CARTULAIRE DE l’Abbaye de Saint-Étienne DE DIJON CHARTES DES ANNÉES 1291 à 1300 {1}N° 1 1291 Lettres de Hugues, abbé de Saint-Etienne de Dijon, par lesquelles il augmente de 20 sols viennois les 3 livres viennoises que chaque chanoine de ladite abbaye recevait annuellement pour le vestiaire. Uniuersis presentes litteras inspecturis. Nos frater Hugo humilis abbas monasterii Sancti Stephani Diuionensis notum facimus quod cum sotii nostri canonici dicti monasterii pro uestimentis calciaturis superliciis et aliis sibi necessariis sexaginta solidos Uiennenses singulis annis perciperent a nobis et a predecessoribus nostris a temporibus retroactis usque ad tempus confectionis presentium litterarum et predicta summa pro predictis sibi necessariis non sufficeret, propter quod {2}dabatur aliquibus claustrum suum occasio relinquendi per diversa loca uagandi penes amicos, consanguineos et etiam extraneos mendicandi et forte mala aliqua perpetuandi nobis existentibus in nostro capitulo cum eisdem ipsi unanimiter et humiliter supplicarunt ad nos eisdem predictam summam augmentare in aliquo dignaremur ad eorum defectus in aliquo releuandos ad predicta mala penitus exitanda: quare nos eorum piis et justis populationibus annuentes dictam summam de consensu et uoluntate ipsorum in predicto capitulo una nobiscum existentium cuilibet ipsorum de viginti solidis uiennensibus augmentamus, ita quod quilibet ipsorum in festo beati Remigii a nobis et successoribus nostris quatuor libras Uiennenses decetero recipiet annuatim; promittentes bona fide pro nobis et successoribus nostris omnia et singula predicta totaliter adimplere et inviolabiliter observare. In cuius rei testimonium sigillum nostrum una cum sigillo conuentus predicti monasterii presentibus litteris duximus apponendum: actum et datum in capitulo nostro anno domini millesimo ducentesimo nonagesimo primo die ueneris post dominicam qua cantatur jubilate. Orig., G. 142 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {3}N° 2 Juin 1291 Bail à vie d’un chaix de maison, passé par le chapitre à Simone, fille de Milet de Fauverney. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo primo mense Iunii. Ego Symona filia quondam Mileti de Fauerneyo commorans Diuioni, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis quod ego considerata utilitate mea retinui ad conductam seu firmam ad uitam meam tantum a uiris religiosis abbate et conuentu monasterii Sancti Stephani Diuionensis chassum cuiusdam domus suæ site Diuioni in uico du Pautaz ante grangiam Gurardi dicti Scabrosi et iuxta muros castri Diuionensis cum camera anteriori dicti chassi et logia supra dictam cameram sita pro sexdecim solidis monete Uiennensis quos quamdiu uixero reddere teneor et promisi conuentui predicto pro pictancia singulis annis in festo beati Andree apostoli. Ita quod duodecim libras Uiennenses ponam in me horatione seu edificatione dicti chassi. Concesserunt etiam michi quamdiu uixero dicti abbas et conuentus cursum meum pro me et familia mea a dicto chasso ad latrinas sitas a parte posteriori dicti chassi absque aliqua contradictione aliorum hospitium commorantium seu habitantium in domo predicta. Promittens per iuramentum meum corporaliter supra sancta dei Euangelia prestita et sub obligatione bonorum meorum omnium, predictas sexdecim solidos dicte monete annuatim modo premisso reddere et omnes alias et singulas conuentiones predictas tenere, {4}attendere, adimplere, inuiolabiliter obseruare, et in nullo per me uel per aliud contraire tacite uel expresse. In quorum omnium testimonium litteris istis sigilla uirorum uenerabilium domini Lamberti decani capelle ducis Burgundie et magistri Petri decani christianitatis Diuionensis supplicaui et obtinui apponenda. Nos decani predicti ad supplicationem dicte Symone sigilla nostra presentibus duximus. Actum anno et mense predictis. Cop., reg., G. 128, fol. 25. N° 3 Octobre 1291 Vente d’une vigne au finage d’Ahuy, par Perronette Lamrie, femme de Perronet Boicherans, dudit lieu. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo primo mense octobri. Nos Perroneta filia deffuncti Hugonini dicti Lamrie de Aqueductu et Perronetus dictus Boicherans maritus de eiusdem Perronete, notum facimus omnibus presentes litteras inspecturis quod nos sponte et prouide pro utilitate et necessitate nostra uendidimus, concessimus et quittauimus in hereditatem perpetuam uiris religiosis abbati et conuentui monasterii Sancti Stephani Diuionensis pro pictantia et ad usus pictantiarie dicti conuentus quamdam petiam vinee continentem dimidium iornale mouentem de capite seu maritagio meo Perronete predicte sitam in finagio de Aqueductu ubi dicitur in Plantis iuxta uineam Ioannis dicti Piuriot ex una parte, et iuxta uineam {5}Roberti dicti Miart ex altera, pretio duodecim librarum Uiennensium de quibus a dictis abbate et conuentu recepimus et habuimus solutionem integram in pecunia numerata propter quod de predicta petia uinee nos penitus deuestientes dictos abbatem et conuentum pro eis et eorum successoribus nostre pictantie et ad usus pictantiarum eiusdem conuentus corporaliter inuestiuimus et in uerum dominium et corporalem possessionem induximur pro omne uoluntate sua plenarie facienda, et tenemus et promittimus quilibet nostrum in solidum et pro toto sub obligatione bonorum nostrorum omnium mobilium et immobilium, presentium et futurorum et per iuramentum nostrum corporaliter supra sancta dei Euangelia prestitum, predictam petiam uinee liberam pro recto censu et decima garantire dictis abbati et conuentui et eorum successoribus nomine quo supra et ad usus predictos perpetuo contra omnes in omni curia propriis nostris sumptibus et expensis, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et in nullo per nos uel per alium contraire decetero tacite uel expresse. Renunciantes in hoc facto ex certa scientia nos memorati coniuges et sub uirtute prestiti iuramenti exceptioni dicte uenditionis non legitime facere dicti pretii integre non habiti ac exceptioni deceptionis ultra dimidium iusti pretii doli in factum fori priuilegio beneficio restitutionis in integrum spei future numerationis et habitionis omni jure in fauorem mulierum introducto omni consuetudini et statuto loci et patrie et omnibus exceptionibus et allegationibus iuris et facti et aliis que contra tenorem presentium possent obiici seu dici, iurisque dicenti generalem renuntiationem non ualere. In quorum testimonium litteris istis sigilla uirorum uenerabilium {6}domini Lamberti decani capelle ducis Burgundie et magistri Petri decani christianitatis Diuionensis supplicauimus et obtinuimus apponi, et nos decani predicti ad supplicationem dictorum coniugum sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum anno et mense predictis. Cop., reg., G. 127, fol. 296. N° 4 Octobre 1291 Acquisition par Gervais, dit Chauchard, pour Saint-Etienne, d’un demi-journal de vignes à Ahuy. In nomine domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo primo mense octobri; Nos Perroneta, filia defuncti Hugonini dicti Laritie de Aquæductu et Perronetus dictus Boicherans maritus eiusdem Perronetæ notum facimus omnibus presentes litteras inspecturis, quod nos sponte et prouide pro utilitate et necessitate nostra, uendidimus, concessimus et quittavimus in hereditatem perpetuam uiris religiosis abbati et conuentui monasterii Sancti Stephani Diuionensis pro pictantia et ad usus pictantiæ dicti conuentus quamdam petiam uinee continentem dimidium iornale mouentem de capite seu maritagio mei Perronete predicte sitam in finagio de Aquæductu ubi dicitur in Plantis iuxta uineam Ioannis dicti Purriot ex una parte, et iuxta uineam Roberti dicti Miart Latanu ex altera, pretio duodecim librarum Uiennensium, de quibus a dictis abbate et conuentu recepimus et habuimus solutionem {7}integram in pecunia numerata propter hoc de prædicta petia uinee nos penitus deuestientes dictos abbatem et conuentum pro eis et eorum successoribus nomine pictantiæ et ad usus pictantiæ conuentus corporaliter inuestiuimus, et in uerum dominium et corporalem possessionem induximus pro omni uoluntate sua plenarie facienda, et tenemur et promittimus quilibet nostrum insolidum et pro toto sub obligatione bonorum nostrorum mobilium et immobilium presentium et futurorum, et per iuramentum nostrum corporaliter super sancta dei Euangelia prestitum dictam petiam uinee liberam pro recto censu et decima garantire dictis abbati et conuentui et eorum successoribus nomine quo supra ad usus prædictos perpetuo contra omnes in omni curia propriis nostris sumptibus et expensis, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri, et prestari et in nullo per nos uel per alium contraire de cetero tacite uel expresse; renuntiantes in hoc facto ex certa scientia nos memorati coniuges et sub virtute prestiti iuramenti exceptioni dicte uenditionis non legitime facte dicti pretii integre non habiti ac exceptioni deceptionis ultra dimidiam iusti pretii doli in factum fori priuilegio beneficio restitutionis in integrum spei future numerationis et habitionis, omni iuri in fauorem mulierum introducto, omni consuetudini, et statuto loci et patrie et omnibus exceptionibus et allegationibus iuris et facti et aliis que contra tenorem presentium possem obiici seu dici, iurique dicenti gratialem renuntiationem non ualere. In quorum testimonium litteris istis sigilla uirorum uenerabilium domini Lamberti decani capelle ducis Burgundie et magistri Petri decani christianitatis Diuionensis suplicauimus {8}et obtinuimus apponi; et nos decani predicti ad suplicationem dictorum coniugum sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum anno et mense prædictis. Cop. (Arv.), reg., G. 132, fol. 41 (mention: sigillatum duobus sigillis, sub duplici cauda pergameni in cera uiridi). N° 5 Février 1291/2 Bulle du pape Nicolas IV, qui permet à l’abbé de Saint-Etienne de réconcilier ses églises et ses cimetières violés. Nicolaus episcopus seruus seruorum dei dilecto filio Hugoni abbati monasterii Sancti Stephani Diuionensis ordinis Sancti Augustini Lingonensis diocesis salutem et apostolicam benedictionem: meritis tuæ devotionis inducimur ut honestas petitiones tuas quandum cum Deo possumus ad exauditionis gratiam admittamus sane petitio tua nobis exhibita continebat, quod frequenter contingit ecclesias et capellas uillæ Diuionensis monasterio tuo spiritualiter et temporaliter subiectas, ac eorum cimeteria, per humani effusionem sanguinis, et seminis uiolari. Unde cum uenerabilis frater noster Lingonensis episcopus ad eas reconciliandas de facili nequeat se conferre, et propter hoc prioribus et rectoribus ecclesiarum et capellarum ipsarum interim cessantibus a diuinis scandalum in populo generetur nobis humiliter suplicasti ut super hoc curaremus de oportuno remedio prouidere. Nos itaque tuis suplicationibus inclinati, reconciliandi ecclesias capellas, et cimeteria præfata, more {9}solito aqua prius per episcopum benedicta, quotiens fuerit oportunum, absque ipsius diocesani preiudicto plenam et liberam tibi concedimus auctoritate præsentium facultatem. Constitutione qualibet super hoc in contrarium edicta non obstante; præsentibus post octo anno minime ualituris; datum apud Urbem Ueterem sexto calendas februarii pontificatus nostri anno tertio. Orig., G. 117 (scellé sur double queue de parchemin, bulle et attache manquant). N° 6 Juin 1292 Bulle du Pape Martin quatriesme pour la feste du Très Sainet Sacrement. Martinus episcopus seruus seruorum Dei ad perpetuam rei memoriam inefabile sacramentum quod sacerdos in æternum Christus Dominus instante quam pro peccatoribus subire uoluit suæ mortis tempore nobis ut eo digne refecti diuinitatis ipsius participes sint in memoriale reliquit gloriosi corporis et sanguinis ejus misterium præcipuis a fidelium quolibet attolendum fore recensentes honoribus ac deuotissimis laudum studiis amplectendum mistici dispensatione thesauri fideles eosdem quod venerationi tam pretiosissimi Sancti sinceris affectibus et dignis obsequiis feruenter intendant excitare satagimus ut hujus di in eis fructum mors afferat et illis cælesti fabulo uegetatis ipsius institutio sancti prositiugiter ad salutem; sanedudum felicis recordationis Urbanus papa Quartus predecessor noster, ad ortodoxæ coroborationem {10}et exaltationem fidei digne ac rationabiliter statuens ut de tanto sancto præter illam quæ dictim in ecclesia fieret annuatim memoria sollemnior ac specialior haberetur, et ad celebrandum gustam excelsum tamque gloriosum festum quintam post octauas Pentecostes feriam de signam ipsos que fideles ad colendum illud donis spiritualibus animare uolens omnibus uere penitentibus, et confessis qui in matutinali officio festi ejusdem in ecclesia in qua illud celebraretur interessent centum, qui uero missæ totidem et qui in primis ejus festi uesperis similiter centum, qui autem secundis totidem, illis uero qui primæ, tertiæ, sextæ, nonæ accompletorii horarum officiis pro qualibet ipsarum quadraginta; eis autem qui per octauas ipsius festi matutinalibus uel pertinis missæ ac prædictarum horarum oficiis singulis octauarum ipsarum diebus, etiam centum dies de iniunctis sibi penitentiis misericorditer relaxavit. Nos uero qui hujus curricula mundi superstitiosis heresum fomentis guerrarumque turbinibus nec non pextis et aliarum quæ dictim ex diuinæ majestatis formi damus offensa circumstrepunt calamitatum dispendiis fines, proh dolor; abducere cernimus, passim deteriores amplioribus recompensatoris impendiis fideles eosdem ad impertiendo pro ueneratione sancti hujus di et ut illud quo pascantur et saluentur ipsorum corda perlustret potiora uenerentiæ et deuotionis exertitia firmare summopere cupientes; singulis ex eis vere penitentibus et confessis qui et quotiens in ipsius sancti profesto jejunium uel loco illius aliud pium juxta consilia suorum confessorum opus fecerint centum, et quibus præmissis in ecclesiis quibus illa celebrari contigerit oficiis interfuerint nec non episcopis et aliis prælatis superioribus {11}qui dictis officiis libenter interessent; sed eis quominus in ipsis ecclesiis interesse possint pro conseruandis suarum dignitatum juribus, et alias tunc legitime impeditis pro matutinali ducentos et pro misse officiis totidem, ac pro qualibet uesperarum etiam ducentos: reliquarum uero uidelicet primæ, tertiæ, sextæ, nonæ ac completorii festi octuaginta rursus vero in quibus libet octauarum diebus pro singulis matutinalium missarum ac uesperarum similiter centum, nec non reliquarum horarum officiorum hujus modi quadraginta; illis præterea qui processiones in quibus ipsum uiuificum sanctum dicto festo juxta præfatarum uitus ecclesiarum deferetur continuo secuti fuerint et quibus libet in festo ac octauarum diebus hujus modi pro pace et tranquilitate ecclesiæ missas deuote celebrantibus pro singulis ipsarum, nec non aliis in eodem festo Eucharistiæ sacramentum deuote sumentibus etiam centum singulis annis: profecto uice qualibet eis qui dum corpus dominicum comunicandis defetur infirmis, illud cum luminari incenso precedendo uel sequendo uenerentur similiter centum et qui tunc illud alias deuote fuerint secuti etiam quinquaginta dies de omnipotentis Dei misericordia ac beatorum ejus Petri et Pauli auctoritate confisi de iniunctis eis penitentiis misericorditer relaxamus; quodque in festo et diebus octauarum hujus modi etiam in terris et locis, ecclesiastico quauis auctoritate supositis interdicto pulsatis campanis, januis apertis et alta uoce excommunicatis prorsus exclusis sed interdictis ut citius reconciliari studeant ad missis et illis qui causam uel occasionem hujus modi interdicti dederint altari tunc nulla tenus appropinquantibus missæ et officia præmissa licite celebrari possint auctoritate apostolica concedimus per præsentes, {12}aliis quæ circa obseruationem interdictorum a nostris sunt instituta prædecessoribus in suo robore duratis; et insuper uniuersos patriarchas, archiepiscopos, episcopos et alios ecclesiarum prælatus monemus, adhortamur demum et eis per apostolica scripte in virtute sanctæ obedientiæ districte præcipiendo mandamus et in remissionem peccaminum injungimus, ut per se uel alios eorum subditis per singulas ciuitatum et diocesis ecclesias, in dominica feriam et festum prædicta proxime precedente salutaribus ad uenerationem potissime sacramenti hujus modi monitis et exhortationibus præsentium litterarum continentiam et effectum publicare et insinuare procurent; ut eodem sufragante misterio subditi et fideles ipsi gratiarum uberiori fulciantur augmento; et ab illo qui se pro ipsis immolauit hostiam post hujus uitæ cursum ad gloriam perducantur æternam; uerum quia difficile foret hujus modi litteras singulis exhiberi. Uolumus, et eadem auctoritate decernimus quod ipsarum transumpto manu publica et sigillo alicujus episcopalis uel superioris ecclesiasticæ curiæ munito, tanquam præfatis, si originales exhiberentur litteris plena fides adhibeatur ac perinde stetur ac si originales dictæ litteræ forent exhibitæ uel ostensæ; datum Romæ apud Sanctos Apostolos septimo calendas Iunii, pontificatus nostri anno duodecimo signatum super plica de curia Johannes de Tursia. Cop. (Arv.), reg., G. 132, fol. 21 (mention: sigillatum erat in plumbo, ut apparet, quod plumbum perditum est). {13}N° 7 Juillet 1292 Acquisition d’une pièce de terre à Ville sous Gevrey, proche la côte Saint-Etienne. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense iullii; ego Ioanes dictus Pillerios de Uilla subtus Geureium notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte prouide pro utilitate et necessitate mea uendo, concedo et in perpetuum quitto uiris uenerabilibus domino abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis quamdam petiam terræ, sitam in finagio de Uilla subtus Geureium iuxta terram dictorum religiosorum et terram que dicitur Costa sancti Stephani quam tenent Moninus et Robertus liberi quondam Morelli maioris de Uilla. Quam uenditionem feci dictis religiosis pretio octo librarum Uiennensium mihi ab eisdem solutarum in pecunia numerata de quibus me teneo plenarie pro pagato. Quare de prædicta petia terre me et meos heredes penitus deuestio et dictos religiosos pro se et eorum successoribus inuestis corporaliter de eadem; promittens per iuramentum meum, super sancta Dei euangelia corporaliter prestitum et sub obligatione omnium bonorum meorum dictam petiam terræ superius uenditam, quittam et liberam pro onere suo dictis religiosis et eorum successoribus contra omnes perpetuo garantire, deffendere et tenere in pace nostriis propriis sumptibus et empensis et facere et præstare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et contra predicta uel aliqua {14}de eisdem per me uel per alium decetero non uenire tacite uel expresse; uolo etiam me compelli ad omnium premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundiæ, cuius iuridictioni quo ad hoc supono me et meos heredes et omnia bona mea. In quorum testimonium litteris istis, sigillum dicte curie rogaui et obtinui apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionis, Berterii de Diuione, et Petri de Tari loco clerico dicti notarii testium ad hoc uocatorum. Anno et mense prædictis. Orig., G. 388 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 8 Juillet 1292 Vente de 10 sols de cens sur une maison à Quetigny, par Girard de Quetigny, curé d’Ormancey. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense Iulii; ego Girardus de Cutigneo rector ecclesie de Ormanceio, considerans et attendens familiaritatem et dilectionem quas habent habuerunt et habituri sunt erga me religiosi uiri domini mei abbas et conuentus Sancti Stephani Diuionensis sponte et prouide pro remedio anime mee et antecessorum meorum dono, concedo, trado et quitto in elemosinam et hereditatem perpetuam donatione irreuocabili facta inter uiuos supradictis abbati et conuentui in augmentationem pictantie dicti conuentus, et ad usus eiusdem pictantie decem solidos monete {15}Turonensis censuales quos soluendos et reddendos annis singulis in perpetuum de cetero in festo beati Remigii assedi et assignaui eisdem super quamdam domum mansum et eius pertinentias et petiam terræ retrodictam domum sitam quæ dicitur Liguerre quæ sita sunt apud Cutigneium ubi dicitur au Pasquier inter terram dictorum abbatis et conuentus et pratum mei Girardi predicti, et de predictis omnibus et singulis dictos abbatem et conuentum ad usus memorate pictante corporaliter inuestui. Promittens per iuramentum meum corporaliter super sancta Dei euangelia corporaliter prestitum et per stipulationem sollemnem super predictis omnibus et singulis garantiam portare perpetuam dictis abbati et conuentui et eorum successoribus contra omnes in omni curia propriis meis sumptibus et expensis. Ita tamen quod quem defecerimus uolo quod extunc dicti abbas et conuentus per se uel pel mandatum suum auctoritate propria et sine clamore curie ad predicta omnia assignata superius et assessa recurrant et ex iis fructus suos faciant modis omnibus donec dicti decem solidi de qualibet anno quo soluti non fuerint eis plenarie persoluantur pro quibus dicti religiosi missum de Spiritu sancto quandiu uixero et post decessum meum missam de defunctis pro remedio anime mee et antecessorum meorum in ipsorum ecclesia teneantur annis singulis celebrare. Renuntians in hoc facto ex certa scientia exceptioni dicte donationis non legitime facte et deceptionis in aliquo fori priuilegio omni consuetudini et statuto loci et patrie et omnibus exceptionibus iuris et facti. In quorum testimonium litteris istis sigilla uirorum uenerabilium domini Lamberti decani capelle ducis Burgundiæ, et magistri Petri decani christianitatis {16}Diuionis supplicaui et obtinui apponi; et nos decani predicti ad suplicationem dicti Girardi sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum anno et mense predictis. Orig., G. 182 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 9 Juillet 1292 Donation faite à Saint-Etienne par Girard de Quetigny, curé d’Ormancey, de 10 sols de cens sur une maison et une pièce de terre, sises à Quetigny. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense Iulii. Ego Girardus de Cutigneio rector ecclesie de Ormanceyo, considerans et attendens familiaritatem et dilectionem quas habent, habuerunt et habituri sunt erga me religiosi uiri domum meum, abbas et conuentus Sancti Stephani Diuionensis, sponte et prouide pro remedio anime mee et antecessorum meorum dono, concedo, trado et quitto in elemosinam et hereditatem perpetuam donatione irreuocabile quod supradictis abbati et conuentui in augmentationem pictantie dicti conuentus et ad usus eiusdem pictantie decem solidos monete Uieunense censuales quos reddendos et soluendos annis singulis in perpetuo de cetero in festo beati Remigii assedi et assignaui eisdem super quamdam domum mansum et eius pertinentias et petiam terre retro dictam domum situm que dictum le Querre que sita sunt {17}apud Cutigneium ubi dicitur «au Pasquier» iuxta terram dictorum abbatis et conuentus et pratum mei Girardi filii. Et de predictis omnibus et singulis dictos abbatem et conuentum ad usus memorate pidantie corporaliter inuestui. Promittens per iuramentum meum corporaliter super sancta Dei euangelia prestitum et per stipulationem sollempnem super predictis omnibus et singulis garantire, prestare perpetuam dictis abbati et conuentui et eorum successoribus contra omnes et omni cura propriis meis singulis et expensis. Ita tamen ego uel mei heredes in solutione dictorum decem solidorum quod absit defecimus uolo extunc dicti abbas et conuentus per se uel permandatum, sine auctoritate sua propria et sine clamore aure ad predicta omnia assignata et assessa retinant et ex his fructus suos faciant modis omnibus, dant dicti decem solidi de quolibet anno qui soluti non fuerent eis plenarium persoluantur pro quibus dicti religiosi missam de sancto Spinon quo aduixero et post decessum meum missam de defunctis pro remedio anime mee et antecessorum meorum in ipsorum ecclesia tenent annis singulis celebrare. Renuntians in hoc facto ex certa scientia exceptionibus dicte donationis non legitime facte et deceptionis in aliquo fori priuilegio omni consuetudini et statuto loci et omnibus exceptionibus iuri et facti. In quorum testimonium litteris istis sigilla uirorum uenerabilium, domini Lamberti decani capelle ducis Burgundie et magistri Petri decani Diuionis supplicauimus et obtinuimus apponi. Et nos decani predicti ad supplicationem dicti Girardi sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Actum anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {18}N° 10 Août 1292 Jean de Teste, curé de Fontaines, en reconnaissance des bienfaits qu’il a reçus de Saint-Etienne, lui donne environ quatre journaux de vignes à Fontaines, au lieu dit en Perrieres. Uniuersis presentes litteras inspecturis, officialis capituli Lingonensis, sede uacanto, salutem in domino. Noueritis, quod in presentia magistri Petri decani christianitatis Diuionensis mandati nostri ad hoc specialiter deputati dominus Ioannes dictus Teste, curatus de Fontanis, prope Diuionem, propter hoc personaliter constitutus, confessus est quod pro eo quod religiosi uiri abbas et conuentus monasterii Sancti Stephani Diuionensis ordinis Sancti Augustini Lingonensis diocesis in recompensationem seruitiorum et beneficiorum sibi ab eodem Ioanne hactenus exhibitorum unanimiter et concorditer donauerunt et concesserunt eidem Ioanni quandiu uixerit tantum modo, quartam partem totius magnæ decimæ uillarum territoriarum finagiorum atque pertinentiarum de Clericiyo, de Breteigneio et de Ungneio; dictus Ioannes curatus sponte et prouide sine circonuentione aliqua, donat, concedit, tradit et quittat in hereditatem perpetuam donatione irreuocabili facta inter uiuos dictis abbati et conuenti pro eis et eorum successoribus in augmentationem pictantiæ conuentus usus et utilitatum eiusdem pictantiæ, quamdam petiam vineæ sitam in finagio de Fontanis, ubi dicitur en Perrieres, quittam et liberam pro uiginti et nouem denariis censualibus et sua decima continentem tria iornalia, dimidium iornale, dimidium quarterium et {19}decem perticas iuxta vineam prioris et fratrum Uallis Beatæ Mariæ iuxta Talentum ex una parte et iuxta uineam uxoris Ioannis filii Lucietæ de Aquæductu ex altera; quare de prædicta petia uineæ dictus curatus se penitus deuestiens dictos religiosos pro eis et eorum successoribus ad usus et utilitatem prædictos corporaliter inuestiuit et in uerum dominium et corporalem possessionem induxit de eadem; promittens idem curatus per iuramentum suum corporale super sancta Dei euangelia prestitum et per stipulationem legitimam et solemnem contra prædictas donationem, concessionem, traditionem et quittationem de cætero per se uel per alium non uenire nec contrauenire uolenti in aliquo consentire tacite uel expresse, et ad omnia et singula supradicta tenenda adimplenda et inuiolabiliter et perpetuo obseruanda obligat dictus curatus dictis abbati et conuentui, et eorum successoribus se et suos heredes et omnia bona sua mobilia et immobilia præsentia et futura quæcumquæ sint et ubicumque poterunt inuenire. Renuntians si quidem in hoc facto sæpe dictus curatus ex certa scientia exceptioni dictarum concessionis donationis et traditionis et quittationis non legitime factarum, doli in factum, fori priuilegio, beneficio restitutionis in integrum, iuri dicenti donationem quingentos aureos excedentem factam sine insinuatione non ualere, omni consuetudini et statuto loci et patriæ, et omnibus exceptionibus et allegationibus iuris et facti, et aliis quæ contra tenorem presentium passent obiici seu dici, iurique dicenti generalem renuntiationem non ualere; supposuit autem se, quo ad hoc, dictus curatus de Fontanis iuridictioni et districtui curiæ Lingonensis et uolens se et heredes suos compelli ad præmissorum obseruantiam per nos uel per officialem Lingonensem {20}qui pro tempore fuerit per censuram ecclesiasticam tanquam ex re adiudicata in curia Lingonensi in quemcumque locum se transferant uel diuertant prout hæc omnia ex relatione dicti decani mandati nostri cui quantum ad hoc fidem plenariam adhibemus didicimus. In cuius rei testimonium ad requisitionem dicti curati nobis factam per dictum decanum mandatum nostrum sigillum curiæ Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense augusti. Orig., G. 352 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 11 Septembre 1292 Amodiation du patronage de la Cure de Franceaux faite par le Couvent de Saint-Etienne à Hugues de Vienne, écuyer, moyennant 6 livres viennoises par an. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense septembri, die sabbati ante natalitatem Beate Marie Uirginis. Ego, Hugo de Uienna, domicellus notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod cum religiosus uir frater Poncius sacrista Sancti Stephani Diuionensis tradidit in ad censam seu firmam usque ad tres annos a die Jouis post festum apostolicorum Petri et Pauli nuper peterit continue numerandos redditus et prouentus quos hactenus recepit et recipere consueuit ratione iuris patronatus in ecclesia de Franceis Bysuntiæ diocesi item quemdam habitationem suum quem {21}habet in uilla de Franceis. A quo non poto ex pacto ultra uiginti solidos per annum exigere ut leuare pro pretio sex libras Uiennenses singulis annis eidem sacriste a me soluendarum ad terminos infra scriptos uidelicet ad festum Resurrectionis Domini sexaginta solidos Uiennenses et ad sequens festum Assumptionis beate Marie Uirginis alios sexaginta solidos Uiennenses et ipsam accensationem et omnia predicta; frater Hugo abbas Sancti Stephani predicti uoluerit laudauerit et in predictis consentierit prout hec omnia continentur in quibusdam litteris confectis super hec sigillo dicti abbatis et dicti sacriste quos penes me habeo et prout hec omnia ego confiteor et affero. Ego dominus Hugo teneor et promitto per iuramentum meum prestitum corporale et sub obligatione omnium bonorum meorum soluere dicto sacriste ut eius mandato quolibet anno dicti termini predictas sex libras Uiennenses ad terminos supradictos uel facere suum garrantum cum omnibus dampni et interesse inde habitis uel perceptis, omnibus exceptionibus iuris et facti renuntiando penitus in hoc facto. Uolens me compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni suppono me quo ad hoc heredes meos et omnia bona mea sine reclamatione alterius curie sine fori. In cuius rei testimonium sigillum dicte curie litteris istis rogauimus et obtinuimus apponi. Actum in presentia Stephani de Loya clerici notarii Cabilonis Hugonis notarii Eduensis Johannis notarii de Fluiz testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 213 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {22}N° 12 Septembre 1292 Jean Coutereas assigne 4 sols viennois de rente, dus au Prieuré de Thard, sur une pièce de pré, contenant environ une demisoiture, assise en la prairie de Tard le Chastel et au lieu appelé en Pré Neuf. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense septembri. Ego Iohannes dictus Coutereas de Thardo Uilla, notum facio uniuersis presentibus et futuris quod cum dictus Coutereas tempore uite sue dedit in helemosinam pro remedio anime sue et antecessorum suorum Deo et ecclesie beati Petri de Thardo Uilla quatuor solidos Uiennenses annui redditus persoluendos quolibet anno in festo natiuitatis Beati Iohannis Baptiste, uolo et concedo quod prior de Thardo et eius successores leuent et habeant quolibet anno quatuor solidos Uiennenses supradictos, quorum quatuor solidos Uiennenses assideo et assigno dicto priori et eius successoribus, super unam peciam prati siti in preria de Thardo Castro, in loco ubi dicitur in Prato Nouo et partitur cum Aymone filio quondam Hugonis quoque et cum Sarrona la Pisselote et continet circa dimidiam secturam. Et si in solutione dictorum quatuor solidorum defecto quod absit, uolo concedoque quod prior quo pro tempore erit ad dictum pratum recurrat recurrere possit et debeat absque requisitione et contradictione alicui dominii et faciat fructus suos, et dictum pratum teneat quousque eidem de omni defectu faci factum sit integrum {23}hoc et pacifice. Quod pratum dicto priori et eius successoribus garantire teneor contra omnes in iudicio et extra meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et in nullo contraire tacite uel aperte. Promittens per iuramentum meum pro me et meis heredibus quos ad hoc obligo super sancta Dei euangelia prestitum corporale omnia et singula predicta tenere adimplere et inuiolabiliter obseruare ubique aliqua contradictione facienda, me heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando, et omnibus exceptionibus per dictum iuramentum meum penitus renuntiando. Uoloque me et heredes meos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris, sigillum dicte curie rogaui et optinui apponi. Actum in presentia Jacobi de Lenthena, dicte curie notarii apud Rourum, Stephani Fabri et Perrini Janinot de Thardo, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 13 Octobre 1292 Engagement pris par André, fils de feu Odon, tavernier de Chevigny, de payer à l’Abbaye une rente de 5 livres de cire, sur deux maisons à Ahuy. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense {24}Octobri. Ego Andreas filius quondam Odonis de Cheuigneio tabernarii, clericus, et ego Iohanneta eius uxor notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis, quod nos sponte, prouide, sine ui et metu habuimus ad inuicem et habemus pactiones cum uiris religiosis fratre Hugone abbate et conuentu Sancti Stephani Diuionensis quo sequentur; uidelicet quod tam ratione medietatis duarum domorum sitarum in uilla de Aqueductu iuxta domum Perrelli Maingon et domum liberorum Burgaut quam ratione quatuor iornalia terre arabile sitorum in fine molendini de Aqueductu que omnia tenemus et possidemus; tenebimur de cetero annis singulis in festo omnium Sanctorum quamdiu ego prefatus Andreas uixero solutionem dictis religiosis uel eorum mandato nomine ecclesie Sancti Stephani predicti quinque libras cere. Et si forte de bonis mouentibus ab abbate et conuentu supradictis ultra bona nostra superius nominata nos aliquid acquirere contigerit tenebimus annuatim soluere pro quantitate eorumdem bonorum que nos acqueremus essent alii homines uille de Aqueductu soluerunt. Me autem Andrea predicto sublato demedio, ego predicta Iohanneta extunc in posterum soluere et respondere teneor dictis religiosis et eorum successoribus de bonis omnibus predictis acquisitis et acquirendis secundum conditionem aliorum hominum uille supradicte aliqua libertate super hoc non obstante; has ante pactiones nos dicti coniuges tenemus ex pacto et promittimus pro nobis et nostris heredibus per iuramenta nostra et sub obligatione omnium bonorum nostrorum presentium et futurorum, tenere et inuiolabiliter perpetuo obseruare et non contrauenire nec contrauenienti aliquatenus consentire. Renuntiantes in hoc facto omnibus {25}exceptionibus iuri et facti que contra tenorem presentium litterarum possent obici seu dici, et uolumus nos compelli ad omnem obseruantiam premissorum, quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie roganimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Bertheri et Laurentii de Sancto Stephano clericorum testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 314 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 14 Octobre 1292 Bail à cens de maisons et terres à Ahuy, consenti à Eudes de Chevigny, cabaretier. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo duo mense octobri; Ego Andræas filius quondam Odonis de Cheuigneio tabernarii clericus, et ego Ioanna eius uxor, notum facimus uniuersis præsentes litteras inspecturis, quod nos sponte, prouide, sine ui et metu habuimus ad inuicem et habemus pactiones cum uiris religiosis Hugone abbate et conuentu sancti Stephani Diuionensis quæ securentur, uidelicet quod tam ratione medietatis duarum domorum sitarum in villa de Aquæductu iuxta domum pratelli Maingot, et domum liberorum Burgaut quam ratione quatuor iornalium terræ arabilis sitorum in fine molendini {26}de Aquæductu, quæ omnia tenemus et possidemus; tenebimur de cætero annis singulis in festo omnium Sanctorum quandiu ego præfatus Andræas uixero soluere dictis religiosis uel eorum mandato nomine ecclesiæ sancti Stephani prædicti, quinque libras ceræ. Et si forte de bonis mouentibus et abbate et conuentu supradictis ultra bona nostra superius nominata nos aliquid acquirere contigerit, tenebimur soluere pro quantitate eorumdem bonorum quæ nos acquiremus ut alii homines uillæ de Aquæductu soluunt. Me autem Andrea prædicto sublato de medio, ego prædicta Ioanna extunc imposterum soluere et respondere teneor dictis religiosis et eorum successoribus de bonis omnibus prædictis acquisitis et acquirendis, secundum conditionem aliorum hominum uillæ supradictæ, aliqua libertate super hoc non obstante. Has autem pactiones nos dicti coniuges tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris hæredibus per iuramenta nostra, et sub obligatione omnium bonorum nostrorum præsentium et futurorum dictis religiosis tenere, et inuiolabiliter obseruare, et non contrauenire nec contrauenienti aliquatenus consentire. Renunciantes in hoc facto omnibus exceptionibus iuris et facti quæ contra tenorem præsentium litterarum possent obiici seu dici. Et uolumus nos compelli ad præmissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundiæ cuius iuridictioni quo ad hoc suponimus nos et nostros hæredes. In quorum omnium testimonium litteris istis sigillum dictæ curiæ rogauimus et obtinuimus apponi. Actum anno et mense prædictis. Reg., G. 126, fol. 91. {27}N° 15 Décembre 1292 Acquisition de deux terres à Chevigny-Saint-Sauveur et à Quetigny vendues par Melinete, femme de Barthelemy Chevrot. In domine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo secundo mense decembri; ego Melineta uxor Bartholemeti Cheurot de Cutigneio notum facio uniuersis præsentes litteras inspecturis quod ego sponte prouide considerata utilitate mea et commodo euidenti laude et assensu prædicti mariti mei uendo concedo et in perpetuum quitto pro me et meis uiris religiosis abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis pro se et eorum successoribus duas petias terrarum sitas in finagiis de Cutigneio et de Cheuigneo, una ubi dicitur en Champson iuxta nemus de Ioceal et terram dictorum religiosorum, et alia ibidem iuxta terram Andræ Losici de Cheuigneo et terram dictorum religiosorum pretio trigenta librarum Uiennensium, mihi a dictis religiosis in pecunia numerata solutarum de quibus teneo me plenarie pro pagata quare de duabus prædictis petiis terrarum deuestio me et heredes meos, et dictos religiosos et eorum successores investio corporaliter de eisdem; hanc autem uenditionem ego præfatus Bartholemetus uolo laudo et approbo et hiis omnibus prædictis meum assensum præbui et consensum; et insuper nos prædicti coniuges tenemur ex parto et promittimus pro nobis et nostris heredibus per iuramentum nostrum et sub obligatione omnium bonorum dictas terras liberas pro recta decima dictis religiosis et suis {28}successoribus contra omnes perpetuo et firmiter garantire nostris sumptibus propriis et expensis et facere et præstare quidquid in causa euictionis debet fieri et præstari. Renuntiantes insuper in hoc facto exceptionibus doli et in factum non numeratæ et non habitæ pecuniæ, deceptionis in aliquo omni iuri in fauorem mulierum introducto, et omnibus quæ contra tenorem præsentium possem obiici seu dici; et ad prædicta tenenda, uolumus nos compelli et ad præmissorum obseruantiam tanquam ex se adiudicata per curiam domini ducis Burgundiæ cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dictæ curiæ rogauimus apponi. Actum in præsentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionis, Hugoneti Lætalenet, et Briconis de Arbusio testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Cop. (Arv.), reg., G. 132, fol. 207 (mention: sigillatum sigillo domini ducis in cera uiridi sub duplici cauda per gameni). N° 16 Mars 1292/3 Donation au monastère de Saint-Etienne par Pierre de Vennes, chanoine de Troyes, de tous ses livres de droit, dont il conserve l’usufruit. Ego Petrus de Vennes, canonicus Trecensis notum facio uniuersis quod non ui, nec dolo metu ue inductus nec etiam circumuentus, sed mera, pura et libera uoluntate do et concedo monasterio Sancti Stephani Diuionensis, Lingonensis diocesis ac fratribus ibidem Deo seruientibus {29}in remunerationem et recompensationem beneficiorum ab ipso monasterio receptorum omnes libros meos legales quos habeo tempore confectionis huiusmodi instrumenti saltem totum corpus iuris cum aparatu ordinario et in pergameno caprino retento tamen michi in prædictis libris quo ad uixero usufructu. Uolens et concedens quod abbas et conuentus dicti monasterii Sancti Stephani post mortem meam dictos libros ut suos proprios possint propria auctoritate accipere ubicumque fuerint et a quocumque possessore uindicare. Promittens me bona fide nihil facturum procuraturum que in posterum per quod hæc præsens mea donatio ualeat impediri. Renuncians in hoc facto omni exceptioni doli metus et circumuentionis et omnibus aliis exceptionibus iuris et facti per quas hec presens donatio possit impediri seu etiam annulari et specialiter iuri dicenti donationem excedentem quingentos aureos sine insinuatione non ualere. In cuius rei testimonium et munimen præsentem litteram in sigillo meo proprio sigillaui. Datum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo secundo die martii post octabas Epiphaniæ domini. Orig., G. 169 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 17 1293 Le Duc Robert remet à l’abbé Hugues 200 livres qu’il lui devait. Nous, Robert, duc de Bourgogne, facons scavoir à tous ceux qui uerront ces Lettres que les deux cent livres de {30}tournois esquelles frère Hugues abbé et ly couuent de Saint Estienne de Diion estoient tenu à nous a cause de prest en lettres scellées de leurs seaux, nous auons recues et nous en uenons pour paies et uoulons que si les lettres du dit aparrissoient dicy en avant quelles fussent de nulle ualeur et que nous ne nostre hair ne nous puissions aider dicelles contre ledit abbé et couvent; donné à Talant le samedi après la quinzaine de Pàques, mil deux cent quatre vingt et treize. Orig., G. 183 (scellé du grand sceau entier du Duc en cire jaune). N° 18 Août 1293 Acquêt par les abbé et couvent de Saint-Etienne sur Huot d’Ahuy, écuyer, et Simonnette, sa femme, de plusieurs héritages sis à Ahuy. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense Augusti; ego Huotus de Aqueductu prope Bellam Nouam domicellus, et ego Simoneta eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis et audituris, quod nos sponte, prouide, sine ui et metu, et aliqua circunuentione pro utilitate et necessitate nostra uendimus, et titulo pure, perpetue, perfecte ac irreuocabilis uenditionis tradimus, et penitus quittamus pro nobis et nostris heredibus, uiris religiosis abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis pro se et eorum successoribus ea quæ hic inferius continentur quæ confitemur et asserimus per iuramenta nostra prestita super sancta Dei Euangelia corporaliter, mouere et esse de feodo dictorum {31}religiosorum; uidelicet quamdam domum fortem cum fossatis clausura, horto, arboribus extra, et ante dictam domum sitis, et cum fundo et pertinentiis eiusdem domus; item secturam et dimidiam prati sitam a latere dictorum fossatorum, iuxta pasquerium Perreneti de Ruppe forti clerici, et se ingerit in longitudinem super fossatas Ioannis Bruer; item quamdam petiam terre continentem sex iornalia, cum quatuor iornalibus nemoris dicte petie, contiguis et adhærentibus sitis en Lissartuant iuxta terram dictorum emptorum, et terram Isabellis sororis mei predicti Huoti; item quamdam petiam terre continentem unum iornale situm ante nemus Senelete iuxta terram Bellini Bracier; item quamdam petiam terre continentem duo iornalia quæ contornat supra predictam petiam, et est sita ante dictum nemus de Senelete, et iuxta terram Ioannis Galois; item quamdam petiam terre continentem circiter quatuor iornalia sitam in pratis Aguillon, iuxta nemus Ioannis le Ponelat, et terram Ioannis Galois; item quamdam petiam terre continentem duo iornalia sitam ibidem iuxta terram dicti Ioannis, et terram dicti Perreneti; item quamdam petiam terre continentem sed iornalia sitam in prato Aguillon iuxta terram predicte Isabellis et terram dicti Perreneti; item quamdam petiam terre continentem duo iornalia, et est contorium predicte petie terre; item unum iornale terre situm desuper pratum Aguillon iuxta terram dicti Perreneti hinc et inde; item tria iornalia terre en Pontperrem inter cheminum de Bella noua et terram Ioannis Galois; item unum iornale terre situm en la Naux de Aqueductu iuxta terram Ioannis Galois et terram dicte Isabellis; item unum iornale terre situm ibidem iuxta terram dicte Isabellis et terram dicti Ioannis; item unum {32}iornale terre ibidem situm iuxta terram dicte Isabellis et dicti Perreneti; item duo iornalia terre sita ad dominium de Vese, iuxta terram Humbelini le Lombardet, et terram dominici de Bella noua; item unum iornale terre situm ibidem iuxta terram dicte Isabellis et terram dicti Ioannis; item unum iornale terre, situm ibidem iuxta terram dicti Ioannis; item septem iornalia terre sita in corueya de Geureyo iuxta terram dicti Perroneti, et terram abbatis et conuentus Besuensis; item tria iornalia terre sita es Genentes, iuxta terram Humbelini Lombardet, et terram dicti Perroneti; item unum iornale terre situm au Pornet, iuxta terram Stephaneti Moichot; item quamdam petiam terre sitam in Charmam Luporum iuxta terram Ioannis Galois, et terram Beatricis de Bella noua; item unum iornale terre situm ibidem iuxta terram dicti Humbelini, et Charmam Luporum; item quatuor iornalia terre sita in campo de la Uigne iuxta terram Ioannis Galois, et terram dicte Isabellis; item quinque iornalia terre sita ante nemus de Forest, iuxta terram Ioannis Galois et terram Hugonis Broquart; item, tres secturas prati sitas en Reneure, iuxta nemus Ioannis le Ponelet, et nemus Isabellis predicte; item unam secturam prati sitam in prato Aguillon, quæ partitur cum dicta Isabelle, et est iuxta pratum Humbelini predicti; item dimidiam secturam prati in Ponto parem iuxta terram Humbelini prepositi, et terram dicte Isabellis; item quatuor secturas prati sitas en Prey Oison iuxta leuetam prioris Sancti Leodegarii et pratum Uienneti Froichart; item quamdam petiam nemoris continentem quatuor et uiginti iornalia in Senelete, iuxta nemus abbatis et conuentus de Thar, et corueyam Humbelini Ruffi; item quatuor iornalia nemoris sita retro dictam domum fortem iuxta terram {33}dicte Isabellis, et nemus Perroneti predicti; item moturam nostram molendini de stagno Belle Nove cum Ledegrein post primum bladum quod inuenitur ibidem; item et generaliter omnia ea que habemus et habere possumus in uilla et finagio de Aqueductu prope Bellam Nouam tam in terris pratis, domibus, mansis, hominibus, insticiis, dominiis, censiuiis, costumiis, decimiis, tailliis, furniis, molendinis, aquiis, aquarum decursibus, quam in aliis uniuersis quibuscumque; quam uenditionem omnium uerum predictarum fecimus pretio trecentarum et quadraginta librarum Turonensium de quibus solutionem integram recepimus a dictis emptoribus in pecunia numerata et nos tenemus pro pagatis; quare tenemur ex pacto et promittimus quilibet nostrorum in solidum, per iuramenta nostra super sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, et sub obligatione omnium bonorum nostrorum predicta omnia in uenditione contenta dictis emptoribus et suis successoribus contra omnes perpetuo et firmiter garantire, deffendere, et tenere in pace, et contra predicta de cetero non uenire, in toto uel in parte facto, uerbo uel consentu uel iure seu consuetudine aut modo alio qualicumque; renunciantes in hoc facto ex certa scientia exceptionibus doli in factum non numerate et non habite pecunie, spei future munerationis, uenditionis legitime non facte, omni iuri in fauorem mulierum introducto, et omnibus que contra, tenorem presentium litterarum possent obiici seu dici, et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes; in quorum testimonium litteris istis, {34}sigillum dicte curie rogauimus apponi; actum anno et mense predictis. Orig., G. 309 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). Cop., G. 126, fol. 103. N° 19 Septembre 1293 Vente faite au profit de Jeannotte, femme de Guillemot Mareschal, par Agnelote, femme de Joly, bourgeois de Dijon, d’une pièce de terre sise à Quetigny, au lieu dit Mise Ueler. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense septembri. Ego Agnelota, uxor dicti Ioli burguensis Diuionis notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod ego sponte, prouide, uendidi et in perpetuum quittaui pro me et meis, Iuhennete uxori Guillemoti filii Perronetti Marescalli ementi et soluenti de ipsis denariis maritagii sui quamdam petiam terre sitam in finagio de Cutigneio en Mise Ueler iuxta terram uxoris Malti le Courbe et terram Andree de Cutigneio precio centum solidorum Uiennensium de quibus solutionem integram recepi et habui a dicta emptore in pecunia numerata de quibus teneo me plenariam pro contenta. Hanc autem uenditionem ego predictus Ioli, maritus dicte uenditoris uolo, laudo, et penitus approbo, preterea nos uenditus et laudator tenemur et promittimus pro nobis et nostris heredibus per iuramenta nostra et sub obligatione omnium bonorum nostrorum dictam petiam terre uenditam, quittam et liberam pro recula decuna dicte emptori et suis perpetuo et firmiter garantire contra omnes {35}propriis meis sumptibus et expensis et in nullo contraire de cetero tacite uel aperte et facere et prestare quidquid in causa euictionis fieri debet et prestari, et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam, quasi ex re adiucata per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis, sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Marneri Allote et Andree Maal testium ad hoc uocatarum. Anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 20 Septembre 1293 Acquisition de deux journaux de terre à Ahuy. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense septembris, nos Acelinus dictus Impeneteaux, de Aqueductu et Regineta eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos uendimus et perpetuo quittamus pro nobis et nostris uiris religiosis abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis duas petias terre continentes circiter duo iornalia sitas in finagio de Aqueductu una super preolos iuxta terram Geleberti Gaudeal et terram liberorum au Forin, et alia uersus Fentenois, iuxta terram Marione Panneal et iuxta ripariam Susionis; item quamdam cupam continentem septem modios; quam uenditionem fecimus pretio {36}decem librarum et duodecim denariorum Uiennensium de quibus solutionem integram recepimus et habuimus et de quibus tenemus nos pro pagatis; quare tenemur et promittimus pro nobis et nostris per iuramenta nostra et sub obligatione omnium bonorum nostrorum predicta uendita dictis religiosis contra omnes perpetuo et firmiter garantire contra omnes, nostris propriis sumptibus et empensis, et in nullo contraire de cetero tacite uel aperte hiis autem omnibus predictis; ego Humbertus filius dictorum uenditorum meum assenssum prebui et consensum et insuper nos uenditores et corum filius uolumus compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam Domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionis, Humbeloti Lemoyne et Lamonetii Torini testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Cop., G. 132, fol. 202. N° 21 Octobre 1293 Vente faite à Jean et Marcel Brocquart de Blangey, par Belin Perise, du consentement de Gautier son fils, d’une pièce de terre sise à Potangey, au lieu appelé «Outre l’Eau». In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense octobris. Ego Belinus dictus Perise de Postange, notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego sponte et {37}prouide, laude et assensu Gaulteri filii mei, uendo concedo et quitto in hereditatem perpetuam Iohanni dicto Brocquart et Marcello de Postange fratribus, unam peciam terre site in finagio de Postange, in loco ubi dicitur Ultra Aquam, iuxta terram Uieneti Ræneal ex una parte, et iuxta terram Stephani dicti Blanchot ex altera, liberam ab omni onere seruitutis pro tertiis et decima, precio septem librarum et quinque solidorum Uiennensium, de quibus a dictis emptoribus solutionem habui et recepi integram et perfectam in pecunia bene et legitime numerata; et me teneo penitus pro pagato; et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio, et dictos emptores corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus omnibus et omni ipsi facienda. Promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale, dictam uenditionem dictis emptoribus et eorum heredibus garantire contra omnes in iudicio et extra, meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete; et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari; et dictos emptores et eorum heredes indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo de cetero contraire per me uel per alium tacite uel aperte, me, heredes meos, omnia bona mea propter hoc obligando. Et ego Gaulterus filius dicti Belini Perise uenditoris, dictam uenditionem uolo, laudo et concedo; et confiteor eam de uolontate mea esse factam. Et promitto per uiramentum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale, contra predictam uenditionem uel contra tenorem istarum litterarum de cetero non uenire. Uolumus que nos ad premissa tenenda compelli, quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie cuius {38}iuridictioni quo ad hoc supponimus nos, heredes nostros et omnia bona nostra. In quorum testimonium istis litteris, sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Iacobi de Lenthena dicte curie notarii apud Rouram, Perrini dicti Chauz et Theobaldi Stephani de Postange, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 379 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 22 Novembre 1293 Bail à cens d’une maison rue des Nonnains, passé à Girard, dit La Perrière. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis capituli Lingonensis sede uacante salutem in Domino. Noueritis quod in presentia magistri Petri decani Christianitatis Diuionensis mandati nostri ad hoc specialiter deputati Girardus dictus de Pereria et Perroneta eius uxor, filia quondam Ioannis Pacienne de Diuione Layci perpetuiter hoc personnaliter constituti confessi sunt se sponte et prouide considerata utilitate sua retinuisse ad censam perpetuam a uiris religiosis priore et conuentui monasterii Sancti Stephani Diuionensis Lingonensis diocesi quamdam domum omnem manso et eius pertinienti sitam Diuione in ruelleta Momalni de Thart, inter domum dictorum religiosorum que fuit predicti Perrone et domum Uillermet Pichange pro uiginti solidis Uiennense monete quos dicti coniuges eorum heredes et dictam domum tenentes pro tempore {39}reddendam et reddere tenentur singulis annis imperpetim de cetero dictis religiosis uel eorum mandato in festo Purificationis Beate Marie Uirginis, et propter hoc obligarunt memorati coniuges supradictis religiosis duas petias uinearum quarum una continens circiter dimidium iornale sita est in finagio Diuionense ubi dicitur en Ueligny iuxta uineam Odonis dicti Manot de Brecen hinc, inde et alia continens circiter unum quartinum sita est in loco ubi dicitur a la Planichote iuxta uineam Odonis dicti Thenigin de Diuione et uineam Huot de Mirandis et de predictis duabus pecus uinearum dictos religiosos pro eis et eorum heredibus corporaliter inuestierunt dictis coniuges ac eisdem religiosis et eorum successoribus contra omnes garantire permiserunt. Promittentes insuper coniuges antedicti quilibet eorum in solidum sub obligatione bonorum suorum omnium per iuramentum suum pro se et suis heredibus quos ad hoc obligant prestitutum super Sancta Dei Euangelia corporale predictos uiginti solidos annuatim modo promisso reddere dictis que domum et duas petias uinearum in bono statu tenere nisi dictam domum ignis incendio post culpam suam ut alio casu legitime continget deuastari et si in premissis ante premissorum aliquo defecint coniuges supradicti uolunt quod extunt dicti religiosi per se uel per mandatum suum auctorum sua propria testimonie clamore omnium ad predictas domum et uineas recurrant et eas in sine proprietate dudum utant et sibi appropriant quousque de toto deffectu omnium predictorum sit eis integraliter satisfaciem. Renuntiantes in hoc facto ex certa scienta exceptioni dicte retentionis non legittime facte et deceptionis in aliquo fori priuilegio omnium in {40}fauore mulierum introducto omni consuetudini et statuto loci et priore et omnibus exceptionibus iuris et facti; uoluerunt in supra dicti coniuges compelli ad premissos obseruantes per nos uel per officiales Lingonenses qui pro tempore fuit per censuram ecclesiasticam et in quos ex re adiudicata precursa et in curia Lingonensis omni iuridictioni quo ad hoc supposuerunt se, heredes suos et omnia bona sua in quemcumque locum se transferrant uel diuertant. In quorum testimonium ad requisitionem dictorum coniugum nobis factam per dictum decanum mandatum nostrum qui nobis predicta retulit et cuius quantum ad hoc fidem pleniorem adhibemus sigillum curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo tertio die lune post octabas festi Omnium Sanctorum. Cop., reg., G. 127, fol. 52. N° 23 Décembre 1293 Vente d’une maison rue des Fols, faite à Saint-Etienne par Laurent Bourrelier. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis capituli Lingonensis sede uacante, salutem in Domino. Noueritis quod in presentia magistri Petri decani christianitatis Diuionis mandati nostri ad hoc specialiter deputati Laurentius Borrelarius, Perronetus clericus, fratres filii quondam Thome Borrelarii de Diuione et Perroneta uxor dicti Laurentii propter hoc personaliter constituti confessi sunt sponte et prouide se pro utilitate et necessitate sua uendidisse {41}concessisse et quittasse in hereditatem perpetuam uiris religiosis priori et conuentui Sancti Stephani Diuionensis pro eis et eorum successoribus quamdam domum cum manso et eius pertinentiis sitam Diuione in uico Fatuorum iuxta torcular heredum domini Petri de Buischalle presbiteri defuncti ex una parte, et iuxta dictorum uenditorum ex altera, pretio decem et octo librarum Turronensium de quibus a dictis religiosis uenditores predicti acceperunt et habuerunt in numerata pecunia solutionem integram et perfectam; quare de predicta domo cum manso et eius pertinentiis predictis se penitus deuestientes, supradicti uenditores dictas priorem et conuentuum pro eis et eorum successoribus corporaliter inuestierunt et tenentur et promiserunt quilibet eorum insolidum et pro toto sub obligatione bonorum firmorum omnium mobilium et immobilium presentium et futurorum et per iuramentum suum pro se et suis heredibus quos ad hoc obligauit prestitum super Sancta Dei Euangelia corporale predictam domum cum manso et eius pertinentiis liberam ab omni onere pro tribus denariis et obolo censualibus garantire supradictis priori et conuentui et eorum successoribus perpetuo contra omnes, in omni curia propriis suis sumptibus et expensis, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo hoc facto uenditores antedicti ex certa scientia et sub uirtute prestiti iuramenti exceptioni deceptionis ultra dimidiam iusti pretii, non numerate et non habite et non recepte dicte pecunie, doli in factum fori priuilegio omni iuri in fauorem mulierum introducto omni consuetudini et statuto loci et patrie et omnibus exceptionibus et allegationibus iuris et facti; uoluerunt insuper uenditores memorati compelli {42}ad premissorum obseruantiam per nos uel per officialem Lingonensem qui pro tempore fuerit per censuram ecclesiasticam tanquam ex re adiudicata in curia Lingonensi cuius iuridictioni quo ad hoc suposuerunt se, heredes suos, et omnia bona sua; in quorum testimonium ad requisitionem dictorum Laurentii, Perroneti et Perronete nobis factarum perdictum decanum mandatum nostrum qui nobis predicta retulit, et cui quantum ad hoc et maiora fidem pleniorem adhibemus sigillum curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum; actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo tertio, die sabbati post hiemale festum beati Nicolaï. (sigillatum in era uiridi sub duplici cauda pergameni). Cop., Reg. Arv., G. 132, fol. 219. N° 24 Janvier 1293/4 Vente d’un pré en la Roture, près le moulin de Jonchières, faite par J. Gama d’Auxonne, à Jean, châtelain de Thart. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense Ianuari. Ego Iohannes dictus Gama de Auxona clericus, notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego sponte et prouide, uendo, concedo et quito perpetuo Iohanni dicto, chestolani de Thardo Uilla, medietatem tertium secturarum prati siti in preria de Merangiis, in loco ubi dicitur en la Roture subtus molendinum de Ioncheres, inter pastuam et pratum heredum Perroneti dicti Achestolani et pratum Stephanete filie Lyecclini loci Rasthet {43}de Sancto Sequano, quam uenditionem confiteor et defendo emptoris supradicti. Et hanc uenditionem facio precio sexaginta solidorum Uiennensium, de quibus a dicto emptore solutionem integram habui et recepi in pecunia legitime numerata, et me teneo penitus pro pagato. Et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestiens, dictum emptorem corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus et omni tempore facienda. Promittens per iuramentum meum super sancta Dei euangelia datum, dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes in iudicio et intra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo, pacifice et quiete, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores, quod absit apparent, et in nullo de cetero contraire per me uel per alium tacite uel aperte, me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando. Uolens me ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc suppono, me, heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et obtinuimus apponi. Actum in presentia Iacobi de Lenthena dicte curie notarii apud Rourum, Perroneti Fison de Auxona, et Helie Bruant de Roure, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 401 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {44}N° 25 Février 1293/4 Vente faite à Othonin de Verceaux, écuyer, par Marguerone, veuve de Jean Courreaul, de la moitié d’une soiture de pré, au pré de Saulce. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense februarii. Nos Marguerona relicta Iohannis dicti Courreaul, Durand, Iohanneta Mangidis et Symoneta eius liberi de Thardo Uilla, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos sponte et prouide uendimus, concedimus et quittauimus perpetuo Othonino de Uercellis domicello, et eius heredibus medietatem unius secture prati siti in prato nouo, ubi dicitur in prato de Salie, iuxta pratum Iohannis Castellani ex una parte, et iuxta pratum Aymonis dicti Munidat ex altera, et partitur cum Aymone filio quondam Hugonis et cum Iohanne dicto Desree de Marliens liberum pro quatuor solidis Uiennensibus ad fructus leuandos prioratui de Thardo Uilla quibus anno persoluent pretio triginta et quinque solidorum Uiennensium, de quibus a dicto emptore solutionem habuimus et recepimus integram et perfectam in pecunia numerata, et nos tenemus penitus pro pagatis; et propter hoc de dicta uenditione nos penitus deuestimus et dictum emptorem inuestimus pro uolontate sua et suorum heredum, modis omnibus et omni tempore facienda. Promittentes per iuramenta nostra super sancta Dei euangelia corporaliter data dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes in iudicio et extra, nostris sumptibus propriis perpetuo {45}pacifice et quiete et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et in nullo de cetero contraire per nos uel per alios tacite uel aperte, nos, heredes nostros et omnia bona nostra propter hoc obligando. Uolumus que nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos, heredes nostros, et bona nostra. In quorum testimonium istis litteris, sigillum dicte curie rogauimus et obtinuimus apponi. Actum in presentia Iacobi de Lenthena eiusdem curie notarii apud Rourum, Perronetti dicti Fontenelle et Iohannis de Domo notarii testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 26 Mars 1293/4 Vente d’une terre, au-dessus de Fontenille, par Huguenin le Singe, à Robert Rebillard. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense martis. Ego Hugoninus dictus le Singe Burgundie Diuionensis notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis quod ego sponte et prouide, uendo et in perpetuum quitto pro me et meis heredibus Roberto dicto Rebillart et Marie eius uxoris quamdam peciam terre, continentem circiter unum iornalem situm in finagio de Cuchis desuper Fontenilles iuxta terram Sancti Stephani et iuxta terram Aubrioti Chappe precio sexaginta et undecim solidorum {46}Uiennensium michi a dictis emptoribus solutorum, de quibus teneo me plenarium pro pagato; quare teneor ex pacto et promitto per iuramentum meum et sub obligatione omnium bonorum meorum dictam petiam terre uendictam liberam pro terris et decima dicti emptori et suis perpetuo et firmiter garantire et contra predicta de cetero non uenire; et uolo me compelli per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum testimonium litteris sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Hugonini dicti Mees, et Iohannis de Messigny testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 27 Mars 1293/4 Déclaration par Belin Flaons de Quetigny et Belle, sa femme, quittant les lieux appartenant à Saint-Etienne. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense martio. Nos Belinus Flaons de Cunctigneio et Bella femina eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis, quod cum nos reliquissemus domum de Cunctigneio et hominagium religiosorum abbatis et conuentus Sancti Stephani Diuionensis quorum eramus homines taillabiles apud Cunctigneium et fecissemus nos et nostri apud Diuionem per gentes domini ducis {47}Burgundie et perpetuo hoc factum usus et consuetudines Burgundie omnia bona nostra mobilia et immobilia in uilla et finagio de Cunctigneio et alibi existentia dictis religiosis contra commissa et etiam fore facta prout hæc omnia et singula supradicta confitemus et assermimus penitus esse uera; nos humiliter supplicauimus dictis religiosis ut ipsi amore Dei et intuitu pietatis nobis tanquam hominibus ipsorum tailliabilibus dicta bona eisdem ratione predicta commissa uendent, qui dicti religiosi ad preces nostras amore Dei et intuitu pietatis nobis dicta bona uendiderunt et concesserunt pretio uiginti libras Turronenses eisdem religiosis a nobis persoluendas quantito fuimus super hæc requisiti que quædem bona talia sunt uidelicet quamdam domum cum manso sitam apud Cunctigneium iuxta mansum Iohanneti Chabucaal; sunt sue petie terre continentes duo iornalia site in finagio de Cunctigneio quarum una sita est retro etenim, iuxta corneram dictorum religiosorum; alie tres en Amache, quinta supra pratum Buignot et sexta en Gatelon iuxta terram Aubriæ de Barra. Sunt tria pars dimidie secture prati qui partitur ad Aubrito Chappe. Promittimus etiam per iuramentum nostrum et sub obligatione omnium bonorum nostrorum presentium et futurorum contra predicta de cetero non uenire. Et quod nos dictis religiosis et eorum mandatis obediemus tanquam homines ipsorum tailliabiles; et uolumus nos compelli ad omnem obseruantiam premissorum quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii {48}Diuionensis, domini Adulphi de Sancto Luppo et Etheri clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 28 Mars 1293/4 Vente d’une terre en Fontenote, par Milot Fournier, à Jean Pantuis, bourgeois de Dijon. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense martii. Ego Milotus Ferner de Cutigneio notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis quod ego uendidi et in perpetuum quittaui pro me et meis, Iohanni Pantuis burgensis Diuionensis et super quamdam petiam terre sitam in finagio Cutigneio en Fontenote Uarin iuxta terram Girardi le Lombart et terram liberorum Costantii Carpentarii precio sexaginta solidorum Uiennensium et unius emine fromenti de quibus teneo me plenarium pro pagato. Quare teneor ex pacto et promitto pro me et meis per iuramentum meum et sub obligatione omnium bonorum meorum, dictam petiam terre uenditam libere pro tertiis et decima dicto emptori et suis perpetuo et firmiter garantire contra omnes, deffendere et in pace tenere et contra predicta de cetero non uenire; et uolo me compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum testimonium litteris istis, {49}sigillum dicte curie rogauimus apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Emoti Chaspe et Odetti Sarron, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 29 Mars 1293/4 Obligation passée au profit du sieur Gervais, prieur de Marsannay, par Monin Affreux, clerc de Dijon, et Marguerite, sa femme, de la somme de 67 livres 10 sols provenant de prêt et de vente de vin, laquelle ils affectent sur leurs maisons de la rue de Saint-Jean et de la rue de Cluny. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense martii. Nos Moninus dictus Affreux de Diuione clericus, et Margareta eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos debemus domino Geruaisio priori de Marcennaio sexaginta et septem libras et decem solidos Uiennenses, tam ex causa emptionis uini et bladi nobis ab eodem traditum et delibatorum quam ex causa legitimii mutui nobis facti ab eodem in pecunia numerata, de quibus tenemus nos plenarium pro contentis; quam quamdem pecunie summam tenemur ex pacto et promittimus per iuramenta nostra propter hoc super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, reddere et soluere dicto domino Geruaisio infra unum mensem postquam ab eodem uel ab eius mandato super hoc fuimus requisiti absque diebus et induciis exigendis. Et si forte in solutione dicte pecunie ut dictum est facienda {50}quod absit desistemus, omnia dampna missiones costamenta et totum interesse quod quas occasiones nostri defectus dictus dominus Geruaisius uel eius mandatum faceret aut incurreret; tenemur eidem sub iam nostro presento iuramento una cum dicta forte integriter reddere et plenarium resarcire pro quibus omnibus et singulis adimplendis, obligamus ponimus et deliberamus in manu ipsius domini Geruaisii et suorum, quamdam domum nostram ad pertinentem ipsius uniuersis sitam Diuioni in uito Sancto Iohannis iuxta domum Nicholaï Affreux et domum que fuit au Paaygeeont; item quamdam petiam uinee sitam en Baarandes iuxta muros uille Diuionis et uineam Sancti Benigni. Uolumus et concedimus pro nobis et nostris quod quocito defecimus in premissis uel aliquo premissorum que idem dominus Geruaisius per se uel per mandatum suum auctoritate sua propria et suo clamore alicuius curie ad predicta super me obligata recurrat et ea uendat in toto aut in parte in foro uel extra et de denariis inde habitis sibi ad plenum satisfaciat de debito et dampni; si quam quamdem uenditionem fieri contingit ex nunc laudamus uolimus et penitus approbamus et emptori seu emptore garantire tenemur et promittimus pro nobis et nostris et eisdem conferre instrumentum super dictam uenditionem confectum sigillo curie domini ducis Burgundie ante alio sigillo authentico sigillatum. Renunciamus in super in hoc facto exceptionibus doli et in factum, uini et bladi predictorum non habitorum non traditorum nec deliberatorum, mutui legitime non facti, deceptionis in aliquo, omni consuetudini et statuto loci et patrie, omni iuri in fauore mulierum introducto et omnibus que contra presens instrumentum possent obici seu dici; predicta {51}uolumus nos compelli ad premissorum omnem obseruantiam tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Durandi le Cornerre et Bonini Affreux testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 369 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 30 Avril 1293/4 Convention entre l’abbé Hugues et le couvent, par laquelle il est porté que ledit abbé aura 180 livres qui appartenaient audit couvent. Nos frater Hugo abbas monasterii Sancti Stephani Diuionensis totusque eiusdem loci conuentus notum facimus omnibus presentes litteras inspecturis quod nos conuentus uolumus et unanimiter consentimus, quod reuerendus pater ac dominus frater Hugo abbas noster predictus nouies uiginti libras Turonnensis monete quas nos conuentus predictus de nostris pictantiis reseruaueramus ad usus pictantie percipiat et habeat in usus utiles et necessarios monasterii nostri predicti penitus conuertendas, item quod percipiat et habeat quatuor libras Diuionensis monete quas percipere consueuimus super domum sitam ante portam abbatie nostre quam nunc inhabitat Iohannes Lahoringus clericus; et nos conuentus predictus percipiamus et habeamus exitus redditus et prouentus quos percipere consueuit idem dictus abbas et predecessores sui in ecclesia de Gemellis {52}et capella de Pichangiis ratione iuris patronatus in usus pidancie conuertendos quousque tantumdem alibi nobis assessum fuerit et etiam assignatum saluis et retentis nobis abbati predicto nostrisque successoribus decimis finagiorum de Gemellis et de Pichangis et presentatione ad ecclesiam de Gemellis quotiens uacare contigerit ecclesiam supradictam. Nos uero abbas predictus dictam summam pecunie confitemus nos recepisse et conuentu predicto, promittentes bona fide laudem conuertere in usus utiles et necessarios nostri monasterii prolibati. Hanc autem ordinationem bonorum nostrorum promittimus inuicem nos abbas et conuentus predicti pro nobis et successoribus nostris in perpetuum seruaturos. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda; actum in capitulo nostro, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo tertio mense aprili. Orig., G. 214 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 31 Avril 1294 Vente faite à Hugues de Dampierre, du consentement de Sarrone, sa femme, d’une pièce de terre sise au finage de Varanges. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense aprilis post pascha. Ego Durandus le Tortelez de Uerangiis notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego sponte et prouide laude et assensu Sarrone uxoris mee, uendo, concedo et quitto perpetuo domino Hugoni de Donna Petra militi, domino de Thardo, unam petiam terre sitam in finagio de Uerangiis in loco ubi dicitur in {53}uia de Marliens, inter terram dicti emptoris et terram Abaus Semyon, libere ab omni onere seruitutis pro decima et tertiis pretio uiginta solidorum Uiennensium, de quibus a dicto emptore solutionem integram habuimus et recepimus, in pecunia legitime numerata et me teneo penitus pro pagato. Et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestiens dictum emptorem corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus et omni ipsi facienda. Promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia datum, dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes in iudicio et extra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari; et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare si calumpniatores apparent et in nullo contraire tacite uel aperte me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando; et ego Sarrona predicta dictam uenditionem uolo, laudo et concedo et promitto per iuramentum meum contra dictam uenditionem de cetero non uenire. Nos ambo coniuges uolumus nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus, nos, heredes nostros et bona nostra. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Iacobi de Lenthena dicte curie notarii, Renaudi filii dicti Apreste, Raymoneti lon Monret de Uarangiis, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 401 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {54}N° 32 Avril 1294 Acquisition de deux pièces de terre situées à Varanges, l’une au lieu appelé en la Paule, et l’autre sur le chemin de Marliens. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense aprilis post Pascha. Nos Belota dicta Hes de Uarangiis et Aymeticus eius maritus notum facimus uniuersis presentibus et futuris, quod nos sponte et prouide uendimus, concedimus et quittamus perpetuo domino Hugoni de Donna Petra militi domino de Thardo duas petias terre sitas in finagio de Uarangiis, quorum prima sita est in loco ubi dicitur en la Paule, inter terram heredum dicti Preste et terram dominici Semyon, et alia sita est in loco ubi dicitur in uia de Merliens, inter terram dicti emptoris et terram Adeline filie Apreste, libere ab omni onere seruitutis pro decima et tertiis precio sexaginta et decem solidorum Uiennensium, de quibus a dicto emptore solutionem integram habuimus et recepimus in pecunia legitime numerata, et nos tenemus penitus pro pagato; et propter hoc de dicta uenditione nos penitus deuestimus et dictum emptorem corporaliter inuestimus pro uolontate sua et suum heredum modis omnibus et omni tempore facienda. Promittens per iuramenta mea data super Sancta Dei Euangelia dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes in iudicio et extra iudicium nostris sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et dictum emptorem et eius heredes {55}indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo de cetero contraire per nos uel per alium tacite uel aperte, nos, heredes nostros et omnia bona nostra propter hoc obligando, uolentes nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos, heredes nostros et bona nostra. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Iacobi de Lenthena dicte curie notarii apud Rouram, Uillelmi Semyon et Renaudi filii Theobaudi Apreste de Uarangiis, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 401 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 33 Mai 1294 Le curé de Bussy donne à Saint-Etienne tout ce qu’il possède au finage de Savigny-le-Sec. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo octauo mense maii. Ego Stephanus de Chaamgneio presbiter quondam curatus de Bussiaco, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod ego consideratis pluribus bonis fauoribus et curiatitatibus mihi de die in diem factis multotiens et impensis a uiris religiosis abbate et conuentu Sancti Stephani Diuionensis Lingonensis diocesis que mihi sunt et entiterunt quam plurimum fructuosa et fructuose et de quibus me teneo pro pagato sponte scienter et prouide in remunerationem dictorum bonorum {56}et seruitiorum ac dictarum curialitatum cum nullum bonum, seu seruitium secundum deum et institam sine remuneratione aliqua non debeat per transire, do, cedo, concedo penitus in perpetuum atque quitto dictis abbati et conuentui et eorum successoribus donatione irreuocabili facta inter uiuos omneius et omnem actionem quod et quam habeo et habere possum, et debeo ex quacumque causa seu ratione in uilla finagio territorio et apenditiis de Sauigniaco le Sec saluis uiginti libratis terre, quas debebat percipere et leuare in dicta uilla et in apenditiis eiusdem annuatim post decessum meum domino Radulpho de Sancto Lupo, propter quas uiginti libratas terre, uolo et percipio quod dictus dominus Radulphus ex nunc percipiat et leuet in dicta uilla et apenditiis eiusdem ad uitam suam et quamdiu duxerit uitam inhumanis contradictione aliqua non obstante; uolens insuper et concedens quod omnes littere facte et quas habeo super contractu frumenti dicte uille et apenditiarum eiusdem in quantum me tangunt, de cetero millius habeam roboris firmitatem saluis uiginti libratis terre quas dictus dominus Radulphus annuatim in dicta uilla et in apenditiis eiusdem ad uitam suam debet percipere et leuare in superius dictum est; et de predictis omnibus et singulis a me ut dictum est donatis concessis et quittatis ut eupressum est, me penitus deuestio et dictos abbatem et conuentum pro se et suis successoribus corporaliter inuestio pro omni uoluntate sua et successorum suorum modis omnibus et omni tempore plenarie facienda, nihil iuris proprietatis processionis aut saisine seu iuris alterius in predictis retinenda, et teneor et promitto pro me et meis heredibus quos ad hoc obligo per iuramentum meum propter hoc ad Sancta Dei Euangelia corporaliter {57}prestitutum et sub obligatione omnium bonorum meorum mobilium et immobilium presentium et futurorum predictas donationem, concessionem et quittationem modo premisso factas, ac omnia et singula superius scripta tenere et inuiolabiliter perpetuo obseruare et in nullo contraire de cetero per me uel per alium tacite uel aperte; renuntians si quidem in hoc facto ex certa scientia per meum iam prestitum iuramentum exceptioni dicte donationis rite bene legitime et pro iuxta causa non facte, et exceptioni doli, doli mali, lesionis, uel deceptionis, in factum, omnibus priuilegiis pro me et ad opus mei impetratis et impetrandis, fori, chori et cleri priuilegiis, iuri dicenti donationem quingentos aureos excedentem sine insinuatione non ualere omnibus, causis ingratitudinis insertis in iure, que permittun, reuocationem uerum fieri donatarum, omni actioni mihi et meis heredibus quantum ad reuocationem predictorum uel aliquorum de predictis competenti uel in perpetuum competunt liti, contestationi, petitioni et obligationi libelli, et petitioni littere predictis copiam faciendo, et omni iuri canonico et ciuili et iuri dicenti generalem renuntiationem non ualere; uolens me compelli ad omnium premissorum obseruantiam tanquam ex re adiudicata per curia domini ducis Burgundie, per captionem, et distractionem bonorum meorum, et per curiam uenerabilis uiri domini officialis Cabilonensis qui modo est uel erit pro tempore per eucommunicationis et agrauationis sententias quorum iuridictionibus quo ad hoc supono me et meos heredes et omnia bona mea in quorum omnium testimonium litteris istis sigillum dicte curie domini ducis Burgundie, et sigillum curie uiri uenerabilis officialis Cabilonensis rogaui et obtinui. {58}Actum in presentia Iohannis Gaufredi clerici notarii Cabilonis, Patquelini Caillefer de Cabilone, domini Ioannis De Sancto Lupo presbiteri testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 211. N° 34 Juin 1294 Vente au chapitre par Simonet Baliers de Couchey de 6 setiers de revenu sur une vigne, au finage de Couchey. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense iunii. Nos Symonetus Baliers de Coucheyo et Osanna eius uxor notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos sponte prouide uendimus et concedimus uiris religiosis prioris et conuentus Sancti Stephani Diuionensis et eorum successoribus sex sextarios uini puri mustalis annui et perpetui redditus ad mensuram Diuioni et annis singulis de cetero tempore uindemiarum eisdem religiosis reddendi et soluendi apud Coucheyum aut mandato suo in puris racemis de fructibus cuiusdam petie uinee site in finagio Coucheyo iuxta uineam Villemeti Anelene et uineam Martini Baliers ut de uino aut fructibus aliis equalentibus; omnem conditionem fecimus precio quatuor libras Uiennenses de quo precio solutionem integram recepimus a dictis emptoribus in pecunia numerata et nos tenemus pro pagatis; quod quid uinum predictum assedimus et assignauimus dictis religiosis supradictam petiam uinee; item et super quondam domum cum pertinentem sitam apud {59}Coucheyum iuxta domum Iohannis Genart et domum Martini Baliers; et promittimus per iuramenta nostra et sub obligatione omnium bonorum nostrorum dictos sex sextarios uini annuatim ut dictum est reddere alioquin tenebimus a dictis religiosis in quinque solidis Uiennensis pro pena; uolentes nos compelli ad omnium obseruantiam premissorum quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes; in quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Hugonis le Sannotet et domini Hugonis de Granceyo presbiteri testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Copie Reg., G. 127, fol. 262. N° 35 Septembre 1294 Fondation d’un anniversaire en l’Eglise Saint-Etienne, par Hugues, prieur de Mirebeau, qui donne 40 sols de rente sur une vigne à Ahuy. Uniuersis presentes litteras inspecturis. Nos frater Hugo permissione diuina abbas monasterii Sancti Stephani Diuionensis ordinis Sancti Augustini Lingonensis diocesis notum facimus quod donationem quam uir religiosus frater Hugo prior noster de Mirabello fecit conuentui nostro monasterii nostri supradicti de quadraginta solidis monete Uiennensis annui et perpetui redditus pro suo anniuersario in ecclesia nostra. Singulis annis post ipsius obitum celebrando quos assignauit {60}et assedit idem prior eidem conuentui reddendis et soluendis perpetuo die anniuersarii memorati super quamdam petiam uinee continentem circiter iornale et dimidium sitam in finagio de Aqueductu ubi dicitur es Foleires iuxta uineam liberorum Garnerii dicti Barbiz ex una parte, et iuxta uineam Perelli dicti Grillot ex altera, quum quidem uineam dictus prior a defuncto Girardo dicto Rocbarret de Diuione titulo emptionis acquisiuit; nos ipsam de uoluntate et auctoritate nostra recte factam pro nobis et successibus nostris uolumus et consentimus et aprobamus, et in nullo decetero contraire promittimus bona fide. In quorum testimonium sigillum nostris presentibus litteris duximus apponendum; actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense septembri. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 220. N° 36 Septembre 1294 Donation de 40 sols de rente sur une vigne sise au finage d’Ahuy, faite à Saint-Etienne par l’abbé Hugues, pour la fondation d’un anniversaire. Uniuersis presentes litteras inspecturis. Nos frater Hugo, permissione diuina, abbas monasterii Sancti Stephani Diuionensis ordinis Sancti Augustini Lingonens diocesii, notum facimus quod donationem quam uir religiosus frater Hugo prior noster de Mirabello fecit conuentui nostro monasterii nostri supradicti de quadraginta solidis monete Uiennense annui et perpetui redditus pro suo anniuersario in ecclesia nostra singulis {61}annis post ipsius obitum celebrando, quos assignauit et assedit idem prior eidem conuentui reddendos et soluendos perpetuo die anniuersarii memorati, super quamdam petiam uinee continentem circiter iornale et dimidium, sitam in finagio de Aqueductu ubi dicitur es Foleires iuxta uineam liberorum Garneri dicti Barbis ex una parte, et iuxta uineam Perelli dicti Grillot ex altera, quam quidem petiam dictis prior a defuncto Girardo dicto Roquebarat de Diuione titulo emptionis acquisiuit. Nos ipsam de uoluntate et auctoritate nostra recte factam pro nobis et successoribus nostris uolumus, consentiimus et approbamus, et in nullo de cetero contraire promittimus bona fide. In quorum testimonium sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense septembri. Orig., G. 314 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 37 Novembre 1294 Rétrocession à l’abbaye par Guillaume Mainfroy de Dijon, clerc, de plusieurs maisons situées devant Saint-Médard. Uniuersis presentes litteras inspecturis. Ego Guillelmus Manfredi de Diuione clericus autoritate apostolica publicus notarius filius quondam Manfredi scriptoris notum facio quod cum religiosi abbas et conuentus Sancti Stephani Diuionensis dicto patri meo dum uiuebat, et mihi Guillelmo predicto et Iacobo et Eustachio liberisque predicti Manfredi ad uitas nostras et ad {62}uitam superuiuentis ex nobis dederunt et concesserunt domos cum earum fundis, mansis, cellariis, et apenditiis sitas ante ecclesiam Sancti Medardi Diuionensis inter stratam et uiuidarium religiosorum predictorum, uolensque interdictos religiosos heredesque meos aliqua dissensio in futurum propter longitudinem temporis oriatur; uolo et concedo quod in continenti post meum decessum dicte domus cum earum fundis, cellario, mansis et apenditiis absque onere debati ad dictos religiosos et eorum successores pacifice reuertantur, et quod in heredes mei aliquid iuris proprietatis, possessionis aut saisine non possim nec debeam reclamare, et si quod absit reclamarem uel euigerem; uolo et concedo, quod sibi fides et audientia totaliter denegentur; quas domos quandiu uixero teneor tenere bono statu, nisi eas ignis incendio, aut alio casu fortuito contingeret deuastari; in quorum omnium testimonium litteris presentibus sigillum curie domini ducis Burgundie rogaui et obtinui apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Certhieti de Curgo, et Ioannis Manfredi testium ad hoc uocatorum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense nouembri. (sigillatum sigillo curie Domini ducis in cera flaua sub duplici cauda pergameni). Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 222. {63}N° 38 Décembre 1294 Ratification par Jeannette et Guillemette, filles de feu Etienne de Salmaise, de la vente d’une vigne à Fontaine, faite par leur père, à Jean, dit Teste, curé de Fontaine. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense decembris. Nos Iohanetta et Guillemeta, sorores filie Stephani de Salmasia burgensis Diuionensis notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos sponte, prouide sine ui, metu, dolo et aliqua circonuentione laude silicet et assensu Iaquinus Borthoz mariti mei predicte Iohannete et Andree Chasteleynne mariti mei predicte Guillemete uoluimus, laudauimus, confirmauimus, ratificauimus et penitus approbauimus pro nobis et nostris heredibus uenditionem factam a predicto Stephano patre meo domino Iohanni dicto Teste presbitero, de quadam petia uinee sita in finagio de Fontanis, en Pornes iuxta uineam predicti Stephani et uineam prioris Uallis beate Marie precio sexaginta tresdecim librarum et tresdecim denariorum Uiennensium pro ut hec omnia in quibusdem litteris super hoc confectis sigillo curie domini ducis Burgundie sigillatum plenius continentem duarum litterarum tenor sequitur in hæc uerba: «In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo octogesimo octauo mense februaris. Ego Stephanus dictus Cheuroz de Salmasia notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis quod ego sponte prouide uendo concedo in perpetuum atque quitto pro me et meis domino Iohanni dicto {64}Testo curato de Fontanis unam petiam uinee sitam in finagio de Fontanis en Pornes continentem tria iornalia et dimidium quarterium et decem partitas, iuxta uineam meam et iuxta uineam prioris Uallis beate Marie precio sexaginta tresdecim librarum et tresdecim denariorum Uiennensium de quibus a dicto emptore in pecunia numerata me teneo plenarium pro pagato; propter quod de predicta uinea uendita me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro omne uoluntate sua et heredum suorum modis omnibus et omni tempore plenarium facienda, promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum et sub obligatione omnium bonorum nostrorum mobilium et immobilium presentium et futurorum dictam uineam uenditam liberam pro uiginti et nouem denarios Uiennenses censualibus et pro decima garantire dicto emptori et suis contra omnes perpetuo nostris propriis sumptibus et expensis et in nullo contraire de cetero per me uel per alium tacite uel expresse seu aperte. Et pro garantia melius portare obligo dicto emptori et suis specialiter et expresse domos meas quas habeo Diuioni in Mercato Ueteri iuxta domum Haymonis Bouxier hinc et inde cum fundis mansis pertinentem et appenditum earumdem domorum ante et retro; uniuersis renunciando in hoc facto sub prestito iuramento exceptioni dicte uenditionis legitime non facte precii non habiti et non numerate pecunie doli metus et in factum spei future numerationis et habitationis deceptionis ultra dimidiam iusti precii et omnibus aliis que contra tenorem presentium litterarum possent obici seu dici; uolens me compelli ad premissam obseruantiam tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo {65}ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum predictorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Griffonis Pelerin, et Iohannis Gardon testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis.» Hec ante omnia et singula supradicta. Nos predicti Iaquinus Borthoz burgensis Besne maritus predicte Iohannete et Andreas Chastelleyne burgi Diuionensis maritus predicte Guillemete uoluimus, laudauimus et penitus approbauimus et his omnibus supradictis nostrum assensum prebuimus et consensimus; et in super nos predicti Iohanneta Guillemeta Iaquinus et Andreas tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris quilibet nostrum in solidum per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita et sub obligatione omnium bonorum nostrum presentium et futurorum predictam petiam uinee prout supradictam est uenditam prefato domino Iohanne Teste, et eius heredibus contra omnes perpetuo et firmiter garantire deffendere et in pace tenere propriis nostris sumptibus et expensis et in nos litris omnis suscipere tantito et quosciencumque super hec fuerimus requisiti et in nullo contraire de cetero tacite uel aperte; renunciantes in hoc facto pro nobis et nostris exceptionibus doli, in factum deceptionis in aliquo omni iuri in fauorem mulierum introducto et omnibus aliis que contra predicta uel aliqua de predictis possent obici seu dici; uoluimus autem nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, {66}domini Theobaldi de Stabulis presbiteri et domini Symonis curati de Noyron, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Copie Reg., G. 127, fol. 300. N° 39 Décembre 1294 Confirmation faite par Hugues, abbé de Saint-Etienne, de l’accord conclu en 1275 entre l’abbé Amédée et les prieur et chanoines du monastère, touchant les anniversaires. Uniuersis presentes litteras inspecturis, nos frater Hugo abbas Sancti Stephani Diuionensis, notum facimus quod ordinationem statutum et confirmationem anniuersariorum omnium in ecclesia Sancti Stephani prouendum et prouendurorum quam fecerunt bone memorie Amedeus predecessor noster quondam abbas dicti ecclesie ac eiusdem loci conuentus nostri prout in litteris super hoc confectis suis sigillatis sigillis uidimus contineri quorum tenorem de uerbo ad uerbum presentibus fecimus annotari in hunc modum uniuersis Christi fidelibus ad quos presentium deuenerit notitia littererum frater Amedeus abbas totiusque conuentus ecclesie Sancti Stephani Diuionensis Lingonensis diocesi ordinis Sancti Augustini salutem in omnium Saluatore. Quum in scripturis et per scripturas inueniuntur et dantur exempla nos uolentes iura conuentus ecclesie nostre dare obliuioni sed per memoriam confirmamus cum diligenti tractatu pensata utilitate ecclesie nostre pro nobis et successoribus nostris unanimiter et concorditer in pleno capitulo nostro ordinauimus, statuimus et confirmauimus quod {67}omnia anniuersaria in ecclesia nostra prouentia et prouentura pro pictantia conuentus ecclesie nostre ad prioris et conuentus ecclesie nostre arbitrii in ipsas pictantias comitantur cum omnibus exitibus eorumdem anniuersariorum. Et per hoc statutum, abbas ecclesie nostre qui pro tempore fuerit liber erit et immunis ab omnibus conuentu ecclesie nostre pictantiis feraturis; et ad huiusmodi statutum tenendum perpetuo nos et successores nostros specialiter obligamus. In quorum omnium memoriam testimonium et munimen litteris istis sigilla nostra apposuimus. Actum anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo quinto mense decembris. Nos laudamus, confirmauimus et penitus approbamus promittentes bona fide pro nobis nostrisque successoribus contra laudationem, confirmationem et approbationem predictas de cetero per nos uel per alios non uenire tacite uel expresse. In quorum testimonium, sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarte mense decembris. Orig., G. 142 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). Copie Reg., G. 127, fol. 9. N° 40 Décembre 1294 L’abbé Hugues donne permission au prieur de Marsannay de fonder un anniversaire à Saint-Etienne. Uniuersis presentes litteras inspecturis, nos frater Hugo abbas Sancti Stephani Diuionensis notum facimus quod nos uolumus et expresse consentimus ac etiam {68}damus et concedimus uiro religioso fratri Geruasio dilecto priori nostro de Marcennaio auctoritatem et mandatum conferendi conuentui nostro Sancti Stephani predicti pro remedio anime sue et antecessorum suorum ac etiam pro anniuersario suo post eius obitum in ecclesia nostra annis singulis in perpetuum celebrando decem libratas terre ad monetam Uiennensium annui redditus assidendas et assignandas ab eodem priori dicto conuentui super bonis et in bonis que acquisiuit dictus prior uel acquirere poterit in futurum in uilla finagiis et territoriis de Cocheio quecumque bona sint et quocumque nomine censeantur; collationem uero de dictis decem libratis terre assessionem et assignationem factas et faciendas a priore predicto ex nunc laudamus et confirmamus, et penitus approbamus; promittentes bona fide non contrauenire de cetero tacite uel expresse; in quorum testimonium sigillum nostrum presentibus litteris duximus aponendum; datum anno Domini millesimo quarto mense decembris. Orig., G. 173 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). Copie Arv., G. 132, fol. 203. N° 41 Décembre 1294 Ratification faite par Jeannette et Guillemette, filles d’Etienne de Salmaise, du consentement de Jacquin Berthot et André Chasteleine, leurs maris, de la vente d’une vigne sise à Fontaines, en Pornères, faite par leur père à Jean Teste. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense decembris. Nos Iuhenneta et Guillemeta filie Stephani de {69}Salmasia burgensis Diuionensis, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis, quod nos sponte, prouide, sine ui, metu, dolo et aliquid circonuentione laude scilicet et assensu Iaquini mariti mei predicte Iuhennete et Andree Chasteleinne mariti mei predicte Guillemete, uolumus laudamus, confirmamus, ratificamus et penitus assedimus pro nobis et nostris heredibus uenditionem factam a predicto Stephano patre nostro, domino Iohanni dicto Teste presbitere, de quadam petia uinee sita in finagio de Fontanis en Porneres, iuxta uineam predicti Stephani et uineam prioris Uallis beate Marie, pretio sexaginta tresdecim librarum et tresdecim denariorum Uiennensium, prout hec omnia in quibusdam litteris super hoc confectis sigillo curie domini ducis Burgundie sigillatis plenius continentur. Quare litterarum tenor sequitur in hec uerba: «In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo octogesimo octauo mense februaris. Ego Stephanus dictus Cheuroz de Salmasia notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte prouide uendo concedo in perpetuum atque quitto pro me et meis domino Iohanni dicto Teste, curato de Fontanis, unam petiam uinee sitam in finagio de Fontanis, en Porneres, continentem tria iornalia et dimidium, et dimidium quarterium et decem perticas iuxta uineam meam et iuxta uineam prioris Uallis beate Marie pretio sexaginta tresdecim librarum et tresdecim denariorum Uiennensium de quibus a predicto emptori in pecunia numerata me teneo plenarium pro pagato; propter quod de predicta uinea uendita me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro omni uolontate sua et heredum suorum, modis omnibus et omni tempore plenarium {70}facienda. Promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum, et sub obligatione omnium bonorum meorum mobilium et immobilium presentium et futurorum, dictam uineam uenditam liberam pro uiginti et nouum denariorum Uiennensium censualibus et pro decima garantire dicto emptori et eius heredibus contra omnes perpetuo meis propriis sumptibus et expensis, et in nullo contraire de cetero per me uel per alium tacite uel aperte, ex pro garantia Meline portanda obligo dicto emptori et suis specialiter et expresse domos meas quas habeo Diuionensi, iuxta domum Haymonis Bouxier, hinc et inde, cum fundis mansis pertinent et appenditiis earumdem domorum, ante et retro uniuersis. Renuntians in hoc facto sub prestito iuramento exceptioni dicte uenditionis legitime non facte predicti non habiti et non numerate pecunie, doli metus et in factum spei future numerationis et habitionis deceptione ultra dimidiam iusti pretii et omnibus aliis quod contra tenorem presentium litterarum possent obici seu dici; uolens me compelli ad premissorum obseruantiam tanquam de re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum predictorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Griffonis Pelerin et Iohannis Gardon clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis.» Hec ante omnia et singula supradicta; nos predicti Iaquinus Borthoz burgensis Besne maritus predicte Iuhennete et Andreas Chateleinne burgensis Diuione maritus predicte Guillemete uolumus laudamus et penitus applicamus et hiis omnibus supradictis nostrum assensum {71}prebuimus et consentum. Et in super nos predicta Iuhenneta, Guillemeta, Iaquinus et Andreas, tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris quilibet nostrum in solidum per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, et sub obligatione omnium bonorum nostrorum presentium et futurorum predictam petiam uinee prout supradictum est uenditam prestito domini Iohanni Teste et eius heredibus contra omnes perpetuo et firmiter garantire defendere et in pace tenere propriis nostris sumptibus et expensis et in nos litis omnis suscipere tantito et quotienscumque super hoc fuimus requisiti et in nullo contraire de cetero tacite uel aperte; renuntiantes in hoc facto pro nobis et nostris exceptionibus doli et in factum deceptionis in aliquo omni iuri in fauorem mulieris introducto et omnibus aliis quod contra predicta uel aliqua de predicte possent obici seu dici. Uolumus ante nos compelli ad premissorum omnium obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, domini Theobaldi de Stabulis presbiteri et domini Symonis curati de Noyron testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 352 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {72}N° 42 Décembre 1294 Vente faite à Othonin de Verceaux, écuyer, par Etienne Froidures de Thard-la-Ville, d’une soiture et demie de pré, sise en la prairie de Thard-le-Chastel, au lieu appelé au Vert de Laote. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis euisdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense decembris. Ego Stephanus dictus Froidures de Thardo Uilla notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte et prouide non ui non dolo ad hoc inductus que spontaneus non coactus pro uoluntate mea uendo, concedo et quitto perpetuo pro me et meis heredibus, Othonino de Uerceaux domicello et eius heredibus ea que secuuntur, uidelicet unam secturam et dimidiam prati sitam in prateria de Thardo, ubi dicitur a Uers de Laote, iuxta pratum Clementis Pasiote et partitur cum eo; sunt septem iornalia terre, quorum tria sunt in finagio de Verrangiis, primum iuxta terram Renaudi Parentis, secundum ubi dicitur en Corlandre, iuxta terram Relone Mion hinc, et iuxta terram Renaudi Parentis inde, tertium iuxta terram Perronetti lon Vayset hinc et iuxta terram heredum Iohannis Legier inde; sunt duo iornalia sita in finagio de Thardo, ubi dicitur au Saucoie, iuxta terram Perelli Nicholai hinc et iuxta terram liberorum au Genre inde, et duo iornalia sita in finagio de Niliens quorum unum est retro monasterium iuxta terram liberarum de Baudron; aliud est ubi dicitur en Sorouches iuxta terram conuersorum de Broichons, cum fructibus eorumdem pretio duodecim eminarum frumenti et dimidiam quartelli traditi, mensurati et {73}deliberati, et me teneo penitus pro pagato in bono frumento; et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus et omni tempore facienda; promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale, dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus contra omnes garantire in iudicio et extra, meis sumptibus perpetuo, pacifice et quiete, et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare si aliqui calumpniatores quod absit apparrerent, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo contraire decetero per me uel per alium tacite uel aperte, me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando. Uoloque me ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me heredes meos et omnia bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et obtinuimus apponi. Actum in presentia Iohannis iudici eiusdem curie notarii apud Rouram, Raimondi de Thardo et domini Petri capellani de Thardo testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {74}N° 43 Décembre 1294 Fondation d’anniversaire par Gervais, prieur de Marsannay, dont il assigne le revenu sur ses biens à Couchey. Uniuersis presentes litteras inspecturis, nos frater Hugo abbas Sancti Stephani Diuionensis notum facimus quod nos uoluimus et expresse consentuimus ac etiam damus et concedimus uiro religioso fratri Geruasio dilecto priori nostro de Marcennayo auctorem et mandatum conferendi conuentui nostro Sancti Stephani predicti pro remedio anime sue et successorum suorum ac etiam pro anniuersario suo post ipsius obitum in ecclesia nostra annis singulis in perpetuo celebrando, decem libratas terre ad monetam Uiennensem annui redditus assidendas et assignandas ab eodem priore dicto conuentui super bonis et in bonis que acquisiuit dictus prior ut acquirere potit in futurum in uilla, finagiis et territoriis de Coucheyo quecumque bona sint et quocumque nomine. Censeantur collationem uno de dictis decem libratis terre; assessionem et assignationem factas et faciendas a priore predicto ex nunc laudamus et afirmamus et penitus aprobamus; promittentes bona fide nos contrauenire de cetero tacite uel expresse. In quorum testimonium sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense decembri. Copie Reg., G. 127, fol. 266. {75}N° 44 Janvier 1294/5 Vente d’une terre à Potangey, par Thibaut Stephanet. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense ianuaris. Nos Theobaudus Stephen de Potengeyo et Guionetus eius filius, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis, quod nos sponte et prouide uendimus, concedimus et quittamus perpetuo Girardo au Corteler Sancti Stephani Diuionensis, unam petiam terre arabile, continentem duo iornalia et dimidium sitam in finagio de Potengeio ubi ducitur en Malportuis iuxta terram Iohannis Arnerii hinc et est contorium et se ingerit super terram Sancti Stephani Diuionensis libere ab omni onere seruitutis pro decima et tribus denariis censualibus diuinis Sancti Benigni Diuionensis annuatim in festo Sancti Iohannis Baptiste persoluendis, precio sexdecim librarum et decem solidorum Uiennensium de quibus a dicto emptore solutionem habuimus et recepimus integram et perfectam in pecunia legitime numerata, et nos tenemur penitus pro pagatis; et propter de predicta uenditione nos penitus deuestimus et dictum emptorem corporaliter inuestimus pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus omni tempore facienda. Promittentes per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporale dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire in iudicio et extra, nostris sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete, et dictum emptorem indempnem modis omnibus conseruare si {76}aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo contraire decetero per nos uel per alios tacite uel expresse; nos et heredes nostros ac omnia bona nostra propter hoc obligando uolumus quod nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum omnium testimonium litteris istis, sigillum dicte curie rogauimus et obtinuimus apponi. Actum anno et mense predictis. Orig., G. 379 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 45 Février 1294/5 Engagement pris par G. de Thorey, fils de feu Etienne Chollot, héritier de Marguerite, épouse de son père, de payer les 20 soudées de terre léguées à Saint-Etienne. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quarto mense februarii. Ego Guillelmus de Thoreyo domicellus, filius quondam domini Stephani Cholot militis, heres in toto propinquior ab intestato domine Margarete uxoris quondam predicti patris mei, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis quas predicta Margareta in ultima sua uoluntate pro remedio anime sue et successorum suorum dedit et concessit ecclesie Sancti Stephani Diuionensis pro anniuersario suo et antecessorum suorum in predicta ecclesia faciendo, uigenti solidatas terre {77}ad monetam Uiennensem annui et perpetui redditiis in festo Beati Nicholai Iemalis, et quare ego sponte prouide tanquam heres in toto Margarete supradicte, teneor ex pacto et promitto pro me et meis heredibus per iuramentum meum propter hoc et supra Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum predictos uiginti solidos terre ad predictam monetam reddere et soluere abbati et conuentui predicte ecclesie uel eorum mandato apud Diuionem exiuit imposterum annis singulis in festo Beati Nicholai supradicti. Donec easdem uiginti solidatas terre assedimus et assignauimus religiosis antedictis in loco competenti sine seruitute feodi uel retrofeodi et alia qualibet seruitute, et si in solutione dictarum uiginti solidatorum terre ut predictus est facienda quod absit deficerem omnia dampna missiones et expenses que et quas mei deffectus occasione dictis religiosis uel eorum mandatum suo simplici uerbo se duxint seu duxit incurrisse teneor eisdem, una cum dictis uiginti solidatis terre integraliter resarcire. Pro quibus omnibus supradictis adimplendis, obligo omnia bona mea que si forte propter hoc capta fuerint uel uendita de ipsis recredentur non exigam neque petam. Renuncio insuper in hoc facto omnibus exceptionibus et allegationibus iuris et facti que contra predicta possent obici seu dici, et uolo me compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Iohannis de Toreyo domicelli et Bertheri clerici testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Reg., G. 127, fol. 104. {78}N° 46 1295 Acte par lequel Huguenin de Vienne, seigneur de Franceault, quitte le sacristain de Saint-Etienne de tout ce qu’il pouvait lui devoir à cause d’un cheval et de l’argent qu’il lui avait baillé, et néanmoins promet de lui payer 40 sols sur l’amodiation qu’il a faite du droit de patronage. Uniuersis presentes litteras inspecturis. Ego Hugonninus de Uienne dominus de Franceyo notum facio quod ego de omnibus actionibus controuersiis et querelis quas habere poteram et habebam, uel habere poteram et debebam contra uirum religiosum et honestum fratrem Poynaum sacristam Sancti Stephani Diuionensis tam ratione equi quam pecunie a me uel meo mandato tradite dicto sacriste uel ipsius mandato et tempore retroacto usque ad tempus confectionis presentium litterarum quitto penitus et expresse et quod ratione admodiationis patronatus de Franceyo debeo dicto sacriste quadraginta solidos Uiennenses, quam summam pecunie ego bona fide promitto soluere et reddere dicto sacriste uel suo mandato, infra medium augustum proximo uenturum. Confiteorque et recognosco me debere tenere nullatenus dictum patronatum de Franceio ultra nec aliquo redditusque ad abbatiam predicti Sancti Stephani in uilla nec pertinentiis de Franceio, ultra uigiliam Assumptionis beate Marie proximo uenturam, nisi de abbatis uel conuentus predicti Sancti Stephani uel eorum mandati fuerit uoluntate. In predictorum testimonium sigillum prepositi de Sancto Iohanne presentibus litteris rogauimus et obtinuimus apponi. Actum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo {79}quinto die ueneris post Ascensionem Domini, in presentia domini Iohannis de Sancto Heustebo presbiteri dicti de Borda, Odonis de Sancto Heustebo, Iohannis dicti Gras Huyl, Hugoneti de Sancto Iohanne, Barbari et Belini Gullet de Sancto Iohanno clerici, testium ad hoc specialiter uocatorum. Orig., G. 213 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 47 Juin 1295 Vente faite à Othonin de Verceaux, écuyer, par Robin, fils de Bernard Corrège de Rouvre, du quart de dîme du champ de la Fosse, à Marliens, moyennant la somme de 12 livres et 10 sols viennois. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quinto mense iunio. Nos Robinus filius quondam Bernardi Corregarii de Roura et Perroneta eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos uendimus et in perpetuam hereditatem quittamus pro nobis et nostris heredibus Othonino domicello filio quondam domini Humberti de Uerceaux pro se et eius heredibus quartam partem decime de campo de la Fosse sita in finagio de Marliens iuxta uiam publicam et partitur cum priore de Thart. Quam uenditionem facimus pretio duodecim librarum et decem solidorum Uiennensium, de quibus solutionem integram recepimus a dicto emptore et nos tenemus plenarium pro pagatis. Quare tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris per iuramenta nostra et sub obligatione omnium bonorum nostrorum, dictam uenditionem prefato emptori et eius heredibus, contra {80}omnes perpetuo et firmiter garantire, deffendere, et in pace tenere, et contra dictam uenditionem de cetero non uenire, omnibus exceptionibus totius iuris et facti renuntiando in hoc facto; et uolumus nos compelli ad premissarum obseruantiam, quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Perelli Mutrot et Boicheri clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 399 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 48 Août 1295 Donation faite à l’hôpital de Til-Châtel d’une pièce de terre à Til-Châtel. Au nom de Nostre-Seignor amen. En lan de l’Incarnation diceluy mil deux cent quatre vingt et quinze, au mois d’aoust le iour de la Saint Pierre, ie Colonus de Trichatel li Arbelestier, et ie, Ieannotte, femme du dit Colonus, faisons ascavoir à tous ces qui verront et oiront ces presentes lettres que nous avons baillé quitté et délivré en eschange faict pour nos et pour nos hoirs au maistre et es frères de la Maison Dei de Trichastel une pièce de terre arable que nostre estoit assize en la fin de Tilchatel selon la terre Iaco Chauuot d’une part, et selon la terre de la dite Maison Dei d’autre part, et ledicts maistres, et li frères de la dite Maison-Dieu, {81}nous en ont baillé et délivré en eschange une pièce de terre qui leur estoit assise en la fin de lu en Lalue que l’on dict Aubois emprès nostre terre d’une part et d’autre part lour lou champs que li chambellan a donné au fils Vernot de la Charme; laquelle pièce de terre nous avons eu pour loudict eschange et passe et garnie et nostre deconseaul, liquex pièce de terre doit la tierce des la meid borne quant au chief du champs au fils dudit Vernot en amont, et dez ce le borne en avault, doit estre franche et ascavoir que de tote la pièce dessus dite qui nostre estoit nous nous sommes deuestus pour nous et pour nos hoirs, et en avons uestu li maistre et les frères devant dicts pour lor et lours successeurs, sans jamais rapeler, et avons promis pour nos sermens donnés corporellement sus saintes Evangiles et soubs l’obligation de nous et de nos hoirs et de tous nos biens et immeubles présents advenir en quelque leu qu’ils savient sans ne trouve tenir garder et garantir ces dits eschanges et toutes ces convenances contre totes gens et que nos, ne nos hoirs en varrons en contre venir comment que con soit; et renoncons en ce faict pour nos et nos hoirs par nostre serment dessus dit, à toute aide de droit de canon et de loi de coustume et de faict et a tous que nous ou nostre puisse réclamer pour deceu en ce dit eschange et ie Ieannotte quitte quelque droict que je hoye en ladicte pièce de terre, soit de douaire ou dessaunage de mariage ou dautre donation quelque cou soit, et voulons estre contraint, nous et nostre hoir à cou faire tenir et garder si que il a dessus dict par la cour de monseigneur Guion seigneur de Trichatel, comme de chose cogneue et adiugée par sa dicte cour à la iuridiction de laquelle court quant a cou nous {82}soubmettons nous, nos hoirs et tous nos biens; en tesmoignage de laquelle chose ie Colenot et ie Ieannotte, femme dudict Colenot devant dict, avons requis et désiré à estre mis à ces présentes lettres le seal de la dicte court; cou fut faicte en la présence de Vernot de la Charme, tesmoings à ce appelés en lan, en mois et en iour devant dict; sellé en cire verte du seau de la court du dict seigneur de Tilchatel, pendant à double que de parchemin. Cop., Reg. Arv., G. 132, fol. 114. N° 49 Octobre 1295 Donation de deux meix à Magny, par Guillaume, seigneur du lieu, à Jean Baudos d’Auxonne et Aymon, son frère, en rémunération des services qu’ils lui ont rendus et en s’en réservant le fief. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo quinto mense octobri. Ego Guillermus dictus de Maigneyo miles, notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego consideratis beneficiis et seruiciis que dictus Iohannes Baudoz de Auxona et Hamoninus Baudoz eius frater michi fecerunt et que mihi extiterunt quum plurimum fructuosa. Ego in remunerationem dictorum seruitorum do, concedo et in perpetuum quitto pro me et meis dictis seruibus et suis donatione irreuocabili facta inter uiuos unum mansum qui uocatur mansus à la Droille, situm apud Maigneyum. Item unum mansum qui fuit liberorum Auruhus situm iuxta mansum Milonis Truse, ex una parte et mansum predictum ex altera; de quibus mansis {83}me deuestio et dictos fratres pro se et suis heredibus inuestio et in possessionem corporalem uel quasi per traditionem presentum de eisdem induco; promittens per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum et sub obligatione omnium bonorum meorum mobilium et immobilium presentium et futurorum dictos mansos dictis fratribus et suis erga omnes perpetuo pacifice garantire, saluo mihi et meis et retento feodo in eisdem ratione onus feodi dicti fratris et sui tenentur michi et meis perpetuo prestare patrocinium in uilla de Auxona quotienscumque super hoc fuerint requisiti dum tamen in uilla fuerint de Auxona. Et non contra dictas donationes et concessiones ac quittationes uenire per me uel per alium in futurum. Renuntians in hoc facto per iuramentum omnibus exceptionibus iuri et facti, omni dolo et fraudi, donationis, concessionis et quittationis predictarum non factarum, iuri dicenti donationi quingentos aureos excedente absque infirmatione non ualere et omni iuri canonico et ciuili. Uolens me compelli ad premissorum tenendam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc me et meos heredes suppono. In cuius rei testimonium litteris istis sigillum dicte curie supplicaui et obtinui apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Auselli de Duismo et Stephani de Moingneio testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 366 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {84}N° 50 Juin 1296 Fondation d’un anniversaire en l’église de Marliens, par Hugues, dit le Baus, qui donne à cet effet deux pièces de terre situées à Marliens. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense iunio. Ego Hugo dictus le Baus de Merliens, notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego spontaneus non coactus nec deceptus, existens in bona memoria et in sana, pro remedio anime mee et pro remedio animorum predecessorum meorum, constituo unum anniuersarium apud Merliens qualibet anno faciendum ad quod anniuersarium uolo quod omnes presbiteri totius ecclesie de Thardo conuocentur et duodecim clerici cum eisdem; et constituo unam lampadem in ecclesia de Merliens ardentem semper per noctem et ad missarum sollempnia celebranda; et propter hoc quod predicta quolibet anno perpetuo et integre fieri ualeant sine lite, sine impedimento et sine contradictione aliqua facienda. Dictum anniuersarium quolibet anno ut dictum est faciendum et oleum pro lampade supradicta assideo et assigno super duas petias terre sitas in finagio de Merliens, quorum una sita est retro ecclesiam de Merliens inter terram Iohannis Castellani de Thardo et terram Renaudi filii Alespicier, et altera sita est retro domum dicti Maliomal de Merliens, iuxta terram heredum Simonis dicti Traitot ex una parte, et est contornium ex altera. Quod si heredes mei in predictis faciendis defecerint uel in aliquod de predictis, {85}uolo et constituo quod prior de Thardo qui pro tempore erit ad predictas duas petias terre recurrat, recurrere possit et debeat sine contradictione et sine requisitione alicuius dominii et faciat fructus suos, et faciat quolibet anno anniuersarium supradictum et ministret oleum pro lampade supradicta. Promittoque per iuramentum meum pro me et meis heredibus quos ad hoc obligo specialiter et expresse super Sancta Dei Euangelia, omnia predicta tenere et inuiolabiliter obseruare, et in nullo de cetero contraire per me uel per alium tacite uel aperte, me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando. Uoloque me et heredes meos, ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me, omnes heredes meos, et omnia bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogaui et optinui apponi. Actum in presentia Iohannis iudici notarii Roure, Raymondi de Thardo, dicti Perceual, Raolini et Iacobi lou Baul de Taliens, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 51 Juin 1296 Vente à Saint-Etienne d’une vigne sise à Ahuy, au lieudit en Combehuron, par Robert d’Ahuy, pour la somme de cent et sept livres. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense iunio. Nos Robertus de Aqueductu clericus, Aymo presbiter et {86}Ioannes eiusdem Roberti liberi, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos, sine ui, metu, dolo et aliqua circonuentione, ymo sponte prouide uendimus, concedimus et tradimus et in perpetuam hereditatem quittamus pro nobis et nostris heredibus religiosis uiris domino abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis et eorum successoribus quamdam petiam uinee sitam in finagio de Aqueductu cum fundo et pertinentiis eiusdem uinee, que petia uinee sita est iuxta uineam Hugonis Thibaut, in loco ubi dicitur en Combehuron; quam uenditionem fecimus pretio centum et septem librarum Uiennensium, de quibus solutionem integram recepimus et habuimus a predictis religiosis in pecunia bene et legitime numerata de quibus tenemus nos plenarie pro pagatis penitus et contentis; quare de predicta petia uinee superius uendita deuestimus nos et heredes nostros, et dictos emptores pro se et suis successoribus corporaliter inuestimus de eadem; quare tenemur ex pacto, et promittimus pro nobis et nostris heredibus quilibet insolidum per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, et sub obligatione omnium bonorum nostrorum, presentium et futurorum quorumcumque sint et ubicumque, predictam petiam uinee superius uenditam predictis religiosis et eorum successoribus, contra omnes perpetuo et firmiter garantire, defendere contra personas omnes, opponere propter hoc et respondere; et in nos litis onus suscipere quam sito ab ipsis religiosis super hoc fuerimus requisiti uel mandato eorumdem, si qui calumpniatores quod absit super hoc apparerent, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari; renuntiantes in hoc facto quilibet insolidum per nostra predicta iuramenta {87}exceptioni uenditionis non legitime facte, dicte pecunie non habite et non numerate, spei future numerationis et habitionis, omni fraudi et dolo deceptionis in aliquo et omnibus aliis exceptionibus que contra tenorem presentium litterarum possem obiici seu dici; et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie, eiusdem iuridictioni quo ad hoc nos et nostros heredes penitus supponentes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionis, domini Ioannis Teste presbiteri, et Ioannis Mongeron, testium ad hoc uocatorum anno et mense predictis. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 200. N° 52 Juin 1296 Vente d’un meix et d’une maison à Ahuy, faite à l’abbaye de Saint-Etienne par Osanette et Adeline sa sœur. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense iunii. Nos Osaneta et Adelineta sorores filie Regine de Aqueductu notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod nos sponte prouide, laude et assensu Odeti mariti mei predicte Osanete et Ioannis mariti mei, predicte Adelinete fecimus excambium perpetuum seu permutationem cum uiris religiosis abbate et conuentu Sancti Stephani Diuionensis in hunc modum, quod pro eo quod dicti religiosi nobis tradunt et quittam perpetuo quamdam petie uinee sitam in finagio Aqueductus in Combehuron {88}iuxta uineam Hugonis Thibaut et uineam Hugonis de Ventoux de qua tenemus nos pro pagatis; in excambium et permutationem dicte petie uinee tradimus, concedimus in perpetuum et quittamus pro nobis et nostris heredibus predictis religiosis pro ipsis et eorum successoribus quamdam domum cum fundo, manso, iuribus et pertinentiis eiusdem, sitam apud Aqueductum iuxta domum Ioannete uiri dicti Larrot et iuxta domum Bone uiri Uiardi textoris; quare de dicta domo deuestimus nos et heredes nostros et dictos religiosos et eorum successores inuestimus corporaliter de eadem; et tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris heredibus per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita et sub obligatione omnium bonorum nostrorum presentium et futurorum predictam domum predictis religiosis et eorum successoribus contra omnes perpetuo et firmiter garantire defendere et in pace tenere nostris propriis sumptibus, et in nullo contraire de cetero tacite uel aperte; et est sciendum quod si nos decederimus sine herede seu heredibus nostrorum propriorum corporum procreatis, predicta petia uinee ad predictos religiosos et eorum successores perpetuo reuertetur; illa uero que ex nobis superuixit predictam uineam pro se et suis heredibus sui proprii corporis procreatis tenebit et possidebit, si uero sine herede seu heredibus sui corporis decesserit dicta uinea ad dictos religiosos pacifice reuertetur; hoc saluo quod ipsi tenerentur dare et soluere Odeto et Ioanni maritis nostris predictis decem libras Uiennenses antequam in dicta uinea possimus aliquod reclamare; et hec omnia et singula supra scripta nos Odetus et Ioannes predicti uolumus et penitus approbamus et de uoluntate nostra confitemur esse facta, et insuper nos {89}predicte sorores, et ipsi mariti renuntiamus in hoc facto omnibus exceptionibus totius iuris et facti que contra predicta possent obiici seu dici; et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros; in quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi; actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionis domini Adulphi de Sancto Lupo et domini Ioannis Teste presbiterorum testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 202. N° 53 Juillet 1296 Donation faite à Saint-Etienne de vingt sols de cens sur une maison, au bourg de Dijon. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis Lingonensis salutem in Domino. Noueritis quod in nostra presentia propter hoc personaliter constitutus Ioannes de Saluia ciuis Lingonensis recognouit et confessus est coram nobis se dedisse et concessisse in puram et perpetuam elemosinam religiosis uiris abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionensis uiginti solidos Uiennenses censuales pro remedio anime Guidonis quondam filii ipsius Ioannis et antecessorum suorum et pro anniuersario ipsius Guidonis singulis annis apud Diuionem in ecclesia Sancti Stephani a dictis religiosis faciendo quos uiginti solidos dictus Ioannes emit et habuit a Guillermo dicto lou Glou de Diuione carnifice et quos uiginti solidos {90}Uiennenses censuales dictus Guillermus assedit et assignauit dicto Ioanni, ut dicitur, super quamdam domum ipsius Guillermi sitam Diuione in burco iuxta domum Gillete relicte Roberti filii Barriseti dicti Debarra ex una parte, et domum Guillerme relicte Roberti dicti de Castellione quondam ex altera, quos uiginti solidos ille qui possidet uel qui possidebit in posterum dictam domum tenetur soluere ut dicitur dictis religiosis singulis annis mense octobri et de predictis uiginti solidis et de omni iure proprietatis et possessionis quas dictus Ioannes habebat et habere poterat in dictis uiginti solidis et assignatione dicte domus, et dictus Ioannes coram nobis deuestiuit et dictos religiosos per presentes litteras inuestiuit et omne ius et omnem actionem quod et quam habebat idem Ioannes in dictis uiginti solidis in assignatione dicte domus et contra possessores dicte domus dictis religiosis cessit coram nobis, promittens dictus Ioannes per fidem suam in manu nostra corporaliter prestitam, et dictam donationem et concessionem ratam et firmam in perpetuum habere et inviolabiliter obseruare nec in aliquo de cetero contra uenire per se siue per alium tacite uel expresse. In cuius rei testimonium ad requisitionem predicti Ioannis presentibus litteris sigillum curie Lingonensis duximus apponendum. Datum et actum die lune post festum apostolorum Petri et Pauli, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo sexto. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 221. {91}N° 54 Septembre 1296 Engagement pris par Etienne de Percey-le-Grand, vicaire à Ahuy, de laisser après sa mort tous ses biens à l’abbaye. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense septembri. Ego Stephanus de Perreceyo Magno, uicarius de Aqueductu presbiter, notum facio presentes litteras inspecturis quod cum religiosi uiri abbas et conuentus Sancti Stephani Diuionensis, mihi in gratia speciali dederint facultatem acquirendi in uilla et finagio Aqueductus tam ab hominibus siue tailliabilibus dicti loci, quam ab aliis personis forensibus domos, uineas, terras, ac alias pocessione sue easdem ad uitam meam libere possidendas saluis tamen censibus et costumis ac decimis, ego in recompensationem dicte gratie, et pro remedio anime mee, do, concedo, et quitto in perpetuum post decessum meum donatione irreuocabili facta inter uiuos, predictis religiosis ac eorum monasterio, omnia ac singula que iam in dictis uilla et finagio acquisiui, et acquirere deinceps potero quecumque sint, et quocumque nemine censeantur uidelicet domibus, terris, uineis, mansis, censibus, hortis et costumis, et aliis quibuscumque; uolens et concedens quod ad omnia que iam acquisiui in predictis locis, et acquirere potero in futurum post decessum meum tanquam ad res suas proprias recurrant et intrent, et tanquam de rebus suis propriis suam omni modam faciant uoluntatem, omni reclamatione aliorum heredum meorum penitus cessante; promittens per {92}iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale et sub obligatione omnium bonorum meorum contra predicta uel aliqua de predictis non uenire nec contra uenienti in aliquo consentire, omnibus exceptionibus totius iuris et facti renunciando in hoc facto, et uolo me compelli ad premissorum obseruantiam tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supono me et meos heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogaui apponi. Actum anno et mense predictis. Orig., G. 309 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). Copie Reg., G. 126, fol. 91. N° 55 Février 1296/7 Donation faite à Saint-Etienne du fief du bois de Baalanges à Ville-sous-Geuvrey. Ie Iean sires de Saluns faicts scavoir à tous ces qui verront et ourront ces presentes lettres que cum Isabeaume de Moisse filia file cay en arrieres monseigneur Iean dit Pillot de Dole, chevalier et Odot de Blace mary a la devant dicte Isabelle aient vendu et quitte a tous iorz mes a religioux homme al abbe et au couvent de Sainct Estienne de Diion du diocèse de Langres et bois, et le fief de ce bois, liquez bois siet au finage de Uille soz Geuvier au lieu ou lendit en Baalanges. Liquez bois est et meue de mon fief et ledict bois ils ont vendu pour trente livres de vienois. Ie volens faire grace special sus ce es dicts acheteurs ladite vendue lo veuil et octroiois {93}et reconnois ladicte vendue estre faicte de ma volonté et quitte esdicts acheteurs ledict fie et quelconque daution de devraison. Ie ay avoir puis audict bois et au fonds de celuy bois par raison doudict fief, et promets soubs l’obligation de tous mes biens et en bonne foy que ie niray encontre ladicte quittance, ne encontre la tenour de ces presentes lettres pour moy ne autres taisiblement ou en appert, ie ne reclameray aucune chose de droict audict bois pour raison de fief doicy en avant; et pour ce que ceste chose soit ferme et estauble, ie lai voulut que cete lettre soit sellée de mon seel; ce faict lan de nostre seignour mil deux cent quatrevingt et seize, au mois de février. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 208 (mention: scellé en cire blanche à double queue de parchemin). N° 56 Mars 1296/7 Accord entre Saint-Etienne et des particuliers de Quetigny, pour la justice et la taille, qui donnent à Saint-Etienne un meix à Dijon devant la maison de l’abbaye de Theulay. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense martio. Nos, Lambertus filius quondam Uillermi de Diuione prepositi et Iaqueta de Cutigneio uxor eius, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis quod uiri religiosi frater Hugo abbas et conuentus Sancti Stephani Diuionensis admasiauerunt nos in quodam manso suo sito apud Cutigneium pro ut se ingerit a chemino sito de super usque ad cheminum desuptus et est iuxta {94}domum Hugonis dicti Sarron et iuxta domum relicta Ualteri Lacorbe, et propter ego prefatus Lambertus tradidi, concessi et perpetuo quittaui dictis religiosis et eorum successoribus quamdam mansum situm Diuioni ante domum dictorum religiosorum de Tulleio iuxta mansum eorumdem et iuxta domum et mansum Ualteri de Aqueductu, item et decem libras Uiennenses in pecunia numerata de integro, item, nos dicti coniuges, tenebimur nos et heres noster primogenitus soluere decetero, et reddere annis singulis dictis religiosis uel eorum mandato nomine taillie quandiu uixerimus et superuiuens ex nostris quatuor libras cere in festo Omnium Sanctorum; item dederunt dicti religiosi et concesserunt nobis et heredibus nostris quamdam petiam terre arabilis, sitam in finagio de Cutigneio continentem circiter dimidium iornale sitam inter terram domine Ioanne domine Deliche et terram sororis dictorum es Serons, et ingerit se supra pratum Bernit et super terram Aubricti de Cutigneio et post decessum nostrum et heredis nostri primogeniti uel superuiuentis ex nostris, alii heredes nostri remanentes remanebunt tailliabiles ecclesie Sancti Stephani predicti; sciendum est autem quod nos et heredes noster primogenitus quandiu uixerimus dicte ecclesie remanemus iustitiabiles sicut ceteri homines dicte uille de Cutigneio necalium dominum in dicta uilla aduocare poterimus uel etiam reclamare quod si secus faceremus statim ad dictos mansum et terram dicti religiosi poterunt recurrere et in manum ipsorum ponere pro uoluntate sua facienda; et promittimus pro nobis et nostris heredibus per iuramentum nostrum et sub obligatione omnium bonorum nostrorum contra predicta de cetero non uenire. Uolentes {95}nos compelli ad omnium obseruantiam premissorum tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogaui apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionis, Guillelmi de Pesinis et Andree de Campouento testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Cop., Reg. Arv., G. 132, fol. 205. N° 57 Mars 1296/7 Vente de maisons, terres, prés à Saint-Philibert, faite par Etienne, frère de Jean Moreau, maire de Ville-sous-Gevrey, à Pierre, curé de Sainte-Marguerite, et à Huot son frère. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense martis. Ego Stephanus de Uilla subtus Geureyum frater quondam Iohannis Morelli maioris quondam dicte uille, notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte prouide, considerata utilitate mea modo euidenti, uendidi, concessi in perpetuum atque quittaui pro me et meis heredibus domino Petro curato de Sancta Margareta et Huoto fratri suo liberis meis a me partitis et diuisis propriis et eorum heredibus, quamdam domum lapideam cum fundo et pertinentem eiusdem sitam in Uilla subtus Geureyum iuxta mansum filie dicti Chaudenal et mansum Stephani Brecior, item quamdam petiam uinee sitam iuxta uineam Girardi Uolant et uineam dicte la Donte, item medietatem cuiusdam grangie lapidee {96}qua partitur cum Roberto nepoti meo sitam iuxta mansum predicti domini Petri, item quamdam petiam uine iuxta uineam Roberti predicti et uineam predicti domini Petri in Salicio a diatena dicte uine; item decem petias terre, quarum una sita est en la Pree, iuxta terram Roberti predicti et terram Guillelmi fratris dicti Roberti, alia en la Tornee subtus Preandein et partitur cum liberis Morelli de Tele et continet duo iornalia; alia en Pre Perron, iuxta terram dicti domini Petri et terram Girardi Talant, alia en Forchies, iuxta terram Iohannis Uison et terram Stephani de Chambole; alia en la Ionchère, iuxta terram predicti domini Petri et terram Stephani de Chambole; alia es Marz iuxta terram Templariorum et terram Iohannis maioris; alia en Plain Bois iuxta terram Hugonis Mugnerii et terram Iehenne la Lotue; alia in campo iuxta terram Roberti de Sathenay clerici, et terram dicti Girardeal de Geureyo; alia ante domum templi uille subtus Geureyum, iuxta terram Templariorum et terram Perelli domicelli; alia iuxta terram Templariorum et terram dicti la Langue; item sex petias prati, quarum una sita est en Pretroiches et partitur cum Roberto predicto; alia en Chaisne, iuxta pratum Templariorum et pratum predicti domini Petri; alia es Lones, iuxta pratum Templariorum et iuxta pasquerum; alia es Chantres et partitur cum Monieto; alia in prato de Chambole et partitur cum Iohanne maiore; alia en Preandein, iuxta pratum Odeti Perroni et pratum Iehenne la Lotue et alia en Pretroiches et partitur cum Roberto nepoti meo; item dimidium quartallum bladi per medium reddituale situm super quamdam petiam terre quam tenet Henriot li Iuges, et est sita in loco ubi dicitur en Molin; item tertias duorum iornalium terre {97}site es Marz, quam tenent Templarii. Quarum quamdem uenditionem feci precio uidelicet ducentarum uiginti et duodecim libras Uiennenses de quibus solutionem integram recepi a dictis emptoribus in pecunie legitime numerata, et me teneo de eisdem plenarium pro pagato penitus et contento. Quare de predictis omnibus superius uenditis deuestio me et heredes meos, et dictos emptores et eorum heredes inuestio corporaliter de eisdem. Et teneor ex pacto et promitto pro me et meis heredibus per iuramentum meum prestitum super Sancta Dei Euangelia corporale et sub obligatione omnium bonorum meorum presentium et futurorum predicta omnia superius uendita prefatis emptoribus et eorum heredibus contra omnes perpetuo et firmiter garantire, defendere et in pace tenere meis propriis sumptibus et expensis et me pro ipsis semper et ubique locorum contra presentibus omnes apponere, propter hoc respondere et in me pro eis litis onus suscipere tantito et quotienscumque super hec fuero requisitus, et facere et prestare quidquid in causa euictionis fieri debet et prestari, et in nullo contraire de cetero per me uel per alium tacite uel expresse. Renuntians insuper in hoc facto, exceptionibus doli et in factum non numerate et non habite pecunie, spei future numerationis et habitionis, deceptionis, in aliquo omni consuetudini et statuto, beneficio in integrum restitutionis deceptionis, ultra dimidiam iusti pretii, iurique dicenti generalem renuntiationem non ualere, et omnibus aliis exceptionibus, rationibus et allegationibus totius iuri et facti que contra tenorem presentium litterarum possent obici sex dici; uolens me compelli ad premissorum omnem obseruantiam, quasi ex re adiudicata per curiam {98}domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et heredes meos. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone notarii Diuionensis, Iohannis de Bordis et Petri de Chargeyo clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 380 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 58 Mars 1296/7 Vente faite à Jean Villemet, par Hugonnet Tortenoe, du moulin de Tortenoe. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo sexto mense martio ante Pascha. Nos Hugonetus dictus de Tortenoe, Lucieta uxor et Alaisona filia quadam Lambeleti dicti De Boisson de Ianleio notum facimus uniuersis presentibus et futuris quod nos sponte et prouide uendimus, concedimus et quittamus in hereditatem perpetuam Iohanni Uillemi de Thardo Castro carpentario duas partes uni molendini cum manso pertinentiis et appendiciis ipsius molendini quod molendinum uocatum de Tortenoe et est situm in Osthara desuper nemus de Thardo Castro iuxta Lespenouse et iuxta pratum mei dicti Hugoneti, libere ab omni onere seruitutis, precio uidelicet quadraginta et quinque librarum Uiennensium de quibus a dicto emptore solutionem habuimus integram et perfectam in pecunia bene et legitime numerata; et nos tenemus pro pagatis penitus et contentis; propter hoc de dicta uenditione nos {99}penitus deuestimus et dictum emptorem corporaliter inuestimus pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus et omni tempore facienda. Promittentes per stipulationem legitimam et sollempnem et per iuramenta nostra corporaliter data super Sancta Dei Euangelia pro nobis et nostris heredibus dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus contra omnes personas garantire in iudicio et extra nostris sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo de cetero garantire per nos uel per alios tacite uel aperte, nos, heredes nostros et omnia bona nostra ubicumque fuerint obligando, renunciamusque in hoc facto omnibus exceptionibus doli mali lesionis deceptionis, omni iuri in fauorem mulierum introducto, omni auxilio et beneficio totius iuris canonici ciuilis et consuetudinarii et iuri dicenti generalem renuntiationem non ualere; uolumusque nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos heredes nostros et bona nostra. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Iohannis notarii Rouure, Iohannis dicti de Tortene, Alerdeti Sannerii de Auxona et Renaudi dicti Thar de Auxona, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {100}N° 59 Mai 1297 Acquêt par l’abbaye d’une vigne à Fontaines, en Praales, sur Constant Boeres et Cécile, sa femme. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense maiio. Nos Costantius li Boeres de Fontanis et Secilla eius uxor, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis, quod nos sponte prouide uendimus concedimus in perpetuum et quittamus pro nobis et nostris abbati et conuentui Sancti Stephani Diuionis pro pictantia eiusdem conuentus quamdam petiam uinee sitam in finagio de Fontanis en Praales, iuxta uineam dictorum religiosorum et uineam Galteri le Laurit, quam uenditionem fecimus pretio tresdecim librarum Uiennensium de quibus tenemus nos plenarie pro pagatis in pecunia bene et legitime numerata; et tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris per iuramenta et sub obligatione omnium bonorum nostrorum presentium et futurorum, predictam petiam uinee uenditam libere pro decima predictis emptoribus et suis successoribus, contra omnes perpetuo et firmiter garantire, defendere et in pace tenere, et contra dictam uenditionem de cetero non uenire, omnibus exceptionibus post positis et remotis; et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Humbeleti {101}Charrote et Martini Nepotis testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 352 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). Copie Arv., G. 132, fol. 220. N° 60 Juin 1297 Bail à cens d’une maison rue Gauche, passé par le Chapitre, à Jean de Marcigny, charpentier. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense iunio. Ego Iohannetus de Mercegny carpenterius, burgensis Diuionensis, notum facio uniuersis quod ego sponte prouide retinui ad censam perpetuam a uiris religiosis priore et conuentu Sancti Stephani Diuionensis quemdam mansum sitam Diuioni in uico Gauche iuxta mansum Hospital Sancti Stephani et domini Uonieti le Chaignot pro octo solidis Uiennensibus censualibus a me et meis dictis religiosis et eorum successoribus ex nunc imposterum annuatim in festo Natiuitatis Beati Iohannis-Baptiste persoluendis super quem mansum habebant dicti religiosi tresdecim solidos et quatuor denarios reddere ratione anniuersarii Roberti de Castellione quondam burgensis Diuionis; promittens pro me et meis per iuramentum meum et sub obligatione omnium bonorum meorum predictos octo solidos censibus reddere et soluere dictis religiosis et eorum successoribus singulis annis ex nunc imposterum ad terminum supradictam et dictam mansum edificare et facere domum in eodem et in bono statu tenere que nisi fecero dicti religiosi et sui {102}poterunt ad eumdem recurrere auctoritate una perpetua tamquam ad rem suam perpetuam et de eidem et domo ibi factam suam omnimodum facere uoluntatem; omnibus exceptionibus iuri et facti renunciando in hoc facto penitus et precise et uolo me compelli ad omnem obseruantiam premissorum quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et heredes meos in quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Martini Ragruce et Guillelmi le Vial, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Copie Reg., G. 127, fol. 189. N° 61 Août 1297 Cens de 10 sols pour un anniversaire, sur une vigne à Montmusard. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo die festi Beati Bartholemei apostoli. Ego Laurentius de Sancto Stephano de Diuione clericus, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis quod considerata utilitate anime mee ac etiam consideratis beneficiis ab ecclesia Sancti Stephani predicti michi factis, in remunerationem dictorum beneficiorum ac etiam pro anniuersario meo in ecclesia predicta annuatim de cetero faciendo, ego dono, concedo pro me et meis conuentui dicti loci decem solidos Uiennenses annuatim et de annuo redditu dicto conuentui persoluendos. Uolens et concedens quod quicumque {103}quamdam meam petiam uinee sitam in loco qui dicitur Montmusard, iuxta uineam hospitalis Ierusolimitarii, et uineam Michaelis Olearii, tenebit et possidebit, reddat et persoluat, et reddere et soluere dicto conuentui decem dictos solidos teneatur, alioquin dictus conuentus uel eius mandatum ad dictam uineam et eius fructus possit recurrere percipere et leuare sua propria auctoritate prosoluere dictorum decem solidorum sibi facienda; hoc tamen heredibus nostris saluo quod omnes alie littere super aliquibus donationibus confecte et a me concesse abbati seu priori et conuentui dicti loci aut eorum predecessoribus temporibus retroactis et ex nunc imposterum nullius sine momenti uel ualoris. Uolo etiam me et heredes meos compelli ad omnium obseruantiam premissorum quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum predictorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogaui apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, domini Iohannis Teste, et Andree de Campo Uento testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 173 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 62 Septembre 1297 Girard de Til-Châtel et sa femme choisissent leur sépulture au cimetière de l’Hôpital dudit lieu et y donnent tous leurs biens. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis Lingonensis salutem in Domino; noueritis quod in presentia {104}Ioannis Lotaringi de Diuione clerici, mandati nostri iurati ad hoc specialiter deputati, Girardus dictus Troite de Tilcastro et Maria dicta Brunette uxor eius laïci propter hoc personaliter constituti confessi sunt se sepulturam suam elegisse in cimeterio Domus Dei de Tilicastro, dantes et concedentes magistris et fratribus dicte Domus quilibet ipsorum die obitus sui sex libras Turonenses et lectum suum integre munitum; dederunt etiam et concesserunt coniuges predicti magistris et fratribus antedictis in recompensationem beneficiorum sibi ab eisdem; impensorum post decessum superuiuentis ex ipsis omnia bona sua mobilia et immobilia presentia et futura quecumque sint et quocumque nomine censeantur donatione irreuocabili facta inter uiuos de quibus bonis predictis ex nunc se deuestientes ipsi coniuges, dictos magistrum et fratres pro eis et eorum successoribus corporaliter inuestierunt per traditionem presentium litterarum, saluo dictis coniugibus usu fructu dictorum bonorum quandiu uixerint et eorum superuiuens de quibus gaudebunt pacifice donatione predicta aliquat enus non obstante; promittentes dicti coniuges per iuramenta sua tactis Sanctis Euangeliis corporaliter prestita, et per stipulationem sollemnem contra premissa uel aliquod de premissis non uenire tacite uel expresse; renuntiantes in hoc facto ex certa scientia exceptioni dicte donationis non legitime facte et deceptionis in aliquo fori priuilegio, omni iuri in fauorem mulierum introducto, omni consuetudini et statuto loci et patrie et omnibus exceptionibus iuris et facti; uolentes insuper coniuges antedicti compelli ad premissorum obseruantiam per nos uel per officialem Lingonensem qui pro tempore fuerit, per censuram ecclesiasticam tanquam ex re adiudicata in curia {105}Lingonensis cuius iuridictioni quo ad hoc suposuerunt se et sua. In quorum testimonium ad requisitionem dictorum coniugum nobis factam per dictum iuramentum nostrum qui nobis predicta retulit, et cui quantum ad hec et maiora fidem plenariam adhibemus sigillum curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum. Actum presentibus Thielicto et Perroneto de Tilicastro, fratribus laicis, testibus ad hoc uocatis et rogatis, die martis post festum Exaltationis Sancte Crucis, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo. Cop., G. 132, fol. 214. N° 63 Septembre 1297 Acceptation par les religieux de l’hôpital de Til-Châtel qui promettent l’habit aux donateurs. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis Lingonensis salutem in Domino. Noueritis quod in presentia Ioannis Lotaringi de Diuione clerici mandati nostri iurati ad hoc specialiter deputati, frater Lambertus magister Domus Dei de Tilicastro, Petrus, Ioannes presbiteri, Guillelmus, Iacobus, Simonetus clerici, Hugo, Guido et Humbertus, conuersi fratres dicte Domus propter hoc personnaliter constituti, confessi sunt quod cum Girardus dictus Troite de Tilicastro et Maria dicta Brunette euis uxor laici filii dederunt et concesserunt post decessum superuiuentis ex ipsis omnia bona sua mobilia et immobilia presentia et futura quecumque sint et quocumque nomine censeantur; uolunt, concedunt et expresse consentiunt magister et fratres predicti quod ipsi coniuges quandiu uixerint et eorum superuiuens {106}usum fructum dictorum bonorum habeant et de dictis bonis pacifice gaudeant donatione predicta aliquatenus nonobstante; et quotiescumque coniuges antedicti habitum sue religionis assumere uoluerunt, magister et fratres antedicti tenentur et promiserunt eisdem et superuiuenti ex ipsis conferre et tractare eosdem in associatione fraternali sicuti unum ex fratribus suis dicte domus; hec autem omnia et singula supradicta tenentur et promiserunt magister et fratres supradicti per iuramenta sua corporaliter super Sancta Dei Euangelia prestita, et per stipulationem solemnem facere, tenere et inuiolabiliter obseruare et in nullo per se uel per alium contraire tacite uel expresse; uolentes insuper magister et fratres predicti ad premissorum obseruantiam compelli per nos uel per officialem Lingonensem qui pro tempore fuerit per censuram ecclesiasticam tanquam ex re adiudicata in curia Lingonensi, cuius iuridictioni quo ad hoc suposuerunt se et omnia bona dicte Domus. In quorum testimonium ad requisitionem dictorum magistri et fratrum nobis factam per iuratum nostrum qui nobis predicta retulit, et cui quantum ad hec et maiora fidem plenissimam adhibemus sigillum curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum; et ad maiorem firmitatem nos magister predictus pro nobis et dictis fratribus nostris et ad requisitionem ipsorum una cum sigillo dicte curie Lingonensis sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Actum presentibus Gelioto et Perronetto de Tilicastro fratribus laicis ad premissa uocatis testibus et rogatis die martis post festum Exaltationis Sancte Crucis, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo. Copie Arv., G. 132, fol. 214. {107}N° 64 Octobre 1297 Richard, fils de Laurent, donne à Saint-Etienne une pièce de vigne à Montmusard. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo die lune post festum Beati Dionysi. Ego Richardus filius quondam Laurentis de Sancto Stephano Diuionensis, clerici, notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod ego cupiens salutem anime mee prouidere, dono et concedo conuentui Sancti Stephani Diuionensis pro anniuersario meo annis singulis de cetero in ecclesia Sancti Stephani predicti faciendo decem solidos Uiennenses reddituas et annuatim de cetero dicto conuentui persoluendos, quos assideo et assigno dicto conuentui super quamdam petiam uinee que sita est in loco qui dicitur Montmusart, iuxta uineam hospitalis Iherosolimit et uineam Michaelis Olear. Uolens et concedens quocumque dictam uineam teneat seu possideat predictos decem solidos persoluat et soluere teneatur et quod ad hoc compellitur, tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et heredes meos et omnia bona mea. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionis, Willermardi clerici et Reginandi de Perrete, testium ad hoc uocatorum. Anno et die predictis. Reg., G. 127, fol. 44. {108}N° 65 Décembre 1297 Acquisition par Jean de Thard du tiers par indivis d’un moulin sis sur l’Ouche, appelé moulin de Tortenoe, moyennant 30 livres viennoises. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense decembri. Ego Iohannetus de Ienlleio quondam filius Lambeleti dicti Deuoisson notum facio omnibus presentes litteras inspecturis quod ego sponte et prouide uendo, concedo et quitto perpetuo Iohanni de Thardo dicto Uillemino pro se et suis, tertiam partem pro indiuiso unius molendini cum fundo et pertinentiis ipsius molendini super agrum quo dicitur Boische, desuper nemus domini de Thardo Castro, loco ubi dicitur ante lou Mont et Lespenouse et uocatum molendinum de Tortenoe, precio triginta librarum Uiennensium de qua pecunia a dicto emptore me teneo penitus pro pagato. Quare de predicta uenditione me et meos penitus deuestio dictum emptorem et suos corporaliter inuestio et in possessionem pacificam induco. Teneorque et promitto per sacramentum meum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale et sub obligatione omnium bonorum meorum mobilium et immobilium ubique existentium predictam uenditionem predicto emptori et eius heredibus pro me et meis quos ad hoc obligando contra omnes calumpniatores meis sumptibus propriis perpetuo garantire et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo de cetero contraire, non contrauenienti consentire {109}per me nec per alium tacite uel expresse; renuntiantio que in hoc facto omni auxilio iuris et facti, iurique dicenti generalem renuntiationem non ualere, uolo que me ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Petri de Eschene clerici predicte curie, notarii apud Sanctum Iohannem iuxta Laudonam, Laurentii quondam filii Clementis de Roura candelarii et Iohannini dicti Pillot, testium ad hoc specialiter uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 66 Janvier 1297/8 Transport fait en faveur d’Othonin de Verceaux, du moulin de Tortenoe, que Hugues Baroins de Genlis, tenait en engagement de Jean de Genlis, et ce, moyennant 20 livres et 3 sols viennois. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense ianuarii. Ego Hugo Baroins de Ianleio notum facio uniuersis presentibus et futuris quod cum ego teneam tertiam partem molendini dicti de Tortenoe et descensuum ipsi molendini cum fructibus dicte tertie partis molendini et descensuum in manu obligatam a Iohanne de Ianleio dicto de Tortenoe pro uiginti libris et tribus solidis Uiennensibus prout in quibusdam litteris continet sigillo {110}curie domini ducis Burgundie sigillatis quorum tenor talis est: «In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo octogesimo primo mense februaris. Ego Iohannis dictus de Tortenoe filius quondam Lamberti de Ianleio notum facio omnibus presentes litteras inspecturis, quod ego debeo Benigno nec preposito de Ianleio uiginti libras et tres solidos Uiennenses pro quatuor eminis et undecim quartenobus ordei et tribus eminis et uno bicheto auene ad mensuram Diuionis mihi a dicto Benigno uenditis, traditis et deliberatis et de quibus ab ipso teneo me penitus pro pagato; quam sumam pecunie teneor et promitto per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum reddere et soluere integre dicto Benigno, uel eius certo nuncio secum sigillum presentes litteras deferenti ad festum Beati Michaelis proximo uenturi et ad firmorem dicte solutionis certitudinem ego laude et assensu Falquere uxoris mei pono obligo et delibero in manu dicti Benigni tertiam partem molendini dicti de Tortenoe et descensuum ipsi molendini; uolumus et nos Iohannes et Falquera uxor eius predicti quod in dicta summa pecunie dicto Benigno ad dictum terminum fuit persoluta dicto Benigno seu sui heredes, extunc dictum molendinum et dictos descensus teneant uidelicet tertiam partem fructuum dicte tertie partis semper et singulis annis percipiant sine dimunitione seu aliqua acquitatione dicte summe pecunie quousque nos seu nostri heredes dictam sumam pecunie dicto Benigno seu suis heredibus persoluamus; faciendum est quod quotienscumque quartam partem sex tertiam sex aliquid de predictis uiginti libris et tribus solidis Uiennensibus dicto Benigno persoluemus nos secundum quantitatem solutionis {111}in fructibus dicte tertie partis molendini et descensuum eius capiemus. Promittimus et tenemur quilibet in solidis et pro toto per sacramenta nostra pro nobis et nostris heredibus quos ad hoc obligamus super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, tertiam partem dicti molendini et descensuum et fructuum garantire contra omnes propriis sumptibus, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo de cetero contra presentes litteras tacite uel expresse per nos uel per alios garantire; uolentes nos compelli ad obseruantiam omnium premissorum et tanquam ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos heredes nostros et omnia bona nostra. In cuius rei testimonium litteris istis sigillum dicte curie supplicauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Lamberti de Thart eiusdem curie apud Sanctum Iohannem notarii et dicti Laurasti et Iohannis Cherbonel de Ianleio testium ad hoc specialiter uocatorum. Anno et mense predictis.» Ego, dictus Hugo Baroins sponte et prouide dictam tertiam partem molendini descensuum et exituum pono et delibero in manu Othoni de Uerceyo domicelli pro dictis uiginti libris Uiennensibus et tribus solidis iam a dicto Othonino traditis et solutis et me teneo penitus pro pagato, et propter hoc promitto per iuramentum meum super Sancta Dei Euangelia datum, dictam tertiam partem molendini, descensuum et fructuum dicto Othonino garantire contra omnes prout dicti Iohannes et Falquera Benigno patri meo garantire promiserunt, me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando; et uolo ad premissam tenendam compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc {112}suppono me, heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Stephani de Auxona notarii; Villelmi, filii Perroti de Ianleio, dicti Fonteneles clerici et Perroneti Lamiraudet de Cucheio testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 67 Janvier 1297/8 Vente faite à Othonin de Verceaulx écuyer, par Hugues Baroins de Genlis, d’un pré sis derrière le moulin de la Loiche. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense ianuarii. Ego Hugo dictus Baroins de Ianleio notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego spontaneus non coactus nec deceptus immo pro necessitate et utilitate mea speciali uendo, concedo et quitto perpetuo laude et assensu Marie uxoris mee Othonino de Uerceyo domicello, unam petiam prati sitam in preria de Ianleio retro molendinum de la Loiche in loco ubi dicitur es Escouleres iuxta pratum Girardi dicti Mas de Labergamento de Foigne precio triginta librarum et tresdecim solidorum Uiennensium de quibus a dicto emptore solutionem integram habuimus et recepimus in bona pecunia bene et legitime numerata et me teneo pro pagatis penitus et contento. Et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio uolontate sua et suorum heredum {113}modis omnibus et omni ipsi facienda. Promittens per stipulationem legitimam et sollempnem et per iuramentum meum pro me et meis heredibus super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus contra omnes personas garantire in iudicio et extra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo de cetero garantire per me uel per alium tacite uel aperte, me heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando. Et ego Maria uxor dicti Hugonis dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus laudo uolo et concedo perpetuo, et confiteor dictam uenditionem de uolontate mea certe factam, et promitto per iuramentum meum contra dictam uenditionem de cetero non uenire. Nos ambo coniuges renunciamus in hoc facto omnibus exceptionibus doli mali, lesionis, deceptionis, omni iuri in fauore mulierum introducto, omni iuri canonico et ciuili et iuri dicenti, qualem renuntiationem non ualere; uoluimus que nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos, heredes nostros et bona nostra. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Stephani de Auxona notarii, Uillelmi filii Perroti de Ianleio, Perronetti Lamiraudet de Cucheio et Perreneti dicti Fonteneles clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {114}N° 68 Janvier 1297/8 Vente faite à Othonin de Verceaux, par Lucie, du consentement de Hugues Tortenoe, son mari, d’une soiture et demie de pré, sise en la prairie de Genlis. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense ianuari. Ego, Lucieta, uxor Hugonis dicti Tortenoe de Ianleio notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego spontanea, non coacta nec decepta, laude et assensu dicti Hugonis mariti mei et Hugonis fratris mei, uendo, concedo et quitto perpetuo Othonino dicto de Uerceyo domicello, unam secturam prati et medietatem unius secture prati siti in preria de Ianleio iuxta pratum Ioannis de Tortenoe hinc et iuxta ripariam inde, precio sex librarum et duorum solidorum Uiennensium de quibus a dicto emptore solutionem integram habuimus et recepimus in pecunia bene et legitime numerata. Et me teneo penitus pro pagata, et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro uoluntate sua et suorum heredum modis omnibus et omni tempore facienda. Promittens per iuramentum meum pro me et meis heredibus super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes in iudicio et extra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo pacifice, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari et dictum emptorem et eius heredes indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et in nullo {115}de cetero contraire per me uel per alium tacite uel aperte me heredes meos et omnia bona mea perpetuiter obligando. Et nos Hugo maritus dicte uenditoris et Hugo eiusdem uenditoris frater dictam uenditionem uoluimus concedimus et laudauimus, et confitemur eam de nostris uoluntatibus esse factam, et promittimus per iuramenta nostra contra dictam uenditionem de cetero inuenire nos uenditores et laudatores; uoluimus nos ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos, heredes nostros et bona nostra. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Stephani de Auxona, notarii, Vitti filii Perroti de Iatileta, Perroneti Lamiraudet de Cucheio et Perroneti dicti Fonteneles clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 69 Février 1297/8 Vente faite à Othonin de Verceaux par Adelinete de Tortenoe, du tiers du moulin de Tortenoe et de la moitié d’un pré. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo mense februarii. Ego Adelineta filia quondam Lambeleti dicti de Tortenoe de Ianleio notum facio uniuersis presentibus et futuris quod ego spontanea, non coacta nec decepta immo pro necessitate et utilitate mea specialiter uendo, {116}concedo delibero atque quitto in hereditatem perpetuam Othonino de Uorcenne domicello et eius heredibus tertiam partem molendini dicti de Tortenoe pertinentiarum et appenditiarum situm in finagio de Iaule inter molendinum dictum de la Loiche et nemus de Thardo Castro et medietatem unius pecie prati siti in dicto finagio antedictum molendinum iuxta pratum Iohanneti dicti de Tortenoe et partitur cum Hugoneto de Tortenoe liber ab omni onere seruitutis, et hanc uenditionem facio precio uidelicet quadraginta librarum Uiennensium de quibus a dicto emptore solutionem integram habuimus et recepimus in pecunia legitime numerata. Et me teneo penitus pro pagato et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum heredum modis omnibus et omni tempore facienda et promitto per stipulationem legitimam et sollempnem et per iuramentum meum pro me et meis heredibus super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale dictam uenditionem dicto emptori et eius heredibus garantire contra omnes personas in iudicio et extra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete, et dictum emptorem et eius heredes indempni modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores quod absit apparerent, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo de cetero conuenire per me uel per alium tacite uel aperte me, heredes meos et omnia bona mea perpetuiter hoc obligando. Renunciantes in hoc facto omnibus exceptionibus doli mali, lesionis in factum omni auxilio et beneficio in fauorem mulierum introducto omni iuri canonico et ciuili seu consuetudinario et iuri dicenti generalem renunciationem {117}non ualere; uoloque me ad premissa tenenda compelli quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me, heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et obtinuimus apponi. Actum in presentia Iohannis notarii, Perronetti dicti Fontenelle de Thardo, testimonium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 70 Mars 1297/8 Bail à cens d’un demi-poinçon de vin sur deux pièces de terre et une vigne à Fixin, passé par les frères de la Maison-Dieu de Brochon, à Thibaut Beliars de Fixin. Uniuersis presentes litteras inspecturis, officialis Lingonensis salutem in Domino. Noueritis quod in presentia Iohannis Lotaringi de Diuione clerici mandati nostri iurati ad hoc specialiter deputati, Theobaldus dictus Beliars de Fixeio laicus, propter hoc personnaliter constitutus confessus se sponte et prouide considerata utilitate sua retinuisse ad censum perpetuum a rectore et fratribus Domus Dei de Broichons duas petias terre arabilis quarum una sita est in finagio de Fixins ubi dicitur es Plantes inter terram ipsius Theobaldi et terram Uincentii dicti Uataut, et alia sita est in finagio de Fixeio inter primum cheminum et terram Martini Osanotte; item et unam petiam uinee sitam in finagio de Fixino ubi dicitur in Campo de Sirre inter uineam Micheleti {118}dicti Baldier et uineam dominici dicti Chaigneal pro dimidio modio uini musti puri ad mensuram Diuionensem de annuo redditu quem dictus Theobaldus et eius heredes dictis rectori et fratribus et eorum successoribus redderent et reddere tenerentur annis singulis in perpetuum de cetero uindemiarum tempore in racemis dicerpendis; obligauit idem Theobaldus supradictis rectori et fratribus quamdam petiam terre arabilis continentem circiter dimidium iornale sitam in finagio de Fixins, ubi dicitur es Plantes, inter terram Uincentii dicti Uatau, et terram quam Ioannes dictus Florot de Diuione clericus tenet et tenebit etiam et promisit Theobaldus prefatus pro se et eius heredibus per iuramentum suum tactis Sacrosanctis Euangeliis corporaliter prestitutum et per stipulationem solemnem dictum dimidium uini modium modo premisso annuatim reddere, alioquin uoluit et expresse consensit quod ex tunc dicti rector et fratres per se uel mandatum suum auctoritate sua propria et sine clamore curie ad supradictas duas petias terre, petiam uinee et petiam terre, obligatas recurrant et ex ipsis fructus suos faciant modis omnibus quousque dedicto dimidio modio uini modo premisso non reddito et damnis inde habitis sit eis de plenarie satisfactum; uoluit insuper Theobaldus sepe dictus compelli ad premissorum obseruantiam per nos uel per officialem Lingonensem qui pro tempore fuerit per censuram ecclesiasticam tanquam ex re adiudicata in curia Lingonensi cuius iuridictioni quo ad hoc supposuit se, heredes suos et omnia bona sua; in quorum testimonium ad requisitionem dicti Theobaldi nobis factam predictum Ioannem iuratum nostrum qui nobis predicta retulit et cui quantum ad hoc maiora fidem plenariam adhibemus sigillum {119}curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum. Actum presentibus Stephano Guerre maiori de Marcennaio et Hugoneto dicto Paige de Fixonis testibus ad hoc uocatis et rogatis, die sabati post bordas. Anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 173. N° 71 Mars 1297/8 Reprise de fief par Jean, dit Melenons, jadis maire de La Marche, et doyen de la chrétienté de Dijon. Uniuersis presentes litteras inspecturis officialis Lingonensis, salutem in domino. Noueritis quod in presentia Ioannis Lotaringi de Diuione clerici mandati nostri iurati ad hoc specialiter deputati, Ioannes dictus Melenons quondam maior de Marchia frater defuncti magistri Petri de dicta Marchia quondam decani christianitatis Diuionensis propter hoc personaliter constitutus, confessus est sponatneus non coactus et firmiter asseruit per iuramentum suum corporaliter prestitum se tenere, et tenere debere in feodum a uiris religiosis abbate et conuentu Sancti Stephani Diuionensis, et eorum monasterio quemdam furnum cum cameris omnibus dicto furno contiguis, domo dicti furni, domo dicto furno contiguo cellario subtus sito camino retro dictum furnum, camera contigua sex adherente dicto camino, mansis et pertinentiis omnibus pro ut se ingerunt de longo a parte domus et mansi Ioannis dicti Biguot clerici, a parte anteriori porte dicti magistri Ioannis, de {120}longo usque ad portem de stabulis dicti Ioannis, que omnia sita sunt in castro Diuionensis inter cameras capelle ducis et uiam publicam, que tendit a domo dicti Ioannis Biguot usque ad domum que fuit domini Ioannis de Rouura quondam canonici dicte capelle, et domum et mansum dicti Ioannis Biguot; promittens Ioannes Melenons prefatus pro se et suis quos ad hoc obligauit expresse per iuramentum suum predictum, et per stipulationem legitimam et solemnem contra premissa uel aliquod de premissis de cetero per se, uel per alium non uenire, tacite uel expresse; uoluit insuper Ioannes Melenons antedictus compelli ad premissorum obseruantiam per nos uel per officialem Lingonensem qui pro tempore fuerit, per censuram ecclesiasticam, tanquam ex re adiudicata per curiam Lingonensem cuius iuridictioni quo ad hoc suposuit se et heredes suos, et omnia bona sua. In quorum testimonium sigillum curie Lingonensis presentibus litteris duximus apponendum. Actum die martis post festum Beati Andree apostoli, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo septimo. Copie Reg., G. 126, fol. 60. N° 72 Mai 1298 Vente faite à Othonin de Verceaux, écuyer, par Hugonnet Semons de Varanges, de quatre pièces de terre, sises à Varanges, au lieudit En la Fin Laissus. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo octauo mense maio. {121}Ego Hugonetus dictus Simons de Uaranges notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte et prouide uendo concedo et quitto perpetuo Othonino de Uerceaux domicello pro se et heredibus suis quatuor petias terre continentes octo iornalia sitas in finagio de Uaranges, in loco ubi dicitur en la Fin Laissus. Prima sita est inter terram liberorum Ioannis Rotarii et terram Odeti dicti Porebacent; secunda sita est iuxta terram Gurardi filii Ioannis dicti Rosseaul hinc et inde; tertia sita est inter terram Simonis Paien et terram dicti Longaffat, et quarta sita est inter terram liberorum dicti Magnien et terram Ioannis filii Ioannis de Uaranges, liberas ab omni onere seruitutis pro decima, pretio triginta et quatuor librarum Uiennensium, de quibus pecunia a dicto emptore me teneo penitus pro pagato. Quare de predicta uenditione me et meos penitus deuestio, dictum emptorem et suos corporaliter inuestio et in possessionem pacificam induco. Teneorque et promitto per sacramentum meum super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale et sub obligatione omnium bonorum meorum mobilium et immobilium ubicumque existentium; predictam uenditionem predicto emptori et eius heredibus pro me et meis quos ad hoc obligo contra omnes personas in omni curie meis sumptibus propriis perpetuo garantire, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et in nullo de cetero contraire nec contrauenienti consentire per me nec per alium tacite uel expresse. Renuntioque in hoc facto omni auxilio iuris et facti iurique dicenti generalem renuntiationem non ualere; uoloque me ad premissa tenenda quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc suppono {122}me et heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Ioannis Iudei, notarii Roure; Stephani dicti Gassat, Dominici dicti Porchacent de Uaranges et Dominici Fontenelle clerici, testium ad hoc specialiter uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 401 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 73 Juin 1298 Acte par Jean, fils de Bérenger Gaudichot et Adelinette, sa femme, pour désavouer la seigneurie de Genlis et avouer celle du chapitre d’Autun. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo octauo mense iunio. Nos Ioannes filius Beroigni Gaudichot de Tractinis, et Adelineta eius uxor, filia quondam Guiburgis de Maigneyo, notum facio uniuersis quod cum ego Adelineta, et predecessores mei essemus homines ecclesie Sancti Stephani Diuionensis apud Ianleyum, et ego Adelineta ad alium dominium conuolassem, uidelicet ad dominium capituli Eduensis apud tractum ecclesiam dictam Sancti Stephani desauoando, et propter hoc ad remanantiam nostram dicta ecclesia assignasset, nos confitemur et asserimus quod dicta ecclesia facere potest et debet, et eidem dictam remanantiam quittamus tanquam eidem ecclesie de iure commissam, promittentes pro nobis et nostris heredibus per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia prestita corporaliter, et sub obligatione omnium bonorum {123}nostrorum contra predicta seu aliquod predictorum per nos uel per alium de cetero non uenire nec contra uenienti in aliquo consentire, renunciantes in hoc facto omnibus exceptionibus iuris et facti, uolentes nos compelli ad premissorum obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis, sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum anno et mense predictis. Cop., reg., G. 126, fol. 64. N° 74 Octobre 1298 Vente au profit de Jean Guillemin de Thard, par Jeannet Tortenoe de Genlis, du tiers du moulin de Tortenoe, moyennant la somme de 35 livres viennoises. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo octogesimo mense octobri. Ego Iohannetus dictus Tortenoe de Ianleio notum facio uniuersis presentes litteras inspecturis, quod ego sponte, prouide, pro utilitate et necessitate mea uendidi concessi et in perpetuam hereditatem quittaui pro me et meis heredibus Iohanni dicto Guillemin de Thart pro se et suis heredibus, tertiam partem cuiusdam molendini ad pertinentiis ipsius situm supra ripariam Hoschari et uocatum molendinum de Tortenoe; quam uenditionem feci pretio triginta quibus librarum Uiennensium michi a dicto emptori in pecunia numerata solutare de quibus me teneo plenarius pro pagato, propter quod teneor ex pacto et promitto pro me et meis heredibus per iuramentum {124}meum propter hoc super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestitum et sub obligatione omnium bonorum meorum presentium et futurorum dictam tertiam partem dicti molendini uenditam prefato emptori et eius heredibus contra omnes perpetuo et firmiter garantire, defendere et in pace tenere, nostris sumptibus propriis et contra dictam uenditionem de cetero nec uenire nec contrauenienti conseruare omnibus exceptionibus totius iuri et facti post positis et remotis; et uolo me compelli ad premissam obseruantiam quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, Hugonis Malnori et Uienneti le Blanc, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 356 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 75 Mars 1298/9 Reprise de fief et hommage fait à Othonin de Verceaux, écuyer, par Guillemete veuve de Garnier Bordelet de Grosbois, et par Guiot et Isabelle ses enfants, des héritages, justice, tailles, cens, dîmes, etc., qui leur appartenaient dans le finage de Varanges, à la réserve des fiefs de Jean de Varanges, chevalier, et de Guillaume des Ormes, de Rouvre. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo octauo mense marco. Ego Guillemeta relicta Garneri Bordelet de Grosso Bosco et nos Guiotus et Isabellis suis liberi, notum facimus uniuersis presentes litteras inspecturis et audituris, {125}quod nos tenemus in feodum et tenere debemus ab Othonino de Uerceaux domicello quidquid iuris actionis et relationis possessionis proprietatis et reclamationis habemus, habere possimus et debemus in uilla, finagio et territoriis de Uaranges, tam in terris, pratis, domibus, mansis nemoribus, furnis, molendinis, aquis aquarum decursibus piscaturis, pasturagis, hominibus tailliis, corueiis, censiuis, costumis, decimis emendis institiis et domino quum in aliquo uniuersis et singulis quibuscumque exceptis tam feodi domini Ioannis de Uaranges militis et Guillelmi des Ormes de Roure. De quibus omnibus et singulis predictis feodalibus mouentibus de feodo dicti Othonini intrauimus homagium et fidelitatem dicti Othonini manibus et oris osculo prout moris est; quam fidelitatem tenemur ex pacto et promittimus pro nobis et nostris per iuramenta nostra fideliter desuire; pretia nos confitemus et affirmamus nos debere dicto Othonino octies uiginti libras Turronenses legalium, quas mutuo legitimo recepimus et habuimus in pecunia numerata et de quibus tenemus nos pro pagatis; pro quibus tradimus et deliberamus titulo pignoris obligando predicto Othonino et suis omnia et singula predicta ab eodem in feodum mouentia ita tam quod ea omnia absque acquittatione, diminutione, solutione uel satisfactione dicte summe pecunie teneat et fructus suos faciat donec de dicta summa sit eidem integraliter satisfactum. Promittentes per iuramenta nostra predicta et sub obligatione omnium bonorum nostrorum predicta omnia dicto Othonino et suis contra omnes garantire et contrauenire. Hec autem omnia supradicta, ego Odo dictus Petor miles, laudo et concedo et promitto pro me et meis per iuramentum non contrauenire; uolumus autem nos tam {126}debitores quam laudatores predicti compelli ad omnem obseruantiam premissorum quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et nostros heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, domini Ioannis de Uaranges et magistri Ioannis Bigor, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. De contractu Guillemete, Guiotti et Odoni predictorum, et de contractu predicte Isabellis. Actum in presentia dicti notarii, domini Humberti de Ferbaul et domini Ioannis de Uaranges. Anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo nono mense aprilis. Orig., G. 403 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 76 Novembre 1299 Lettre de créance donnée par Jean de Vergy, sénéchal de Bourgogne, à Guion de Taulemer et à Jacot son clerc, écrite à Hugues, abbé de Saint-Etienne. A religiouse personne et honeste homme abbé de Sient Estienne de Diion, Jean de Vergey sénéchal de Bourgogne salut et amour. Nous vous mandons et prions que vous croioiz mon seigneur Guion de Taulemer et Iacot notre respectable clerc pourteours de ces lettres de ce quil vous diront de par nous; quant à ce qu’il vous diront des chouses à la dame de maison que sunt an uotre abbaie et en faites ce que il nous an requerront et nous a uous pour forme et pour estanble ce que il an feront; en tamoinaige de quoi nous uous anuoions notre lettre {127}pandant sealee de notre grant seaul. Donée a Chanpainnes lou mardi apres la Sient Martin diuer lan mil deus canz nonante et nuef. Orig., G. 371 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 77 Novembre 1299 Consécration de l’autel de la Sainte-Croix. Anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo nono mense nouembris, tertia die martis post octabas Omnium Sanctorum. Consecratum fuit hoc altare in honore Sancte Crucis et ibi fuerunt condite reliquie de Sancta Maria, de sepulchro Domini, de barba Sancti Petri, de Cruce Sancti Andree, de Sancto Stephano, de Sancto Cornelio, de Sancto Gregorio pontifice, de Sancto Icone pontifice, de sancto proiecto martire de Sancta Margarita et aliorum multorum. Orig., G. 169 (scellé sur simple queue de parchemin, sceau et attache manquant). N° 78 Février 1299 Vente faite au prieur de Tart par Simonin, fils de Jean d’Aubigny, de ce qu’il possède aux Rotures de Marliens. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo mense februaris. Ego Simoninuus domicellus filius Iohannis de Aubigneio domicelli, notum facio uniuersis presentibus et futuris, quod {128}ego sponte et prouide uendo concedo et quitto perpetuo domino Stephano priori de Thardo quidquid iuris habeo, habere possum et debeo in decima des Rotures de Merliens site retro domum dicti Champion et se extendunt usque a la Biert pretio quadraginta solidorum Turronensium, de quibus a dicto emptore solutionem integram habui et recepi in pecunia numerata; et me teneo penitus pro pagato. Et propter hoc de dicta uenditione me penitus deuestio et dictum emptorem corporaliter inuestio pro uolontate sua et suorum successorum modis omnibus et omni tempore facienda; promittens per iuramentum meum pro me et meis heredibus super Sancta Dei Euangelia prestitum corporale, dictam uenditionem dicto emptori et eius successoribus garantire contra omnes in iudicio et extra iudicium meis sumptibus propriis perpetuo pacifice et quiete, et facere et prestare quidquid in causa euictionis debet fieri et prestari, et dictum emptorem et eius successores indempnes modis omnibus conseruare, si aliqui calumpniatores uel contradictores quod absit apparerent, et in nullo de cetero contraire per me uel per alium tacite uel aperte, me, heredes meos et omnia bona mea propter hoc obligando omnibus exceptionibus iuris et facti post positis penitus et remotis. Uolens me ad premissa tenenda compelli quas ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me, heredes meos et bona mea. In quorum testimonium istis litteris sigillum dicte curie rogauimus et optinuimus apponi. Actum in presentia Iohannis notarii Roure, Hugoneti Perceual de Marliens et Perreneti dicti Fontenelle de Thardo, clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant). {129}N° 79 Février 1299 Cession de l’échésite de mainmorte de Robert Cholot de Ville-sous-Gevrey à Perrin Pillier. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo nono mense februarii. Ego Ioannetus filius quondam Perrini Pillier de Uilla subtus Geureyum, commorans apud Longum Uicum, notum facio uniuersis, quod cum peterem ab abbate et conuentu Sancti Stephani Diuionensis, tertiam partem bonorum excasure Roberti Cholot de Uilla subtus Geureium, filii quondam Alaisete de eadem Uilla, cognate mee germane ratione eiusdem Alaisete predictis abbate et conuentu asserentibus, et pluribus rationibus ostendentibus quod ad successionem bonorum predicti Roberti non poteram deuenire, nec tertiam partem bonorum dicte excasure non debebam obtenere cum dominium ipsorum religiosorum mutauerim, et in aliud dominium metuans tulerim; tandem prouida deliberatione habito consilio proborum uirorum super hoc, ego sponte prouide quitto in perpetuum, et remitto pro me et meis heredibus predictis religiosis, et eorum successoribus quidquid habeo et habere debeo in predicta excasura quoquo modo; et promitto pro me et meis heredibus per iuramentum meum, et sub obligatione omnium bonorum meorum contra predicta seu aliqua de eisdem de cetero non uenire nec aliquid a dictis religiosis petere ratione excasure supradicte; renuntians in hoc facto omnibus que contra tenorem presentium litterarum possent obici, seu dici; et uolo {130}me compelli ad premissorum obseruantiam, quasi ex re adiudicata per curiam domini ducis Burgundie cuius iuridictioni quo ad hoc suppono me et meos heredes. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogaui apponi. Actum anno et mense predictis. Cop., reg., G. 126, fol. 82. N° 80 Mars 1299 Ordonnance des trésoriers de la Terre-Sainte, pour ne point molester Saint-Etienne. Iacobus de Normaniis archidiaconus, Nauonensis et Grimerius de Placientia Parisiensis canonicus, executores seu collectores eorum que Terre Sancte uel sedi apostolice debentur una cum uenerabilibus uiris magisturis Petro de Uilla Portica ducisse, tunc absente et defuncto Iohanne clausensus quondam Atuebatensis ecclesie canonicis sub certis formis in reonofuancie ab eadem sede apostolica deputati discuetis uiris colectoribus premissorum a nobis in ciuitate et diocesi Lingonensi deputatis, salutem in Domino; nobis mandamus quatenus ab abbate Sancti Stephani Diuionensis pro redemptione crucis predecessoris eiusdem nihil penitus exigatis nec ipsum seu eius monasterium ratione premissorum aliquatenus molestatis; quia uero fama referente intelleximus quod predecessor imediatus predicti abbatis aliqua bona receperata defuncto episcopo Lingonensi que prouidicitur in utilitatem sui monasterii sunt commissa, cum tamen dicto abbati predicta data fuerint Terre Sancte subsidio commitenda; nobis mandamus quatenus uocatis qui super his fuerint euocandi ueritatem super premissis {131}celeriter inquiratis et de eo quod ex inde inueneritis nos per nostras patentes litteras certificare curetis; intimantes nihilominus dicto abbati ut coram nobis Parisiis compareat cum enquesta super premissis per nos facta intra terminum quem ei duxeritis prefigendum auditurus a nobis super hoc quod ius erit ac etiam rationis; interim uero pendente termino dilationis huius modi ab inquietatione seu molestatione dicti abbatis eius monasterii et eorum bonas super premissis penitus desistetare Ierusalem et cum duobus sigillis in cera uiridi appensis. Copie Reg. Arv., G. 132, fol. 141. N° 81 Mars 1299 Vente faite à Othonin de Verceaux, écuyer, par Haymon, Villemot, Jeannot, Perrenote et Meline de Thard-le-Chastel, d’une soiture de pré, sise en la prairie de Thard, au lieudit «En Pré Nouveau», moyennant la somme de six livres viennoises. In nomine Domini amen. Anno Incarnationis eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo nono mense martii. Nos Haymon de Thardo presbiter, Uillemotus et Ioannetus eius fratres, filii quondam Ioannis Uillemi de Thardo Castro, notum facimus uniuersis quod nos uendimus et perpetuo quittamus pro nobis et nostris heredibus et nomine Perrenote et Meline sororum nostrorum in minore etate existentium, Othonino de Uerceaux domicello, et eius heredibus, quamdam secturam prati, sitam in preria de Thardo Castro en Pre Noueal iuxta pratum Ioannis Chapteleni ex una parte et la Noe de la Froidure, ex altera, precio sex librarum Uiennensium de quibus tenemus {132}nos plenarie pro pagatis; promittentes pro nobis et nostris heredibus et nomine dictarum sororum nostrarum, per iuramenta nostra super Sancta Dei Euangelia corporaliter prestita, et sub obligatione omnium bonorum nostrorum dictam secturam prati liberem ab omni onere seruitutis predicto emptori et eius heredibus contra omnes et specialiter contra dictas sorores nostras et earum heredes perpetuo et firmiter garantire, defendere et tenere in pace, et contra dictam uenditionem de cetero non uenire et facere et prestare ex qua predictas sorores nostras quod conato ad etatem peruenerit, predictam uenditionem laudabunt et concedent et super hoc facient fieri publicum instrumentum sub quocumque sigillo dictus emptor uel eius heredes duxerint eligendum quantito fuimus super hoc requisiti; renunciantes in hoc facto omnibus que contra tenorem presentium litterarum possent obici siue dici; et uolumus nos compelli ad premissorum obseruantiam quilibet in solidum et pro toto, quasi ex re adiudicata, per curiam domini ducis Burgundie, cuius iuridictioni quo ad hoc supponimus nos et heredes nostros. In quorum testimonium litteris istis sigillum dicte curie rogauimus apponi. Actum in presentia Andree de Campo Uento clerici iurati dicte curie Hugonis de Cabilone, notarii Diuionensis, domini Petri, capellani de Thart, et magistri Ioannis de Roure, clerici, testium ad hoc uocatorum. Anno et mense predictis. Orig., G. 397 (scellé sur double queue de parchemin, sceau et attache manquant).