ulterius dimitteret in pace. Ipse vero Robertus Rufus, in manu domni Bartholomei abbatis Firmitatis, finivit predictam calumpniam atque concessit quicquid antecessores ejus dederant monachis Firmitatis. Hujus rei testes: domnus Galterius, Cabilonis episcopus, Galterius, archidiaconus de Loisei, Tibertus de Seniceo, Richardus Blancus de Seniceo, Bernardus Bosler, Johannes de Sancto Cyro, Robertus Guillelmus, Petrus Bressent. 55 (1155 env.) Barthélemy de Buxy, fils de Guillaume de Chalon, a cédé ses droits sur le manse de la dame d’Uxelles. ?? DE CONCESSIONE BARTHOLOMEI DE BUXIACO. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Bartholomeus de Buxiaco, filius Willelmi de Cabilone, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur in manso domine Oiselle. Hujus rei testes: Hugo Beraldus, Bertrannus de Castiniaco, Robertus Guillelmus. 56 (1152-1158) Echange de terres à la Raie-Chambon entre la Ferté et le chapitre cathédral de Chalon, avec l’approbation des tenanciers du chapitre. ?? DE COMMUTATIONE CANONICORUM CABILONIS. Insinuandum est omnibus sancte ecclesie filiis futuris et presentibus quod canonici Cabilonis, Petrus Salichies, decanus ejusdem ecclesie, et Guido de Fontanis, cantor, cum ceteris canonicis laudantibus, fecerunt quandam commutationem terre apud Sanctum Ambrosium, juxta Canbaun, cum monachis Firmitatis. Monachi quoque dederunt predictis canonicis quatuordecim pausas terre et canonici eisdem monachis undecim pausas terre. Hoc autem fecerunt predicti canonici laudantibus hominibus qui eandem terram incolebant, Germano videlicet et Duranno de Varennis. Hujus rei testes: Petrus Gaudricus de Varennis, Bernardus Bereg, Symon Frances de Sancto Ambrosio, Constantinus Doanellus, Bartholomeus de Sivoi, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. Positio terre quam dederunt monachi Firmitatis canonicis: ad Argilaz, duas posas; prope mansum Bartholomei de Sivoi, duas; ad Molers, sex; juxta mansum Girar Petit, tres; prope mansum Artaldi Rosel, unam. 57 (1120-1144) Duran, fils de Marin et de Roberge de Varennes, a donné son alleu de Chavals et abandonné sa tenure aux Mouilles pour trois sous et des souliers neufs. ?? ?? Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Durannus, filius Marini et Robergi de Varennis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebat apud Cavals, que erat proprium alodium ejus, et unam pausam de terra quam tenebat ab eisdem monachis apud Varennis, ad Molers, reddidit eis et habuit inde tres solidos et soptulares novas. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Richardus, filius Johanne Begesse, Stephanus Falli, Robertus Guillelmus. 58 (1130 env.) Lambert Paien de Saint-Ambreuil a abandonné pour douze sous sa tenure au puits de Cormanèche, sauf une parcelle contestée. ?? CARTA DE LAMBERTO PAGANO. Innotescat omnibus fidelibus futuris et presentibus quod Lanbertus Paganus de Sancto Ambrosio tenebat in censu a monachis Firmitatis quandam terram ad puteum de Cormaneschis et reliquit eam antefatis monachis. Habuit tamen ex hoc duodecim solidos. Notandum tamen quod prefatus Lambertus retinuit unam tilliam de terra in manso de Rues que erat de prefato censu, quousque facta esset discussio coram vicinis Sancti Ambrosii utrum deberet esse de prefata terra. Hujus rei testes: Brunus de Peirola, Robertus Rosel, Constantinus Doanel, Robertus Guillelmus. 59 (1130 env.) Filalin, sa fille et son gendre ont vendu pour six sous leur terre de Saint-Ambreuil. ?? DE CONCESSIONE FILALIN, FEMINE. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis futuris et presentibus quod Filalins de Sancto Ambrosio et Gibergi, filia ejus, et Constantinus de Capella, maritus ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam habebant in parrochia Sancti Ambrosii, sine ulla retentione, et habuerunt inde sex solidos. Hujus rei testes: Guillelmus de Buxiaco, miles, Brunus de Peirola, Richardus, filius Johanne Begesse, Robertus Guillelmus, Jofridus, filius Oidelez. Hujus terre jacet una posa de septem seilluns ad Salgivesin; alia terra dividitur cum terra que fuit Hugonis Palmerii, qui fuit conversus de Firmitate. 60 (1152 env.) Bernard Racinar a cédé la terre qu’il tenait de Guillaume de Chalon à Chavals sous un cens de deux deniers, un pré au Morot, tenu de N.D. de Beaumont au quart des fruits, le manse de Jean de Bolese, un andain à l’Esserty, et toute la terre qu’il possédait à Saint-Ambreuil. ?? DE CONCESSIONE BERNARDI RACINAR. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Bernardus Racinars de Sancto Ambrosio, antequam haberet uxorem, dedit atque concessit Deo et sancte Marie de Firmitate terram quam tenebat a Willelmo de Cabilone ad puteum de Chavals, de qua debebat duos nummos censuales, et unum pratum quem tenebat de sancta Maria Bellimontis ad quartum, prope lo Murat, et mansum Johannis de Bolesi quem ille tenebat et unum andaignum rebatu de prato in Exarteis, atque omnem terram quam habebat in parrochia, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Petrus, forestarius de Bellomonte, Odo de Aloines, miles, Petrus Tallevoi, Durannus, frater ejus, Robertus Guillelmus. 61 (1152 env.) Jean de Bolese a vendu pour cinq sous tout ce qu’il possédait à la Raie-Chambon et un andain à l’Esserty. ?? DE VENDITIONE JOHANNIS DE BOLOSI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Johannes de Bolosi vendidit monachis Firmitatis omnem quam habebat in parrochia Sancti Ambrosii, a Chanbaun ex parte Firmitatis, et unum andaignum rebatu de prato in Exarteis et habuit inde quinque solidos. Hujus rei testes: Robertus Berengarius, Brunus de Peirola, Artaldus Rosel, Paganus Mortali, Robertus Guillelmus. 62 (1120-1144) Robert Boer a cédé le manse qu’il tenait de Guillaume de Chalon, avec ses dépendances, et douze andains au Cul-des-Angliers. ?? DE CONCESSIONE ROBERTI BOER. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Robertus Boers concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci mansum quem tenebat a Guillelmo de Cabilone, que est prope mansum domino Oiselle, et duodecim andaignos prati ad Angles, omnemque terram que pertinebat ad mansum. Hujus rei testes: Gunterius, capellanus de Merogis, Artaldus Rosel, Brunus de Sivoi, Stephanus Falli, Robertus Guillelmus. 63 La Ferté (1152 env.) Hugues de la Mouille a vendu pour dix sous la terre qu’il tenait de N.-D.-de-Beaumont au pré Bérol, sauf deux parcelles. ?? DE CONCESSIONE HUGONIS DEL MOLER. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Hugo dol Moler, laudante uxore sua Aalasia, |————| concessit Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebat a sancta Maria de Bellomonte, a Boismes videlicet que sunt prope pratum Berol, preter duas posas terre que sunt ultra lo bez de Chanbaun, et habuit inde decem solidos. Hujus rei testes: Johannes de Sancto Cyro, Bernardus Bolers, Bardelinus, forestarius, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. Hoc autem confirmavit predictus Hugo in capitulo Firmitatis. 64 (1152 env.) Béraud Meunier et ses fils ont cédé toute la terre qu’ils tenaient de N.-D.-de-Beaumont depuis la Grosne jusqu’à Raie-Chambon. ?? DE CONCESSIONE BERALDI MULNARII. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Beraldus Mulnarius et Beraldus atque Jofridus, filii ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebant de sancta Maria Bellimontis a Graunna usque ad Canbaun. Hujus rei testes: Galterius, prepositus Bellimontis, Bernardus Bosler, Johannes de Sancto Cyro, Brunus de Peirola, Robertus Guillelmus. 65 (1152 env.) Etienne de Nully et ses fils ont abandonné toute la terre qu’ils tenaient de N.-D.-de-Beaumont depuis Raie-Chambon jusqu’à La Ferté et deux charretées de pré à Bérol. ?? DE CONCESSIONE STEPHANI DE NULLIACO. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Stephanus de Nulliaco et Bernardus et Galdricus, filii ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebant de sancta Maria Bellimontis, a Canbun usque ad Firmitatem, et duas carratas feni in Berol. Testes: Bernardus Bosler, Clemens, forestarius, Bardelinus, forestarius, Hugo del Molers, Robertus Guillelmus. 66 (1155 env.) Guillaume, frère de Barthélemy de Buxy, a donné tous ses droits dans le manse de la dame d’Uxelles. ?? DE CONCESSIONE BARTHOLOMEI DE BUXIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guillelmus, frater Bartholomei de Buxiaco, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabatur vel habebat in manso domine Oiselle. Testes: Galterius, capellanus Sancti Ambrosii, Johannes de Sancto Cyro, Durannus de Molins de Rose, Robertus Guillelmus. 67 (1155 env.) Duran du Moulin, avec l’agrément de sa femme et de son fils, André Boilet de Saint-Marcel et sa femme ont cédé pour douze sous leurs droits fonciers entre Raie-Chambon et La Ferté. ?? DE CONCESSIONE DURANNI DE MULINS. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Durannus de Mulins de Rose, laudante uxore sua Petronilla et filio suo Johannes, Andreas quoque Boilet de Sancto Marcello et uxor ejus Paltoneria dederunt atque concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam habebant vel calupmniabantur a Canbun usque ad Firmitatem, sine ulla retentione. Habuit tamen inde Durannus de Mulins octo solidos et Andreas Boilez quatuor. Testes: Galterius, capellanus Sancti Ambrosii, Bartholomeus et Guillelmus, frater ejus, de Buxiaco, Johannes de Sancto Cyro, Beral Rosel, Robertus Guillelmus. 68 (1150 env.) Robert Guineman, avec l’agrément de sa femme et de ses enfants, a donné toute la terre qu’il tenait du chapelain de Beaumont au puits de Cormanèche et une parcelle qu’il avait en alleu. ?? DE CONCESSIONE ROBERTI GUINEMAN. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Robertus Guineman, laudante uxore sua Teza et filio suo Petro et filia sua Aalasia, dederunt atque concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebant a Stephano, capellano Bellimontis, ad puteum de Cormaneschis et unam posam terre de suo proprio alodio ad Grosel. Testes: Gunterius, capellanus de Merogis, Brunus de Pairola, Richardus Theoins, Robertus Guillelmus. 69 (1130 env.) Pierre Piar a échangé la terre qu’il avait entre la condemine d’Humbert et le champ de Saint-Ambreuil contre une parcelle à Grosel. ?? DE COMMUTATIONE PETRI PIAR. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Petrus Piarz dedit Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam habebat inter condaminam Humberti Sancti Ambrosii et campum Sancti Ambrosii, et monachi dederunt ei in commutationem unam posam terre ad Grosel. Testes: Aimo Rosel, Robertus, frater ejus, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 70 (1150 env.) Geoffroy Jonas de Beaumont a vendu pour dix sous trois sillons de son alleu près de la grange de Chavals. ?? DE VENDITIONE JOFRIDI JONAS. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Jofridus Jonas Bellimontis vendidit monachis Firmitatis tres seilluns de terra prope grangiam de Chavals decem solidos et erat suum proprium alodium. Testes: Rodulfus Racinars, Richardus Theoins, Galterius Muresal, Robertus Guillelmus. 71 (1150 env.) Marcel, chapelain de Saint-Ambreuil, a donné à sa mort un sillon près du manse d’Hugues de la Mouille et deux parcelles dans le clos Antelme. ?? DE DONO MARTELLI, CAPELLANI SANCTI AMBROSII. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Marcellus, capellanus Sancti Ambrosii, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate in suo fine unum seillun de terra, prope mansum Hugonis del Moler, et duas posas in closo Antelmo. Testes: Galterius, capellanus de Sancto Cyro, Petrus, filius Amici de Pestiz, Hugo, clericus de Sivrei, Lambertus Morel, Robertus Guillelmus. 72 Saint-Ambreuil (peu avant 1158) Dannon, épouse de Boémond de la Chapelle-de-Bragny, a donné à sa mort, avec l’agrément de son mari, de son fils et de sa sœur, un demi manse avec ses dépendances que son père lui avait donné pour son «mariage». ?? DE DONO DANNON, UXORIS BOEMUNDI DE CAPELLA. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Dannuns, filia Raimundi Gunbet, laudante marito suo Boemundo et Guidone filio suo et Acelina sorore sua, dimidium mansum et omnia appendicia ejus, qui est prope mansum sancti Marcelli, quem pater suus dederat ei in matrimonio, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in suo fine apud Sanctum Ambrosium. Testes: Thomas, capellanus de Capella Bragnei, Girardus, miles de Capella Bragnei, |————|. Testes ex parte domine Aceline, sororis sue: Thomas, predictus capellanus, Richardus Rechain de Sancto Marcello, Mainardus et Robertus Guillelmus. Hoc autem fecit in manu Bartholomei abbatis Firmitatis. 73 (1150 env.) Lambert Racinar, sa sœur et ses neveux ont donné toute leur terre de Chavals et de Saint-Ambreuil, sauf un pré qu’ils tiendront des moines pour quatre deniers de cens. S’il est reconnu que ce pré dépend des territoires de Chavals et de Saint-Ambreuil, les moines pourront le laisser ou non à ces paysans. ?? DE DONO LAMBERTI RACINARS. Omnibus sancte matris ecclesie filiis notum facimus quod Lanbertus Racinars et nepotes ejus Petrus et Odo et Constantina, mater eorum, de Nulliaco, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam habebant in territorio de Chavals et Sancti Ambrosii et in omnibus appenditiis illorum territoriorum ubicumque sit, excepto prato uno de quo reddent singulis annis quatuor nummos monachis Firmitatis, nisi juste poterint adquirere illud pratum antefati monachi. Si autem inventum fuerit quod pratum illud sit de prefatis territoriis, erit in potestate monacorum dimittere aut non dimittere prefatis hominibus pratum illud. Testes: Hugo Blancus de Cabilone, Brunus de Pairola, Petrus de Mez, Robertus Guillelmus, Johannes de Massei. 74 (1150 env.) Robert Grassevache, de Jully-lès-Buxy, et son fils Aimon ont donné une parcelle à la Ruée. ?? DE DONO ROBERTI GRASSAVACHI, DE JULLEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Robertus Grassavachi, de Jullei, et Aimo, filius ejus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate unam posam terre ad Rues. Testes: Galterius Muresal, Johannes Farsis, Stephanus Falli, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 75 (1152 env.) Lambert et Constantin Doanel ont donné une tille qu’ils tenaient de N.-D.-de-Beaumont au Banchet. ?? DE CONCESSIONE LANBERTI DOENELLI ET CONSTANTINI, FRATRIS EJUS. Insinuandum est omnibus fidelibus quod Lanbertus Doenellus et Constantinus, frater ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate unam tilliam de terra quam tenebant de sancta Maria Bellimontis ad Banchet. Testes: Brunus de Pairola, Bardelinus, forestarius, Richardus Theoins, Robertus Guillelmus. 76 (1120-1150 env.) Odelet le Bigot et son frère Raoul Racinar ont donné toute la terre qu’ils tenaient de Guillaume de Chalon à Serrel. ?? DE CONCESSIONE OIDELET AL BIGOT ET RODULFI, FRATRIS EJUS. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis quod Oidelez li Bigoz et Rodulfus Racinars, frater ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebant a Guillelmo de Cabilone. Hujus rei testes: Petrus de Mez, Robertus Berengarius, Brunus de Sivoi, Robertus Guillelmus. 77 (1155 env.) Guy Culier a abandonné pour soixante sous le manse qu’il tenait à Sivoi de Hugues de Laives et deux champs à Champrichard. ?? DE CONCESSIONE GUIDONIS CUSLERI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guido Cusleri, laudante uxore sua Osana, antequam haberet liberos qui possent fari vel laudare aliquid boni vel mali, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate ac monachis ejusdem loci mansum quem tenebat ab Hugone de Leiva apud Sivoi et omnia appendicia ejusdem mansi, et duos campos in campo Richardi, et habuit inde sexaginta solidos atque juravit pacem inde tenere firmam in perpetuum. Hujus rei testes: Brunus de Sivoi, Filez de Chanbun, Constantinus Doenellus, Robertus Rosel, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 78 (1150 env.) Brun Duchaux a abandonné sa revendication sur deux tilles près du manse de la Mouille et sur la terre de Marin. ?? DE CONCESSIONE BRUNONIS DUCHAL. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Brunus du Chals concessit Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid calumpniabatur in duas tillias de terra que sunt prope mansum Hugonis del Moler et quicquid calumpniabatur in terra de Marin. Testes: Brunus de Pairola, Johannes Marmota, Richardus Theoins, Robertus Guillelmus. 79 (milieu XIIe s.) Robert Gentil, Bertrand, Malgardas, Doucet, Robert Guillaume, Achard Rechain et Adèle la Rachasse ont donné quarante-et-un andains à Lanchère. ?? DE CONCESSIONE ROBERTI GENTIL ET PLURIMORUM ALIORUM. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Robertus Gentil et Bertardus, filius Odonis Alget, atque Malgardas et Dulcet atque Robertus Guillelmus et Achardus Rechain atque Oidela li Raschaci concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate plures andainnos prati in les Chires sub Varennis, qui erant de territorio de Chavals. Robertus Gentils concessit novem, Bertardus sex, Malgardaz et Dulcez sex, Robertus Guillelmus sex, Achardus Rechainz novem, Oidela li Raschaci sex et ita omnes insimul sunt quadraginta et unus, atque unusquisque designaverunt fratribus Firmitatis suos andainnos. Hujus rei testes: Bernardus de la Maran, Bernardus Bonel de Varennis, Artaldus Rosel. 80 (1152 env.) Bernard Béliar et ses frères ont abandonné la terre qu’ils tenaient de N.-D.-de-Beaumont entre Raie-Chambon et la Ferté. Martin, prieur de Beaumont, leur a donné une quantité de terre équivalente à la Mouille. ?? DE CONCESSIONE BERNARDI BELIAR ET FRATRUM SUORUM. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis quod Bernardus Beliars et Petrus et Gaudricus, fratres ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate omnem terram quam tenebant de sancta Maria Bellimontis a Chanbun usque ad Firmitatem, et prior Bellimontis, Martinus nomine, dedit eis in commutatione tantum de terra al Moler. Testes: Bernardus Bosler, Johannes de Sancto Cyro, Clemens Bellimontis, Galterius li Torz, Robertus Guillelmus. 81 (1155 env.) Vial de Dracy, avec l’agrément de sa femme, a abandonné sa revendication sur l’aumône de son oncle à Sivoi. ?? DE CONCESSIONE VITALIS DE DRACEI. Omnibus sancte ecclesie fidelibus futuris et presentibus notum facimus quod Vitalis de Dracei, laudante uxore sua Bonafilia, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid calumpniabatur in elemosina avunculi sui apud Sivoi, et in domo Roberti Berengarii, et in terra quam tenebat de sancta Maria Bellimontis a Chanbun usque ad Firmitatem, et in duos seilluns apud Sivoi prope mansum Hugonis al Bez. Testes: Constantinus Doenellus, Durannus de Mulins, Andreas de Sancto Marcello, Johannes de Sancto Cyro, Robertus Guillelmus. EXCOMMUNICATIO EPISCOPALIS. Ego Galterius, divino nutu Cabilonensis episcopus, ex auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque sanctorum bannum statuo ut si qua personna nobilis aut ignobilis, litterata aut illitterata, magna vel parva ea que continentur in presenti scedula violaverit et dona fidelium animarum que ad solatium Deo servientium ecclesie sancte Marie Firmitatis oblata sunt et per presentem cartam ne in oblivione eant posterorum memorie tradita sunt defraudaverit vel in sinistru latus commutaverit, aliena a communione ecclesie et a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi excommunicationi in perpetuum subjaceat, nisi Deo et beate Marie semper virginis et fratribus ecclesie Firmitatis de transgressione ac violatione humiliata satisfecerit. Fiat. Fiat. Fiat. 82 La Ferté, (1140 env.) L’abbé Barthélemy demanda au duc de Bourgogne Hugues et au comte de Chalon Guillaume que fût de nouveau délimité le territoire de La Ferté. Les prévôts de ces seigneurs convoquèrent les hommes des villages voisins de Saint-Ambreuil et de Varennes et, en leur présence, ils marquèrent de nouveau les limites depuis le puits de Saint-Ambreuil, le long du vieux chemin de Buxy, jusqu’à la croix de la Chanliarde. Pub.: PETIT (E.), l.c., Pr. n° 270, p. 225. DE RENOVATIONE DESIGNATIONIS TERRITORII FIRMITATIS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod domnus Bartholomeus Firmitatis abbas, cogitans ac precavens ne successores ejus in posterum, variis occasionibus dominorum succedentium ac vicinorum, de designatione territorii Firmitatis ejusdem loci fratres aliquam inquietudinem paterentur, accessit ad Ugonem, ducem Burgundie, qui emerat Chastellet et appendicia ejus a Saverico comite, et ad Willemum, comitem Cabilonis, rogans eos ut territorium Firmitatis, sicut primitus fuerat designatum, dum adhuc superessent homines qui interfuerant, faceret resignare. Cujus petitioni leto animo adquiescentes, convocatis prepositis suis, dux scilicet Hugonem de Arzillei, Villelmus comes Bertrannum de Chastiniaco, Bernardum Canerium et filios ejus, qui interfuerant prefate designationi, et Dulcet, preceperunt eis ut, convocatis hominibus vicinarum villarum Varenne et Sancti Ambrosii, absque ulla diminutione, multis astantibus, sicut prius fuerat factum, prefatum territorium ex integro resignarent. Qui, jussa complentes, de predictis villis convocaverunt homines qui interfuerant predicte designationis et multos alios, atque coram illis, sine ulla contradictione vel calumpnia omnium hominum, resignaverunt prefatum territorium, incipientes a puteo Sancti Ambrosii sicut vadit via antiquitus apud Buxiacum usque ad crucem Campiliardi. Hujus rei testes: Sofridus et Rodulfus, monachi Firmitatis, Petrus de Charmeia, Durannus Bellers de Varennes, conversi ejusdem loci, Robertus Berengiers, Petrus de Mez, Bruno de Pairola, Bruno de Sivoi, Bernardus Pelleters, de Varennes, Bernardus Beliarz, Herbertus Buvals, Robertus Villelmus, Aimbertus de Varennes, Amanevis, filius Petri de Mez, Valet de Sivoi. 83 (1152 env.) Doucet de Saint-Ambreuil, avec l’agrément de sa femme et de sa fille, a cédé pour cent sous de Chalon, un bichet de froment et une pelisse, toute sa terre de Chavals et de Saint-Ambreuil, un pré au Cul-des-Angliers et le manse qu’il tenait de N.-D.-de-Beaumont. ?? DE DULCET SANCTI AMBROSII. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Dulcez de Sancto Ambrosio, laudante uxore mea Galicia et filia mea Petronilla, dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebam in territorio de Chavals et in parrochia Sancti Ambrosii, sine ulla retentione, et unum pratum sub Varennes ad Angles, et mansum quem tenebam de sancta Maria Bellimontis et omnia appendicia ejusdem mansi, et habui ex hoc centum solidos Cabilonensis monete et unum bicarium frumenti, et filia mea unum pellicium. Hujus rei testes: Constantinus Tebolz de Varennes, Bernardus Bellerz de Sancto Lupo, Galterius Chavallers, Bruno de Pairola, Robertus Guillelmus. 84 (1152 env.) Etienne Furbis a cédé la terre qu’il tenait de N.-D.-de-Beaumont entre Raie-Chambon et La Ferté et un pré à Bérol. ?? DE STEPHANO FURBIS. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Stephanus Furbis concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebat de sancta Maria Bellimontis a Chanbaun usque ad Firmitatem, sine ulla retentione, et unum pratum in prato Berolt. Hujus rei testes: Bernardus Boslers de Seniceo, Clemens, forestarius, Bardelis, forestarius, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 85 (1140-1160 env.) Hugues Béraud a donné deux parcelles à Sevrey que les moines ont données à Oolis de Sevrey en échange de terres à Saint-Ambreuil. ?? DE DONO HUGONIS BERALDI. Omnibus notum sit futuris et presentibus quod Hugo Beraldus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci apud Sivrei duas pecias de terra et monachi dederunt eas Ooli de Sivrei, et ipse Oolis dedit monachis omnem terram quam habebat prope forestam Bernardi Sancti Ambrosii et unam tilliam prope terram sancti Petri Cabilonis. Hujus rei testes: Amanevis Sancto Ambrosii, Brunus de Pairola, Bartholomeus de Sivoi, Robertus Guillelmus. 86 (peu après 1142) Bernard Canier, prévôt du comte Guillaume, ses fils et Doucet, prévôt de Huon de Bourgogne, ont donné avec l’agrément de leur seigneur un cens de six deniers dû par le manse d’Hugues de la Mouille pour la brenneria. Pub.: PETIT (E.), l. c., Pr.; n° 303, p. 242. DE COMMUNI DONO PREPOSITORUM DE BRENNERIA. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Bernardus Canerius, prepositus Villelmi comitis Cabilonis, et filii ejus Milez et Robertus et Girardus, atque Dulcez, prepositus Huonis filii ducis Burgundie, laudantibus dominis suis, Villelmo scilicet comite atque Huone, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci sex nummos censuales in perpetuum habendos, quos debebat mansus Hugonis del Molers de brenneria. Hujus rei testes: Bernardus Pelleters, de Varennes, Amanevis, filius Petri de Mez, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 87 (milieu XIIe s.) Etat des cens perçus à Varennes et à Saint-Ambreuil. ?? NOTICIA CENSUS. Notitia census quem debent homines et femine Sancti Ambrosii et Varenne: Octo nummos debet mansus Perri. Duos nummos, soror Bartholomei de Sivoi unius pose terre ad Salvigesi. Lambergi de Varennes, tres denarios unius carrate feni ad Langles sub Varennes et unius pose terre prope mansum Perri. Durannus de Pairola, tres denarios de manso Isembart. Galterius Fillerz, tres denarios de manso Isembart. Constantinus Doanellus, duos denarios de manso de Cormaneschi. Capellanus Sancti Ambrosii debet omni anno de marriglaria octo nummos, in festo omnium sanctorum. 88 (1155 env.) Vial de Varennes a abandonné pour un bœuf et une tunique sa revendication sur la maison de son beau-père, Robert Béranger, et sur des parcelles qu’il tenait de N.-D.-de-Beaumont. En témoignage, il a apporté un bichet de noix pour le luminaire. Approbation de sa femme. ?? DE VITALE DE VARENNES. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Vitalis de Varennes calumpniabat domum Roberti Berengarii, cujus filiam habebat, et in Ravairoles quatuor seillus, et in Campo Oli duas posas terre, et duas tillas en Rues, et unam posam de terra apud Sivoi et unam carratam feni in prato Beroldi, quam tenebat de sancta Maria Bellimontis; omnia predicta guerpivit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quia injuste calumpniabat. Hoc autem laudavit uxor sua Bonafilia. Natos autem non habebat qui fari vel laudare possent quicquam. Habuit tamen ex hoc unum bovem et unam tunicam. Hujus rei testes: Brunus de Pairola, Lanbertus Doanellus, Bernardus Boslers de Seniceo, Amanevi de Sancto Ambrosio, Robertus Villelmus. Sciendum vero est quia in testimonio hujus rei attulit super asinum suum unum bicarium de nucibus Firmitati ad luminaria ecclesie. Durannus Beslers, conversus Firmitatis, fuit in hoc negocio. 89 (1158 env.) Pierre Bressan, neveu d’Eudes de Condemines, donne tous ses droits sur la dîme de Saint-Ambreuil. Les moines l’avaient achetée pour trois cent sous à Bertrand de Fontaines qui la tenait en fief de Pierre et avait repris de lui en fief d’autres biens. Pierre a reçu quarante sous. ?? DE PETRO BRESSENS. Omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris notum sit quod ego, Petrus Bressens, nepos Odonis de Cundeminis, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in manu domni Bartholomei abbatis, quicquid habeo vel calumnio in decima totius parrochie Sancti Ambrosii. Sciendum quoque quod monachi Firmitatis emerant predictam decimam trecentis solidis a Bertranno de Fontanes, qui habebat eam in feodo a me, et accepit a me de sua propria terra duos mansos in feodo atque hominium fecit mihi, et habui a monachi .XL. solidos. Testes: Julianus, sacerdos de Seniceo, Tibertus, dominus Senicei, Hugo Beraldus, Richardus de Seniceo, Seguinus de Loasi, Bernardus Boslers, Robertus Guillelmus. 90 (1150 env.) Constantin le Fou donne la terre qu’il tenait d’Acelin le Chasseur et un pré à Poset. ?? DE CONSTANTINO LO FOLS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Constantinus li Fols concedo et relinquo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam tenebam ab Acelino, venatore Cabilonis, que est inter Sanctum Ambrosium et Chavals, et ad Poset unum pratum. Testes hujus rei: Marcellus, capellanus Sancti Ambrosii, Artaldus Rosellus, Brunus de Pairola, Petrus de Mez, Pains Mortal, Robertus Guillelmus. 91 (1150-1160 env.) Benoît de Sienne et son fils Girard donnent tout leur droit sur le pré de Scorchicaballo. ?? DE BENEDICTO DE SIANA. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod ego, Benedictus nomine de Siana, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habeo vel calumpnio in prato de Scorchichaballo; sed et Girardus, filius meus, hoc ipsum donat ex sua parte quod ego. Testes hujus rei: Stephanus de Maspillei, frater del bezzuns, Pomellus, filius Pomelli, Robertus Guillelmus. 92 (1144 env.) Robert Pinchard de Varennes cède, pour six sous et une terre à Saugevoisin, tous ses droits sur la terre qui fut à Pierre Fourche et à Bernard de Saint-Ambreuil. ?? DE ROBERTO PINCARO. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod ego Robertus, cognomento Pincarus, de Varennes, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habeo vel calumpnio in terra que fuit Petri Furci et Bernardi Sancti Ambrosii, et ex hoc habui unam posam de terra apud Algivesi et sex solidos. Testes: Robertus de Brengis, capellanus de Varennes, Dulcez, prepositus Cabilonis, Durannus de Pereidio, Robertus Guillelmus, Robertus Canerius, Gaudricus de la Maram, Brunus de Pairola. 93 (1150 env.) Raoul de Marnay et ses frères ont abandonné la tenure qu’ils possédaient dans le manse de la dame d’Uxelles avec l’agrément de leur seigneur, Landry de Sennecey. ?? DE RODULFO DE MARNIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rodulfus de Marniaco et Petrus Raschaz, frater ejus, antequam haberent natos, laudante domino suo Landrico de Seniceo, teneuram quam habebant in manso domine Oiselle dimiserunt et concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci. Hujus rei testes: Petrus de Mez, Artaldus de Limant, Pains Mortal, Brunus de Pairola, Robertus Villelmus. 94 (milieu XIIe s.) Lambert et Constantin Doanel ont abandonné pour deux bichets de fèves leur revendication sur les tâches de la terre de Barthélemy de Saint-Marcel. ?? DE LANBERTO DOANELLO ET FRATRIS EJUS. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Lanbertus Doanellus et Constantinus, frater ejus, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabant in taschias de terra Bartholomei Sancti Marcelli, coram domno Bartholomeo abbate Firmitatis et Tiberto domino Senicei, et habuerunt inde duos bicarios de fabis. Hujus rei testes: Julianus, capellanus de Seniceo, Bernardus Boslers, Johannes de Sancto Cyro, Brunus de Pairola, Robertus Guillelmus. 95 (peu avant 1158) Le prieur de Saint-Marcel-lès-Chalon, avec l’agrément des sergents de cet établissement, a échangé deux manses à Chavals contre un pré et une terre à Saint-Marcel. Le chapelain de Beaumont qui tenait ces manses les a abandonnés, contre don d’un pourceau. ?? DE COMMUTATIONE PRIORIS SANCTI MARCELLI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod domnus Philippus, prior Sancti Marcelli, laudantibus monachis ejusdem loci, laudantibus etiam servientibus ejusdem loci Bertardo Ventario et Galterio del Lanz et aliis ejusdem domus, fecit quandam commutationem cum monachis Firmitatis de duobus mansis qui sunt ad puteum de Chavals. Monachi vero Firmitatis dederunt predicto priori et monachis ejusdem loci quoddam pratum prope Sanctum Marcellum quod dederat eis Lebaldus Pains de Sancto Marcello, et aliam terram prope Sanctum Marcellum. Notandum quoque quod Stephanus, capellanus Bellimontis, tenebat predictos mansos a priore Sancti Marcelli et concessit eos antefatis monachis habuitque inde porcellum unum. Hujus rei testes: Petrus Salichiers, decanus ecclesie Cabilonis, Uldricus, capellanus Sancti Marcelli, Letaldus Pains predictus Sancti Marcelli, Hugo Beraldus, Lebaudus de Chastiniaco, Robertus Guillelmus. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonis episcopus, auctoritate Dei, omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpertuum subjaceat, nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Amen. Amen. Fiat. Fiat. 96 Avant le 6 avril 1113 Arlier de Martailly et ses fils ont donné une terre sous le Mont-Saint-Martin pour y ouvrir une carrière. A: Notice originale, Arch. S.-et-L., H. 24, n° 2. Parch. 10 × 18 cm., jadis scellé d’un sceau pendant sur tresse. Au dos: Donum Arlei de Martilliaco. De Perreria. DE DONO ARLEI DE MARTILLIACO. Quoniam Adam prevaricante, caritate frigescente, posteritas ejus est diminuta a veritate, censuimus scripto commendare que secuntur posterorum memorie. Igitur omnibus sancte ecclesie fidelibus tam futuris quam presentibus notum facimus quod Arleis de Martilliaco, una cum uxore sua et filiis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ejusdem loci sub monte sancti Martini quandam terram inter linoum et Sarmasei, a vinea Stephani Guineman usque ad viam que tendit apud Seniceum, ut ibi perrariam facerent, et quecumque inde vellent facere jure perpetuo licenter sine ulla calumpnia exercerent. Hujus rei testes: Bertrannus de Ver, Aalardus de Seniceo, Garoldus de Belmont. 97 (1150 env.) Ogier a donné, avec l’agrément de sa sœur, qui a reçu de lui un dédommagement en remploi de dot, une combe de vigne à la Perrière et tout ce qu’il possédait dans le pourpris de ladite Perrière. ?? DE DONO OTGERII DE MARTILLIACO. Agnoscant omnes fideles tam futuri quam presentes quod Otgerius de Martilliaco, laudante sorore sua, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci totam cunbam vinee que est ad Perreriam et quicquid habebat infra porprisium ejusdem Perrerie. Notandum autem quod prefatus Otgerius pro prefato dono dedit sorori sue commutationem apud Sarmaisei, eo quod eidem sorori pertineret in matrimonio. Hujus rei testes: Robertus, presbiter de Brengis, Amicus, presbiter de Talent, Hugo de Leiva, Richardus de Ver, Bernardus Girars, prepositus Tiberti de Seniceo, Robertus Villelmus. 98 (1150 env.) Alard de Sennecey et Richard son fils, Bernard de Birra et Ogier de Martailly ont donné des terres et des vignes à la Perrière. Alard a reçu un manse à Sens, donné par Guillaume et Josseran de Brancion; Bernard, une terre à Sermaisey et sept sous. ?? DE DONO AALARDI DE SENICEO ET RICHARDI, FILII EJUS, ET BERNARDI DE BIRRA ET OTGERII DE MARTILLIACI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Aalardus de Seniceo, laudante filio suo Richardo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam vineam sub monte sancti Martini, in loco ubi predicti monachi Firmitatis accipiunt petram ad edificandas domos et tamen habuit inde cambium quemdam mansum apud Sans, a Vuillelmo de Branciun et Joceranno, fratre ejus. Sed et hoc non est pretermittendum quod prefatus Aalardus et filius ejus Richardus et Bernardus de Birra dederunt Deo et sancte Marie et predictis monachis Firmitatis quandam peciam terre sub predicta Perreria. Sed Bernardus de Birra habuit inde cambium apud Sarmaisei unam petiam de terra et septem solidos. Et notandum iterum quod Otgerius de Martilliaco dedit Deo et sancte Marie et prefatis monachis de Firmitate unam petiam de terra sub predicta Perreria. Horum donorum, videlicet Aalardi, Richardi, Bernardi, Otgerii, testes sunt hii: Tibertus de Seniceo, Odo de Cundamines. 99 (1142-1143 env.) Bernard Gros et son fils Josseran ont donné trente toises de bois le long de la Grosne depuis les essarts jusqu’à la terre de N.-D.-de-Beaumont et toute la terre plaine que les moines pourront acquérir en-deçà du Grison. Leurs hommes ont approuvé et les chevaliers qui avaient part à cette possession ont cédé leurs droits. ?? DE DONO BERNARDI GROSSI ET JOCERANNI, FILII EJUS, ET QUORUNDAM ALIORUM. Omnibus christiane fidei cultoribus tam futuris quam presentibus notum facimus quod Bernardus Grossus et Jocerannus, filius ejus, dederunt Deo et sancte Marie et monachis ejusdem loci triginta tesas de bosco in latitudine juxta Graunnam et in longitudine ab exartariis que super boscum sunt usque ad terram sancte Marie de Bellomonte, et quicquid infra easdem tesas continetur, et quantum terre adplanate poterunt adquirere a Grisun usque ad predictam terram sancte Marie de Bellomonte. Et hoc ipsum fecerunt hominibus suis laudare: Johannes prepositus hoc laudavit, Nazarius, Petrus, Jacob et fratres ejus, Robelinus et Guido, Odo de Linos et filii ejus et alii quamplures. Sed et milites Aalardus de Seniceo et Richardus filius ejus, Bertrannus de Ver et Lebaudus, frater ejus, Richardus de Ver et fratres ejus, Hugo, Arduinus, Jofridus, Otgerius de Martilliaco et Bernardus, frater ejus, Jofridus de Loasi, Hugo de Leiva, Odo de Alosnia, Milo Rufus, qui hujus terre participes erant, hoc ipsum donum fecerunt et quicquid in terra et in bosco intra prefatum donum habebant totum dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ejusdem loci in perpetuum habendum. Hujus rei testes sunt hii: Willelmus, Matisconensis comes, Willelmus de Branciun, Willelmus de Nantun et Lebaudus, frater ejus, Bernardus, capellanus de Branciun. 100 (1142-1143) Arlebaud, abbé de Saint-Pierre de Chalon, au nom de cette communauté, a renoncé à tout droit sur les bois de Grosne. Il a retenu les droits d’usage pour le moine de Saint-Martin-de-Laives ainsi que la dîme et les droits paroissiaux si ces bois viennent à être habités. Les paysans auront accès à la Grosne pour leur bétail. A: Chirographe original, Arch. S.-et-L., H. 24, n° 18 et 19; parch. coupé en deux parties de 18 × 25 cm.; jadis scellé de deux sceaux. DE CONCESSIONE MONACORUM SANCTI PETRI DE CABILONE. Statum caritatis deponere et pro habitu variari fortunarum nature defectus est unde Eve filii veneno prime prevaricationis infecti, que caritatis instinctu et fraterno affectu sunt gesta, levitatis impulsu conantur plerumque facere irrita. Censuimus namque que sequuntur in presenti scedula posterorum memorie tradere ne cui liceat fideliter data atque concessa sinistro latere immutari. Omnibus itaque sancte matris ecclesie filiis notificamus tam futuris quam presentibus quod domnus Arlebaudus, beati Petri Cabilonis abbas, ejusdemque loci conventus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus quicquid habebant infra triginta tesas de bosco in latitudine juxta Graunnam et in longitudine totum ab exartariis que super boscum sunt usque ab boscum sancte Marie de Bellomonte, hoc videlicet retinentes ut, si monachus Sancti Martini ad usus domus sue proprios absque magna diminutione de prefato bosco aliquid indiguerit, accipiat et ut prefati monachi Firmitatis ad adaquanda rusticorum animalia oportunum ingressum et egressum aque constituant. Quod si villam monachi Firmitatis ibi vel in loco ejusdem Firmitatis facere, quod absit, voluerint, vel preter ipsos aliquis locum incoluerit, decimam et quicquid jure attinet parrochis sancti Martini se reddituros noverint. Hujus rei testes sunt hii: Symon del Til, archipresbiter Cabilonis, Bertrannus de Saldun. Acta sunt ista anno ab incarnatione Domini .M.C.XL.II., indictione V, tempore domni pape Innocentii, regnante Lodovico rege Francorum, sub venerabili antistite Cabilonensi Gualterio. 101 (1113-1121) Pour permettre l’accès à la Perrière, Garoux de Beaumont a fait l’échange du pré d’Amit de Laives, avec l’agrément d’Ogier, prieur de Beaumont. ?? DE DONO GAROLDI DE BELMONT. Notificamus omnibus sancte christianitatis cultoribus quod Garoldus de Belmont, cum uxore sua et filiis, propter monachos sancte Marie de Firmitate ut possent habere viam ad perrariam suam libere omni tempore, dedit quandam commutationem prati Amistie de Leive, quam commutationem laudavit et concessit Otgerius, qui tunc temporis erat prior de Bellomonte, in manu domni Gualterii Cabilonensis episcopi. Hujus rei testes sunt hii: Raimundus Gunbez, Gualterius Bovers, Petrus Chivriols. 102 La Ferté (1142-1143 env.) Moran le Sourd a donné un pré à Bainol avec l’agrément des seigneurs de la terre. ?? DE DONO MORANNI SURDI. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Morannus Surdus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in capitulo eorum quoddam pratum in Bainols. Hoc donum confirmaverunt et laudaverunt domini a quibus illud pratum predictus Morannus tenebat, Tibertus de Seniceo, Landricus, frater ejus, Aalardus et Richardus, filius ejus, Richardus de Ver et fratres ejus, Hugo, Arduinus, Jofridus de Loaisi, Bertrannus de Ver et Lebauldus, frater ejus. Hujus rei testes: Aalardus de Seniceo, Bertrannus de Ver, Lebaudus, frater ejus. 103 (peu après 1147) Josseran Gros a donné une demi-colonge à Laives pour l’âme de son frère Landry, chanoine. Pub.: BAZIN (J.-L.), l. c., P.J. II, p. 209. DE DONO JOCERANNI GROSSI. Omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notum facimus quod Jocerannus Grossus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci dimidiam colongiam in territorio de Leiva, pro anima fratris sui Landrici canonici. Hujus rei testes: Johannes, prepositus, Stephanus Guineman, Rolandus Chasers, Guido Porchali, Hebrardus maior. 104 (1155 env.) Hugues de Laives a donné tout son alleu près du bief de Lagnier, à Latillier. ?? DE DONO HUGONIS DE LEIVA. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Hugo de Leiva dedit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate omnem terram quam habebat prope lo bez de Lienei, in Ustilie, que erat alodium ejus. Hujus rei testes: Stephanus, capellanus de Bellomonte, Andreas del Pascher, Giroldus Naals, Giroldus del Pascher, Paganus Orelas, Bernardus Corda, Bonez Corda. 105 (milieu XIIe s.) Arcalo de Laives a donné toute la terre qu’il avait dans la vèvre aux Essarts de Laives. ?? DE DONO ARCHALOI DE LEIVA. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Arcalous dedit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate omnem terram quam habebat in vaura, in Exartis. Hujus rei testes: Andreas del Pascher, Durannus de Leiva, Johannes del Chainis, Petrus Guineman. 106 (1155 env.) André du Paquier, avec l’agrément de sa femme, ses beaux-frères et ses fils ont vendu une terre à la Planchette, en Latillier, et échangé une autre terre, avec l’accord du prieur de Beaumont, contre une parcelle au Paquier. ?? DE DONO ANDREE DEL PASCHER. Recolat omnis ecclesie fidelium quod Andreas del Pascher, laudante uxore sua nomine Fennuns, et Engelbert et Bonet, fratres ejusdem femine, et Herleius et Silvester et Johannes, filii predicti Andree, vendiderunt monachis Firmitatis quandam terram que est in Ustilie, super la Plancheta, et quandam petiam terre que est in eodem territorio commutaverunt prefati homines antefatis monachis, laudante Martino tunc Bellomontis priore, et terra quam prefati monachi dederunt pro commutatione est in Pascher. Hujus rei testes: Rollandus Brutin, Petrus Guinemannus, Richardus Liebos. 107 (1155 env.) Dame Coralanche et son mari, Guy du Four, ont donné une terre à Lagnier, tenue en fief d’Hugues de Laives qui a consenti. ?? DE DONO LA CORALENCHI. Notum sit omnibus hec audientibus quod li dompna Choralenchi et Guido de Furno, maritus ejus, dederunt Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate unam petiam terre qui est prope lo bez, en Lienei, et prope brolium contale, laudantibus filiis suis. Hanc terram predicta domina tenebat in feodo ab Hugone de Leiva, qui hoc ipsum laudavit. Hujus rei testes: Lebaudus de Nantun, Johannes Nazarius, Bernardus Johans et Deslofet. 108 La Ferté (1150 env.) Milon Roux a donné ses droits sur le terrail des moines outre Grosne, entre le Grison et le bois de N.-D.-de-Beaumont, et sur les terres de ses hommes sises dans les terroirs que les moines ont acquis ou acquerront. Il a cédé pour soixante sous et une jument le passage de l’eau des fontaines de Laives à travers sa terre. ?? DE CONCESSIONE MILONIS RUFI. Innotescat omnibus sancte christianitatis cultoribus tam futuris quam presentibus quod Milo Rufus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur infra terralium eorundem monachorum quod est ultra Graunnam et in ipso terralio, videlicet in bosco et in plano et in aqua, a Grisun scilicet usque ad boscum sancte Marie Bellimontis, sine ulla retentione, vel quicquid prefati monachi ab ipsius hominibus usque ad illud tempus quando hoc donum factum fuit adquisierant vel adquirere deinceps poterunt intra prefatum donum. Similiter isdem Milo concessit antefatis monachis aqueductum fontis de Leiva ubicumque contigerit per terram suam absque ulla calumpnia. Habuit tamen inde sexaginta solidos et unum jumentum. Hoc autem donum fecit predictus Milo in manu domni Gualterii Cabilonensis episcopi, astantibus coram duobus sacerdotibus, Juliano videlicet de Seniceo et Petro de monte sancti Martini, astante etiam Tiberto de Seniceo. Postea vero in capitulo Firmitatis, coram fratribus ejusdem loci, hoc ipsum laudavit et confirmavit. Testes de hoc quod fuit factum ante episcopum: Hugo, miles de Leiva, Rodulfus de Capella, Bernardus, prepositus, nepos ejus, Paganus Oreilars, Rollandus Chasals, Johannes Peschiruel, Gualterius, frater ejus, Gualterius, cellerarius Joceranni Grossi, Bernardus Bulers de Seniceo. Testes capituli: Hugo, miles de Leiva, Paganus Oreilars, Hugo de Mulnars. 109 (1150 env.) Milon Roux, avec l’agrément de son frère Seguin, a donné une parcelle à la Perrière. ?? DE DONO MILONIS. Notum sit omnibus quod Milo Rufus, laudante fratre suo Seguino, dedit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate unam petiam de terra ad Perreriam, prope vineam eorundem monachorum. Hujus rei testes: Paganus Oreilars. 110 (1150 env.) Hugues d’Ecuisses, avec l’agrément de sa femme, a autorisé les moines à capter l’eau des fontaines de Laives par une canalisation qui pourra traverser ses terres. Il a cédé ses droits sur le terrail des moines outre Grosne et sur les terres essartées par ses hommes que les moines pourront acquérir. Il a abandonné sa revendication sur le moulin donné par Arlier de Martailly et reçu quatre livres de Cluny. Approbation de son frère Josseran. ?? DE CONCESSIONE HUGONIS DE CUSSEI ET JOCERANNI, FRATRIS EJUS. Agnoscant omnes fideles tam futuri quam presentes quod Hugo de Cuissei, laudante uxore sua, per manum Gualterii Cabilonensis episcopi, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quantumcumque adducere poterunt de fontibus de Leiva apud Firmitatem, ad omnes usus necessarios, per cornua videlicet de petra vel cornibus quibuslibet alterius generis si voluerint. Et si contigerit ut aqueductus fiat per terram illius, concessit ut liber faciant monachi opus ad aqueductum necessarium per terram suam, absque ulla calumpnia. Dedit etiam isdem Hugo de Cuissei antefatis monachis quicquid habebat vel calumpniabatur infra terralium ipsorum quod est ultra Graunnam, a Grisun inferius totum usque ad boscum sancte Marie Bellimontis, et quicquid calumpniabatur in mulnario quod Herleius de Martilliaco dedit sancte Marie de Firmitate et fratribus ejusdem loci. Sed si quid homines illius infra denominatum locum de terra adplanaverunt et monachi ab eis adquirere poterunt, libere eis eam concessit ad possidendum. Hujus rei testes: Guido, cantor Cabilonis, Hugo de Berzie, Symon de Curtavas, Jofridus de Chalmei, Petrus de Juentie, Filibertus de monasterio Capasie. Notandum autem quod frater ejusdem Hugonis nomine Jocerannus non interfuit huic negotio primitus, sed postea hoc ipsum concessit atque laudavit, coram multis testibus: Jocerannus de la Sala, testis, Lebaudus de Nantun, Symon de Curtavas, Filibertus de monasterio Capasie, Hugo Rufus de Brei, Richardus de Seniceo, Guido de Dalmarei. Sciendum tamen quod de predicto negotio habuit Hugo de Cuissei quattuor libras Cluniacensis monete. 111 Marnay (28 mars-3 août 1147) Hugues Béraud a donné un alleu à Bray que les moines ont échangé avec Josseran Gros contre des terres sises à Laives, les condemines de Bundiosa, d’En Creus et du Perron, la terre de la Patella et le breuil comtal, qui étaient fiefs du comte de Chalon Guillaume. Ce dernier a consenti à l’échange et a concédé sa terre de Bray en alleu à Josseran. ?? DE DONO HUGONIS BERALDI ET DE COMMUTATIONE QUAM FECERUNT MONACHI DE FIRMITATE DE EANDEM TERRAM QUAM DEDIT HUGO BERALDUS CUM JOCERANNO GROSSO. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Hugo Beraldus dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus quoddam territorium apud Breis, quod erat suum proprium alodium. Videntes autem monachi quod idem territorium longe esset ab eis, acceperunt pro eo a Joceranno Grosso aliam terram in commutatione prope villam que vocatur Leiva. Que videlicet terra per partes vocatur his nominibus: cundamina de Bundiosa, cundamina de la Cruce, cundamina del Perrun et terram que vocatur la Patella et brolium contale. Sed quia isdem Jocerannus eandem terram tenebat in feodo a comite Cabilonis Willelmo, dixit antefatis monachis ut, si facerent sibi dare territorium de Breis in alodio a comite prefato, ipse daret eis cundaminam del Perrun. Quod et fecerunt. Nam prefatus comes, apud villam que vocatur Marnai, habuit cum suis colloquium, cui interfuisse certum est Jocerannum Grossum et Seguinum monachum, a fratribus Firmitatis missum propter supradictum negotium. Tunc sepefactus comes, rogatu monachorum Firmitatis, dedit ac concessit terram de Breis Joceranno Grosso in alodio, pro alterius terre commutatione quam isdem Jocerannus Grossus dederat prope villa de Leiva antefatis monachis Firmitatis, cundaminam videlicet nominatim de Bundiosa, cundaminam de la Cruce, cundaminam del Perrun et terram que vocatur la Patella et brolium contale. Hujus rei testes: Jocerannus de la Sala, Jocerannus Furchez de Branciun, Bertrannus de Ver, Letaldus de Curtavas, Arduinus de la Sala, Guaroldus del Grateil, Jocerannus de Curtavas, Bertrannus de Saldun, Hugo li Blans, Otgerius de Martilliaco. 112 (peu avant 1158) Avec l’agrément de son neveu Aimon, Hugues de Laives a donné le manse de Jean Franc sis près de la Perrière. Approbation des fils de Jean Franc. Hugues sera reçu à La Ferté s’il veut s’y convertir; à sa mort il bénéficiera d’un service funéraire; il a eu six livres de Chalon. ?? DE DONO HUGONIS DE LEIVA. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Hugo de Leiva, laudante Aimone nepote suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, pro anima sua omniumque antecessorum suorum, mansum Johannis Franci qui est sub monte sancti Martini, juxta perreriam eorundem monachorum, et omnia appendicia ejusdem mansi, sine ulla retentione, in terra videlicet plana et in bosco, in pratis et in vineis. Hoc autem laudaverunt filii predicti Johannis Franci, Gaulterius et Hugo. Quod si predictus Hugo de Leiva vult fieri monachus vel conversus in sanitate sua, recipient eum monachi Firmitatis. Si vero sine excommunicatione obierit in seculo, faciunt tantum pro eo quantum pro monacho. Hujus rei testes: Milo Rufus, Paganus Berinz, Giraldus Naals, Jofridus de Marcillei, Clemens de Bellomonte, Aimo Brotez de Buxi, Robertus Willelmus. Habuit tamen predictus Hugo de Leiva sex libras Cabilonensis monete de prefato dono. 113 (1144 env.) Hugues de Laives a donné toute la terre qu’il avait en Lenoux jusqu’à la borne du Paquier. Il la tenait partiellement en fief de Simon et Faucon de Mallei et ceux-ci d’Humbert de l’Epervière; tous ont approuvé le don. ?? ITERUM DE DONO HUGONIS DE LEIVA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Hugo de Leiva dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebat en Linoi, sicut descendit terralium monachorum Firmitatis, usque ad bonnam prope lu Pascher. Hoc ipsum donum laudaverunt Symon de Maillei et Falco, frater ejus, a quibus partim de predicta terra Hugo de Leiva in feodo tenebat. Sed et Humbertus de Peureria hoc ipsum laudavit, a quo predicti eandem terram in feodo tenebant. Hujus rei testes: Jocerannus de la Sala, Hugo Balbus, frater ejus, Bernardus Bolers, Paganus Berinz, Giraldus Naals, Robertus Willelmus, Brunus de Pairola. 114 (1150 env.) Evrard, maire de Laives, ses fils et ses cousins ont donné toute la terre qu’ils avaient dans le terrail jusqu’à la Grosne. Evrard pourra se convertir à La Ferté. ?? DE DONO HEBRARDI DE LEIVA. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Hebrardus de Leiva et Girardus et Petrus, filii ejus, et Martinus et Hugo, consobrini eorum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebant infra terralium eorundem monachorum usque Graunnam. Hujus rei testes: Galterius de Leiva, Paganus Berinnus, Galterius Murisaldus, Durannus de Begna, carpentarius. Hoc autem fecit tali tenore prefatus Hebrardus ut, si vellet fieri conversus, eum susciperent monachi Firmitatis. Ego Galterius, Dei gratia Cabilonensis episcopus, quod in hac carta continetur adquisitum attestor et ratum facio et firmum decerno nullique prorsus deinceps concuciendum esse permitto; et eos omnes qui contra illud venire temptaverint auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli sanctique Vincentii et omnium sanctorum et nostra auctoritate a gremio sancte matris ecclesie excommunico ut donec inde satisfaciant a sacratissimo corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Fiat. 115 (1170 env.) Guillaume et Engilbert, gendres d’Arcalo, ont abandonné leur revendication avec l’agrément de leurs femmes. Engilbert a vendu pour vingt sous et des souliers neufs tout ce qu’il avait entre Grosne et Grison. B’: autre copie dans la pancarte IX. DE DONO GUILLELMI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guillelmus et Engilbertus, mariti filiarum Arcalo, laudantibus uxoribus suis, dederunt et concesserunt quicquid calumpniabantur Deo et sancte Marie de Firmitate. Engilbertus autem, laudante filio suo Rolanno, dedit quicquid habebat inter Graunnam et Grisun. Testes: Pagannus Berenz, Martinus Burgez, Rainaldus Arbodus, Andreas filius Bonite, Arnulfus Arbodus, Landricus de Leiva. Engilbertus tamen habuit ex hoc.XX. solidos et subtalares. Testes: Seguinus, Dalmacius, Hugo cantor, monachi Firmitatis, Martinus, conversus. 116 La Ferté, 1162-1163 Hugues de Burzy, Etienne et Bernard ses frères, avec l’agrément de leur sœur et de leur beau-frère, ont abandonné leur revendication sur le moulin Raveneau et le pré adjacent. Ils ont reçu treize livres de Chalon, un cheval et tout le froment qu’ils s’étaient approprié injustement. Josseran Gros et sa femme se sont portés garants. B’: autre copie dans la pancarte IX. DE DONO HUGONIS DE BURZEI EI FRATRUM EJUS. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum fieri volumus quod Hugo de Burzei, in presentia Joceranni Grossi et uxoris ejus, filie scilicet Villelmi, Cabilonis comitis, in manu domni Villelmi abbatis Firmitatis dedit atque concessit quicquid habebat vel calumpniabatur in molendino de Ravinel, et promisit de fratribus suis Stephano atque Bernardo hoc ipsum faciendum, et in capitulo Firmitatis cum predictis fratribus suis venturum atque coram conventu monachorum firmius faciendum et sacramento faciendum. Quod et fecit. In capitulo ipse Hugo et fratres ejus Stephanus et Bernardus venerunt ibique coram monachis ejusdem loci dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant vel calumpniabantur in molendino de Ravinel, sine ulla retentione, et quicquid mater eorum Firmitatis dederat, atque in confirmatione juraverunt super altare sancte Marie pacem firmam tenere et tuicionem contra omnes homines in quantum justicia exigerit, de medietate scilicet molendini de Ravinel cum pertinenciis et appendiciis ad dictum molendinum tam in bosco, in plano, in aqua et in aliis, cum omni juridictione inter Graunnam et Grisun usque ad limitationes sitas et adjacentes prato dictum Ravinel, ac etiam partem meam quam habeo et debeo habere in dicto prato. Hujus rei testes: Hugo de Stan, prior Firmitatis, Hugo de Bellomonte, Seguinus, Gaufridus, Artaldus, Henricus, Ligerius, Villelmus, Odo, Bernardus de Rancei, Adam, monachi Firmitatis, et ceteri monachi ejusdem loci, Gaufridus, miles de Nantun, qui sacramentum accepit, Stephanus Pelletarius de Nantun. Responsores firme pacis et tuicionis: Jocerannus Grossus et uxor ejus, filia scilicet Villelmi, Cabilonis comitis. Testes responsionis firme pacis et tuicionis: Valterius, decanus Cabilonis, Hugo de Croset, canonicus Cabilonis, Seguinus, Jofridus, monachi Firmitatis, Jocerandus de la Sala, Letaldus de Nantun, Hugo Beraldus, Stephanus de Chavennes, Bartholomeus de Montroi, Bernardus, nepos ejus, Hugo Blancus de Cabilone. Jocerannus li Velli. Notandum vero est quod ex hoc habuerunt tredecim libras Cabilonensis monete et alia multa que ante placitum violenter rapuerunt frumentum et equum unum. Hoc autem laudavit soror eorum nomine Juliana et maritus ejus Rodulfus. Testes hujus rei: Jocerannus de la Sala, Lebaldus de Nantun, Hugo de Burzei et Stephanus et Bernardus, fratres Juliane, Valterius qui fuit cellerarius Joceranni Grossi, Seguinus, monachus Firmitatis. Acta sunt ista anno ab incarnatione Domini millesimo C° L° XII°, inditione Va, tempore dompni pape Innocencii, regnante Lodovico rege. Ego Dei gratia Petrus Cabilonis episcopus auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petrum et Paulum atque sancti Vincencii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Fiat. Fiat. Amen. 116 bis ?? ?? ?? ?? ?? 117 (1170 env.) Gautier de Taizey, lors de sa conversion et avec l’agrément de sa femme, de sa fille et de son gendre, a donné un manse à Talant et un cens à la Perrière. ?? DE DONO VALTERII DE TASEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Valterius de Tasei, laudante uxore sua Margarita et filia sua atque marito suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unum mansum apud Talentum et sex mansos censuales de terra quos debebant ei monachi apud Pereriam. Hujus rei testes: Seguinus, monachus Firmitatis, Bertrannus de Tasei, frater predicti Galterii de Taisei, Stephanus de Burzei, Hugo, frater ejus, Landricus de Leiva, Johannes Rufus, Notandum vero quod prefatus Valterius de Taisei se tradidit pro monacho domno Villelmo abbati de Firmitate. Hujus rei testes: Andreas et Petrus, monachi Firmitate, Johannes Rufus qui serviebat eidem Valterio. 117 bis ?? ?? ?? ?? ?? 118 La Ferté (1165 env.) Milon Roux, avec l’agrément de son frère Seguin, a donné le manse d’Odelet. ?? DE DONO MILI RUFU. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Milo Rufus, laudante Seguino fratre suo, pro anima sua et antecessorum suorum, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ejusdem domus, in capitulo, mansum Oidelet. Hujus rei testes: Paganus Berens, Clemens de Bellomonte, Hugo del Molet, Seguinus monachus, Dalmacius, Hugo cantor. 119 (1170 env.) Renonciation de Renaud Arbod et de son frère. ?? DE DONO RAINALDI ARBODI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rainaldus Arbodus et Arnulfus, frater ejus, guerpiverunt, absque ulla retentione, quicquid calumpniabantur monachis de Firmitate. Testes: Paganus Berens, Martinus Burgez, Landricus de Leiva, Guillelmus, Arcalo et Engilbertus, Bucers Pelavilans, Hugo, cantor Firmitatis, Martinus, conversus. 120 (1170 env.) Gautier Franc, allant à Jérusalem, a vendu pour treize sous un pré, avec l’agrément de son frère et de sa sœur. ?? DE DONO GALTERII FRANCI. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Galterius Francus, quando perexit Iherosolimam, dedit atque concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, laudante Hugone fratre suo atque sorore sua Aita, pratum unius carrete feni. Habuit inde tredecim solidos. Testes: Rainaldus Vulpis, Lambertus Vulpis, Renoldus frater ejus, Seguinus monachus, Martinus, Echardus, Bernardus, conversi Firmitatis. 121 (1170 env.) Guichard Nériou, avec l’agrément de son frère Jean, a vendu un pré pour quatre sous. Au cas où les moines ne pourraient en jouir paisiblement, il leur donnera en échange sa part d’un autre pré. ?? DE DONO GUICARDI NERIOZ. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guicardus Nerioz, laudante Johanne fratre suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam partem prati ad pontem de Rumpreal. Habuit inde quatuor solidos. Quod si monachi hoc in pace habere non poterunt, habebunt in commutatione eam partem quam habet in prato de Enchis. Testes: Ebrardus Brutis et Girardus, filius ejus, Martinus Burgez et Andreas, frater ejus, Seguinus monachus et Martinus conversus. 122 (1160-1165 env.) Clémence de Damerey a cédé ses droits sur une parcelle à Lagnier. ?? DE DONO CLEMENCIE. Sciant omnes fideles futuri et presentes quod ego, Clementia, do Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid juris habebam vel calumpniabam in quadam posa de terra que est in campo de Lionei, sub Perreria. Testes: Sofridus, Pontius de Dalmarei, frater ejus Clemencie, Bernardus de Rancei, monachi Firmitatis, Petrus, mulnarius de Sancto Cyro, Petrus de Clacei, Evrardus, serviens domine. Ego Dei gratia Petrus Cabilonis episcopus auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Fiat. Fiat. 123 (1170 env.) Clément de Mâcon a, avec l’agrément de ses fils, cédé ses droits sur une parcelle entre Grosne et Grison, pour trois sous et six deniers. ?? DE DONO CLEMENTI MATISCONENSIS. Notum sit omnibus ecclesie filiis tam futuris quam presentibus quod Clemens Matisconensis, laudantibus filiis suis Rollanno, Guillelmo, Gunterio, guerpivit Deo et sancte Marie de Firmitate, sine ulla retentione, et tuitionem promisit, unam peciam terre quam calumpniabat inter Graunnam et Grisun et habuit inde tres solidos et. VI. denarios. Hujus rei sunt testes: Jocaldus, presbiter montis sancti Martini, Paganus Berens, Martinus Burgensis, Bruno Rainoldus, Gauterius Palafredus et monachi ejusdem loci Seguinus, Dalmatius, Hugo cantor. 124 (1175 env.) Paien Berens a échangé un pré entre Grosne et Grison contre cinq sillons à la Planchette. ?? DE DONO PAGANI BERENTI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Paganus Berens dedit et concessit absque ulla retentione Deo et sancte Marie de Firmitate unum pratum inter Graunnam et Grisun habuitque in commutatione. V. selliones quos monachi ad Planchettam habebant. Testes hujus rei: Martinus Burgensis, Guillelmus de Serciaco, Landricus de Leiva, Bardelins li forester, Petrus Landrici, Hugo Francus et monachi ejusdem loci Seguinus, Dalmatius, Hugo cantor. 125 La Ferté (1170 env.) Roland Chapot, avec l’agrément de ses fils, a cédé ses droits entre Grosne et Grison. ?? ?? Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rollannus Chapoth, laudante Duranno filio ejus, dedit et concessit Deo et monachis de Firmitate, in eorum capitulo, quicquid habebat vel calumpniabat inter Graunnam et Grisum. Testes suit hii: Paganus Berens, Martinus Burgensis, Landricus de Leiva et monachi ejusdem loci Seguinus, Dalmatius, Hugo cantor. 126 (1170 env.) Martin Bourget et son frère André ont cédé leurs droits entre Grosne et Grison et sur l’autre rive de la Grosne en échange d’une terre au champ Parsi. ?? DE DONO MARTINI BURGET. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Martinus Burget et Andreas, frater ejus, quando idem Andreas se reddidit Deo et sancte Marie de Firmitate pro participatione spiritalis beneficii domus, dederunt et concesserunt monachis ejusdem loci in perpetuo possidendum quicquid calumpniabant a terralio Grisonis usque ad Graunnam et quicquid in alteram Graunne ripam habebant, accipiantes tamen pro eadem re in commutatione quandam terram in campo Parsi. Hujus rei testes: Paganus Berens, Julet de Linos, Durannus Butet et Odo, filius ejus, et monachi ejusdem loci Seguinus, Dalmatius, Hugo cantor, Petrus Daguis. 127 (1170 env.) Brun, fils de Renaud de Laives, avec l’agrément de ses fils, a abandonné sa revendication sur l’aumône de son père pour deux bichets de seigle et deux paires de souliers. ?? DE DONO BRUNI, FILII RAINOLDI DE LEIVA. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod ego Bruno, filius Rainoldi de Leiva, do et concedo, laudantibus filiis meis, Rainaldo scilicet et Bernardo, Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuo habendum quicquid calumpniabam eis de dono Rainaldi patris mei, IIIIor andans videlicet juxta brolium contale, unam petiam terre prope molendinum Ravinelli et aliam juxta pratum Landrici. Pro hoc habui duos bicharios siliginis, duo paria sotularium. Testes sunt hii: Guillelmus de Serciaco, Johannes Carbonellus, Robertus de Quercu, Berennus de Sarmasei, Johannes Bichellus et monachi ejusdem loci Seguinus, Dalmatius, Hugo cantor. 128 (1170 env.) Robert Duchêne a abandonné sa revendication sur un essart entre Grosne et Grison donné par son père. ?? DE DONO ROBERTI DE QUERCU. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Robertus de Quercu dedit et concessit Deo et sancte Marie de Firmitate, absque ulla retentione, pro remedio anime patris sui, quicquid calumpniabat in uno exerto quod est inter Graunnam et Grisun, quod Johannes pater suus antefate dederat ecclesie. Testes hii: Bruno de Leiva, Giroldus Buinus, Robertus, capellanus de Ossella, Johannes Carbonellus, Martinus de Monte. 129 (1160 env.) Martin Duran, avec l’agrément de Geoffroy Richard, échange un pré contre celui qu’avait donné le père du maire Evrard. ?? DE DONO MARTINI DURANNI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Martinus Durannus, laudante Gaufrido Ricardo, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, sine retencione, in commutatione pratum de la Macelta pro prato de Lolmet. Hoc feci per manum Hevrardi maioris, cujus pater pratum de Lolmet predictis dederat monachis. Testes: Paganus Berens, Seguinus monachus, Robertus conversus. 130 (1160 env.) Echange de prés avec Landry. ?? DE DONO LANDRICI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Landricus do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate, sine ulla retencione, quoddam pratum a Lolmet pro quoddam prato al Salio, de sub Sarmasei. Testes sunt hii: Paganus Berens, Bonet de Sarmasei, Petrus Guinetmans, Seguinus monachus, Dalmatius monachus, Aicardus conversus. 131 (1170 env.) Engilbert Buceer vend, avec l’agrément de sa femme et de son fils, un pré entre Grosne et Grison pour vingt sous et des souliers. ?? DE DONO ENGELBERTI BUCEER. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Engelbertus Buceer, laudante uxore mea et filio meo, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuo quoddam pratum quod habebam in insula que est inter Graunnam et Grisun et habuit inde.XXi. solidos et sotulares. Testes hii: Paganus Berens et Martinus Borget, Landricus de Leiva, Seguinus, Dalmatius, monachi Firmitatis. 132 (1170 env.) Marcel Landrien et ses frères ont échangé un pré contre une terre à Laives. ?? DE DONO MARCELLI LANDRIENTI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Marcellus Landriennus et fratres mei damus et concedimus in commutatione Deo et sancte Marie de Firmitate unum andan rebatu in via que tendit Firmitati pro terra Johanis Nazarei, que est supra Leivam. Testes hii: Paganus Berens, Martinus Borget, Seguinus, Dalmatius, monachi Firmitatis, Aicardus conversus. 133 (1170 env.) Evrard Brutin, avec l’agrément de ses fils et de ses seigneurs, les frères de Martailly, donne tout ce qu’il a entre Grosne et Grison. Il sera reçu à La Ferté; ses fils auront une jument et sa femme des fourrures. ?? DE DONO HEVRALDI BRUTINI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Hevraldus Brutinus, laudantibus filiis meis Giraldo, Odone, Martino et dominis meis Oggerio de Martilliaco et Roberto et Bernardo, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate, ob remedio anime mee, quicquid habeo inter Graunnam et Grisun. Hoc autem tali feci condicione ut me in domo sua reciperent et filii mei unam equam et uxor mea pelles haberent. Testes hii: Heuvraldus maior, Lambertus Vurpis, Rainaldus, frater ejus, Bertaldus Miles, Seguinus, Dalmatius, monachi. 134 (1170 env.) Eudes Roux et ses frères échangent ce qu’ils possèdent près du breuil contal contre un pré à Enchi. ?? DE DONO ODONE RUFI. Notum sit futuris et presentibus quod ego Odo Rufus et fratres mei Johannes et Rainaldus damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate, sine retentione, quicquid habebamus juxta brolium contale pro prato quod habebant in Enchi. Testes: Paganus Berens, Martinus Borget, Marcellus li Landriens, Seginus, Dalmatius, monachi Firmitatis, Acardus conversus. 135 (1163-1164) Richard de Sennecey donne tous ses droits sur la dîme de Saint-Ambreuil, sur la Perrière et une parcelle dépendante d’un manse. Les tenanciers de ce manse approuvent le don et sont dédommagés, par des terrains jadis plantés de vignes. ?? ?? Anno ab incarnatione Domini .M. .C. .LXIII., ego Richardus de Seniceo do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habeo in decima tocius parrochie Sancti Ambrosii et quicquid habeo intra clausuram Perrerie et unam peciam terre juxta terram que est de manso Johannis Franci, laudantibus hominibus de quorum manso erat illa terra, et dedi illis cambium sub monte sancti Martini, ubi fuerunt vinee. Testes: Richardus de Ver, Gaufridus de Loasi, Robertus Barbarota, Bernardus de la Villa, frater ejus, Bernardus Girardus. 136 (1160 env.) Gautier de Taizey et sa femme ont donné une terre sous Saint-Martin-de-Laives avec l’agrément des co-possesseurs Barthélemy de Nanton, le prévôt de Brancion et sa femme. ?? DE GAUTERIO DE TAISEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Gauterius de Tasei et uxor mea Margarita nomine dedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam peciam de terra sub monte sancti Martini, juxta vineam de Perreria, laudante Bartholomeo de Nantun et Rodulfo, preposito de Branciun, et uxore ejus nomine Juliana, qui participabantur huic terre. Hujus rei testes: Jocerannus de la Sala, Jofridus de Nantun, Guido de Dalmarei. 137 La Perrière et La Ferté (1155 env.) Bernard de Birra et Bertrand de Burzy, gendres de dame Pomme, ont cédé leurs droits sur la Perrière en échange d’une terre à Sermaisey et d’une somme d’argent. Gautier de Taizey, gendre de Bernard, a abandonné la revendication qu’il avait soulevée. ?? DE BERNARDO DE BIRRA ET BERTRANNO DE BURZEI ET GAUTERIO DE TAISEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Bernardus de Birra et Bertrannus de Burzei, laudante domina Poma, cujus filias habebant, laudantibus etiam uxoribus suis Matelda et Regina, fecerunt quandam commutationem cum monachis Firmitatis ita scilicet. Ipsi dederunt monachis quicquid habebant, sine ulla retentione, infra clausuram de la Perreri. Monachi vero dederunt eis terram apud Sarmasei, ad les Peroer, et pecuniam. Hujus rei testes: Johannes Francus, Amicus Jolet, Rolandus Brutis, Rainaldus Veisina, Giroldus del Pasquer, Bruno de Leiva. Hii testes predicti viderunt et audierunt quod Gauterius de Taisei, qui habebat in conjugio filiam domine Regine, cepit calumpniari postea predictam commutationem injuste. Sed tamen eandem commutationem, apud Perreriam et in capitulo Firmitatis, antefatis monachis concessit, et petivit ab eis ut sibi ignoscerent injustam calumpniam. Testes sunt predicti homines, qui juraverunt super altare sancti Laurentii, apud Nantun, quod verum erat quod predictum est. 138 (1155 env.) Hugues de Laives donne diverses parcelles de terre, vigne et pré à Saint-Martin-de-Laives, dont l’une est engagée à Thibert de Sennecey pour cinquante sous. ?? DE HUGONE DE LEIVA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Hugo de Leiva do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci totam terram quam habebam sub monte sancti Martini: en Fremonesc, duas videlicet posas; apud Sarmasei, duodecim ovrae de vinea et unam posam de terra juxta eandem vineam; et aliam posam apud Sarmasei super vineam Constantini; apud Perroises, duas posas; juxta brociam de Sarmasei, apud Lunei, unam posam; apud Salges Saveri, unam carratam feni; en Listoges, quatuor posas de terra; en Bordunes, duas; juxta mansum Andree del Pascher, en la Chela, unam posam; en Vesuinnes, unam posam. Tibertus de Seniceo habet de me unum pratum quatuor carratarum feni, en Listoges, en gageria pro La solidos, quod do eis tantum ut redimant illud; unam posam sub Calmei, prope curvatam monachi de Rufei. Hujus rei testes: Bertrannus de Ver, Pains Berens, Clemens de Bellomonte li foresters, Guillelmus del Pascher et Herveius, filius ejus, Robertus Guillelmus, Petrus Bolerans, Rodulfus li sergens Bertranni de Ver. 139 (1160 env.) Gautier Pêcheruel, ses fils et son frère ont donné tout ce qu’ils avaient entre le terrail et la Grosne et une parcelle. ?? DE GALTERIO PESCHERUEL ET FILIORUM EJUS. Notum sit omnibus presentibus et futuris quo ego Gauterius Pescheruz et filii mei Robertus et Christianus atque Girardus et Amicus, frater meus, damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebamus inter terralium et Graunnam et unam posam de terra prope terra eorundem monachorum. Hujus rei testes: Giraldus Naals, Pains Berens, Gunterius de Leiva, Robertus Guillelmus. 140 La Ferté (1150-1160 env.) Guy Jacob de Laives, sa femme et ses fils ont donné avec l’agrément des neveux et d’un cousin, tout ce qu’ils avaient entre le terrail et la Grosne et deux parcelles. ?? DE GUIDONE JACOB DE LEIVA. Omnibus sancte christianitatis cultoribus notum fieri volumus quod ego Guido Jacob de Leiva et uxor mea Beliarda atque filii mei Hugo et Bernardus dedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebamus inter terralium et Graunnam, sine ulla retentione, et quinque posas de terra extra terralium que adherent eidem terrallio et tendunt usque ad terram Giroldi Naal, atque unam posam prope terram Archaloi. Hoc autem laudaverunt nepotes mei Pains Berens et Seinoret atque Petrus, frater ejus, et Ebrardus li maior, consobrinus meus. Giroldus Naals, Richardus de Sancto Ambrosio, Stephanus Falli de Sancto Ambrosio, Robertus Guillelmus. Hoc autem factum est in capitulo Firmitatis. 141 La Ferté (1160 env.) Roland Belin et ses frères ont vendu une terre aux Essarts de Laives pour seize sous et trois paires de souliers. ?? DE ROLANNO BELINO ET FRATRUM EJUS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rolannus Belinus et Pains et Lanbertus, fratres ejus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate terram in Exartis de Leiva. Hoc dono habuerunt sedecim solidos et tria paria sotularium. Hoc factum est in capitulo Firmitatis. Hujus rei testes: Giroldus Naals, Pains Berens, Ebrardus Brutinus, Giroldus del Pascher, Landricus de Leiva, Johannes Peschesruels et Galterius, frater ejus. 142 (1160 env.) Guy Jacob de Laives et son frère Pierre ont donné ce qu’ils avaient au Cul-des-Angliers. Brun li Maiz, gendre de Guy, et sa femme ont approuvé le don pour cinq sous. ?? DE GUIDONE JACOB. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guido Jacob de Leiva et Petrus, frater ejus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid habebant in exartis en Langles, prope terrallium. Testes: Landricus de Leiva, Giroldus del Pascher, Johannes Peschesruels et Gauterius, frater ejus, Pains Berens. Hoc donum postea cepit calumpniare Brunus li Maiz, qui habebat in conjugio filiam ejusdem Guidonis, sed postea ipse, cum uxore sua Constantia, pro quinque solidis laudavit. Hujus rei testes: Landricus de Leiva, Giroldus del Pascher, Johannes Peschesruels et Gauterius, frater ejus, Pains Berens. 143 (1160 env.) Pierre Jacob et Constantin lo Preverrat ont cédé leur droit sur un essart à Laives. ?? DE PETRO JACOB ET CONSTANTINO LO PREVERRAT. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Petrus Jacob et Constantinus li Preveraz dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid habebant in exarto qui est prope exartum Arcalo et tendit usque ad exartum Amici Cholet. Hoc dono habuerunt beneficium Firmitatis temporaliter et spiritualiter. Testes: Giroldus del Pascher, Landricus de Leiva, Seguinus monachus, Achardus conversus, Paganus Berens. 144 La Ferté (1162 env.) Simon de Mallei, avec l’agrément de son neveu, Guigue du Colombier, a cédé la terre de Lagnier, déjà donnée par Hugues de Laives qui la tenait en fief de lui. ?? DE CONCESSIONE SYMONIS DE MALLEI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod ego Symon de Mallei concessi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci terram de Lennui quam dederat eis Hugo de Leiva, quam a me isdem Hugo tenebat in feodo. Hoc autem laudavit nepos meus Guigo de Columbers. Et ut ratum maneret in perpetuum, in capitulo coram fratribus ejusdem loci, que predika sunt confirmavi. Hujus rei testes: Hugo de Stan, prior Firmitatis, Seguinus et Sofridus, Herveius, Odo, frater ejus, Hugo Gasget, monachi Firmitatis, et fere totus conventus ejusdem loci. Postea hoc quod fecerat in capitulo Firmitatis confirmavi coram aliis testibus. Testes: Jocerannus Grossus Jocerannus de Branciun, Lebaldus de Nantun, Jocerannus de la Sala, Richardus de Seniceo, Richardus de Ver. Hoc autem feci in manu domni Guillelmi abbatis Firmitatis. 145 (La Ferté, 1162-1163) Devant la cour de Josseran Gros, Gautier de Taizey doit abandonner sa revendication sur les biens donnés par ses beaux-parents au moulin Raveneau et à la Perrière. ?? ?? Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Valterius de Taisei, post mortem Bernardi de Bierrat et Regine, uxoris ejus, quorum filiam duxerat in conjugio, cepit calumpniari molendinum de Ravinel et terram infra clausuram de la Perreri monachis Firmitatis. Monachi vero, non ferentes injustam calumpniam, presentaverunt justiciam exequi de predictis in curia Joceranni Grossi, laudante etiam prefate Valterio. Data est dies utriusque partis exequendi justiciam. Ventum est ad diem in curia Joceranni Grossi. Jocerannus vero, habito consilio cum consiliariis, judicavit, in presentia domni Petri, Cabilonis episcopi, et domni Villelmi, abbatis Firmitatis, et multorum aliorum, ut si monachi possent habere testes quod domina Regina dedisset ecclesia Firmitatis et monachis ejusdem loci quicquid habebat in molendino de Ravinel, ex cujus capite erat, quicquid prefatus Valterius calumpniabatur in molendino dimitteret in pace. Similiter de terra Perrerie. Tunc statim affuit testis Seguinus monachus, filius Seguini de Branciun. De quo prefatus Valterius cepit dicere non debere eum recipi eo quod monachus est. Eodem momento, facta discussione, judicatum est ab omni curia quod melius et certius deberet ejus testimonium recipi quam ab aliquo seculari. Secutus est et alius testis idoneus, Lebaudus scilicet de Nantun, miles, homo bone fame, qui vel sacramento vel quolibet alio judicio presentavit se ipsum testem in curia, quod domina Regina se vidente et audiente dedit quicquid habebat in molendino de Ravinel ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci in perpetuo habendo, ob remedium anime sue patris ac matris omniumque antecessorum suorum. Ex ejus namque capite erat quicquid antefatis monachis dedit. Judicatum est itaque a Joceranno Grosso et ab omni curia ut prefatus Valterius dimitteret monachos in pace de hac injusta calumpnia. Post hec affuerunt testes de commutatione Perrerie, Johannes scilicet Francus, Amicus Jolez, Rollandus Brutis, Rainaldus Veisina, Giroldus del Pasquer, Bruno de Leiva, qui juraverunt super altare sancti Laurentii apud Nantun se vidisse et audisse quod Bernardus de Bierrat et Bertrannus de Burzei, laudante domina Poma, cujus filias habebant, laudantibus etiam uxoribus suis Matilde et Regina, fecerunt quandam commutationem cum monachis Firmitatis ita scilicet. Ipsi dederunt monachis quicquid habebant, sine ulla retentione, infra clausuram de la Perreri. Monachi vero dederunt eis, apud Sarmasei, terram ad les Peroer et pecuniam. Hoc autem fecerunt prefati testes in presentia domni Petri, Cabilonis episcopi, et domni Villelmi, abbatis Firmitatis, et Joceranni Grossi et Joceranni de la Sala et Joceranni la Veilli et Lebaldus de Nantun et multorum aliorum in curia stantium. His vero peractis, domnus Villelmus, Firmitatis abbas, in presentia domni Petri, Cabilonis episcopi, et Joceranni Grossi atque totius curie, religiosos viros, monachos et conversos qui viderunt et audierunt quod Valterius de Taisei, tempore domni Bartholomei abbatis, in festo omnium sanctorum, in presentia totius capituli, concessit atque guerpivit quicquid calumpniabatur ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci, sine ulla retentione, nichil excipiendo, et petiit ab omni capitulo monachorum ut sibi ignosceretur injusta calumpnia. Hujus rei testes: Hugo de Bellomonte, Seguinus de Branciun, Sofridus, frater ejus, Robertus sutor, Hugo de Marcillei, monachi Firmitatis; conversi: Robertus de Noiant, Robertus de Sancto Gandulfo, Petrus de Chermeia, Aalardus de Capasia, Villelmus de Cluniaco. Post hec judicatum est a Joceranno Grosso et ab omni curia, itero judicio, ut prefatus Valterius de Taisei deinceps dimitteret monachos in pace de antefatis querelis. Hujus rei testes: domnus Petrus, Cabilonis episcopus, Villelmus Firmitatis abbas, Jocerannus Grossus, Jocerannus de Sala, Jocerannus li Vielli, Lebaldus de Nantun, Robertus de Sancto Gandulfo, archipresbiter Cabilonis. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini Nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Fiat. Fiat. 146 La Ferté (1162 env.) Lorsqu’il vint à La Ferté, Bertrand de Ver a obtenu de sa femme, de son fils, de ses filles et de ses gendres, Hugues de Châteaurenard et Josseran de Saint-Albain, l’approbation de ses dons. ?? ?? Insinuandum est omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Bertrannus de Ver, quando veni apud Firmitatem, feci venire ante me uxorem meam Sibillam et filium meum Symonem et filias meas et maritos earum Hugonem de Castello Rainaldi et Jocerannum de Sancto Arben, et petivi ab eis ut concederent et laudarent quicquid ego pro salute anime mee daturus essem in vita mea de rebus meis. Quod et fecerunt. Hujus rei testes: Richardus de Ver, Jofridus Richardus, frater ejus, Ricardus de Seniceo, Robertus Barbarota, Bernardus de Villa, frater ejus. 147 Tournus puis Lalheue (1162 env.) Bertrand de Vers a donné la colonge de Sermaisey qu’il tenait de Richard de Vers et a repris en fief de ce dernier des alleux à Laives. Guichard Vier, Geoffroy de Vers et Thibert de Sennecey, de qui mouvait ce fief, ont approuvé le don. Approbation de Simon, fils de Bertrand. ?? ?? Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Bertrannus de Ver, pro salute anime mee omniumque antecessorum meorum, dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam coloniam apud Sarmaisei, quicquid videlicet habebam in predicta colonia dominiure et quicquid alter a me in eadem colonia tenebat, laudante etiam Ricardo de Ver, a quo tenebam eandem coloniam in casamento. Et ut libere eandem coloniam monachi haberent in perpetuum accepi ab eodem Ricardo de alia terra apud Leivam in casamento. Hoc autem laudavit Guicardus Vicarius, a quo Ricardus de Ver tenebat predictam coloniam, et Jofridus frater Ricardi de Ver et Tetbertus de Seniceo, a quo levabat. Testes Ricardi de Ver: Seguinus et Bernardus de Sala, monachi Firmitatis, et Jofridus frater ejusdem Ricardi. Testes Guicardi Vicarii: Seguinus, monachus Firmitatis, Ricardus de Ver, Jofridus Passabara, Petrus, faber Trenorcii. Hoc autem fuit factum apud Trenorcium. Sciendum quoque quod postea, apud Laloiam, coram multis testibus, ante molendinum Nicholai, in manu domni Guillelmi, abbatis de Firmitate, et in presentia Joceranni Grossi, sine ulla retentione, predicte colonie dominium dedi antefatis monachis, ita videlicet ut qui eam a me tenebant a monachis eam recognoscerent, et nulli homini de ea responderent nisi monachis Firmitatis. Hujus rei testes sunt predictus Jocerannus Grossus, Uldricus, prepositus Joceranni de la Sala, Robertus de Brixia, Jofridus Gaudi, Seguinus, monachus monachus Firmitatis, Hugo de Stan, prior Firmitatis, Aalardus conversus, Bomundus Capelle. Hoc autem laudavit filius ejus Simon. 148 (1162 env.) Bertrand de Vers a donné une terre à Laives que lui avaient engagée pour cent sous Guichard Morel et son frère. ?? ?? Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Bertrannus de Ver dedit monachis Firmitatis unam gageriam apud Leivam Guicardi Morel et fratris ejus, pro. C. solidis, et terram habeant usque centum solidi reddantur eis ab eisdem militibus. Hoc autem laudavit filius ejus Symon. Hujus rei testes: Petrus Beraldus, Garinus Morel, sacerdos Sancti Ambrosii, Petrus, serviens predicti Bertranni, Rodulfus. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonensis episcopus, auctoritate Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincencii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicacioni in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Fiat. Fiat. Amen. 149 (1170 env.) Bonnet de Sermaisey, avec l’agrément de ses fils, a donné lors de sa conversion un pré et un essart en Extolgis et une parcelle en Famoulin. ?? DE DONO BONET SARMASEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Bonet de Sarmasei, laudantibus filiis meis Berente, Bartholomeo et Petro, do et concedo Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quicquid habeo in Extolgis, pratum videlicet et exertum, et unam posam terre in Fremones. Hoc autem factum est in presentia domni Guillelmi abbatis, quando ei me ipsum reddidi. Testes: Robertus, presbiter, Guido, presbiter de Cussiaco, Petrus Bololdus, Seguinus, magister operis, Johannes Bichet, Arbertus frater ejus, Constantinus Valet et Andreas filius ejus, Rainald Soru, Odo, Hugo cantor, Artadus succentor, monachi, Giraldus Sutor, Petrus Raba, conversi de Firmitate. 150 (1160-1170 env.) Lébaud de Nanton, avec l’agrément de ses fils, donne la vigne tenue par Marcel de Laives à moitié des fruits et un champ tenu par les Brutinange pour un cens d’un setier de vin et douze deniers. ?? DE LEBAUDO DE NANTUM. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Lebaldus de Nantum, laudantibus filiis meis, Guillelmo videlicet Stephano et Joceranno et Humberto, do et concedo Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate, absque ulla retentione, vineam quam tenet Marcellus de Leiva, qui de ea medietatem vini et mediam partem nucum vel bichionem si domino placuerit reddere debet. Do etiam et concedo campum quandam quem tenent Brutinangi, de quo debent unum sextarium vini et .XII. denarios. Testes: Hugo prior, Seguinus monachus, Jocerannus Grossus, Falco de Noiant, Jocerannus de Sala, Jocerannus de Capella, nepos meus. 151 (1160-1170 env.) Guichard Morel donne toute la terre qu’il tenait en fief de Lébaud de Nanton à Laives; il a donné en dédommagement à Lébaud tout son alleu de Nanton. ?? DE GUICHARDO MORELLO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Guicardus Morellus do et concedo Deo et sancte Marie et monachis Firmitate in perpetuum, laudante Lebaudo de Nantum et filiis ejus, omnem terram Levie quam ab eodem Lebaudo in feodo tenebam, et ne aliqua forte eisdem monachis in posterum querella posset oriri, omnem terram quam de proprio alodio apud Nantum habebam predicto Lebaudo et filiis ejus dedi. Testes: Seguinus monachus, Lebaudus de Nantum et Guillelmus filius ejus, Gaufridus Rebutinus, Robertus, archipresbiter, Symon de Maliaco, Garinus Morellus. 152 Saint-Martin-de-Laives (1160-1170 env.) Robert Barbarot de Martailly a renoncé à ses prétentions sur la tenure des Brutinange donnée par Guichard Morel lors de sa conversion. Statut de la tenure. Robert a reçu quatre bichets de froment et deux fromages. ?? DE ROBERTO BARBAROTA. Omnibus christianis fidei cultoribus futuris et presentibus notum sit quod Robertus Barbarota guerpivit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate, sine ulla retentione, quicquid juste vel injuste calumpniabatur in terra quam Guichardus Morellus domui Firmitatis, quando venit ad conversionem, dedit, quam terram incolunt li Brutinanges de Leiva, pro qua reddere debant unoquoque anno .XX. solidos censuales. Et notandum quod terram illam nec in dotem filiabus suis dare nec aliquo modo possunt a domo Firmitatis alienare, sed quandiu censum expedite reddiderint poterunt eam excolere. Quod si censum noluerint reddere, mox ipsa terra domui Firmitatis debet redire. Si vero causa ipsius terre fuerint accole injuriati, causam suam ad monachos non ad alios referre debent. Ex hoc habuit ipse Robertus IIIIor bicharios frumentum et IIos caseos, et juravit super altare sancti Martini, Juliano, capellano de Seniceo, tenente manum ejus, pacem inconcussam tenere. Similiter juraverunt filii ejus Herleius et Henricus. Hoc autem factum est in manu domni Guillelmi, abbatis de Firmitate. Hujus rei testes: Galterius, decanus Cabilonis, Julianus, capellanus de Seniceo, Hugo de Marcille, Seguinus et Dalmacius, monachi Firmitatis, Jocerannus li Veilla, Paganus Berenz. 153 (1174-1175) Paien Bérens, avec l’agrément de sa femme, de ses fils et de ses petits-fils, a abandonné la terre qu’il tenait des moines à la Planchette pour cinquante sous, l’association spirituelle et le droit d’être reçu à La Ferté. ?? DE DONO PAGANI BERENZ. Agnoscant omnes fideles quod, anno ab incarnatione Domini .M. .C. .LXX. .IIII., ego Paganus Berens, laudante uxore mea Petronilla, laudantibus etiam filiis meis Vincentio, Thoma, laudantibus quoque filiis Constantini, filii mei, Johanne videlicet et Gunterio, dedi et concessi Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quandam terram que est juxta Planchetam, quam ab eisdem tenebam monachis, et pro inde .L. habui solidos. Sciendum tamen quod pro hoc concesserunt mihi monachi et antecessoribus meis participationem omnium beneficiorum spiritalium domus, et ut me recipiant si in domo ordinate venire potero, et ego de ipsa terra defensor eisdem debeo esse monachis. Testes: Seguinus, Dalmacius, Hugo cantor, monachi, Achardus, Petrus, Stephanus, conversi, Christianus Polet, Marcellus de Sarmasie et Johannes filius ejus, Martinus Raba. 154 (1145 env.) Raimond de Buxy, doyen de l’église de Chalon, donne la terre qu’il avait acquise de Manassé, chevalier de Chalon, à Neuilly. ?? DE RAIMUNDO DE BUXIACO, DECANO. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod ego Raimundus de Buxiaco, decanus Cabilonis ecclesie, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam emeram a Manasse, milite, de Cabilone, in territorio Nulliaci. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bartholomeus, abbas Firmitatis. 155 (1145 env.) Guichard de Buxy, neveu du doyen Raimond, abandonne pour trente sous sa revendication sur une parcelle dans la condemine de Neuilly et sur les deux fils d’Ami. ?? DE GUICHARDO DE BUXIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Guichardus, nepos Raimundi decani ecclesie Cabilonis, do Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam peciam terre quam calumpniabam in cundamina, de parte montis Solvini, et quicquid calumpniabam in Aimone et Johanne, fratre ejus, qui fuerunt filii Amici. Habui tamen inde XXXta solidos. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bartholomeus, abbas Firmitatis, Bernardus de Sala, monachus, avunculus meus. 156 (1150 env.) Robert de Marnay, père du moine Josseran, donne tout ce qu’il a à Neuilly. ?? DE ROBERTO DE MARNIACO. Omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris notum sit quod Robertus de Marniaco, qui habeo quendam filium monachum, nomine Jocerannum, apud Firmitatem, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habeo in territorio Nulliaci. 157 (milieu XIIe s.) (?) Paien de Créteuil, avec l’agrément de son fils Robert, donne un pré et une terre à Mariniacum. ?? DE PAGANO DE CRISTOLIO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Paganus de Cristolio do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quoddam pratum apud Mariniacum et unam peciam terre sub predicto prato, laudante Roberto filio meo. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bartholomeus, abbas Firmitatis. 158 (1145 env.) Bernard Cordel et son frère Achard vendent pour seize sous, huit bichets de grains, une vache et deux chapes, tout ce qu’ils avaient à Neuilly et les deux tiers d’un pré. ?? DE BERNARDO CORDELLO ET FRATRE EJUS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Bernardus Cordellus et Achardus, frater meus, de Marcilliaco, damus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebamus in territorio Nulliaci et duas partes lati prati. Hujus rei testes: domnus Galterius, Cabilonis episcopus, Guido de Serciaco, frater ejus, Odo de Savianges, Rainaldus de Bouzoles et Martinus, filius ejus. Habuimus inde sedecim solidos et octo bicarios annone et unam vaccam et duas capas. 159 (1150-1155 env.) Pierre Malet, fils de Thibaut, vend pour un cheval tout ce qu’il avait ou prétendait avoir à Neuilly. ?? DE PETRO MALET. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod ego Petrus Malet, filius Tebaldi Malet, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebam vel calumpniabam in territorio Nulliaci et habui inde unum equum. Hujus rei testes: Amarus de Reins, Robertus Brotez, Guillelmus li Sainnus, Meschinus de Chassengi. 160 (1145 env.) Bernard Artaud de Jully-lès-Buxy donne tout ce qu’il avait à Neuilly. ?? DE BERNARDO ARTALDO. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum sit quod ego Bernardus Artaldus de Julliaco de Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebam in territorio Nulliaci, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bartholomeus, abbas Firmitatis, Rodulfus, monachus. 161 (1145 env.) Girbert le Franc de Cersot, homme de l’évêque Gautier, donne la terre qu’il tenait de ce dernier. L’abbé Barthélemy lui a concédé en tenures viagères des parcelles à Neuilly. ?? DE GIRBERTO FRACO DE CERCEL. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod ego Girbertus Francus de Cercel do atque concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habeo in territorio Nulliaci, nichil omnino excipiens, per manum domni Galterii Cabilonis episcopi, cujus homo sum et a quo ipse tenebam predictam terram. Notandum sane quod domnus Bartholomeus, Firmitatis abbas, pietatis causa, concedit mihi Girberto, in vita mea tantummodo, quasdam pecias de terra in prefato territorio; post mortem vero meam remanebit totum ecclesie Firmitatis. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bartholomeus, abbas Firmitatis, Clemens li Massuns, Valet de Cercei. 162 (1145 env.) Pierre le Jongleur de Cersot donne une maison avec son cellier à Cersot. ?? DE PETRO JOCULATORE DE CERCEL. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Petrus Joculator de Cercel do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam domum apud Cercel cum cellario ejusdem domus. Hujus rei testes: Bartholomeus, abbas, Rodulfus, monachus, Robertus Brotez, Bonusamicus, carpentarius. EXCOMMUNICATIO. Ego Galterius, Dei gratia Cabilonis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque sancti Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Amen. Amen. Fiat. Fiat. 163 La Ferté et Cersot (1° 1145 env.; 2° 1150 env.) Gautier de Sercy, évêque de Chalon, son frère Guy, Humbert de l’Epervière et son frère, Simon de la Chapelle-de-Bragny et sa femme ont donné le territoire de Neuilly sauf une vigne et un journal de terre. Les donateurs et les paysans du lieu ont délimité le territoire et l’ont borné par des croix. — Après la mort de Simon de la Chapelle, son fils Gautier, sa veuve remariée à Robert de Bresse-sur-Grosne, Humbert de l’Epervière et ses frères soulevèrent des contestations. L’évêque Gautier leur acheta la vigne et la terre qu’ils avaient conservées et tous leurs droits sur le territoire pour les donner aux moines. Il a menacé d’excommunication tous ceux qui troubleraient la possession des moines. B’: autre copie, Arch. S.-et-L.; H. 24, n° 8, Parch. 28 × 23 cm., jadis scellé; au dos: Carta de Nulliaco. B”: autre copie, Arch. S.-et-L.; H. 24, n° 9, Parch. 18 × 21 cm., jadis scellé; au dos: De dono Umberti de Peureria et fratrum ejus Anserii et Hugonis li Berz. VII de Nulliaco. ?? Quoniam diminute sunt veritates a filiis hominum et vana loquitur unusquisque ad proximum suum, statuimus ista prescribendo recolere que humana infirmitas non possit obliviscendo vel defraudando mutare. Omnibus itaque in Christo renatis notum esse volumus quod domnus Vualterius, venerabilis Cabilonensium episcopus, et Vuido de Cerciaco, frater ejus, et Umbertus de Peureria et frater ejus, et Symon de Capella Bragne et uxor ejus, ob remedium animarum suarum patris et matris omniumque antecessorum suorum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus omnem territorium de Nulliaco, boscum et omnia appendicia illius et quicquid juris habebant in eo tam in monte quam in planicie, preter quandam vineam et terre unius diei araturam. Hujus rei testes: Raimundus, decanus ecclesie Cabilonis, Symon, archipresbiter, de Tilliaco, Vualterius, capellanus de Cercilliaco, Jocerannus de Marciliaco, Rodulfus de Buxei et Robertus, frater ejus, Odo de Savianges, Meschinus, prepositus de Iasengie, Bonusamicus qui alio nomine vocabatur Durannus et Robertus Brotez. Et notandum quod uxor predicti Symonis, que huic donationi minime interfuit, postea hoc ipsum in manu prefati venerabilis Cabilonensis episcopi laudavit et concessit Cerciaco. Cujus laudationis testes sunt hii: Hugo de Dalmariaco et Petrus de Sancto Marcello, Cabilonenses canonici, et Vuido de Circiaco, frater domni Vualterii episcopi, et Vuido de Cussie. Sciendum sane, ne ulterius ab aliquo calumpniam vel contentionem predicti territorii Nulliaci fratres Firmitatis in perpetuum paterentur, antefatus domnus Vualterius, Cabilonensis episcopus, et Vuido de Cerciaco, frater ejus, et Umbertus de Peureria et tres homines, Valez de Sancto Petro Cercelliaci et Aimo de Porta et Girbertus Aldebrandus, et alii quamplures incole terre illius, ex precepto domni Vualterii episcopi, totum territorium designaverunt domno Bartholomeo, abbati de Firmitate, et Vuilelmo, tunc existence priore, et Andrea, tunc existente cantore, et tribus conversis fratribus de Firmitate, Johanni, Uldegrino, Roberto, jubendo scilicet ut certis quibusdam locis cruces ob memoriale signum ponerentur. Post mortem vero predicti Symonis de Capella Bragne, filius ejus nomine Galterius et uxor ejus, accepto alio viro nomine Roberto de Brixia, et Umbertus de Peureria ac fratres ejus, videntes in melius crescere locum Nulliaci ac de die in die meliorare, ceperunt apud domnum Vualterium antefatum episcopum et fratres Firmitatis valde de eodem loco conqueri et etiam non sua inibi calumpniari. Venerandus autem episcopus, domnus videlicet Vualterius, cernens inquietudinem nimiam fratribus de Firmitate post mortem suam fore futuram, oblationem quam Deo fecerat volens fieri liberam, data pecunia multa, emit ab Umberto de Peureria et fratribus ejus ac sorore eorum et filio ejus atque marito vineam quam in Nulliaco habebant et terre unius diei araturam et quicquid aliud infra territorium Nulliaci habebant vel calumpniabantur sive juste sive injuste, cum omnibus appendiciis ejusdem territorii in bosco et in monte ac in planicie, sine ulla retentione, et ad possidendum tradidit fratribus de Firmitate. Humbertus vero de Peureria ac fratres ejus et soror eorum ac filius ejus atque Robertus, maritus ejus, pari consensu ac voluntate, hoc ipsum donum quod fecit domnus Vualterius reverendus episcopus Deo et sancte Marie de Firmitate concesserunt ac laudaverunt sine ulla fraude. Testes hujus rei: Lebaudus de Ver, Bertrannus de Saldun, Aalardus de Seniceo, Filibertus de Capasie, Petrus, prepositus de Oissella. Statuit etiam prefatus domnus Walterius, Cabilonensis episcopus, bannum ut, si quis jam dictorum possessionem fratrum quam eodem tempore in eodem loco susceperunt ullo modo infringeret, excommunicationi in perpetuum subjaceret nisi Deo et beate Marie et fratribus ipsius cenobii de infractura satisfaceret. 164 (peu avant 1147) Humbert de Sailly a donné son droit sur la dîme de Neuilly. ?? ?? Notandum est quod Umbertus de Saliaco concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem Deo famulantibus quicquid juris habebat in decima Nulliaci, in manu videlicet domni Walterii, Cabilonis episcopi. Hujus rei testes sunt hii: Wilelmus, archipresbiter Sancti Marcelli, Amicus, clericus; Bernardus Grossus, Vuido de Marniaco, Pontius de Bosco. 165 (1145 env.) Valet, Aimon, Grimaud, Duran, Robert, Bernard, Girbert, Brun et Ami ont cédé leurs droits à Neuilly. ?? ?? Walez et Aimo et Grimaldus, frater Aimonis, et Durannus, Robertus et Bernardus, Girbertus, Bruno et Amicus concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate quicquid habebant in Nulliaco. 166 (1145 env.) Thibaut du Cray a donné un cens de cinq sous à Neuilly. ?? ?? Sciendum est quod Teobaldus de Crai concessit Deo et sancte Marie de Firmitate quinque solidos quos in Nulliaco habebat, in manu videlicet domni Valterii episcopi, teste ipso episcopo et Pagano, tunc existente priore de Firmitate, et Gilleberto, capellano de Marciliaco, et Girardo, capellano de Jasengie, et Roberto de Circe. 167 (1145-1150) Thibaut du Cray, avec l’agrément de sa femme et de ses filles, a cédé toute la dîme qu’il avait à Neuilly et tout ce qui mouvait de lui. ?? ?? Iterum notum facimus omnibus sancte ecclesie fidelibus quod prefatus Teobaldus de Crai, laudante uxore sua et filiabus suis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem in perpetuum Deo famulantibus omnem decimam quam habebat infra territorium Nulliaci, vel quicquid alius ab ipso in eodem loco tenebat concessit, ita tamen ut numquam minus ei servitii devotionem impenderet a quo ipse predictam decimam in feodo tenebat. Hujus rei testes sunt hii: domnus Galterius, Cabilonis episcopus, in cujus manu que predicta sunt jure perpetuo reliquit, Hugo de Julliaco, Wido de Fontanes, Cabilonis canonici, Galterius, presbiter de Sancto Boel, Joser de Marciliaco et Lambertus, frater ejus, Odo de Germiniaco, Aemar de Reis, Bernardus Laura, Robertus de Li, Valez de Circilliaco, Aimo de Porta et Vito, frater ejus, Clemens de Jasengie et Robertus, frater ejus. 168 (1147-1158) Agnès de Lys, Robert, Geoffroy et Aimon, ses fils, ont donné toute la dîme du vin à Neuilly, avec l’agrément d’Hugues li Veli et de ses fils, de qui ils la tenaient en fief. ?? ?? Notum sit omnibus sancte christianitatis cultoribus quod Agnes de Li et filii ejus, Bernardus scilicet, Robertus, Jofridus et Aimo, ob remedium animarum suarum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem Deo servientibus omnem decimam vini de Nulliaco, nichil sibi omnino retinentes, laudante Huguone la Veilli a quo predicta domina Agnes de Li omnem decimam vini prefati loci Nulliaci et filii ejus habebant in feodo. Sed et filii antefati Huguonis la Veilli, Bernardus scilicet, Jocerannus, Hugo et Umbertus, hoc ipsum donum laudaverunt. Testes doni domine Agnetis et filiorum ejus: Jocerannus, filius Bernardi Grossi, Guido de la Rochi, Vilelmus de Branciun, Paganus de Tilio, Brunus, molnarius de Laloi. Testes concessionis Huguonis la Veilli et filiorum ejus: Artaldus de Buissoil, Jocerannus de Marciliaco, Lambertus, frater ejus, Rodulfus de Buissi, Robertus de Li. 169 (1145 env.) Agnès de l’Echelle, Pierre, son fils, et Pierre de Marigny, son gendre, ont cédé pour dix livres la moitié de la dîme de Neuilly. ?? ?? Notandum sane intimandumque est omnibus catholicis fidelibus tam futuris quam presentibus quod quedam domina de Scala nomine Agnes et filius ejus Petrus et iterum alius Petrus de Mariniaco, qui duxit filiam predicte domine in conjugio, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ibidem in evum commorantibus, sine ulla retentione, medietatem totius decime quam habebant in toto territorio Nulliaci, absque vino quod non pertinebat ad eos, et tamen habuerunt inde decem libras nummorum. Hoc autem factum est in manu Galterii, Cabilonis episcopi, coram Wilelmo, Cabilonis comite. Hujus rei testes: Rodulfus de Buxi et Robertus, frater ejus, Jocerannus de Marciliaco, Bonez Passabara. 170 (1145 env.) Le comte Guillaume a donné un cens d’un muids de vin dû par Jean et Duran de Sassangy. Avec son agrément les moines ont remis cette redevance aux censitaires en échange de leur vigne de Neuilly. ?? ?? Notum sit omnibus fidelibus tam futuris quam presentibus quod Willelmus, comes Cabilonis, ob remedium anime sue, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibidem Deo famulantibus in perpetuum unum modium vini quem debebant ei censualiter Johannes et Durannus, frater ejus, de Jasengie. Monachi autem, accepto dono, Willelmo comite laudante, dederunt modium vini predictis hominibus, Johanni videlicet et Duranno, in commutatione pro quadam vinea quam habebant apud Nulliacum. Hujus rei testes sunt hii: Jocerannus de Marciliaco, Rodulfus de Boisi, Robertus, frater ejus. 171 (milieu XIIe s.) (?) Constant de Marnay, avec l’agrément de ses fils et de son frère, a donné tout ce qu’il avait à Neuilly et un char de foin à prendre tous les ans sur ses prés. ?? ?? Omnibus sancte christianitatis cultoribus notificamus quod Constantius de Marniaco, laudante filiis suis, Roberto videlicet, Duranno, Galterio, atque fratre suo Rainaldo, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitatis et monachis ejusdem loci quicquid habebant infra territorium Nulliaci, tam in bosco quam in plano, et unam charratam feni in suis pratis singulis annis in perpetuum. Hujus rei testes: Rainaldus, sacerdos, frater ejus, Robertus, filius ejusdem Constantii, Durannus, frater ejus, Galterius, frater ejus. 172 (peu avant 1158) Bernard Passebarre a donné tout ce qu’il avait à Neuilly. ?? ?? Notificamus omnibus tam futuris quam presentibus quod Bernardus Passabarra dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat infra territorium Nulliaci, tam in bosco quam in plano. Hujus rei testes: Jofridus Passabarra, frater ejus. 173 (milieu XIIe s.) (?) Pierre de la Trèche et ses neveux ont donné tout ce qu’ils avaient dans un bois près de Neuilly. ?? DE DONO PETRI DE LA TRECHI. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Petrus de la Trechi et nepotes ejus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant in bosco qui est prope territorii Nulliaci, videlicet juxta boscum eorundem monachorum Firmitatis. Hujus rei testes: Rainerius et Robertus, frater ejus, de Flaie, Rainaldus de Molendino. 174 Marcilly-lès-Buxy (1150-1155 env.) Hugues Damas a donné les droits d’usage dans toute sa seigneurie. Sa femme a approuvé le don après sa mort. ?? ?? Innotescat sancte ecclesie filiis omnibus futuris et presentibus quod Hugo Dalmatius dedit et concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in omni dominatione sua tam in bosco quam in plano, omnes usus necessarios ad pastus peccorum et porcorum omniumque animalium suorum et ad omnia alia necessaria sua explenda. Testes hujus rei: Lebaudus de Senvineis, Meschinus de Jasengie, Willelmus li Saisnis. Hoc ipsum donum laudavit uxor ejusdem Hugonis Dalmatii post mortem ejus apud Marciliacum. Hujus laudationis testes: Meschinus de Jasengie, Wilelmus li Saisnis. 175 (1150 env.) Avec l’agrément de l’évêque Gautier, les chanoines de Saint-Vincent de Chalon ont échangé les droits qu’ils avaient à Neuilly contre un manse à Varennes-le-Grand que Lébaud de Vers avait donné à la Ferté. ?? DE CANONICIS CABILONIS. Insinuandum est omnibus fidelis futuris et presentibus quod conventus canonicorum sancti Vincentii ecclesie Cabilonis, Raimundus videlicet ejusdem ecclesie decanus, Wido cantor ejusdem ecclesie, Petrus archidiaconus, Wilelmus archidiaconus et ceteri canonici concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci ibi in perpetuum Deo famulantibus quicquid habebant infra territorium Nulliaci, in bosco et in plano, sine ulla retentione omnino, laudante domno Gualterio, Cabilonensi episcopo. Accipientes siquidem a monachis Firmitatis pro hac eadem re in commutatione quendam mansum apud Varennam, quem Lebaudus de Ver antefatis monachis dederat. Hujus concessionis et commutationis testes sunt hii: Willelmus, Cabilonis comes, Wido de Virduno, Bonefacius de Sancto Germano, Robertus de Marniaco, Bertrannus de Ver, Lebaudus de Ver. 176 (1150 env.) Robert de Grison, convers, son frère et sa sœur, avec l’agrément de son mari, ont cédé tous leurs droits à Neuilly. ?? ?? Omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notificamus quod Robertus de Grisun, qui fuit conversus Firmitatis, et Paganus, frater ejus, et Guillelma, soror eorum, laudante Roberto de Canali, marito suo, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus quicquid habebant infra territorium Nulliaci, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Aimo, presbiter de Chasengie, filius Valez de Cercelliaco, Meschinus de Chasengie, Girardus, filius ejusdem Meschini, Robbertus de Li. Ego Gualterius, Cabilonensis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque sanctorum, ea que continentur in hac carta monachis de Firmitate presentibus et futuris statuo atque confirmo manere rata. Si quis igitur de his que hic annotata sunt eos perturbaverit vel vexationibus fatigaverit, si non satisfactione congrua emendaverit, excommunicationi subjaceat et a sacratissimo corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi alienus fiat atque in extremo examine de perpetrata iniquitate reum dampnationis se esse cognoscat. 177 (1158-1169 env.) Pour la sépulture de leur père Raoul, Raoul, Guillaume et Hugues de Buxy ont donné, avec l’agrément de leurs oncles, le pré des Marmouillers avec les saules et les dépendances. ?? DE DONO RODULFI DE BUXI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Rodulfus, filius Rodulfi de Buxi, et fratres mei Villelmus et Hugo, laudantibus patruis nostris Villelmo et Stephano, dedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, eo die quo sepultus fuit pater noster Firmitati, quoddam pratum quod vocatur Malmiregardes et salices ejus et omnes usus ejusdem prati, scilicet appendicias ejus, pro anima patris nostri. Hujus rei testes: Raimundus, cantor Cabilonis, Petrus, frater ejus, Bartholomeus, miles de Buxi, Robertus Cornutus, Boillez Coindals, Seguinus, prepositus de Buxi, Robertus de Orlis, Hugo de Stan, prior Firmitatis, Andreas, primus novicius Firmitatis et monachus, Filibertus, monachus ejusdem loci. 178 (1160 env.) Antelme de Digoine a donné des prés sous Lys, dont la moitié était tenue en fief par Bernard de la Monnaie, qui a cédé ses droits, et l’autre était engagée pour soixante-cinq sous à Hugues de Damerey. ?? DE ANTELMO DE DIGONIA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Antelmus de Digonia dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci prata sub Li, in manu domni Bartholomei abbatis de Firmitate. Medietatem pratorum tenebat a me in casamento Bernardus de la Moneia, aliam medietatem habebat Hugo de Dalmairei in gageria pro.LXV. solidis; quam precepi ut redimerent monachi eamque possident in perpetuum. Aliam medietatem dederat eis Bernardus de la Moneia, me laudante. Hujus rei testes: Costablus, presbiter, Hugo Antelmus, Hugo de Dalmairei, Odo Coirelez, Berengarius, conversus Firmitatis. 179 (1170 env.) Foucher de Bissey a donné trois prés et une terre. ?? DE FULCHERII DE BIXEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Fulcherius de Bissei dedit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quoddam pratum in prato Veler, aliud pratum juxta ruinam, aliud pratum ad vadum sancti Germani et unam peciam terre ad querculum super Bissei. Hujus rei testes: Robertus archipresbiter Cabilonis, Robertus, presbiter de Bissei, Bernardus et Morinus et Robertus, clericus, et Durannus et Humbertus, filii predicti Fulcherii, Petrus de la Porta, Robertus, frater ejus. 180 (1168 env.) Après la mort de son père Guillaume, Thibert de Givry, avec l’agrément de sa femme et de son seigneur, Hugues Gaudis, a accompli les volontés du défunt et donné un pré et une rente en huile pour le luminaire. A défaut de cette rente, les moines recevront trois sillons de vigne sis derrière la maison de Thibert. ?? DE TIBERTO DE GIBRIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Tibertus, filius Villelmi de Gibriaco, post mortem patris sui, dedit atque concessit, laudante domino suo Hugone Gaudis, quicquid pater suus dederat vel voverat ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci, scilicet quoddam pratum ad pontem de Corcleia, et oleum ad luminaria ecclesie unius lampadis. Quod si ipse noluerit vel non potuerit ministrare oleum ad luminaria, dedit tres seillus de vinea, retro domum suam, ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci, unde uni lampadi ministraretur oleum die ac nocte in perpetuum. Uxor autem ejus nomine Usanna laudavit in prefata carta dictum est. Hoc autem totum laudavit Hugo Gaudis et ut hoc maneret inviolatum absque omni censu et exactione in perpetuum. Hujus rei testes: Robertus de Sancto Gandulfo, archipresbiter Cabilonis, Johannes, capellanus Gibriaci, Villelmus li Censers, Petrus, decanus Gibriaci, Sofridus, monachus Firmitatis, in cujus manu factum est hoc. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonensis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque beati Vincentii levite et martyris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in hac carta monachis de Firmitate presentibus et futuris manere rata. Si quis igitur de his que hic annotata sunt eos perturbaverit, si non satisfactione congrua emendaverit excommunicationi in perpetuum subjaceat et a sacratissimo corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi alienus fiat atque in extremo examine de perpetrata iniquitate reum dampnationis se esse cognoscat. 181 (1158-1169 env.) Raoul de Bissey et sa sœur, avec l’agrément du mari de celle-ci et de leurs frères, ont vendu le manse de Pierre de Larva à Chazeuil pour soixante-cinq sous, une chape et des souliers. ?? DE DONO RODULFI DE BICIE ET GUIELINE, SORORIS EJUS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Rodulfus de Bicie et Guielina, soror ejus, laudante marito suo Odone Carpentario et filiis suis Artaldo et Guidone, laudantibus etiam fratribus suis Jofrido et Bernardo et Roberto de Bicie, dederunt atque concesserunt Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quemdam mansum, cum omnibus appendiciis ejusdem mansi, sine ulla retentione, tam in bosco quam in plano, apud Chasul. Ex hoc habuit ipse Rodulfus.XXXVII. solidos et unam cappam et Guielina soror ejus.XXV. solidos et Jofridus tres solidos et Robertus duos subtulares. Testes Rodulfi et fratrum ejus: Hugo, prior Firmitatis et Sofridus et Hugo de Marcillei, monachi Firmitatis, Robertus, archipresbiter de Sala, Hugo, canonicus Cabilonis, de Capella. Hoc autem factum est in manu domni Vuillelmi, abbatis Firmitatis. Testes Guieline: Hugo de Marcillei, monachus, Berengarius, conversus, Bernardus et Guillelmus de Buxi, Robertus de Orlis, Hugo, canonicus Cabilonis predictus, Hugo de Reis, Painus Bereinz. Sciendum est quod mansus predictus vocatur mansus Petri de Larva. Notandum quoque est quod prefati homines juraverunt super altare sancte Marie de Firmitate de predicto negocio tenere in perpetuum pacem et contra omnes homines tuitionem. 182 (1160 env.) Gautier de Marigny et ses frères ont cédé leurs droits sur le manse de Mainfroi à la Vèvre, avec l’agrément de leur sœur et de leur beau-frère. ?? DE DONO GALTERII DE MARINNEI ET FRATRUM EJUS. Omnibus sancte et inviolabilis ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notum sit quod ego Galterius de Marinnei et Oggerius et Ansel, fratres mei, dedimus Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quicquid juris habebamus in manso Mainfredi, sine ulla retentione. Mansus iste est in territorio Vaure. Hoc autem laudavit soror nostra Aidelina et maritus ejus Rainerius. Testes Galterii: Hugo de Paluello, Robertus, archipresbiter Cabilonis, Petrus, presbiter de Monte Acuto, Bernardus de Mavillei, Bernardus de Chavennes, Bernardus de Juillei. Testes Ansel et Aideline, sororis ejus, et mariti ejus Rainerii: Petrus, capellanus de Monte Acuto, Philippus, presbiter, Hugo Faber, Guido de Chassengei. Testes Oggerii: Petrus, Cabilonis episcopus, Guillelmus, abbas Firmitatis, Sofridus, monachus Firmitatis, Hugo de Paluello. 183 Saint-Nicolas (1158-1169) Guillaume de Buxy, avec l’agrément de sa femme, de son frère et de ses neveux, vend pour cent sous et une chape tous ses droits dans la pôté de Sainte-Hélène. ?? DE DONO GUILLELMI DE BUXI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Guillelmus de Buxi, laudante uxore mea |————|, laudantibus nepotibus meis Rodulfo et Hugone, et Spehano, fratre meo, do et concedo Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate, absque ulla retentione, quicquid habebam in potestate Sancte Helene. Hac de causa tamen habui centum solidos et unam cappam. Testes: Raimundus, Cabilonis cantor, Robertus de Li, canonicus, Seguinus, prepositus de Buxi, Robertus de Orlins, Aimo Brotez. Hoc autem factum est in presentia Seguini et Hervei, monachorum Firmitatis. Sciendum quoque quod hoc donum laudavit Guillelmus, nepos meus, Sancto Nicholao in presentia Guillelmi domni abbatis. Testes: Sofridus monachus, Guido presbiter, Stephanus, frater meus, Guillelmus conversus, Robertus de la Boteria, Hugo de Marcilliaco. 184 (1175 env.) Guy Putois, avec l’agrément de sa femme, de son fils et de ses filles, cède ses droits sur la Faia de Chemille et le bois Pelial, un clos, trois terres à Chazeuil et les droits d’usage dans les terres et les bois qu’il possède dans la pôté de Sainte-Hélène. Il a reçu vingt sous, l’association spirituelle et le droit d’entrée à la Ferté. ?? ?? Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Guido Putoiz do et concedo Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quicquid habeo in la Faia de Chimille et in bosco de Pelial; clausum quoque quod vocatur canonicorum sancti Saturnini; et omnes usus necessarios ad pastus pecorum et animalium, sine dampno, in omni terra quam habeo in potestate Sancte Helene; et usus necessarios in boscis meis quamdiu vixero; ad Chasul quoque tres pecias terre pro quibus dederunt mihi.XX. solidos. De his omnibus tuitionem promitto contra omnes homines quantum justicia exegerit, et si forte tuitionem ferre nequivero, commutationem secundum placitum monachorum dare promitto. Pro hoc concesserunt mihi societatem ordinis in morte et in vita et si ordinate ad conversionem venire voluero et potero ut me recipiant. Hoc autem laudavit uxor mea nomine Beatrix et filius meus Geraldus et filie mee Mabilia et Guillelma. Hoc vero confirmavi in capitulo Firmitatis coram omni conventu. Testes: Guillelmus, cellerarius Firmitatis, Durannus de Brixa, conversus, et Durannus Costables, Radulfus clericus, Raimundus de Vilerez, Petrus Pectinarius. 185 (1155-1158) A sa mort, Atton de la Chapelle-de-Bragny a donné, avec l’agrément de ses frères, les cens qu’il percevait à la Vèvre sur quatre manses, soit neuf setiers de vin, dix pains, dix cartes d’avoine et neuf sous de Chalon, ainsi que des terres qui lui avaient été engagées pour treize livres par Ogier de Marigny et Josseran de Cypierre. Guillaume, comte de Chalon, de qui mouvaient ces biens, a confirmé la donation. ?? DONUM ATTONIS DE CAPELLA. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Atto de Capella, laudantibus fratribus suis Joceranno et Girardo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi perpetuo Deo famulantibus quicquid habebat in vaura que est in parrochia Sancte Helene. Nam in tribus mansis qui ibi sunt habebat novem panes et novem sextarios vini et novem quartas avene et novem solidos Cabilonensis monete, et in quarto manso qui in eadem vaura continetur, unum panem et unam quartam avene; et tredecim libras Cabilonensis monete quas in predicta vaura habebat pro gageria, videlicet ab Otgerio de Mariniaco sex libras, a Joceranno de Choperia septem libras. Hoc autem donum fecit predictus Atto in obitu suo; filii vero ejus nondum fari poterant. Sed et hoc non est pretermittendum, immo omnibus est insinuandum, quod Willelmus, Cabilonis comes, de cujus capite erat ipsa vaura et guagerias et quicquid aliud adquirere potuisset predictus Atto, sibi concessit ad possidendum et faciendum inde quod vellet. Postea vero, eodem modo, predictus comes Willelmus Cabilonis hoc donum concessit monachis Firmitatis habendum perpetuo. Hujus donationis testes sunt hii: Benedictus, presbiter de Capella, Willelmus li Saisnis, Galterius de Bissei et Jofridus, filius ejus, Meschinus de Chasenge. 186 Mimande (1150 env.) Aimon le Besor, son cousin Galon avec sa femme et son fils ont donné tous leurs droits sur la vèvre proche de la chapelle de Villard et ce que Paien de Saint-Privé y tenait d’eux. Approbation de la femme et du frère d’Aimon et de Nicolas le Besor, chanoine de Chalon. ?? DONUM AIMONIS BESOR ET GUALONIS, CONSANGUINEI EJUS. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Aimo li Besorz et Gualo, consanguineus ejus, et uxor ejusdem Gualonis nomine Juliana et Hugo, filius predicti Gualonis, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant in vaura que est juxta capellam de Vilers, in bosco et in plano et in pratis, et quicquid Paganus de Sancto Pivato tenebat ab eis in eadem vaura. Hoc autem donum factum est in presentia domni Guillelmi, abbatis de Macheriis, et Rodulfi, monachi Firmitatis, et Johannis, conversi de Maceriis. Hujus rei testes: Robertus de Milmanda, Bertrannus de Caaniaco, Amicus, medicus de Sancto Leodegario, Galterius, medicus de Lugduno, Guido de Ruilliaco. Sciendum vero quod prefatum donum laudavit uxor predicti Aimonis, nomine Maalina, in paschuis de Milmanda, coram abbate Willelmo de Maceriis et Guillelmo, ejus monacho, et Rodulfo, monacho de Firmitate, et Johanne, converso de Maceriis. Hujus rei testes: Hugo, frater predicti Aimonis, Robertus de Milmanda, Bartholomeus, filius ejusdem Roberti, Hugo del Pascher, Gunterius de Marsoillio, Salvages de sancta Maria la blanchi. Notandum est quod Hugo, frater antefati Aimonis, laudavit antefatum donum in presentia domni Willelmi, abbatis de Maceriis, et Roberti de Milmanda et Bartholomei, filii ejus, et Arnulfi de Currabo et Belini de Capella. Notandum vero quod Nicholaus li Besorz, canonicus Cabilonis, coram domno Galterio, Cabilonensis episcopo, et domno Willelmo, abbate de Maceriis, concessit monachis Firmitatis de vaura que est juxta capellam quicquid fratres sui concesserant predictis monachis, sine ulla calumpnia. Hujus rei testes: domnus Gualterius, Cabilonis episcopus, domnus Willelmus, abbas de Maceriis. 187 (1155-1158 env.) Pierre de l’Echelle, avec l’agrément de sa sœur, de son beau-frère et de ses neveux, a donné tout ce qu’il avait à la Vèvre. Approbation du comte de Chalon, de la comtesse et de Paien de Saint-Privé de qui Pierre tenait ces biens en fief. ?? DONUM PETRI DE SCALA. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum facimus tam futuris quam presentibus quod Petrus de Scala, laudante Petro de Marineri et uxor ejus, que erat soror predicti Petri de Scala, laudantibus etiam natis ejusdem Petri de Marinei, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in vaura que est prope capellam del Vilers. Hoc autem fecit predictus Petrus, laudante Willelmo, Cabilonis comiti, et comitissam. Hujus rei testes: Girardus Jacob, Hugo de Turre, Jocerannus de Marnant, Meschinus de Chassengie, Willelmus li Saisnis. Testes de uxore Petri de Marinei et filiis ejus: Willelmus li Saisnis, Meschinus de Chasengie, Robertus de la Curt. Hoc autem fecit predictus Petrus laudante Pagano de Sancto Privato, a quo ipsum donum tenebat in feodo. Testes: Willelmus li Saisnis, Meschinus de Chasengie, Constantinus de Marinei. 188 (1150-1158 env.) Barthélemy de Bissy-sur-Fley, avec l’agrément de sa mère, a donné la dîme des blés à la Vèvre. Il la tenait en fief de Geoffroy de Marcilly et a repris en échange de ce dernier deux ouches à Genestey et la dîme du vin de Farges. Il a donné un petit manse à Chazeuil accensé pour douze deniers pour que les moines fassent entrer sa sœur au monastère de Lancharre. A cette fin, les moines donnèrent à ce monastère le manse qu’ils avaient reçu de Guillaume de Brancion à Colombier-sous-Uxelles. ?? DONUM BARTHOLOMEI DE BISSIE. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis presentibus et futuris notum facimus quod Bartholomeus de Bissei, laudante matre sua, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem decimam annone tocius territorii de vaura que est inter Sanctam Helenam et capellam, absque calumpnia alicujus, que etiam ad eum paterno jure tota pertinebat. Sciendum tamen quod hanc decimam prefatus Bartholomeus tenebat in feodo a Jofrido de Marcillei, pro qua etiam, ut eam antefatis monachis traderet liberam, ab eodem Jofrido accepit in feodo de proprio alodio apud Genestei duas ouches et apud Farges decimam vini. Addidit etiam huic dono Bartholomeus quendam mansellum apud Jasoith, qui est inter Sanctam Helenam et predictam vauram, qui etiam decem nummos debebat ei. Hoc autem donum tali tenore fecit antefatus Bartholomeus predictis monachis Firmitatis ut quandam sororem suam facerent monacham apud Lencherium; quod et fecerunt. Hujus rei testes: domnus Walterius, Cabilonis episcopus, in cujus manu facta fuerunt hec, Jocerannus de Sancta Helena, Jocerannus de Marcillei, Bernardus de Bissei. Monachi vero Firmitatis quando fecerunt monacham sororem predicti Bartholomei apud Lencherium dederunt eidem loco quendam mansum apud Columbers, quem dedit Guillelmus de Branciun monachis Firmitatis. 189 La Ferté (1155-1158) Josseran de Cypierre, avec l’agrément de ses fils, a donné tout ce qu’il avait à la Vèvre. ?? DONUM JOCERANNI DE CHOPERIA. Insinuandum est omnibus fidelibus futuris et presentibus quod Jocerannus de Choperia, laudantibus filiis suis Joceranno et |————| clerico, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in vaura que est inter capellam et Sanctam Helenam, in manu videlicet domni Lamberti, abbatis Cistercii, et domni Bartholomei, abbatis Firmitatis, et domni Guillelmi, abbatis de Maceriis. Hoc autem fecit predictus Jocerannus Firmitati, presente Jofrido de Bissei. Postea vero hoc ipsum cognovit coram Guillelmo, Cabilonis comite, et comitissa, Tiberto de Seniceo et Joceranno de Digonia. EXCOMMUNICATIO EPISCOPALIS. Ego Galterius, Dei gratia Cabilonensis episcopus, quod in hac carta continetur adquisitum attestor et ratum facio et firmum decerno, nullique prorsus deinceps concuciendum esse permitto. Et omnes qui contra illud venire temptaverint, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli sanctique Vincentii martiris et omnium sanctorum et nostra auctoritate a gremio sancte matris ecclesie excommunico ut donec inde digne satisfaciant a sacratissimo corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Fiat. 190 La Ferté, 1169 (26 mars) Robert de Sainte-Hélène, avec l’agrément de ses frères, donne le manse de Pierre Masoyer à Chazeuil, tout ce que les moines pourront acquérir dans sa seigneurie à Chazeuil, la dîme de leurs terres et de leur bétail dans la paroisse de Sainte-Hélène, les droits d’usage par toute sa terre et un bois qu’il tenait en défens. Approbation de sa femme, qui reçoit une vache et un veau, et de ses beaux-frères. ?? DE DONO ROBERTI SANCTE HELENE. Agnoscant omnes ecclesie filii tam presentes quam futuri quod ego Robertus Sancte Helene, laudantibus fratribus meis Galterio monacho et Gaufrido, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuo apud Chasul mansum Petri Masoeri cum appendiciis suis, et quicquid de dominiura mea in villa de Chasul ab aliquo adquirere poterunt, decimaque totius terre quam in parrochiatu Sancte Helene habere poterunt necnon et decimam animalium suorum et pecorum que habebant, et omnes usus necessarios tam in bosco quam in plano absque dampno frugum et pratorum in omni terra mea, atque boscum quendam quem tenebam in defensum. Hoc autem laudavit uxor mea Luciana et habuit inde unam vaccam cum vitulo; sed et fratres ejusdem Gaufridus et Jocerannus hoc ipsum laudaverunt. Hujus rei testes: Robertus, archipresbiter de Sancto Gandulfo, Clemens, presbiter Sancte Helene, Rodulfus clericus, Amicus presbiter, Bernardus de Buxi, Achardus de Sancta Helena, Bernardus de Reins, Artaldus nepos ejus, Gaufridus de Draciaco, Jocerannus frater ejus, Guido Putoiz, Rodulfus de Bicei, Gaufridus de Bicei, Gaufridus de Sancta Helena, et Galterius monachus, frater ejus, Girardus de Laiel, Rainolfus de Hulmis, Uldeier de Villanova, Arnulfus filius Landrici. Hoc autem factum est anno dominice incarnationis .M°. .C°. .LX°. VIII°., in capitulo Firmitatis, astante Villelmo abbate, Hugone priore, Gofrido cellerario, Seguino monacho, Hugone de Marciliaco et omnibus aliis. 191 La Ferté, 26 mars 1169 Achard de Sainte-Hélène, avec l’agrément de sa femme et de son fils, a vendu pour cent sous tout ce qu’il avait à Chazeuil, sauf certaines coutumes qu’il conserve tant que les moines n’auront pas acquis les terres qui en sont chargées, la dîme des terres que les moines pourront acquérir dans la paroisse de Sainte-Hélène. Ces biens étaient engagés pour dix livres. Hugues, fils d’Achard, est reçu à la Ferté et Achard y sera reçu s’il veut. Achard a donné deux charretées de pré près de la Guye. Sa femme, qui possédait en propre deux des manses cédés a reçu une vache, une truie et une étoffe (?) et Bernard, fils d’Achard, deux sous. ?? DE DONO ACHARDI SANCTE HELENE. Insinuandum est omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Achardus de Sancta Helena, anno dominice incarnationis .M°. .C°. .LX°. VIII°., in crastino annuntiationis dominice, laudante uxore mea Helisabeth et filio meo Bernardo, qui inde habuit duos solidos, obtuli Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci filium meum nomine Hugonem et dedi eidem ecclesie quicquid habebam apud Chasul, cum omnibus appendiciis ejusdem doni, tam in bosco quam in plano, preter quasdam consuetudines quas in quorumdam terris habebam. Quod si terras adquirere poterint, consuetudines libere dedi eis. Notandum vero quod in his que dedi habebat uxor mea duos mansos ex suo patrimonio quos dedit prefate ecclesie, laudavit atque concessit. Sciendum etiam quod dedi prefatis monachis decimam tocius terre quam adquirere poterunt in parrochiatu Sancte Helene, quam etiam redimerunt septem libras, et terram de Chasul, que erat in vadimonio pro sexaginta solidos. Dedi etiam eis et duas charratas feni juxta aquam que vocatur Guia. Ex hoc negocio habui .C. solidos uxorque mea unam vaccam et unam suem et pennam chatinam. Et sciendum est quod concesserunt mihi ut si regulariter ad Firmitatem venire potero quod me suscipient in ordine suo. Hujus rei testes: Robertus, archipresbiter de Sancto Gandulfo, Clemens, presbiter Sancte Helene, Rodulfus clericus, Amicus presbiter, Bernardus de Reins, Artaldus nepos ejus, Gaufridus de Draciaco, Jocerannus frater ejus, Guido Putoiz, Rodulfus de Bicei, Gaufridus de Bicei, Gaufridus de Sancta Helena et Galterius monachus, frater ejus, Girardus de Laiel, Rainolfus de Hulmis, Uldeier de Villanova, Arnulfus filius Landrici, Sofridus cellerarius, Herveius, supprior, Hugo cantor, monachi Firmitatis. 192 Montaigu (1169 env.) Bernard de Chavannes a cédé le manse de Jean Bourget à Chazeuil, avec ses dépendances, qui était engagé pour quarante sous. Bernard a reçu cent sous; son fils Milon, sept sous. Ce manse était des propres de l’épouse de Bernard, qui a reçu une vache et un veau. Il était tenu en fief par Lébaud, beau-frère de Bernard, d’Hugues de Palleau, qui a approuvé. Lébaud, de qui Bernard tenait ce manse, a consenti à la donation, ainsi que Damas, fils aîné de Bernard; ils ont reçu chacun dix sous. ?? DE BERNARDO DE CHAVANES. Notum sit omnibus ecclesie filiis quod ego Bernardus de Chavanes dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci mansum Johannis Burget de Chasul cum appenditiis suis in bosco videlicet et in plano, sine ulla retentione. Habuique pro hoc negocio centum solidos et monachi mansum .XL. solidos redimerunt. Hoc autem feci apud Montem Acutum, laudante uxore mea ex cujus patrimonio erat, que etiam pro hoc habuit unam vaccam cum vitulo, laudante etiam Milone filio meo minimo qui et septem solidos habuit, laudante quoque Hugone de Paluel a quo Lebaudus, frater uxoris mee, in feodo mansum tenebat et defensionem promittente atque tuitionem. Hujus rei testes: Hugo de Stannis, prior Firmitatis, Sofridus cellerarius, Robertus, archipresbiter Cabilonis, Petrus Ferannus, capellanus de Monte Acuto, Bernardus de Mavillei, Petrus de Jansu, Guido de Ruliaco, Bernardus de Dernam, Guido Putoz. Notandum etiam quod postea predictus Lebaudus, de quo mansum tenebam, apud Montem Acutum hoc donum laudavit et Dalmatius, filius meus primogenitus, habueruntque pro hoc quisque eorum decem solidos. Hujus rei testes: Bernardus de Mavillei et Ansericus, frater ejus, Petrus, qui tunc erat prepositus de Monte Acuto, Milo de Bennia, Hugo de Milmanda. EXCOMMUNICATIO. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonensis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque beati Vincentii levite et martyris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in hac carta monachis de Firmitate presentibus et futuris manere rata. Si quis igitur de his que hic annotata sunt eos perturbaverit, si non satisfactione congrua emendaverit excommunicationi in perpetuum subjaceat et a sacratissimo corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi alienus fiat atque in extremo examine de perpetrata iniquitate reum dampnationis se esse cognoscat. 193 (1160-1170 env.) Lébaud de Saint-Marcel a donné la moitié du Bois-aux-Moines, près du Cellier-aux-Moines. ?? DE LEBAUDO SANCTI MARCELLI. Agnoscat omnes fideles futuri et presentes quod Lebaudus de Sancto Marcello dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci medietatem bosci de Salvaisun, qui est prope cellarium predictorum monachorum apud Gibriacum, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Bartholomeus et Stephanus de Cristolio, Galterius Sine Terra, Robertus de Draciaco. 194 (1160-1170 env.) Geoffroy de Dracy a cédé son droit sur le Bois-aux-Moines. ?? DE JOFRIDO DE DRACIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Jofridus de Draciaco, filius Roclini, antequam acciperet uxorem dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur in bosco de Salvaisun, qui est prope cellarium predictorum monachorum apud Gibriacum. Hujus rei testes: Bartholomeus et Stephanus de Cristolio, Galterius Sine Terra, Robertus de Draciaco, Falco de Chasteillun. 195 (1160-1170 env.) (?) Gautier de Couches, avec l’agrément de sa femme et de son fils, a donné le droit de pâture sur sa terre. ?? DE VALTERIO DE COUCHES, Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Valterius de Couches, laudante uxore sua et filiis suis Valterio et Ahaldo et Garino, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnes usus necessarios in terra sua ad pastus pecorum suorum. Hujus rei testes: Raceis de Maneis, miles, Lebaldus de Monte Acuto, miles. 196 (1150 env.) Robert de Marnay, avec l’agrément de sa femme et de son fils, a donné tout ce qu’il avait à Russilly. ?? DE ROBERTO DE MARNIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Robertus de Marniaco, laudante uxore sua et filio suo Rodulfo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat apud Russillei. Hujus rei testes: Galterius, Cabilonis episcopus, Bertrannus de Saldun. 197 (1170 env.) Robert, prévôt de Mellecey, avec l’agrément de sa femme, de ses enfants et de son frère, a vendu pour vingt sous une terre à Mellecey, près du clos comtal, qui doit trois deniers de cens à Saint-Pierre de Remiremont. ?? DE PREPOSITO MILICEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Robertus, prepositus Meliciaci, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam terram apud Milicei, que est prope closum cumptale. Hoc autem donum laudavit Guillelmus, filius ejus, et uxor ejus et filia ejus et Letaudus, frater predicti Roberti. Habuit tamen inde predictus Robertus XXti solidos. Hujus rei testes: Gislabertus Rufus et Gaudinus Censarius, Johannes li Balbus. Hec terra debet tres nummos censuales sancto Petro de Rimirimont. 198 (1170 env.) (?) Rainard et son neveu Simon ont donné une terre près de l’Orbise qui doit un denier de cens à Saint-Martin de Mellecey. ?? DE RAINARDO ET SYMONE, NEPOTE EJUS. Omnibus sancte ecclesie filiis futuris et presentibus notum facimus quod Rainardus et Symon, nepos ejus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam terram apud Milicei, prope lu Bez. Hec terra debet unum nummum censualem sancto Martino. Hujus rei testes: Robertus Furnarius et Tebaldus, filius ejus, et Obbertus de Melicei. 199 (1168 env.) Gilbert Roux, avec l’agrément de sa femme et de ses enfants, a donné une terre à Mellecey, près de l’Orbise. ?? DE GISLABERTO RUFO DE MILICEI. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Gislabertus Rufus de Milicei, laudante uxore sua et filio suo Roberto et filiabus suis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam petiam apud Milicei, prope lu Bez, ad pontem de Silles. Hujus rei testes: Sofridus monachus Firmitatis, Durannus conversus ejusdem loci. 200 (1160-1170 env.) Hugues et Jean de Mellecey ont donné un pré et des saules avec l’agrément du prévôt et de son fils. ?? DE HUGONE ET JOHANNE DE MILICEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Hugo et Johannes de Milicei dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam peciam prati apud Milicei, prope pratum Juliani qui fuit monachus Firmitatis, et sunt ibi salices. Hujus rei testes: Girardus, prepositus Milicei, Robertus, filius ejus, qui hoc ipsum laudaverunt, et Gaudinus de Milicei. 201 (1170 env.) Raoul de Mellecey a donné une parcelle avec l’agrément de Robert et de Létaud. ?? DE RODULFO DE MILICEI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Rodulfus de Milicei, qui fuit nepos Guidonis ejusdem loci, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam peciam de terra apud Milicei. Hujus rei testes: Robertus de Milicei, Letaldus, frater ejus, qui hoc ipsum laudaverunt. 202 (1165 env.) A sa mort, Landry de Dracy a donné ses droits sur le Bois-aux-Moines avec l’agrément de ses fils. ?? DE LANDRICO DE DRACIACO. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Landricus de Draciaco, laudantibus filiis suis Joceranno et Hugone et Roclino, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in bosco de Salvaisun, et hoc fecit in fine suo. Hujus rei testes: Petrus, capellanus de Gibriaco. 203 (1170 env.) Josseran de Dracy a abandonné sa revendication sur le Bois-aux-Moines. ?? DE JOCERANNO DE DRACIACO. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Jocerannus, frater Roclini de Draciaco, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabat in bosco de Salvaisun. 204 (1170 env.) Bernard de la Monnaie donne deux prés sous Lys tenus en fief d’Antelme de Digoine qui a approuvé le don. ?? DE BERNARDO DE LA MONEIA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Bernardus de la Monea do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci duo prata que habebam sub Li que vocantur Morengis, que etiam tenebam in feodo ab Antelmo de Digonia, qui hoc ipsum laudavit antefatis monachis. Testes: Jocerannus miles de Melissi, Constantius li sergens Hugonis Beraldi. 205 (1168 env.) Benoît, prêtre, avec l’agrément de ses neveux, du prévôt de Mellecey, du fils et du frère de ce dernier, a donné une vigne au Martray. ?? DE BENEDICTO PRESBITERO DE MILICEI. Notum sit omnibus quod ego Benedictus presbiter, laudantibus nepotibus meis Stephano atque Gislaberto, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unam vineam apud Melissi, videlicet in marturem ante castellum, laudante Roberto preposito et Guillelmo, filio ejus, et Letaldo, fratre Roberti. Testes: Gislabertus Rufus, Robertus filius ejus, Pains li Marreglers, Guichardus frater ejus. Ego Petrus, Dei gratia Cabilonis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque Vincentii levite et martiris omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communicatione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpetuum subjaceat nisi Deo et fratribus Firmitatis satisfecerit. Amen. Amen. Fiat. Fiat. 206 (1120-1121) Ancy et Renaud de Saint-Romain, Guy de Mont-Saint-Jean, Hugues le Roux, Lambert de Beaune, Renaud de Cussy, Lambert de Vort et Gautier de Gevrey ont donné les territoires de Fontaine-Jessan et de Rochemont, avec le consentement de leurs dépendants. Renaud, sire de Saint-Romain et les chevaliers du château, Ardouin et Bernard de Balgiaco, Seguin de Nugiaco, seigneurs de Cussy et les seigneurs d’Aubigny ont donné les droits d’usage sur leurs terres. ?? ?? Notum sit sancte ecclesie filiis quod domnus Ansericus, antequam uxorem duceret, concessit sancte Marie de Firmitate et monachis illius cenobii omnem terram que est a fonte Jugione usque ad illum locum qui vocatur Castellio, sicuti circuit vallis Ocra et vallis Boana. Hoc donum concessit supradictus Ansericus et rustici de Boerio libere et sine omni retinaculo jure perpetuo. Hujus rei sunt testes: Rainaldus, dominus castri de Sancte Romano, Rainaldus frater supradicti Anserici, Hugo Rufus, Robertus de Cuceo, Anselmus de Ivriaco et frater ejus Walterius. Post hec dedit domnus Wido de Monte Sancti Johannis antedictis monachis omnem terram que vocatur Ronchealmel, a fonte Jugione usque ad descensum Gibriaci, et a terra de Molesiaco usque ad terram de Boerio, consentientibus et laudantibus Widone et Teobaldo et Berlando et ceteris hominibus ejusdem doni Widonis, qui ad Normis pertinent. Hugo etiam Rufus quicquid terre in eodem loco Ronchealmal possederat benigne concessit monachis, hoc idem laudantibus domno Rainaldo de Cuceo et uxore ejus ac filiis, matre etiam ejusdem Hugonis. Ecce testes: Rainaldus de Sancto Romano et Ansericus frater ejus, Robertus de Cuceo, Lebaldus de Malimont, Walterius de Gibriaco, Hugo Rufus, Gislebertus, prepositus domni Widonis. Eodem etiam tempore, domnus Lambertus de Bealna et fratres ejus, Hugo quoque Rufus et Rainaldus de Cuceo ac Lambertus de Vort necnon et Walterius de Gibriaco dederunt predictis monachis de Firmitate vallem que Ocra nuncupatur, a via que de Molesiaco ducit Moncellum usque ad campum sancti Simphoriani, et terram que eidem valli proeminet a parte Moncelli. Hujus donationis testes sunt domnus Rainaldus de Sancto Romano et Ansericus frater ejus ac Hugo Rufus et Lebaldus de Malimont et Robertus de Cuceo ac Anselmus et Walterius frater ejus, Lebaldus quoque Puel ac Landricus de Monte Tetraldo, qui omnes predicto Walterio de Gibriaco pro parte illa predicte vallis que sui erat juris commutationes dederunt in terris. Eodem etiam anno quo hec gesta sunt domnus Rainaldus, frater Anserici, dedit monachis prescriptis quicquid juris habebat in illo loco qui Castellio dicitur, hoc idem laudantibus uxore ejus Adelaida ac filiis. Testes: Ansericus et Lebaldus fratres ejusdem Rainaldi et Lambertus de Vort. Et sciendum quod omnes prescripti homines qui has terras vel silvas aut prata sancte Marie de Firmitate et venerabili abbati Opironi ac monachis ejus pro salute animarum suarum et omnium parentum suorum dederunt, tam benigne tamque libere omnia tradiderunt ut nil sibi vel successoribus suis de his omnibus retinerent, ex parte Dei et sua hominibus suis omnibus liberis ac servis ac omnibus hominibus interdicentes ne deinceps in suos usus de omnibus his terris, silvis vel pratis sine licentia manachorum illorum audeant usurpare. Et notandum quod Rainaldus, dominus castri Sancti Romani et Rainaldus, patruus ejus, ac Ansericus, Lebaldus quoque et Wido necnon et omnes milites ejusdem castri pro animabus suis et antecessorum suorum concesserunt predictis monachis omnes usus necessarios in omnibus locis ditionis sue, in silvis scilicet ad domos construendas et pastus pecorum omniumque animalium et in planitie pastum pecorum gratis et absque omni conditione. Similiter domnus Harduinus et Bernardus frater ejus de Balgiaco, Seguinus et frater ejus de Nugiaco et omnes ex progenie illorum in potestate Cuceo id ipsum concesserunt. Illud idem etiam Umerus et Oliverus, Falco quoque et Obertus, fratres quotuor, in potestate Albiniani castri fecerunt. 207 1120-1121 Guy de Mont-Saint-Jean a donné une terre bornée par des croix dans la seigneurie de Normes, entre Fontaine-Jessan et Rochemont. Approbation de l’évêque Etienne d’Autun de qui il la tenait en fief. ?? ?? Quoniam diminute sunt veritates a filiis hominum idcirco presenti scripto futurorum noticie transmitti volumus quod domnus Guido de Monte Sancti Johannis dedit sancte Marie de Firmitate et abbati et monachis illuc Deo regulariter servientibus, pro mercede anime sue et antecessorum suorum, quandam terram in potestate Normiis, a fonte de Jugione usque ad campum Salitum, sicut dividit territorium de Molisiaco, et a campo Salito usque ad montem Castillionis, omnem videlicet planitiem que adjacet inter Castellionem et Ronchermeil, cum valle circumeuntem Ronchermeil, sicut cognosci potest terminibus et signis et crucibus ibidem prefixis, laude Stephani, Eduensis episcopi a quo predictus Guido eandem terram in feodo tenebat. Hanc donationem et vidit et scripsit Humbertus, archipresbiter de Belna; interfuit etiam Lambertus et Gibertus, ministri domni Guidonis, et Guido de Normiis et Tetbaldus, coloni ejusdem territorii. Hujus rei testes sunt Rainaldus Meschin Sancti Romani, Hugo Rufus, Lebaldus Puel, Galterius de Orches, Hugo Bernardus, Hernulfus Torterel, Evrannus, Lambertus, canonicus sancte Marie de Belna, Herveius et Guido frater ejus, Arnulfus frater Tedbaldi et Calvus de Muresaltu. Actum est hoc anno ab incarnatione Domini millesimo centesimo vicesimo |————|, regnante Lodovico rege Francorum et Stephano existente episcopo Eduensis ecclesie et Hugone duce Burgundie, indictione tercia decima. 208 (1120-1121 env.) Renaud, sire de Saint-Romain, ses parents et les chevaliers du château ont donné la terre d’Auvenay délimitée par des croix. Anselme d’Ivry et son frère ont donné les droits de pâture dans la pôté d’Ivry. ?? ?? Presentibus et futuris sancte ecclesie filiis his litteris notum facimus quod Rainaldus, dominus castri Sancti Romani, et Rainaldus et Ansericus ac Wido et Tetbaldus, patrui ejus, et Ansericus, filius Rainaldi, et Galterius, filius Wilelmi, ac Robertus de Cuceo et Hugo Rufus necnon et Anselmus et Galterius, fratres, qui sunt de Ivriaco et Lambertus de Vort Walterius quoque de Nulliaco ac Lebaldus de Malimonte et Hugo Bernardi et Walterius et Petrus Brutinus, fratres, qui sunt de Gibriaco, et Lebaldus Puel ac Garnerius Rocherant et Galterius, prepositus Anserici, ac Herembertus de Valle et Lambertus de Tilliaco et Petrus de Grin et Arnulfus de Colonce concesserunt sancte Marie de Firmitate et monachis illius loci terram que jacet circa puteum Davane, ex toto liberam, nichil sibi retinentes. Hanc terram crucibus erectis ac fixis designaverunt Garnerius et Galterius monachis illis, ex precepto Rainaldi domini castri et aliorum qui hoc donum fecerunt. Et hii sunt qui huic designatione interfuerunt: domnus Stephanus, Cisterciensis ecclesie abbas, ac domnus Opiro, abbas de Firmitate, et monachi ejus duo, Durannus scilicet prior et Lodovicus, Rainaldus quoque de Sancto Romano, Galterius filius Guilelmi, Robertus de Cuceo, Hugo Rufus, Anselmus de Ivriaco, Letbaldus Puel, Lambertus de Bealna, Arnulfus de Ivriaco, Wido de Normis. Et notandum vero quod Anselmus de Ivriaco et Galterius frater ejus predictis monachis Firmitatis dederunt et concesserunt omnes usus necessarios ad pastus pecorum et animalium in tota potestate Ivriaci. Hujus rei testes: Hugo Rufus, Lebaldus de Malimont, Galterius de Orchis, Stephanus de Orchis. 209 Autun, 1120-1121 Renaud, sire de Saint-Romain, et son oncle ont donné dans les paroisses de Saint-Romain et de Meloisey la dîme des récoltes produites par les moines et par leurs domestiques. L’évêque Etienne confirme cette donation avec l’agrément du chapitre. ?? ?? Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris quoniam Rainaldus, dominus castri Sancti Romani, et dominus Wido, patruus ejus, pro remedio animarum suarum, dederunt monachis de Firmitate servientibus Deo et sancte Marie omnem decimationem proprii laboris monachorum et domestice familie eorum in parrochia Sancti Romani atque in parrochia Molisiaci. Hoc donum prius fecerunt et reliquerunt in manu domini Stephani, Eduensis episcopi. Dominus vero supradictus episcopus, cum assensu totius capituli sui, apud sedem suam Eduam, concessit et dedit in perpetuo habendum monachis denominatis quandiu regulam beati Benedicti tenuerint secundum usum Cistellensis ecclesie, que est mater eorum et quemadmodum tenebantur quando hoc donum factum est, regnante Lodovico, rege Francorum, et Stephano residente cathedra Eduensi, et Opirone existente abbate illius loci et congregationis que vocatur Firmitatis, anno ab incarnatione Domini millesimo .C°. .XX°., inditione duodecima. Signum Stephani episcopi. Signum Sevuini archidiaconi. Signum Willelmi cantoris. Signum Rocleni archipresbiter. 210 (1120-1121 env.) Bertrand de Vergy et Benceline, sa femme, ont cédé leurs droits sur le territoire d’Auvenay qui était du chef de Benceline. Approbation des fils, de la fille et du gendre de Bertrand. ?? ?? Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Bertrannus Virgiacensis et Bencelina uxor ejus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebant infra terminos terre quam Rainuldus dominus castri Sancti Romani et alii qui participes erant ejus terre ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci dederant, ad puteum de Avenai. Nam hec terra erat ex capite Benceline, uxoris predicti Bertranni. Hoc etiam laudaverunt filii sui, Bertrannus videlicet maior et Willelmus et Cecilia, filia ipsius, uxor Milonis, et ipse Milo. Hujus rei testes: Rainaldus, dominus castri Sancti Romani, et Poncius, frater predicti Bertranni, et Lebaldus Puals. Ego Stephanus, Eduensis episcopus, cum assensu tocius capituli mei, hec dona que in scedula ista prescripta sunt confirmo et concedo in perpetuo habenda monachis de Firmitate, Deo et sancte Marie servientibus, quandiu regulam beati Benedicti tenuerint secundum usum Cistellensis ecclesie que est mater eorum. Quicumque autem hec violare presumpserit excommunicationis sentenciam incurrat. 211 Toulon-sur-Arroux (1145 env.) Damas de Bourbon-Lancy et Guichard, son frère, ont donné les territoires de la Valotte et des Lolliers avec les coutumes que levait Hugues, prévôt de Chaviniacum, et les droits d’usage dans toute leur seigneurie. Leurs feudataires pourront donner des terres de leur fief à la Ferté. Approbation du prévôt de Chaviniacum et des siens et de Raoul Martin de Châteauneuf. ?? DE DONO ET CONCESSIONE DALMATII DE BURBONE ET GUICARDI, FRATRIS EJUS. Omnibus itaque sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notificamus quod domnus Bartholomeus, abbas Firmitatis, multorum pulsatus amicorum suorum rogatu, quedam peciit territoria in Eduensi episcopatu, que videlicet sunt sita prope Castellum Novum et sunt satis in confinio castelli de Senvineis. Hec autem territoria, juxta lingue patriotarum proprietatem, sunt in Cherbonia, vocaturque unum territorium Vallicula, aliud Villa Communalis, unum juxta aliud situm. Sed quia prefata territoria sub dominio Dalmatii de Burbone et Guichardi, fratris ejus, erant, antefatus Bartholomeus, abbas videlicet Firmitatis, eundem Dalmatium et fratrem ejus Guichardum addiit et quicquid ab eis postulavit impetravit. Nam idem Dalmatius et Guichardus, frater ejus, non solum illa territoria et quasdam consuetudines quas ibi calumpniabatur Hugo, prepositus de Chaviniaco, et filii ejus, quas etiam dicebant attinere dominio Castelli Novi et sibi, dederunt et laudaverunt, verum etiam in omni potestate sua et dominiura omnes usus necessarios, ad usus videlicet domorum, ad pastus pecorum et porcorum et omnium animalium suorum et ad omnia necessaria sua explenda, Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus, ob remedium animarum suarum omniumque antecessorum suorum, devoto animo, dederunt et concesserunt, boscum videlicet et planum, addentes insuper huic dono ut, si aliqua persona magna vel parva, litterata vel illitterata, ab eis tenuerit feodum, omnem licentiam dandi si vellet jam antedictis monachis de Firmitate eorumque successoribus in eodem loco manentibus in perpetuum haberet, tantum ne ipsi amitterent suum hominium. Hoc autem donum laudavit et concessit Hugo, prepositus de Chavinniaco, et uxor ejus et filii ejus, Hugo scilicet, Robertus, presbiter, Galterius et Guillelmus, et filie ejus; sed et Rodulfus, cognomento Martinus, de Castello Novo, coram prefato Dalmatio et Guichardo, fratre ejus, et Hugone, preposito de Chavinniaco, et coram Guillelmo, Cabilonis comite, et multis aliis, in forest que est sita prope burgum Tolonis, dedit et concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur in prefatis territoriis. Hujus rei testes: Guillelmus, comes Cabilonis, Jocerannus de Digonia, Girardus frater ejus, et Lebaudus et Antelmus, Hugo de Turre et Hugo, filius ejus. 212 (Toulon-sur-Arroux, 1145 env.) Bertrand de Fautrières, son frère et son neveu ont donné tous leurs droits sur la Valotte et les Lolliers. Josseran de Digoine a donné la portion qu’il leur avait achetée. ?? DE BERTRANNO DE FALTRERIS. Omnibus sancte christianitatis cultoribus notificamus quod Bertrannus de Faltreris et Jocerannus, frater ejus, ejusdemque Joceranni filius, nomine |————|, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci eorumque successoribus perpetuo in eodem loco Deo servientibus quicquid habebant in territorio Vallicule et in territorio Ville Communalis cum omnibus appendiciis, ob remedium animarum suarum omniumque antecessorum suorum, a via videlicet que est super Gardam per transversum usque ad finem eorumdem territorium in longitudine, et in latitudine totum, tam boscum quam planum sine ulla retentione. Sed et Jocerannus de Digonia emit ab eis medietatem illius territorii quod Jocerannus de Faltreris et Bertrannus, frater ejus, habebant in Villa Communali et in ejus appendiciis et tradidit possidendum monachis de Firmitate eorumque successoribus in perpetuum, ob salutem anime sue et patris et matris et omnium suorum tam vivorum quam defunctorum. Hujus rei testes: Guillelmus, comes Cabilonis, Guido de Rocha, Girardus de Digoni, Lebaudus frater ejus, Hugo de Turre et Hugo filius ejus, Hugo, prepositus de Chavinniaco. 213 (Toulon-sur-Arroux, 1145 env.) Josseran de Digoine, Girard, Lébaud et Antelme, ses frères, ont cédé les droits d’usage dans toute leur seigneurie. ?? DE DONO JOCERANNI DE DIGONIA ET FRATRUM EJUS. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Jocerannus de Digoni et omnes fratres ejus, Girardus videlicet et Lebaudus et Antelmus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci eorumque successoribus in perpetuum omnes usus necessarios, ad usus videlicet domorum, ad pastus pecorum et porcorum et omnium animalium suorum et ad omnia necessaria explenda, in omni potestate et dominiura sua, in bosco videlicet et in plano, ob remedium anime sue patris et matris omniumque antecessorum suorum. Hujus rei testes: Hugo de Turre, Hugo filius ejus, Hugo de Chavinniaco, Jocerannus de Filtreria. Hoc autem donum sepefactum fuit a predictis fratribus in Senvineis et in Vallicula et in Villa Communali. 214 (1145 env.) Guillaume Jacob de Mont-Saint-Vincent, sa femme et ses fils ont donné à la Valotte ce qu’ils tenaient en fief de Bertran et Josseran de Fautrières avec le consentement de ceux-ci. ?? DE GUILLELMO JACOB. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus quod Willelmus Jacob de Monte Sancti Vincentii et uxor ejus Ermengarda et filii ejus Willelmus et Petrus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci eorumque successoribus in perpetuum quicquid habebant in Vallicula et in appendiciis ejusdem territorii, laudante Bertranno de Filtreria et Joceranno, fratre ejus, a quibus illud idem in feodo habebant. Hujus rei testes: Jocerannus de Digoni, Girardus et Lebaudus, fratres ejus, et Hugo de Turre. 215 (1145 env.) Josseran de Charolles, neveu de l’abbé Barthélemy, a donné les droits qu’il avait à la Valotte du chef de sa femme. ?? DE JOCERANNO DE CHARRELLA. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Jocerannus de Charrella, nepos abbatis Bartholomei de Firmitate, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci eorumque successoribus in perpetuum quicquid habebat in territorio Vallicule, laudante uxore sua ex cujus matrimonio erat, spe videlicet retributionis eterne a Deo omnipotentes tam salute animarum suarum quam omnium antecessorum suorum. Hujus rei testes: Jocerannus de Faltreris, Bertrannus frater ejus, Hugo de Turre, Girardus et Lebaudus de Digonia. 216 (1145 env.) Hugues de la Tour, avec l’agrément de sa femme et de ses fils, a donné le territoire de la Fouge, voisin de celui des Lolliers, qui était du chef de sa femme une terre pour faire un pré et un moulin, et les droits d’usage dans sa seigneurie. ?? DE DONO HUGONIS DE TURRE. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus quod Hugo de Turre dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus omne territorium de la Fotgi. Sciendum est quod hoc territorium heret territorio Ville Communalis, que est monachorum predicte Firmitatis. Hoc donum autem fecit predictus Hugo de Turre, laudante uxore sua Juliana, cujus ex capite erat, laudantibus etiam filiis suis, Jofrido videlicet et Hugone, Joceranno et Guidone. Dedit etiam prefatus Hugo de Turre, laudante uxore sua Juliana et filiis suis antefatis, alio in loco quandam terram ad faciendum pratum et molendinum prefatis monachis de Firmitate, et non solum hoc quod prediximus, verum etiam ad omnia necessaria sua explenda, ad usus videlicet domorum, ad pastus pecorum et porcorum et ad omnes usus necessarios qui sunt scripti et non scripti in hac carta concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in perpetuum in omni potestate sua. Hujus rei testes: Guillelmus, comes Cabilonis, Girardus de Digoni, Lebaudus frater ejus, Hugo, prepositus de Chavinniaco, Obertus, clericus de Chermeia. 217 (1150 env.) Martin, neveu de Raoul Martin, avec l’agrément de sa mère, de ses frères, de son cousin, de sa tante et du prévôt de Chaviniacum, a donné ses droits sur la Valotte et une part de Mont Lupin. ?? DE MARTINO, NEPOTE RODULFI MARTINI. Omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus notificamus quod Martinus, nepos Rodulfi Martini, laudante matre sua Petronilla et fratribus suis Guillelmo et Bernardo et Petro Brachet, consobrino ejus, et matre ejusdem Petri, laudante etiam Hugone, preposito de Chavinniaco, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus quicquid habebat infra territorium de la Valetta et quandam partem de Monte Lupino et quicquid juris sibi contingebat in eodem territo de Monte Lupino. Hujus rei testes: Lambertus, capellanus Sancti Benigni, Petrus, capellanus Castelli Novi, Petrus de Et, Petrus de Dardun et Baronez. 218 (1150 env.) Pétronille, femme de Hugues Martin, a donné le quart de Mont Lupin avec l’agrément de ses fils. ?? DE PETRONILLA, UXORE HUGONIS MARTINI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Petronilla, uxor Hugonis Martini Castelli Novi, landantibus filiis suis Bernardo et Petro, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quartam partem territorii de Monte Lupino. Hujus rei testes: Petrus de Dardun, Baruns Castelli novi, Petrus Portarius, Germanus Castelli Novi. 219 (1150 env.) Guy Eschalagras, gendre de Hugues Martin, et sa femme ont donné la moitié de Mont Lupin. Allant à Jérusalem, le seigneur de la terre, Gautier de Perret, a engagé à Pétronille, veuve de Hugues Martin, le cens d’une mine de fèves qui lui était dû. ?? DE GUDONE ESCHALAGRAS. Omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris notum facimus quod Guido Eschalagras et uxor ejus Aalasi dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci medietatem territorii de Monte Lupino. Notandum vero quod predictus Eschalagras predictam terram accepit in matrimonio uxoris sue Aalasie ab Hugone Martino Castelli Novi qui fuit pater ejusdem Aalasie. Sciendum tamen quod predictum territorium debebat censum eminam leguminis Galterio de Perrei sed Petronilla, mater predicte Aalasie, post mortem Hugonis Martini, mariti sui, accepit in vadimonio antefatum censum a predicto Galterio de Perrei quando ipse Galterius ivit Jherusalem. Hujus rei testes: Letaldus, archipresbiter de Senvinis, Galterius de Bertre, Constantinus presbiter, Bernardus Freschet. 220 (1145-1150 env.) Hugues de la Tour, avec l’agrément de sa femme et de ses fils, a donné une part du territoire de Moreres. ?? DE HUGONE DE TURRE. Notificamus omnibus sancte ecclesie cultoribus quod Hugo de Turre, laudante uxore sua Juliana et filiis suis Gaufrido, Hugone, Joceranno, Guidone, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam partem territorii de Moreres, sicut vadit via que venit de la Valleta ad Charmei et per medium frestum ad terram communalem usque ad las Falges et usque ad terram Seguini lo Blanc. Hujus rei testes: Hugo de Perrei, Seguinus Faber, Otbertus de Gruillei et Stephanus frater ejus, Robertus de Charmei et Guido filius ejus. Hoc autem factum est in presentia Hugonis de Stan, monachi Firmitatis qui postea fuit abbas de Septem Fontibus et in presentia Josberti et Hervei qui erant conversi Firmitatis et in pluribus locis factum fuit hoc donum. 221 (1150 env.) Seguin le Blanc, avec l’agrément de sa femme, de sa fille et de son gendre, a donné une terre propre à faire un pré, qu’il tenait en fief de Josseran de Digoine. Approbation de celui-ci. ?? DE SEGUINO LO BLANC. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Seguinus Blancus, laudante uxore sua Casselina et filia ejus ac Guichardo, marito ejus, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quandam terram que est apta ex parte faciendum pratum et tenet in visum usque ad viam que venit de Senvineis et tendit ad Charmei, et in sursum usque ad territorium de Monte Lupino, et adheret terre Joceranni de Digoni. Hujus rei testes: Jofridus, prepositus de Charmei, Bernardus de Montchanin, Bernardus Muisardus. Notandum vero quod antefatus Seguinus tenebat in feodo predictam terram a Joceranno de Digonia, qui hoc ipsum laudavit. 222 (1150-1158 env.) Guillaume Jacob, fils de Guillaume, a abandonné sa revendication sur le manse de la Valotte. ?? DE GUILLELMO JACOB. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Guillelmus Jacob, filius Guillelmi Jacob, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabatur in manso de la Valleta. Pater quoque ejus et mater et frater et ipsemet dederant prefatis monachis in inicio loci hoc ipsum in manu domni Bartholomei, abbatis de Firmitate, et postea iste Guillelmus Jacob concessit antefatis monachis in manu Guillelmi de Tolun, monachi Firmitatis, et Bernardi, archipresbiteri de Classei, et Antelmi de Juinnei, qui hujus rei testes sunt. 223 (1145-1158 env.) Hugues Antelme, avec l’agrément de sa femme, de ses fils et de son frère, a cédé ses droits sur le manse de la Valotte et ses dépendances. ?? DE HUGONE ANTELMO. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum facimus quod Hugo Antelmus, laudante uxore sua et filiis suis Hugone, Henrico et Bernardo, laudante etiam Girardo fratre suo, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in manso de la Valleta et totam terram que appendit ad mansum illum ubicumque jacet, sine ulla retentione. Hujus rei testes: Constantius, presbiter de Senvinis, Jocerannus de Digoni, Jocerannus de Capella. 224 (1145-1158 env.) Bernard Amauges, avec l’agrément de sa femme et de sa fille, a cédé ses droits sur la Valotte. ?? DE BERNARDO AMAUGES. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris quod Bernardus Amauges, laudante uxore sua et filia sua, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in territorio de la Valetta et in appendiciis ejusdem territorii, et promisit tuitionem contra omnes homines cunctis diebus vite sue. Testes: Girardus, dominus de Senvinis, Bernardus Galters de Utchum, Galterius li Mora, Hugo, prepositus Castelli Novi. 225 (1150 env.) Filon, veuve de Raoul Martin, avec l’agrément de son fils et de sa fille, abandonne sa revendication sur l’aumône de son mari. ?? DE FILUN, UXORE RODULFI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod uxor Rodulfi Martini, nomine Filuns, que calumpniabatur donum quod fecerat ipse Rodulfus in territorio de la Valleta monachis Firmitatis, laudante filio suo Johanne, laudante etiam filia sua Salvagi, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur in territorio de la Valleta et in appendiciis ejusdem territorii. Hujus rei testes: Rainaldus de Montchanin, et filii ejus Gibertus et Bruno et Petrus de Montchanin. 226 Saint-Agnan (1150-1160 env.) Lébaud de Saint-Agnan, avec l’agrément de sa femme, de son fils, de son frère, des cousins de sa femme, Pierre et Hugues de Paray et de leurs épouses, a cédé ses droits sur Mont Lupin. ?? DE LEBAUDO DE SANCTA ENIANNA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Lebaudus de Sancta Enianna, laudante uxore mea et filio meo Willelmo et fratre meo Jofrido, canonico, laudantibus etiam consobrinis uxoris mee, Petro videlicet de Paredio et Hugone fratre ejus, dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebam vel calumpniam in territorio de Monte Lupino et posui librum super altare de Sancta Enianna in confirmatione. Hujus rei testes: Robertus, ejusdem ecclesie presbiter, et Robertus, capellanus ejus, Bonushomo, presbiter, et Robertus, nepos meus. Hoc ipsum laudavit uxor predicti Petri de Paredio, filia Anselmi de Jacei, coram Jofrido de Turre, monacho Firmitatis, et Giraldo et Rodulfo de Mossa; uxor vero Hugonis, coram Willelmo monacho et Bernardo de Montmor. 227 (1150 env.) Seguin le Blanc, sa femme, sa fille, son gendre et les fils de ce dernier ont donné un bois adjacent à Mont Lupin. ?? ITEM DE SEGUINO LO BLANC. Innotescat Christi fidelibus futuris et presentibus quod ego Seguinus li Blans et uxor mea Casselina atque Guichardus gener noster et uxor ejus, filia nostra, ac filii eorundem damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci boscum qui adheret territorio de Monte Lupino ab Ancer sicut tendit Filuncumbe usque ad exterpaiz. Hujus rei testes: Bernardus conversus, Stephanus de Valleta et Amicus, frater ejus. 228 (1145-1162) Hugues de la Tour a donné le territoire de la Fouge avec les droits d’usage par toute sa terre; puis, à la conversion de son fils Geoffroy, ce qu’il avait à Rion, sauf un cens de quatre deniers; puis, à la conversion de son fils Guy, le territoire de Moreres. Lors de sa propre conversion, sa femme et ses fils Hugues et Josseran ont promis devant Girard de Digoine de respecter la dévolution de son héritage. Approbation de Josseran de Digoine, de qui Hugues tenait en fief ses possessions de la Fouge. ?? DE DONO HUGONIS DE TURRE. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Hugo de Turre dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci territorium scilicet de la Fotgis, a prato Mailet in sursum usque ad terram Ville Communalis, quicquid in dominiura habebam et quoddam mulnarium et terram que subtus ad pratum faciendum. Hoc autem donum designavi domno Bartholomei, abbati de Firmitate, et monachis ejusdem loci, Andree videlicet cantoris et Hugoni de Stagno, coram Gaufredo filio meo et Roberto Gunterio et Otberto de Grueri et aliis quampluribus. Addidi etiam huic dono omnes usus necessarios in omni terra mea, in bosco et in plano, et ad pastus omnium animalium suorum. Hoc autem donum quod predictum est confirmavi coram Joceranno de Digonia, a quo tenebam predictam terram in feodo, qui hoc donum laudavit, et coram Guillelmo, comite Cabilonis, et Girardo de Digoni et Lebaudo, fratre ejus, et Roberto de Charmei et Oberto, clerico de Charmeia, et aliis quampluribus. Quando vero Gaufridus, filius meus, venit ad conversionem, dedi antefatis monachis Firmitatis quicquid habebam apud Rimunt, preter quatuor nummos censuales. Sed et quando Guido, filius meus, venit ad conversionem, dedi sepefatis monachis Firmitatis quandam partem territorii de Moreres, sicut vadit via que venit de la Valleta per fontem Loet apud Chermeiam, per medium frestum usque a la Fogiam. Hoc autem totum quod predictum est dedi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci pro salute anime mee et uxoris mee atque filiorum meorum omniumque antecessorum nostrorum. Sciendum vero quia quicquid in hac carta dictum est laudavit uxor mea Juliana et filii mei Hugo et Joceranz, et quando veni ad conversionem apud Firmitatem, in Monte Sancti Vincentii, uxor mea et filii mei promiserunt tenere, in manu Girardi de Digoni, hanc divisionem et aliam quam feci inter eos coram Guillelmo, sacerdote de Monte Sancti Vincentii, et Rodulfo de Mercato. Notandum vero quia postea venerunt filii mei apud Firmitatem, in die videlicet ascensionis Domini, atque eadem die in capitulo, coram cunctis fratribus ejusdem loci tam monachis quam laicis, laudaverunt quicquid Firmitati dederam atque in confirmatione posuerunt librum in manu domni Bartholomei abbatis. 229 La Ferté et Digoine (1150 env.) Josseran de Digoine a donné à la Valotte des friches à convertir en pré et le droit d’acquérir ses fiefs à condition qu’il ne perde pas son hommage. Approbation de sa femme, de ses fils et de sa fille. ?? DE JOCERANNO DE DIGONIA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Jocerannus de Digonia, apud Firmitatem, in manu domni Bartholomei abbatis ejusdem loci, coram monachis ipsius, Willelmo videlicet de Tolun, et Bernardo de la Sala ac Jofrido de Turre, presente etiam Anselmo, milite de Sancto Albino, ob remedium anime mee et uxoris ac filiorum et omnium antecessorum nostrorum, dedi et concessi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebam a chimino qui venit de Charmeia et tendit apud Senvineum castrum in sursum usque ad chiminum qui est super la Valletam, quantumcumque prefati monachi adplanare in eodem territorio poterunt ad pratum faciendum, vel quicquid ibidem jam adquisierunt. Ibi et in aliis etiam locis de casamento meo quicquid adquirere potuerint fideliter et devote concessi eis, tam in bosco quam in plano, tantum ne hominium meum amittam. Hoc donum laudavit uxor mea, neptis Willelmi, comitis Cabilonis, et duo filii nostri, Jocerannus videlicet et Guichardus, et filia nostra Aalis apud Digoniam, in camera mea, coram duobus monachis de Firmitate Willelmo de Tolun et Hugone de Stagnis. Hujus rei testes: Silvester, capellanus de Digonia, Petrus, miles de Chacei, Atto, miles de Choperi, Jocerannus, miles de Choperi, Anselmus, miles de Juvencei, Pelerinus, cellerarius meus, et Bernardus Pelletarius. 230 (1150-1160 env.) Guichard le Pelletier, gendre de Seguin le Blanc, a vendu, avec sa belle-mère, pour quatre livres et dix sous, une forêt près de Mont Lupin, la terre et les prés adjacents. Approbation de l’épouse et des fils. ?? DE GUICHARDO LO PELERER. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Guichardus Pelletarius de Salvages, laudante uxore mea et filiis nostris Petro et Laurentio, laudante domina mea Cassilina, matre uxoris mee, uxore Seguini lo Blanc, do atque concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci totam forestam que est juxta Montem Lupinem, sicut vadit li cumba in sursum usque ad la Neer, et medietatem terre que est subtus forestam, sicut vadit via apud Chermei, et omnia prata que ibi appendunt, in manu Guillelmi de Tolun, monachi Firmitatis. Habui tamen inde, tam ego quam domina mea Cassilina, per partes IIIIor libras et decem solidos. Hujus rei testes: Malguinus, presbiter, Guido, miles, filius Roberti de Chermei, Bernardus de Montchanin et filius ejus Bernardus, Stephanus Jasei, Josbertus li Salvages, Gauterius de Chalai, Petrus de la Trelengi. 231 Autun (1150 env.) Henri, évêque d’Autun, donne la dîme de toutes les terres que les moines cultiveront de leurs mains ou à leurs frais et des bestiaux qu’ils élèveront, dans les paroisses de Charmoy et de Saint-Berain-sous-Sanvigne. ?? DE DECIMA DE LA VARENNA. Notum fieri volumus tam futuris quam presentibus quod ego Henricus, Eduensis episcopus, sicut continetur in privilegiis a sancte Romane ecclecie pontificibus datis, dono Bartholomeo, abbati de Firmitate, et fratribus ibidem Deo servientibus et in perpetuum possidendam concedo decimam omnium terrarum quas propriis manibus aut sumptibus excoluerint, et decimam omnium bestiarum quas in domibus aluerint grangie que continetur in confinio duarum parrochiarum, scilicet Charmei et Sancti Benigni, et ne aliqua ecclesiastica seu secularis persona huic donationi a Romanis pontificibus data et a nobis concessa contradicere presumat, auctoritate Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti et nostra, interdicimus et a liminibus sancte Dei ecclesie donec resipiscat alienamus. Hujus rei testes sunt Galterius, Eduensis archidiaconus, cujus precibus factum est, Galterius, archidiaconus de Flaviniaco, Galterius, archipresbiter de Arneto, Guiardus de Burziaco. 232 (après 1162) Guichard le Pelletier a abandonné pour dix sous, une mine de froment et une de seigle, sa revendication sur sa donation et sur celle de son beau-père, Seguin le Blanc. Approbation de sa femme et de ses fils. ?? ITEM DE GUICHARDO LO PELLETER. Notum sit futuris et presentibus quod ego Guichardus Pelletarius, post mortem Guillelmi de Tolun, monachi Firmitatis, qui fuit grangiarius de la Valleta, cepi calumpniari injuste ea que dederam ecclesie Firmitatis, scilicet totam forestam que est juxta Montem Lupinum et sicut vadit cumba in sursum usque ad la Neer, et medietatem terre que est subtus forestam, sicut vadit via apud Chermei, et omnia prata que ibi appendunt, et ea que Seguinus li Blancus et uxor ejus Casselina, quorum filiam habebam, prefate ecclesie dederant, de quibus ego et domina mea Casselina habueramus per partes IIIIor libras et decem solidos. Tandem, facta discussione de injusta calumpnia, veritate a pluribus cognita, laudavi et confirmavi omnia que ego et Seguinus atque uxore ejus Casselina dederamus monachis Firmitatis, sicut scripta eorum continebant. Hoc etiam laudavit uxor mea Petronilla et filii nostri Petrus atque Laurentius. Habui tamen ex hoc in testimonio confirmationis decem solidos et unam eminam frumenti et aliam siliginis. Hoc autem feci in manu Hugonis de Stan, prioris Firmitatis, et Gaufridi de Turre, monachi ejusdem loci, atque Engelberti, conversi. Hujus rei testes: Malguis presbiter, Bernardus de Montmor et Seguinus presbiteri, Bernardus de Montjani, Johannes de la Fontana et filius ejus Robertus, Obbertus de Gruillei, Stevenet de la Valleta. Testes uxoris Guichardi predicti Pelletarii et Petri, filii ejus, ac filie: Galterius presbiter, Bernardus de Montjani et Bernardus, filius ejus, Obbertus de Gruillei et filii Chamneis. EXCOMMUNICATIO. Ego Henricus, Dei gratia Eduensis episcopus, auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque Nazarii omniumque sanctorum confirmo ea que continentur in carta ista. Si quis ea violaverit alienus a corpore et sanguine Domini nostri Ihesu Christi et a communione sancte ecclesie fiat et excommunicationi in perpertuum subjaceat nisi Deo et beate Marie semper virgini et fratribus Firmitatis satisfecerit. Amen. Amen. Fiat. Fiat. 233 (1142-1144 env.) Etienne, sire de Neublans, et sa femme, avec l’agrément de leurs fils, ont donné les territoires de Moncels et de la Barge, un droit de pêche, les droits d’usage dans leur seigneurie et le droit d’y acquérir des biens. ?? ?? Quoniam diminute sunt veritates a filiis hominum et vana loquitur unusquisque ad proximum suum statuimus ista perscribendo recolere, que humana infirmitas non possit obliviscendo vel defraudando mutare. Omnibus itaque notificamus quod Stephanus Nebulensis dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ipsius loci, pro anima sua et pro animabus antecessorum suorum, in Navilliense territorio, locum qui Moncels vocatur, a puteo de Visin usque ad barram de Montz, tam silvam quam planum, cum pratis adjacentibus. Et hec est loci designatio qui Moncels et Barges vocatur: sicut enim tendit caminus de Monz ad Chillei usque ad bez qui descendit ad puteum de Visin, et a puteo de Visin sicut vadit li bez usque ad viam castellanam, et sicut via castellana tendit usque ad noam que ferit in lacu de Cuisse, et sicut vadit filum aque de lacu de Cuisse usque ad barram de Monz, tam planum quam boscum, dedit predictus Stephanus Nebulensis et uxor sua Brunessenz, laudantibus filiis suis, predictis fratribus de Firmitate, ob remedium animarum suarum. Addidit quoque huic dono antefatus Stephanus Nebulensis et uxor sua Brunessenz, laudantibus filiis suis, ut fratres qui locum prefati territorii incoluerint in lacu de Cuisse ad refectionem suam vel ad refectionem fratrum de Firmitate, per proprium piscatorem absque vendicione, quantum eis placuerit piscationem faciant. Iterum concessit sepefatus Stephanus et uxor sua prefatis monachis de Firmitate et fratribus qui illorum jussione locum de Moncels et de Barges incoluerint omnes boscos suos ad omnes usus necessarios et ad pastum animalium et peccorum porcorumque suorum et pascua in omni loco potestatis sue, tam in plano quam in bosco. Et si alicui in omni potestate sua viventi inerit voluntas dandi terram vel aliud in posterum prefatis monachis de Firmitate, totam concessit sepefatus Stephanus Nebulensis et uxor sua Brunessenz, laudantibus filiis suis. Hujus rei testes sunt hii: Niger presbiter, Wido de Porllens, Dalmatius de Malomonte, Wido frater ejus de Sparnai, Robertus, prepositus. Sciendum namque quod hoc taliter diffinitum et confirmatum est ut, dum fratres prescripti de Firmitate hoc donum in dominio suo tenere voluerint, firmum atque inconcussum sine fine possideant. Si vero aliquando deserere aut vendere seu quolibet modo commutare decreverunt, non eis liceat, sed in dominium eorum qui eis dederant revertatur. 234 (1142-1144 env.) Etienne du Château a donné le tiers de la dîme qu’il tenait en fief de Guy de Pourlans avec l’approbation de ce dernier. ?? ?? Stephanus similiter de Castello dedit predictis fratribus de Firmitate terciam partem decime suprascripti loci quam in feodo acceperat a Widone de Porllens, ipso Vuidone laudante. Hujus donationis sunt testes: Stephanus Nebulensis, Niger presbiter, Dalmatius de Malomonte, Wido frater ejus de Sparnai. 235 (1142-1144 env.) Guy de Pourlans et son fils ont donné leurs droits sur Moncel et la Barge, le tiers de la dîme et un droit de parcours dans leurs bois de Clux et de Pourlans. ?? ?? Vido etiam de Porllens et filius ejus Bardulus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et fratribus ejusdem loci quicquid habebant infra territorium de Moncels et de Barges et terciam partem decime quam possidebant in prefato territorio. Insuper per omnes silvas suas, in Clus videlicet et in Porllens, cursum ad pastum animalium porcorumque suorum. Hujus rei testes: Stephanus Nebulensis, Niger presbiter, Dalmatius de Malomonte, Wido frater ejus de Sparnai, Robertus, prepositus. 236 (1142-1144 env.) Engeltrude de Chilley et ses fils ont donné leurs droits sur Moncel et la Barge et deux champs aux Ecarelles. ?? ?? Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Engeltrudis de Chille et filii ejus, Hugo videlicet, Lebaldus, Guillandus, Guarinus, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant infra territorium de Moncels et de Barges et duos campos in Scarrelles. Hujus rei testes: Gualterius de Navillei, Landricus de Sparvenz, Petrus Rogerius, Teobaldus de Navillei. Ego, Humbertus, Dei gratia Bisuntinensis archiepiscopus, quod in hac carta continetur juste et canonice adquisitum ad sustentamentum fratrum de Firmitate adtestor et ratum facio et firmum decerno, nullique prorsus deinceps concutiendum esse permitto. Et eos omnes qui contra illud temere venire temptaverint, omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque sanctorum Dei et nostra auctoritate, a gremio sancte matris ecclesie excommunico ut donec inde digne satisfaciant a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Eis autem qui supradictis ecclesie Firmitatis pacem tenuerint atque servaverint sit pax et misericordia a Deo Patre et Domino nostro Ihesu Christo et omnibus sanctis ejus et nunc et in perpetuum. Amen. Amen. Amen. 237 (1142-1158 env.) Brunessens, veuve d’Etienne de Neublans, a donné un moulin et une dérivation. Brutin a cédé ses droits. Les moines ont acheté une autre dérivation aux frères de Vigols, avec l’agrément de Gautier, sire de Navilly. ?? DE DONO DOMINE BRUNESSEN DE NAVILLEI. Quoniam preteritorum actuum memoria a mente cito labitur humana, que sequuntur in presenti scedula censuimus scripto tradere posterorum memorie, ut rata maneant in evum et inconcussa. Sciendum sane est quod domina Brunessenz, post mortem mariti sui, Stephani Nebulensis videlicet, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci unum molendinum et unam bennam et statum molendini et benne ubi sedebat. Postea vero antefati monachi Firmitatis emerunt aliam bennam que erat sub prefata benna de tribus fratribus, a Petri de Vigols, Lamberto, Escuerio, laudante Galterio domino Navillensi. Hujus rei testes: Niger presbiter et Brutinus qui dedit monachis Firmitatis quicquid habebat in prefato molendino. 238 (avant 1158) A sa mort, Gautier, sire de Navilly, avec l’agrément de sa femme, a donné une condemine entre la Sablonne et le Doubs. ?? DE DONO DOMNI GUALTERII, NAVILLENSIS CASTRI DOMINI. Innotescat omnibus sancte ecclesie filiis tam futuris quam presentibus quod Galterius, Navillensis castri dominus, in obitu suo, laudante uxore sua |————|, dedit Deo et sancte Marie et monachis de Firmitate quandam cundaminam en la Linnai, inter Sablonam et fluvium de Du, subtus lo chimin qui venit de Longipetra ad Navilliacum. Hujus rei testes: Garoldus, miles, qui habuit in conjugio uxorem Guichardi Boerii, et Petrus Rogerius, miles, et domnus Gaulterius, Cabilonis episcopus. 239 (1142-1144 env.) Noir, prêtre de Navilly, a donné ses droits sur Moncels, la Barge, le clos de Chilley, des terres en Visnenge, en Champagnol, aux Ecarelles et en Ligne, un droit de parcours dans le bois Chalcelle et la moitié d’un moulin, avec l’agrément du sire de Neublans et de sa femme. ?? DE DONO QUOD DEDIT NIGER, PRESBITER DE NAVILLEI. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Niger, presbiter de Navilliaco, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in territorio de Moncels et de Barges, et clos de Chille, et septem campos inter Visin et Chille, et sex campos in Visnenges, et quatuor campos in Campainola, qui vadunt del prai de Chille usque ad aquam de Salvulona, et terram de Scarrelles, et in silva Chalcelle omnes usus necessarios, et duas pecias terre que sunt in Lignes. Hoc donum quod fecit Niger presbiter laudavit Stephanus Nebulensis et uxor sua Brunessenz. Notandum iterum quod prefatus Niger presbiter sepefatis monachis Firmitatis dedit unam peciam terre in Visin et medietatem mulnarii in bosco de Chille, quod est in bez de Vilers. De hoc ipso testes sunt hii: Wido de Purllens, Dalmatius de Malomonte, Wido de Sparnai, Robertus, prepositus. 240 (avant 1158) Humbert de Rotellei a abandonné sa revendication sur Moncels, Visin et un pré. Approbation de sa femme, de son fils, de sa fille, de son gendre et de Gautier de Navilly. ?? ?? Iterum notificamus omnibus sancte matris ecclesie filiis quod Humbertus de Rotellei, in morte sua, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid calumpniabatur in Moncels et in Visin et in prato quod est prope lo Bolorges. Hoc ipsum donum laudavit uxor ejus |————|, et filius ejus Humbertus et filia ejus Juliana et maritus filie ejus Vuido de Sancto Petro, laudante Galterio de Navillei. Hujus rei testes: Robertus, presbiter de Longapetra, Stephanus Divionensis, Valis et Constantinus de Aimeste. 241 La Ferté (1155 env.) Guy le Roux a donné, avec l’agrément de sa femme, une terre entre la Barge et Mont et un droit d’usage. Après sa mort, son frère Lambert contesta la donation, mais il la confirma ensuite. ?? DE DONO GUIDONIS RUFI. Omnibus sancte christianitatis cultoribus futuris et presentibus notum facimus quod Guido Rufus, laudante uxore sua |————|, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebat inter terralium de Barges et Monz, in bosco videlicet et in plano, et omnes usus necessarios in terra sua. Post mortem vero illius, Lambertus, frater ejus, cepit calumpniari hoc ipsum donum et fratres Firmitatis fatigare. Tandem, penitentia ductus, concessit ob remedium anime sue et fratris suis patris ac matris quicquid frater suus dederat monachis Firmitatis, et omnes usus necessarios concessit in boschis suis ad pastus animalium et ad quoslibet alios usus prefatis monachis. Hujus rei testes: Galterius sine Terra, Hugo Beraldus, Jofridus de Porta. Hoc autem fecit in capitulo Firmitatis, coram fratribus astantibus ejusdem loci. 242 (milieu XIIe s.) (?) Eudes de Rancy et sa femme, avec l’agrément de leurs filles et de leur fils, ont donné tous leurs droits à Nopres. ?? DE DONO ODONIS DE RANCEI. Agnoscant omnes tam futuri quam presentes quod Odo de Rancei et uxor ejus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant in Nopres, laudantibus filiabus suis et filio suo Constantino. Hujus rei testes: Rodulfus de Besentino, Constantius de Tichei. 243 (milieu XIIe s.) (?) Etienne, prêtre de Seurre, et Humbert, son frère, avec l’agrément de sa femme et de son fils, ont donné dans la paroisse de Chilley le tiers de la dîme pour les terres acquises et cultivées par les moines. ?? DE DONO STEPHANI, SACERDOTIS DE SEURRA. Sancte ecclesie filiis omnibus tam futuris quam presentibus notum facimus quod Stephanus, sacerdos de Seurra, et Humbertus frater ejus, laudante uxore sua nomine Flora ac filio suo Hugone, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus de omnibus terris quas idem monachi habebant vel adquirere poterunt vel propria familia aut sumptibus in parrochia Chilliaci incoluerint terciam partem decime que ad eos pertinebat hereditario jure. Hujus rei testes: Lambertus clericus, Bernardus de Seurra, item Otgerius, Hugo Baudricus. 244 (1150 env.) Bernard de Roura et son fils ont donné une parcelle et les Roboenche un manse à Visin. ?? DE DONO BERNARDI DE ROURA. Omnibus sancte ecclesie filiis notum facimus tam futuris quam presentibus quod Bernardus de Roura et Arduinus filius ejus dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci in loco Visin unam peciam terre, et li Roboenche unum mansum in eodem loco de Visin. 245 (1160 env.) A sa mort, Noire, femme de Hugues Sarmainant, avec l’agrément de son mari, de ses fils et de ses filles, a donné deux parcelles à Chilley et à la Longue Raie. ?? DE DONO QUOD DEDIT NIGRA DE NAVILLEI. Insinuandum est omnibus fidelibus tam futuris quam presentibus quod uxor Hugonis Sarmainant de Navilliaco, nomine Nigra, laudante eodem viro suo, laudantibus etiam filiis suis Ogdino videlicet sacerdote atque Odone, ac tribus filiabus suis, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in obitu suo, duas pecias de terra, quarum una jacet ad puteum de Chillei, alia ad Longam Reiam. Hujus rei testes: Andreas presbiter, qui manebat in domo ejusdem femine, item Lebaudus cognomento Fecuria et Haimericus de Navilliaco. 246 (1158 env.) Ardouin de Roura a vendu deux terres avec l’agrément de sa femme, de ses fils, de ses neveux et de son beau-frère. ?? DE VENDITIONE ARDUINI DE ROURA. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod monachi Firmitatis emerunt duas pecias terre ab Arduino de Rouvra, laudante uxore sua Girelda et filiis suis Constantio et Ebrardo, laudantibus etiam nepotibus suis Bernardo et Andrea, laudante etiam Petro de Ulmo, qui habebat sororem predicti Arduini. Una pecia erat juxta mansum Longerei et alia pecia juxta mansum de la Roboenchi. Hujus emptionis testes sunt hii: Hugo de Chillei et filii ejus Oldeus et Durannus et Rainaldus et Garinus, frater predicti Hugonis. 247 Chilley, Navilly et la Ferté (1158 env.) Renaud de Corgengoux, avec l’agrément de sa femme et de son neveu, a donné un alleu à Chilley. ?? DE DONO RAINALDI DE CURTJANGUL. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Rainaldus de Curtjangul, laudante uxore sua |————| et nepote suo |————|, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci omnem terram quam habebat in parrochia de Chillei, que erat proprium alodium ejus. Hoc autem fecit coram parrochianis de Chillei et posuit missale librum super altare ejusdem loci, et similiter coram parrochianis de Navilliaco ac posuit super altare librum ejusdem loci, et postea similiter laudavit hoc ipsum in capitulo Firmitatis. Hujus rei testes: Oldinus, capellanus de Navilliaco, Filibertus, presbiter ejusdem loci, Robertus, capellanus de Chillei, Martinus de Bosco, Arnulfus de Chillei, Oldebertus de Monz. 248 (1160 env.) Thibaud Gervel, chevalier, a donné onze sillons de terre en Ligne. ?? DE DONO TEBALDI GERVEL. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Tebaldus Gervel, miles, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, in tribus locis in territorio de la Linna, undecim seilluns de terra. Hujus rei testes: Constantinus Pasturellus, Petrus li Alamanz, Johannes Fecuria. 249 (1158 env.) Humbert de Rotillei, avec l’agrément de sa femme, de sa sœur et de son beaufrère, a vendu pour soixante livres de Chalon tout ce qu’il possédait aux Matheys et sur les deux rives de la Sablonne. Il a donné en dédommagement à sa sœur cent sous et une terre dans la châtellenis de Navilly, et quarante sous et un cheval à son beau-frère. ?? DE DONO HUMBERTI DE ROTILEI. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod Humbertus de Rotillei, laudante uxore sua Agnete et sorore sua Juliana, laudante etiam marito ejusdem Juliane, Gaulterio videlicet de Paluello, dedit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat in territorio de Amestei, sine ulla retentione, cum omnibus appendiciis in bosco, in plano, in terris cultis et incultis, in decima, in pratis, in aquis, et utramque ripam Salvulone. Sorori vero sue Juliana, que erat particeps prefati doni, dedit Humbertus pro commutatione centum solidos et terram in circuitu castri Navilliaci. Maritus autem ejus habuit ex hoc negocio quadraginta solidos et unum equum. Notandum vero quod prefatus Humbertus de Rotillei de prefato dono habuit sexaginta libras Cabilonensis monete et debet esse tutamentum monachis Firmitatis de antefato dono per omnia contra omnes homines in quantum justicia exegerit. De omnibus predictis testes: Hugo, Nebulensis castri dominus, Stephanus filius ejus, Philippus frater ejusdem Stephani, Garoldus, miles de Navillei, Guillelmus Balbus de Varesc, Robertus presbiter de Longapetra, Oliverius de Navillei, Robertus frater ejus, Aimericus et Petrus filius ejus, Rodulfus Fecuria et filii ejus Hugo et Gelinus et Galterius, Odo Cermainanz, Constantinus et Johannes filius ejus, Guido Fariluns et Johannes frater ejus. Testes de concessione uxoris Humberti de Rotillei: Robertus presbiter de Longapetra, Guido presbiter de Vinzella juxta Belfort, Hugo Rufus, de Bleterens, miles, Stephanus et Milo, filii Huardi de Monmoret. Hoc autem factum est per manum Hugonis, domini castri Nebulensis, et Stephani filii ejus. 250 (1158 env.) Etienne, Guillaume et Guy, fils de Lambert de l’Ile, leur sœur Marguerite et leur beau-frère, Seguin de Loisy, ont cédé pour mille sous de Tournus leurs droits aux Matheys. ?? DE DONO STEPHANI ET GUILLELMI ET GUIDONIS DE LISLA. Insinuandum est omnibus fidelibus tam futuris quam presentibus quod Stephanus et Guillelmus et Guido, fratres, filii Lamberti de Lisla, et Margarita, soror predictorum fratrum, laudante Seguino de Loaisi, qui habebat in conjugio eamdem dominam Margaritam, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant in territorio de Amestei, sine ulla retentione, et in omnibus appendiciis ejusdem territorii, in bosco et in plano, in pratis et in aquis et in decima. Testes predictorum fratrum: Hugo Beraldus, Jofridus de Monteroino, Seguinus de Loaisi. Testes domine Margarite: Durannus, abbas de Locedio, Julianus, capellanus de Seniceo, Bernardus frater Arnaudi de Buxi. Testes Seguini de Loaisi: Hugo Beraldus, Jofridus de Monteroino, Stephanus et Guillelmus et Guido, fratres predicti. Notandum vero quod datores prefati mille solidos Trenorcensis monete habuerunt de predicto negotio. 251 (1150-1160 env.) Valet et ses frères, Girbert, Gontier et Renaud, ont cédé leurs droits aux Matheys. ?? DE CONCESSIONE VALET ET GITBERTI ET GUNTERII ET RAINALDI, FRATRUM. Inotescat omnibus sancte matris ecclesie filiis futuris et presentibus quod Valez et Girbertus et Gunterius et Rainaldus, fratres, concesserunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant vel calumpniabantur in territorio de Amestei et in appendiciis ejusdem territorii, in bosco et in plano et in aqua. Hujus rei testes: Robertus, capellanus de Longapetra, Oldradus, Hugo de Chillei. 252 (1158 env.) Guy d’Annoire, avec l’agrément de sa femme, ses fils, Bardulf et son fils ont donné le territoire de Clux qu’ils tenaient en fief de Hugues, sire de Neublans. Approbation de ce dernier, de sa femme et de ses fils. ?? DE DONO GUIDONIS DE NORA. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis futuris et presentibus notum facimus quod Guido de Nores et Bartholomeus et Garnerius, filii ejus, laudante uxore sua |————|, et Bardulfus et Aimo, filius ejus, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci totum territorium de Clus, sine ulla retentione, cum omnibus appendiciis ejusdem territorii, in bosco, in plano, in decima, in aquis, laudante etiam Hugone, Nebulensis castri domino, a quo in feodo tenebant predictum territorium, laudante etiam uxore sua |————| et filiis suis Stephano et Philippo, Gaulterio. Testes doni Guidonis de Nores et Garnerii filii ejus: Karolus, decanus presbiterorum, Lambertus, capellanus, Guido, dominus Virduni, Oidilo de Bellomonte, Aimo de Soens, Tibertus de Bers, Guilelmus Balbus de Varesc, Hugo de Milicei, Hugo, Nebulensis castri dominus, et filii ejus Stephanus et Philippus. Hii omnes supradicti testes sunt de concessione Hugonis, domini castri Nebulensis, et filiorum ejus Stephani et Philippi. Testes Bartholomei, filii Guidonis de Nores: Lambertus, capellanus de Neblens, Stephanus, ejusdem castri dominus, Seguinus de Loaisi, Stephanus de Lisla, Guichardus Rogerius, Aimericus de Navillei, Bonet Vibelins, socius ejus, Constantinus Pasturellus. De concessione uxoris Guidonis de Nores testes: Robertus, capellanus de Longapetra, Nahaz presbiter. Testes doni Bardulfi: Richardus de Seniceo, Bernardus Girardus, prepositus de Seniceo, Robertus Pelletarius de Seniceo, Durannus de Beagna, Bernardus Genebensis, Bernardus Bolers, Robertus Guilelmus, Richardus de Ver, Jofridus frater ejus. Testes Aimonis filii Bardulfi: Robertus de Juliaco, avunculus ejusdem Aimonis, Guido, frater predicti Roberti. 253 (milieu XIIe s.) (?) Simon Blanchet, avec l’agrément de son fils et de sa femme, a cédé ses droits sur les terroirs de Chilley, de Mont, des Matheys et de Clux. ?? DE CONCESSIONE SYMONIS BLACHET. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Symon Blanchet, laudante uxore sua |————| et filio suo |————|, concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebat vel calumpniabatur in territorio grangie de Chillei et de Monz et in territorio de Amestei et in territorio de Clus et in omnibus appendiciis predictorum territoriorum, in decima videlicet et in aliud quodlibet. Hujus rei testes: Hugo faber, homo Cistercensium monachorum, Humbertus frater ejus, Petrus Tornator. 254 (Mâcon, milieu XIIe s.) Hugues «Lève-matin» de Mâcon, sa femme, Marie de Rotillei, et leur fils ont cédé tous leurs droits aux Matheys. ?? DE DONO HUGONIS DE MASELEVAT. Omnibus sancte ecclesie filiis presentibus et futuris notum facimus quod Hugo Maneselevat de Matiscone et Maria de Rotilliaco, uxor ejus, et Stephanus, filius eorum, dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant vel calumpniabantur in territorio de Amestei et juraverunt pacem tenere hujus doni cunctis diebus vite sue. Hujus rei testes: Guichardus, decanus de Matiscone, Robertus de Sancto Sulpicio, Jocerannus de Sala, Hugo Balbus frater ejus, Estorgus de Trenorcio, Escaredoil frater ejus, Walterius de Nantone. Guichardus decanus predictus et Otgerius, responsores pacis. EXCOMMUNICATIO. Ego Humbertus, Dei gratia Bisuntinensis archiepiscopus, quod in hac carta continetur adquisitum ad sustamentum fratrum de Firmitate adtestor et ratum facio et firmum decerno, nulli prorsus deinceps concutiendum esse permitto. Et eos omnes qui contra illud venire temptaverint omnipotentis Patris et Filii et Spiritus Sancti et sancte Dei genitricis Marie et beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque sanctorum Dei et nostra auctoritate a gremio sancte matris ecclesie excommunico, ut donec inde digne satisfaciant, a sacratissimo corpore Dei et Domini nostri Ihesu Christi alieni fiant. Eis autem qui supradictis ecclesie Firmitatis pacem tenuerint atque servaverint sit pax et misericordia a Deo Patre et Domino Ihesu Christo et omnibus sanctis ejus et nunc et in perpetuum. Amen. Fiat. (Dans la marge: Signum episcopale). 255 (1160 env.) Guillaume de Rahon, son frère Gautier et leur cousin Geoffroy ont cédé pour vingt-deux livres d’estévenois et un palefroi leurs droits sur Chilley, les Matheys et Clux. ?? DE GUILLELMO DE REUM ET GALTERIO, FRATRE EJUS, ET GAUFRIDO, CONSOBRINO EORUM. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum volumus fieri quod ego Guilelmus nomine de Reum et Galterius, frater meus, et Gaufridus, consobrinus noster, dedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebamus vel calumpniabamus in territorio Chilliaci, sine ulla retentione, in bosco, in plano, in aqua et in pratis, et si quod habebamus in territorio de Amestei et de Clus, atque hoc sacramento firmavimus super textum Evangelii tenere nos pacem inconcussam et tuitionem contra omnes hominos in perpetuum. Notandum vero quod de hoc negotio habui ego Guillelmus et Galterius, frater meus, decem libras Stephanensis monete et Gaufridus undecim libras ejusdem monete et unum palefredum communiter. Testes: Karolus decanus, Naals, capellanus de Sancto Albino, Robertus de Longapetra, Guillelmus, presbiter de Chandever, Ebrardus presbiter de Arlencs, Symon de Calcis, Guido, miles de Nores, Guillelmus prepositus, Johannes Saburis de Dola et Parisez filius ejus, Rainaldus de Dola, Martinus Dieis. 256 (1160 env.) Humbert Clavel, sa femme et son fils concèdent le tiers de la dîme de Chilley pour un cens de trois bichets de fèves et de neuf bichets de froment et d’avoine. Ils tenaient ce bien en fief de Pierre du Château qui approuve. ?? DE HUNBERTO CLAVELLO. Omnibus sancte et inviolabilis matris ecclesie filiis notum facimus quod ego Hunbertus Clavellus et uxor mea nomine Florez et filius meus Hugo damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate censualiter terciam partem decime de territorio Chilliaci, pro tribus videlicet bicariis de fabis et novem bicariis inter frumentum et avenam, medietatem videlicet frumenti et medietatem avene. Notandum sane quod ego tenebam predictam decimam in feodo a Petro de Castello qui hoc ipsum laudavit. Testes: Karolus, decanus de Neblens, Petrus, monachus Sancti Petri Cabilonis, Robertus, presbiter de Longapetra, Lanbertus, presbiter de Neblens, Hugo de Melicei, Testes uxoris mee: Johannes, prior de Laona, Guillelmus, presbiter de Painei, Teobaldus, presbiter de Caneves, Robertus, capellanus de Longapetra, Guillelmus de Pautat, Lainus de Painei. 257 (1160 env.) Avec l’agrément de son gendre, Paien de Bessey, Landry d’Epervans et sa fille ont donné leurs droits sur Clux. ?? DE LANDRICO D’ESPARVENZ. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Landricus d’Esparvenz et filia mea Hugeia damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebamus vel calumpniabamus in territorio de Clus, sine ulla retentione. Testes: Robertus, presbiter de Longapetra, Uldradus et Ulricus de Longapetra, Petrus Furcus. Testes de filia mea: Robertus, presbiter de Longapetra, Uldradus de Longapetra, Symon Blancus, Girardus de Platea. Hoc donum laudavit Paganus de Bassi, predicte filie mee maritus, Testes: Robertus, presbiter de Longapetra, Uldradus predictus, Symon Blancus. 258 (1160 env.) Robert, chapelain de Charette, avec l’agrément de l’archidiacre de Besançon et du doyen de Neublans, donne les droits de l’église de Varennes sur les terres des moines entre Doubs et Sablonne. ?? DE ROBERTO, CAPELLANO DE CHARECTA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod ego Robertus, capellanus de Charrecta, laudante Valterio, archidiacono de Bisuncio, et Karolo, decano de Neblens, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid ecclesia de Varenna habet vel calumpniat pro parriochatu in decima a Danubio versus Sablonam, in terris quas ibi habent vel adquirere poterunt. Testes: Karolus, decanus de Neblens, Lanbertus |————| predicti decani, Robertus, presbiter de Longapetra, Oliverus et Robertus frater ejus. 259 (1160 env.) Hugues de Bessey et ses sœurs ont abandonné pour cinq sous leur revendication sur l’aumône de leurs parents et promis de faire approuver leur don par leur frère Landry, qui était aux écoles. Si Landry n’approuve pas, ils rendront les cinq sous ou donneront leurs biens de Longepierre. ?? DE HUGONE DE BAISSEI ET SONORUM EJUS. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Hugo de Baissei et sorores ejus Legarda et Aalais atque Maria dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebant vel calumpniabant in territorio de Clus, in bosco, in plano, in aqua, et promiserunt quia hoc facerent laudare Landrico clerico, fratri suo, qui erat in scolis, et si hoc non laudasset Landricus, quod redderent quinque solidos quos inde habuerant monachis aut quicquid habebant Longepetre monachis relinquerent. Henricus del Chastellet responsor est de firma pace. Hoc autem dederat pater eorum Painus de Baisse et mater Hugeia, filia Landrici. Hujus rei testes: Robertus li Surre, Aimo del Doais, Murises li Chapuis, Guido presbiter. 260 Château de Verdun-sur-le-Doubs (1166-1167) Marguerite, fille de Gautier de Navilly, après la mort de son mari Thibaut de la Roche, a confirmé les donations de ce dernier à Chilley, les Matheys et Clux et celle de sa sœur Andrée et de son beau-frère Hugues de Palleau. ?? DE MARGARITA, DOMINA NAVILLIACI. Anno ab incarnatione Domini .M°. .C°. .LX°. .VI°., ego Margarita, filia Galterii de Navillei, pro salute anime mee patris ac matris omniumque antecessorum meorum, post mortem mariti mei Teobaldi de Rocha, dedi atque concessi Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid ipse maritus meus Theobaldus ecclesie Firmitatis et monachis ejusdem loci dederat vel vendiderat, sine ulla retentione, nichil excipiendo, scilicet in Chillei et in Amestei et in Clus et in omnibus apendiciis eorundem territoriorum, in bosco, in plano, in pratis, in aquis, in piscationibus; et quicquid soror mea Andrea et maritus ejus, Hugo de Palluelo, dederant vel vendiderant laudavi atque concessi omnia libere in perpetuum possidenda, in manu domni Villelmi, abbatis de Firmitate. Ex meo namque capite et sororis mee erant omnia paterno jure. Hujus rei testes: Villelmus, abbas de Maceriis, Lebaldus, monachus ejusdem loci, Herveius, monachus Firmitatis, Bernardus de Virduno, archidiaconus, Guido, dominus castri Virduni, Guido Aschericus, Herveius de Nui, Guido, cellerarius Guidonis de Virduno, Aimericus de Navillei, Bonez Jubilis. Hoc autem feci in castello de Virduno. 261 (1166-1171) Valet de Longepierre, ses fils, son frère et ses neveux ont cédé pour trente sous leurs droits aux Matheys, en se réservant les usages du bois. ?? DE DONO VALEZ DE LONGAPETRA. Notum sit omnibus futuris et presentibus quod Valez de Longapetra et filii ejus Durannus et Petrus et Christianus, et frater Valez Rainaldus, et filius ejus |————|, et nepos ejus |————| dederunt Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid vel calumpniabantur in territorio de Amestei, in bosco, in plano, in aqua, sine ulla retentione, excepto si necesse habent de bosco ad proprium domum faciendam et ad focum faciendum. Hos autem sacramento firmaverunt pacem tenere in perpetuum et habuerunt ex hoc .XXX. solidos. Hujus rei testes: Huo, patruus ducis, Arnulfus de Eschavanes, Bernardus de Juilei, Robertus, capellanus de Longapetra, Petrus de Bellomonte, Odo Ferranz de Longapetra, sutor, Oldradus de Longapetra, Guido de Marchia. 262 (1166-1169) Gautier de Bousselange, prévôt de Navilly, avec l’agrément de ses neveux, a cédé pour cent sous ses droits sur les bois de Clux, de Chilley et des Matheys et s’est interdit de rien réclamer à l’avenir dans ces terroirs. ?? DE GALTERIO, PREPOSITO NAVILLIACI. Insinuandum est omnibus futuris et presentibus quod Galterius de Bozulenges, prepositus Navilliaci, quicquid calumpniabatur in bosco de Cillei et de Amestei et de Clus concessit Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, ladantibus nepotibus suis Henrico et Guidone, sine ulla retentione. Addidit etiam ut infra proprisium omnium territoriorum monachorum non conquireret aliquid deinceps nichil omnino. Hoc autem sacramento firmavit ipse et nepotes ejus pacem tenere in perpetuum et ex hoc habuit centum solidos. Hujus rei testes: Huo, patruus ducis, Karolus, decanus de Neblas, Robertus, capellanus de Longapetra, Robertus de Monz, Sofridus, monacus Firmitatis, Durannus, conversus ejusdem loci. 263 (1166-1169) Devant la cour de Huon, oncle du duc de Bourgogne et sire de Navilly, Garoud, chevalier de Frontenard, est condamné à céder ses droits sur Chilley, les Matheys, Clux et Vigouz, qu’il avait déjà cédés pour trois cents sous et un cheval. ?? DE GAROLDO DE FRONTANAI. Omnibus sancte et inviolabilis matris filiis notum facimus quod Garoldus, miles de Frontanai, post placitum quod fecerant ei monachi Firmitatis de omnibus quod habebat in territoriis de Chillei et de Amestei et de Clus et de Vigouz, cepit calumpniari injuste super placitum quod fecerant ei monachi. Monachi vero, non ferentes injustam calumpniam, presentaverunt justiciam exequi in curia Huonis, patrui ducis, qui duxerat in conjugio filiam Valterii, domini castri Navilliaci, laudante etiam Garoldo predicto. Data est dies utriusque partis exequendi justiciam. Ventum est ad diem in curia predicti Huonis. Facta itaque discussione, judicatum est ut, si monachi haberent testes quod ipsi placitaverant ei concorditer de predictis calumpniis, teneret eis pacem. Tunc statim affuerunt per quorum manus ipse placitum et pacem fecerat cum monachis, scilicet Karolus, decanus de Neblas, Vido, dominus castri Virduni, qui et compositores placiti inter monachos et ipsum Garoldum fuerunt, et contestati sunt quod monachi dederunt ipsi Garoldo trecentos solidos et ipse Garoldus dedit monachis quicquid habebat in territoriis de Chillei et de Amestei et de Clus et de Vigouz, sine ulla retentione, in bosco, in plano, in aqua, nichil excipiendo, et pro decima quam ipse calumpniabatur injuste dederunt ei unum equum. Hujus rei testes: Huo, patruus ducis, Stephanus de Neblas, dominus castri ejusdem, Vido, dominus castri Virduni, Karolus decanus, Robertus, capellanus de Longapetra, Galterius de Bozulenges, prepositus Navilliaci, Poncius, major de Monz, Villelmus, Firmitatis abbas, Sofridus, monachus ejusdem loci, Durannus, magister grangie, conversus. 264 Navilly (1158-1159) Hugues de Palleau et Thibaut de la Roche, gendres du sire de Navilly, avec l’agrément de leurs femmes, ont donné la villa de Chilley, en se réservant le droit de chasse et l’usage du bois, et tous leurs droits aux Matheys et à Clux. Approbation de Hugues de Neublans et de Simon de Chaussin, son frère. ?? ?? Quod ad multorum noticiam pervenire congruum duximus, litterarum monimentis necessario tradere curavimus. Omnibus itaque presentibus et futuris notum facimus quod Hugo de Paluhel et ego Theobaldus de Rocha, laudantibus uxoribus nostris, Andrea scilicet et Margarita, filiabus Gualterii, domini castri Navilliaci, damus et concedimus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo servientibus, in manu videlicet doni Bartholomei, abbatis ejusdem loci, villam Chiliaci et omnia appendicia ejus, in bosco, in plano, in pratis, in aquis, in terris cultis et incultis, et quicquid alius a nobis tenebat in predicta villa et in appendiciis ejus, nichil omnino excipientes, preter venationem ad nostros proprios usus et hoc nostris propriis canibus, et preter ligna ad nostras proprias domos edificandas et aies in bosco. Quod si monachi Firmitatis volunt retrotrahere aies in interiori hosco, licenter possunt hoc facere tantum ut aies maneant. Addimus quoque huic dono quicquid habemus aut alius a nobis tenet in territorio de Amestei et de Clus et in appendiciis, sine ulla retentione. Omnia hec laudavit Hugo de Neblens et Symon de Chalcins, frater ejus. Ego quoque Hugo de Paluhel et Theobaldus de Rocha atque Stephanus, filius Hugonis de Neblens, Philippo fratre ejus laudante, hec omnia juramus super altare sancte Marie in ecclesia Navilliaci pacem firmam perpetuo tenere, fidem inconcussam servare ecclesie Firmitatis de omnibus predictis et tuiciones adversus omnes homines. Sacramentum vero predictum fidei et firme pacis atque tuicionis suscepit Guillelmus, comes Cabilonis. Hujus rei testes: Guillelmus, abbas de Maceriis, Karolus, decanus de Neblens, Uldinus, capellanus de Navilliaco, Robertus, capellanus de Longapetra, Guillelmus, comes Cabilonis, Hugo de Neblens, Symon de Chalcins, frater ejus, Guido de Verduno, Odilo de Bellomonte, Hugo Beraldus, Garoldus, miles de Navilliaco, Guichardus Rogerius, Oliverus et Robertus, frater ejus, Rodulfus Fezuri et Americus. 265 (1158-1159) Andrée, fille du sire de Navilly, donne la villa de Chilley, en se réservant un droit de chasse, et l’usage du bois, et tous ses droits à Clux et aux Matheys. ?? DE ANDREA, DOMINA NAVILIACI. Agnoscant omnes fideles futuri et presentes quod ego Andrea, filia Gualterii, domini castri Navilliaci, pro salute anime mee patris ac matris omniumque antecessorum meorum, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ibi in perpetuum Deo famulantibus, in manu scilicet domni Bartholomei, abbatis ejusdem loci, villam Chiliaci et omnia appendicia ejus, in bosco, in plano, in pratis, in aquis, in terris cultis et incultis, et quicquid alter tenebat in feodo a marito meo et a me in predicta villa Chiliaci et in appendiciis ejus, nichil excipiendo preter venationem in bosco Chiliaci cum propriis canibus et preter ligna ad domos proprias edificandas. Addo etiam huic dono quicquid habeo in territorio de Amestei et de Clus et in appendiciis eorundem territoriorum, sine ulla retentione. Sciendum quoque quod aies in bosco Chiliaci retinui. Quod si monachi Firmitatis volunt retrotrahere aies in interiori bosco, licenter possunt hoc facere tantum ut aie maneant. Hujus rei testes: Guillelmus, comes Cabilonis, Guido de Verduno, Hugo Beraldus, Hugo de Argili, Guido Neiellus, Rainaldus Aschericus. 266 1158-1159 Marguerite, fille du sire de Navilly, avec l’agrément de son mari Thibaut de la Roche, a donné la villa de Chilley, avec tout ce que d’autres peuvent y tenir en fief d’elle et de son mari, en se réservant le droit de chasse et l’usage du bois, et tous ses droits aux Matheys et à Clux. ?? DE DOMINA MARGARITA NAVILIACI. Insinuandum est omnibus fidelibus futuris et presentibus quod ego Margarita, filia Gualterii, domini castri Navilliaci, pro salute anime mee patris ac matris omniumque antecessorum meorum, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis in perpetuum Deo famulantibus, in manu scilicet domni Bartholomei, abbatis ejusdem loci, villam Chiliaci et omnia appendicia ejus, in bosco, in plano, in pratis, in aquis, in terris cultis et incultis, laudante videlicet marito meo Theobaldo de Rocha, et quicquid alter tenebat in feodo a predicto marito meo et a me in predicta villa Chiliaci et in appendiciis ejus, nichil excipiendo preter venationem in bosco Chiliaci cum proprii canibus et preter ligna ad proprios domos edificandas. Addo etiam huic dono quicquid habeo in territorio de Amestei et de Clus et in appendiciis eorundem territoriorum, sine ulla retentione. Sciendum quoque quod aies in bosco Chiliaci retinui. Quod si monachi Firmitatis volunt retrotrahere aies in interiori bosco, licenter possunt hoc facere tantum ut in loco earum quas destruxerunt alias aies faciant. Hujus rei testes: Guillelmus, abbas de Maceriis, Guido, dominus castri de Rocha, Hugo Beraldus, Rainaldus Aschericus, Guido de Nui, Guillelmus le Flamens. Acta sunt hec omnia anno ab incarnatione Domini .M°. .C°. .L°. .VIII°., regnante rege Lodovico. 267 Loisy (1171-1178) Marguerite, fille du sire de Navilly, confirme les donations de son père, de ses ancêtres et de son mari, donne un droit de pêche dans le Doubs et autorise les acquisitions des moines dans la châtellenie de Navilly. ?? ITEM DE EADEM. Agnoscant omnes fideles presentes et futuri quod ego Margarita, filia Gualterii, domini castri Navilliaci, do et concedo Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci, pro salute anime mee patris ac matris omniumque antecessorum meorum, quicquid pater meus et antecessores mei dederunt et Theobaldus de Rocha, maritus meus, eis dedit vel commutavit, insuper adjunge huic dono piscationem quantum voluerint per totam castellariam Navilliaci in mortua Danubio et in vivo, et quicquid emerunt vel emptari sunt in appendiciis predicti castri Navilliaci. Hoc autem facio apud Luisiacum, detenta infirmitate. Hujus rei testes: Galterius de Luisei, archidiaconus, Gyroldus, capellanus ejusdem loci, magister Guitbertus, clericus, Jofridus Richardus de Seniceo, Jofridus de Luasi, Seguinus de Luasi, Guido de Boei. 268 (1158-1159 env.) Hugues de Chilley, son frère Garin et ses fils ont cédé leurs droits sur Chilley et le droit de parcours qu’ils prétendaient avoir dans les bois des Matheys. Ils reprennent sous un cens de trois sous la terre qu’ils avaient donnée, sauf six poses que les moines retiennent comme vêture. Chacun d’eux pourra donner ou vendre sa part aux moines. Il ne pourra l’engager à d’autres que si les moines n’en veulent pas; l’engagiste devra alors acquitter le cens et les moines pourront racheter le gage. Hugues et les siens ne pourront résider sur ces terres. S’ils quittent le pays, les moines devront garder leurs terres et leur payer les tâches à leur retour, s’ils les exploitent. Hugues reçoit l’office de forestier dans les bois de Chilley et des Matheys. Réglement de cet office. Si les fils d’Hugues peuvent acquérir les terres des enfants de Lébaud, frère d’Hugues, ils les tiendront des moines sous le même cens. ?? DE HUGONE DE CHISLE ET FRATRE EJUS AC FILIIS. Omnibus sancte christianitatis cultoribus tam futuris quam presentibus notum fieri volumus quod ego Hugo de Chili et Garinus, frater meus, et filii mei Oldinus, Durannus, Rainaldus, Guinebaldus, damus Deo et sancte Marie de Firmitate et monachis ejusdem loci quicquid habebamus vel calumpniamus in territorio Chiliaci, sine ulla retentione, et cursum quem calumpniamus in bosco de Amestei. Hanc autem terram quam damus monachi ab eidem accipimus censualiter pro tribus videlicet solidis annis singulis, quos debemus solvere in festo sancti Martini, ad luminaria ecclesie Firmitatis, ac signo investitucionis de eadem terra sex posas retinuerunt monachi voluntate ac permissione nostra. Quod si aliquis ex nobis de portione predicte terre que sibi contigerit dare aut vendere monachis voluerit, hoc eis concedimus et pacem inde eis tenere. Si vero quisquam de parte sua sub vadimonio ponere voluerit, debet hoc insinuare ac presentare monachis si eam retinuere voluerint. Quod si noluerint, potest eam sub tali tenore in vadimonio ponere ut qui terram in vadimonio habuerit tantum de censu reddat monachis quantum parti terre quam tenuerit contigerit, et quando monachi voluerint poterunt eam redimere et tenere donec redimatur ab eo qui in vadimonio eam posuerit vel aliquo fratre suo. Sciendum quoque est quos non debemus ultra habitare in terra predicta sed apud Monz vel ad Longiperram vel in aliqua villa que est sub potestate castri Navilliaci. Si autem expaisati fuerimus vel quolibet modo de patria illa exierimus, debent monachi terram nostram quasi sua custodire, et si illam incoluerint debent nobis taschias et terram reddere quando repatriaverimus. Insinuandum quoque est quod monachi Firmitatis dederunt mihi forestariam de bosco videlicet Chiliaci et Amestei tali condicione: De vivo bosco, quantumcumque indiguerimus ad nostros usus proprios accipiemus. Vendere ac dare non poterimus boscum vivum absque permissione ac voluntate monachorum. Boscum siccum habere ac vendere et dare poterimus. Monachi quoque de vivo et sicco bosco accipere et dare ac vendere prout eis placuerit poterunt. Si glandis in bosco fuerit non intromittemus porcos nostros donec porci monachorum ingrediantur. Numquam porcos alienos manu nostra attrahemus neque cum nostris admiscebimus. Vendere ac dare glandem non poterimus. Si monachi in bosco alienos porcos pastionabunt, computato precio decimum nummum habebimus usque ad festum sancti Andree. Si monachi vero alienos porcos ad mastilagiam miserint, medietatem precii habebimus. Porci monachorum omni tempore pastionare poterunt. Si venationem in bosco ingeniis nostris ceperimus nostra erit. Si alter ceperit, monachi de porco spatulam habebunt, de cervo coxam. Si apes ibi invenerimus nostre erunt. Si alter invenerit, mel et cera et medietas apum forestarii et monachorum erit. Notandum quoque quod pluribus de filiis meis forestariam dimittere non potero nisi uni, et ille similiter uni, atque ita per successionem alter alteri. Quod si forestarius de predictis dampnum vel fraudem monachis fecerit, debent eum revocare et dampnum et legem ab eo exigere. Quod si dampnum et legem restaurare noluerit, exinde possunt cui voluerint forestariam commendare. Sciendum quoque quod monachi promiserunt predictis filiis meis ut, si possent adquirere terram que contingebat natis Libaldi, fratris mei, fideliter inde eos adjuvarent et sub predicto censu eam haberent. Si vero non poterunt et monachi eam adquirere voluerint, fideliter eos adjuvabunt et pacem firmam tenebunt. Juravimus etiam ego et quatuor filii mei predicti et Garinus, frater meus, pacem et fidem integram servare et tenere monachis ex omnibus. Hujus rei testes: domnus Bartholomeus, Firmitatis abbas, Karolus, decanus de Neblens, Robertus de Longapetra, presbiter, Rodulfus Fezuri. Data per manum Humberti notarii, vice Humberti, cantoris sancti Stephani et cancellarii.